The Cloud x สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa)

เมื่อต้องรับหน้าที่ช่วยแม่ (บังอร ริ้วบำรุง) หรือคุณยายอรของทุกคน คิดและเขียนว่าจะชวนทำอะไรสำหรับ Staycation ในช่วงสัปดาห์ The Cloud Golden Week นี้ ฉันคิดถึงขนมหอมอร่อยของแม่หลายอย่าง คงเพราะช่วงนี้เห็นแม่ง่วนทำขนมอยู่หน้าเตาถ่านเล็ก ๆ ทั้งวัน “ทำเมี่ยงคำไหม” แม่ว่า เพราะเห็นว่าน่าจะเหมาะกับอากาศในช่วงนี้ที่มีฝนตกบ่อย พาลจะเป็นหวัดเป็นไข้กันง่าย ๆ

เมี่ยงคำ เป็นขนมที่แม่ทำให้กินตั้งแต่เด็ก คงเป็นเพราะมีวัตถุดิบมากมายในสวน ทั้งมะพร้าวหลายสิบต้นที่อยู่ปลายสวน และต้นทองหลาง 2 ต้นใหญ่ริมคลอง เวลาแม่ทำเมี่ยงคำ แม่จะเตรียมคั่วมะพร้าวเก็บใส่กระปุกไว้จำนวนมาก เพราะใช้เวลาทำนาน บางทีเพื่อนบ้านก็มาลงแขกช่วยกันหั่นซอยมะพร้าว ช่วยกันคั่วมะพร้าว คั่วถั่ว เป็นเรื่องสนุกของเด็ก ๆ ที่ได้เจอกันในวันพิเศษที่ผู้ใหญ่ช่วยกันเตรียมเครื่องเมี่ยง

ของว่างโบราณ

เมี่ยงคำเป็นของว่างโบราณที่มีมาช้านาน ดังปรากฏในเอกสารเก่า เป็นของว่างที่มีเครื่องเครามากมาย นำมาห่อรวมกันในใบไม้ อย่างใบทองหลาง ใบชะพลู หรือใบมะยม มีน้ำเมี่ยงเพิ่มรสชาติให้เมี่ยงแต่ละคำอร่อยอย่างลงตัว เมี่ยงคำถือเป็นอาหารปรับสมดุลที่สร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย สมุนไพรแต่ละชนิดที่นำมาประกอบกันเป็นเมี่ยงแต่ละคำ ต่างเป็นสมุนไพรที่ช่วยบำรุงธาตุต่าง ๆ ในร่างกาย

เมี่ยงคำประกอบไปด้วย น้ำเมี่ยง เครื่องเมี่ยง และใบห่อเมี่ยง

น้ำเมี่ยง

ส่วนผสม

กะปิแท้ ประมาณ 60 กรัม

น้ำตาลมะพร้าวแท้ 500 กรัม

กุ้งแห้งตำ 30 กรัม

มะพร้าวคั่ว 30 กรัม

น้ำเปล่า 250 มิลลิลิตร

ข่าหั่นฝอยนำมาคั่วให้หอมแล้วนำมาตำให้ละเอียด

วิธีทำ

นำน้ำตาลมะพร้าว กะปิ และน้ำ มาละลายให้เข้ากัน จากนั้นยกขึ้นตั้งไฟ แล้วเคี่ยวจนน้ำเมี่ยงเริ่มใสและเหนียวน้อย ๆ (เพราะเมื่อน้ำเมี่ยงเย็นลง จะเหนียวและข้นขึ้นอีกเล็กน้อย) เมื่อยกขึ้นจากเตา ใส่มะพร้าวคั่วที่ตำละเอียดลงไป ตามด้วยกุ้งแห้งที่ตำจนเนื้อเป็นปุย และข่าคั่วตำละเอียด 

*สัดส่วนของกะปิ เลือกปรับใช้ตามความชอบ และให้ระวังว่ากะปิแต่ละเจ้ามีความเค็มไม่เท่ากัน 

เครื่องเมี่ยง

ส่วนผสม

ถั่วลิสงคั่ว

กุ้งแห้งทอด

มะนาวหั่นเต๋า

ขิงหั่นเต๋า (ใช้ขิงกลางแก่กลางอ่อน ขิงอ่อนไม่มีรสชาติ ถ้าแก่เกินไปจะเป็นเสี้ยนและเผ็ดเกิน)

