มินต์ (Mint) เป็นต้นไม้อีกชนิดที่น่าปลูกติดบ้านไว้เป็นที่สุด แต่ก่อนที่เราจะแนะนำว่ามินต์ทำอะไรได้บ้าง ขอเริ่มต้นจากการทำความเข้าใจก่อนว่า มินต์เป็นพืชในสกุล Mentha ส่วนสะระแหน่ ที่หลายคนเรียกว่ามินต์ อยู่ในสกุล Melissa ดังนั้นจะนับว่าสะระแหน่เป็นมินต์ก็อาจจะไม่ถูกนัก แต่ก็ไม่ถึงขั้นผิดเสียทีเดียว เพราะทั้งมินต์และสะระแหน่อยู่ในวงศ์ Lamiaceae ซึ่งภาษาไทยเรียกว่าเป็น วงศ์กะเพรา หรือ วงศ์มินต์

มินต์ที่เราจะแนะนำในวันนี้หลายตัวมีรายละเอียดที่แตกต่างกันเพียงเล็กน้อย จึงมีชื่อวิทยาศาสตร์เดียวกัน เพื่อไม่ให้สับสน เราก็เลยขอแนะนำด้วยชื่อทั่วไปที่คนรู้จักและใช้เรียกตอนซื้อขายกัน

เนื่องจากมินต์เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดจากต่างประเทศ เดิมจึงมีในเมืองไทยให้เลือกซื้อหาแค่ไม่กี่พันธุ์ และเลี้ยงค่อนข้างยาก แต่ปัจจุบัน มีคนนำมาเข้ามาเยอะมาก และดูเหมือนจะทนกับสภาพอากาศบ้านเราได้ดีขึ้น การปลูกมินต์ในเมืองไทยจึงไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป

มินต์เป็นสมุนไพรฝรั่งที่น่าปลูกที่สุด น่าปลูกมากกว่าต้นไม้ยอดฮิตอย่างโรสแมรี่ด้วย เพราะเอามาใช้งานได้ง่ายกว่า แค่เด็ดใบมาใส่แก้ว แล้วเทน้ำร้อนใส่ เราก็ได้ชามินต์แล้ว จะนำมาผสมในเครื่องดื่มอื่น ๆ ก็ได้ ใช้โรยหน้าและทำอาหารได้หลายประเภท มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องอืด ขับลม แล้วก็ยังเอาไปสกัดทำน้ำมันหอมระเหยหรือน้ำตบได้ด้วย

ส่วนคนที่ไม่ได้ทำอาหาร มินต์ก็ยังใช้ปลูกเป็นไม้ประดับได้ เพราะมีดอกเล็ก ๆ ที่สวยน่ารัก ทรงของใบก็สวยมีเสน่ห์แตกต่างกันไปในแต่ละพันธุ์

วิธีปลูกมินต์นั้นง่ายมาก มินต์ชอบแดดและไม่ชอบความแฉะแบบเดียวกับโรสแมรี่ วัสดุปลูกจึงควรใช้ดินผสมวัสดุโปร่งอย่างแกลบดิบ กาบมะพร้าวสับ หรือขุยมะพร้าว เพื่อให้ระบายน้ำได้ดี ป้องกันน้ำขัง เชื้อรา และอาการเน่าที่จะตามมา แล้วก็ต้องปลูกในที่แดดจัด ๆ ถ้าได้รับแดดร้อยเปอร์เซ็นต์หรือโดนแดดตลอดทั้งวันก็ดี แต่ถ้าไม่ได้ ก็ควรจะโดนแดดสัก 60 เปอร์เซ็นต์ แล้วก็อย่ารดน้ำมากจนเกินไป รดวันละครั้งในช่วงเช้าก็พอ

มินต์เป็นต้นไม้ที่อยู่ได้หลายปี แต่ต้องหมั่นตัดแต่งให้แตกยอดใหม่ หรือไม่ก็ปักชำขยายพันธุ์ให้เกิดต้นใหม่ไปเรื่อย ๆ วิธีการปักชำที่ง่ายที่สุดก็คือ ชำน้ำ หรือเอาไปแช่น้ำจนรากงอก แล้วค่อยย้ายไปลงดิน ช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการปักชำคือ ตอนที่เราตัดก้านมาใช้ทำอาหาร พอเด็ดใบออกหมด ก็นำก้านนั้นไปแช่น้ำ ตั้งไว้ในที่แดดรำไร อย่าให้โดนแดดตรง ๆ ไม่กี่วันรากก็จะงอก