หอมแดงไทยหั่นเต๋า

พริกขี้นกหรือพริกขี้หนูเม็ดเล็ก ๆ

เครื่องเมี่ยงของคุณยายอรครั้งนี้มีใบผักก้านก่อง (ดาวกระจายป่า) ตะลิงปลิง และดอกอ่อมแซบสีขาวที่ปลูกไว้ในสวนมาเพิ่มคุณค่า รสชาติ และความสวยงามให้ห่อเมี่ยงคำด้วย

เรามองว่าเป็นเรื่องสนุก ถ้าหากใครจะลองเพิ่มเติมอะไรลงไปให้เป็นเมี่ยงคำสูตรของตัวเอง แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น เมื่อใส่ลงไปแล้ว เมี่ยงคำของเราต้องอร่อยขึ้นและน่าทานขึ้น

Tips 

เมี่ยงคำของเราจะอร่อยมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับการเลือกสรรส่วนผสมต่าง ๆ กะปิดี น้ำตาลดี เลือกมะนาว ขิง หอมแดง พริก และใบไม้ปลอดสาร จะทำให้เราวางใจในเมี่ยงทุกคำ

มะพร้าวคั่ว

มะพร้าวแห้งที่ปอกเปลือกนอกออกเหลือแต่กะลา นำไปตากแดดสัก 1 แดด นำมากะเทาะกะลาออกให้เหลือแต่เนื้อมะพร้าว นำมาหั่นเป็นชิ้นบาง ๆ แล้วซอยขวางเป็นเส้นเล็ก ๆ ซอยให้ชิ้นเสมอเท่ากัน เพื่อเวลาคั่วจะได้สีเหลืองเสมอและกรอบอร่อย คุณยายเลือกใช้เตาถ่านคั่วไฟกลาง ๆ จนเหลืองเข้ม แต่ไม่ให้สีแก่เกินจนไหม้ขม ไฟแรงเกินก็ไหม้เร็ว ไฟอ่อนเกินก็ทำให้มะพร้าวไม่หอมอย่างที่ต้องการ

การคั่วถั่วใช้ไฟเหมือนคั่วมะพร้าว คั่วไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหอม โดยอย่าใช้ไฟแรง ทิ้งไว้ให้คลายความร้อนจะกรอบขึ้น บี้เปลือกถั่วออก แล้วฝัดเอาเปลือกถั่วออกให้หมด (ขั้นตอนนี้เด็ก ๆ ชอบนัก แต่ระวังจะเหลือถั่วไม่เท่าเดิม เพราะหกไปบ้าง หรืออยู่ในท้องเด็ก ๆ บ้าง)

เมื่อผึ่งมะพร้าวและถั่วให้คลายความร้อนจนเย็นสนิท ให้เก็บใส่โหลไว้ แล้วปิดฝาให้สนิท ก็จะเก็บได้นาน

ใบห่อเมี่ยง

แม่จะใช้ใบไม้อยู่ 3 ชนิด คือ ใบทองหลาง ใบชะพลู และใบมะยม ในการห่อเมี่ยง ใบทองหลางให้รสชาติออกมัน ๆ ใบชะพลูมีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ เพราะมีน้ำมันหอมระเหย ช่วยให้เจริญอาหาร ส่วนใบมะยมก็มีรสชาติดี ออกเปรี้ยว แต่น่าเสียดายที่ใบมะยมมีขนาดเล็ก ห่อเมี่ยงคำได้เพียงคำเล็ก ๆ เท่านั้น นอกเหนือจากใบไม้ 3 ชนิดนี้ บางทีก็เห็นคนใช้ใบคะน้า ใบกลีบบัวแดง มาห่อเมี่ยงเช่นกัน 

ทานอย่างไร ทานกับใคร

เมื่อเตรียมทุกอย่างเสร็จ นำเครื่องเมี่ยง ใบเมี่ยง และน้ำเมี่ยง มาจัดวางในจานให้สวยงามพร้อมทาน หยิบใบไม้มาพับเป็นกรวย แล้วใส่เครื่องเมี่ยงอย่างละนิดลงไป จากนั้นราดด้วยน้ำเมี่ยง ห่อเป็นคำ แล้วนำเข้าปากเคี้ยวไปพร้อม ๆ กัน จะได้รสชาติกลมกล่อมลงตัว

เมี่ยงคำเป็นของว่างที่นิยมทานด้วยกันหลาย ๆ คน เพราะสนุกและอร่อยกว่า ถือเป็นอาหารผูกสัมพันธ์ของสมาชิกในบ้านและในหมู่เพื่อนได้เป็นอย่างดี

มานั่งล้อมวงทานเมี่ยงคำกันค่ะ