ส่วนคนที่กำลังเลือกซื้อต้นมินต์ ขอแนะนำว่าให้ซื้อต้นที่มีสภาพดีที่สุด อย่าซื้อต้นที่สลดหรือโทรม เพราะใช้เวลานานมากกว่าจะฟื้นกลับมาสดชื่นได้

แล้วถ้าสงสัยว่าควรจะเลือกพันธุ์ไหนดี ก็ขอแนะนำว่ามินต์ทุกตัวมีกลิ่นที่ต่างกันเล็กน้อย เราเลือกจากกลิ่นที่ชอบได้เลย ถ้าเน้นซื้อไปประดับ ก็เลือกจากทรงและสีของใบที่ชอบ รวมไปถึงลักษณะดอก

มาทำความรู้จักกับมินต์ 9 พันธุ์นี้กันสักนิด แล้วค่อยตัดสินใจว่า คุณอยากได้ต้นไหนมาไว้ในบ้าน

01 คาลามินต์ (Calamint)

คาลามินต์เป็นมินต์ที่ถูกหยิบมาใช้จัดสวนบ่อยที่สุด จะถือว่าเป็นไม้จัดสวนก็ยังได้ เพราะมีทรงพุ่มที่สวยและมีดอกสีขาวเล็ก ๆ ใช้เป็นไม้ประดับได้เลย ใบก็มีกลิ่นหอม เอาไปใช้งานในครัวได้สบาย

02 วอเตอร์มินต์ (Water Mint)

เป็นพันธุ์ที่เลี้ยงง่ายและนำมาใช้ทำเครื่องดื่มใน Little Tree มากที่สุด เพราะมีกลิ่นหอมที่ไม่ฉุนจนเกินไป เด็ดใช้จนใบใหม่แตกไม่ทันเลยทีเดียว

03 ไวต์มินต์ (White Mint)

ไวต์มินต์ มีอีกชื่อว่า มินต์ญี่ปุ่น (Japan Mint) จุดเด่นคือทรงใบค่อนข้างกลม ปลูกประดับก็สวย และมีกลิ่นหอมเย็น จึงเหมาะจะนำมาทำเครื่องดื่ม

04 แบล็กมินต์ (Black Mint)

จุดเด่นของแบล็กมินต์คือก้านที่เป็นสีดำ และใบที่มีขนาดเล็กกว่าไวต์มินต์ มีกลิ่นที่หอมแรงกว่าไวต์มินต์

05 สเปียร์มินต์ (Spearmint)

เป็นมินต์ที่เราค่อนข้างคุ้นชื่อ เพราะมีการสกัดน้ำมันหอมระเหยมาใช้ รวมถึงนำไปทำชา แต่งกลิ่นขนม เครื่องดื่ม และยาสีฟันด้วย วิธีดูจำง่าย ๆ ก็คือ ทรงของใบที่แหลมเหมือนปลายหอก จึงได้ชื่อว่า สเปียร์มินต์

06 เปปเปอร์มินต์ (Peppermint)

เปปเปอร์มินต์เป็นมินต์ที่เกิดจากการผสมระหว่างวอเตอร์มินต์กับสเปียร์มินต์ มีส่วนประกอบของเมนทอลเยอะ จึงทำให้นอกจากหอมแล้วยังมีความเย็นซ่าด้วย จึงถูกนำไปใช้กับทั้งลูกอมและยาดมที่ช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกาย

07 ไพน์แอปเปิ้ลมินต์ (Pineapple Mint)

บางทีก็เรียกว่า Apple Mint นิยมใช้ปลูกประดับ เลี้ยงง่าย แต่ก็ยังเอาใบไปทำอาหารได้ตามปกติ คนนิยมนำไปทำชา และอาหารหลายประเภท

08 ยูเอสมินต์ (U.S. Mint)

ยูเอสมินต์ หรือ มินต์อเมริกา มีจุดเด่นตรงก้านสีแดง ต่างจากพันธุ์อื่น ๆ แต่มีกลิ่นหอมเย็นเหมือนมินต์ นำไปใช้ทำอาหารและเครื่องดื่มได้ไม่ต่างกัน

09 ช็อกโกแลตมินต์ (Chocolate Mint)

ช็อกโกแลตมินต์ เกิดจาการผสมของมินต์สองสายพันธุ์คือ M. Citrata (orange mint) กับ M. piperita สิ่งที่ได้ก็คือมินต์ที่มีกลิ่นแบบช็อกโกแล็ต แต่ยังคงรสส้มจาง ๆ เหมือน Orange Mint ส่วนใบมีสีเขียวเข้มกว่ามินต์ชนิดอื่น ๆ และมีดอกสีม่วงอ่อน จะปลูกประดับก็สวยเช่นกัน