เมื่อเอ่ยคำว่า ‘นวัตกรรม’ คุณนึกถึงอะไร ?
เราต่างมีมุมมองต่อคำว่านวัตกรรมที่ต่างกันออกไป ภาพในใจคุณอาจเป็นไปได้ตั้งแต่ยานอวกาศ รถยนต์ไฟฟ้า เทคโนโลยีนาโน ไปจนถึงไทม์แมชชีนที่เคยเห็นในการ์ตูน
น่าเสียดายที่หลายต่อหลายครั้ง ‘นวัตกรรม’ ถูกเงาของ ‘เทคโนโลยี’ มาวางทับ จนจุดมุ่งหมายบิดเบือนไป กลายเป็นการสร้างอะไรก็ได้ตามแต่ที่เทคโนโลยีล่าสุดจะเอื้ออำนวย จนบางครั้งเราหลงลืมไปว่า การสร้างสิ่งใหม่ในช่วงเวลาที่โลกของเรากำลังอยู่ในภาวะวิกฤต ทั้งทางสังคมและวิกฤตสิ่งแวดล้อมนั้น มีปัจจัยอ่อนไหวมากมายที่เราสนใจ ทั้งการใช้ทรัพยากรซึ่งใกล้จะหมดโลกอย่างคุ้มค่า จนถึงนัยยะซึ่งซ่อนอยู่ในเชิงวัฒนธรรมที่นวัตกรรมนั้นกำลังสื่อสารออกมา เราจะสร้างหนทางแก้ไขปัญหาได้อย่างไร โดยไม่นำไปสู่ปัญหาใหม่ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้นกว่าเดิม
แต่อาจไม่บ่อยนักที่เราจะได้เห็นเวทีออกแบบนวัตกรรมจากฝั่งเอเชีย ชูประเด็นสังคมและสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการพัฒนาทางเศรษฐกิจ อย่างที่เวทีประกวดสัญชาติไต้หวันนี้กำลังพยายามผลักดัน
#SharingisCaring
คือแคมเปญประกวดนวัตกรรม ภายใต้ตราสัญลักษณ์ Taiwan Excellence ตราสัญลักษณ์ผลิตภัณฑ์ดีเด่นของไต้หวัน และเวทีประกวดผลิตภัณฑ์-นวัตกรรมที่รัฐบาลไต้หวันเป็นเจ้าภาพจัดเองต่อเนื่องยาวนานมาตั้งแต่ ค.ศ. 1992 ให้ความสำคัญกับมุมมอง 4 ด้าน อันเป็นส่วนผสมสำหรับนวัตกรรมที่โลกต้องการในแบบของไต้หวัน นั่นคือ การวิจัยและพัฒนา การออกแบบ คุณภาพ และที่สำคัญไม่แพ้กันคือ ต้องแข่งขันในตลาดได้
ใน ค.ศ. 2021 นี้ โฟกัสของการประกวดหันมาใส่ใจประเด็นที่เป็นความท้าทายทั่วโลก คือนวัตกรรมที่สร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงบวกให้กับสังคมและสิ่งแวดล้อม สมกับชื่อแคมเปญ ‘Sharing is Caring’ โดยตั้งใจค้นหาไอเดียที่มุ่งหน้าแก้ไขปัญหาสังคม ปกป้องสิ่งแวดล้อม หรือช่วยเหลือผู้คนให้มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น
และที่น่าตื่นเต้นสำหรับนวัตกรเจ้าของไอเดียที่ได้รับคัดเลือก 3 ไอเดีย นอกจากการได้ทดสอบไอเดียของตัวเองท่ามกลางผู้เข้าประกวดจากทั่วโลก และได้รับเงินรางวัล 10,000 ดอลลาร์ฯ แล้ว ไอเดียทั้ง 3 ยังมีโอกาสนำไปพัฒนาให้กลายเป็นความจริง ปรับใช้งานจริง ผ่านการร่วมมือกับภาคเอกชนและการสนับสนุนทางการเงินจาก Taiwan Excellence อีกด้วย
#EverydayExcellence
เช็กความพร้อมกันอีกนิด นอกจากมีไอเดียแล้ว หากพร้อมจะไปต่อกับแคมเปญประกวดนี้ ต้องมีอะไรอีกบ้าง
หนึ่งในแนวคิดหลักของเวทีแห่งนี้คือการเปิดกว้างทางโอกาส เพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้กับทุกคนในทุกวัน ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นบุคคลทั่วไปเพียงคนเดียว หรือบริษัทและองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่รวมกลุ่มกันไม่เกิน 5 คนต่อการส่งผลงาน 1 ไอเดีย ก็ร่วมส่งแนวคิดนวัตกรรมเข้าประกวดได้ทั้งนั้น
ผลงานที่นำเสนอในการประกวดนั้นไม่จำกัดว่าจะเป็นการแก้ปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อมในระดับใด อาจเป็นปัญหาเล็กๆ รอบตัวคุณที่เจอในชีวิตประจำวัน ไปจนถึงการแก้ปัญหาเชิงระบบอย่างสิ่งแวดล้อม ขอเพียงนำเสนอด้วย Proposal ภาษาอังกฤษ และอยู่ภายใต้หมวดหนึ่งของ 8 หมวดอุตสาหกรรมที่ Taiwan Excellence ครอบคลุม คือ Electronics and Communication, PC and Software, Fashion, Recreation and Sports, Home-Construction Materials and Hardware, Health and Precision Instrument, Transportation และ Productivity and Energy เพียง 1 หมวดต่อ 1 ทีมเท่านั้น
มีเวลารวมทีมและส่งผลงานกันได้ถึงวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2564 ระหว่างนี้เข้าไปอ่านรายละเอียดเพิ่มเติม รวมถึงวิธีการคัดเลือกได้เลยที่เว็บไซต์ของ Taiwan Excellence
Problem-solving Innovation
อย่างที่เกริ่นไปตอนต้นว่า นวัตกรรมไม่จำเป็นต้องนำหน้าด้วยเทคโนโลยีเสมอไป หากลองมองดูใกล้ๆ ตัวในประเทศไทยเอง เรามีนวัตกรรมทางสังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมอยู่ไม่น้อยที่เกิดขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหา เรียกได้ว่าเป็น Problem-solving Innovation
เร็วๆ นี้ The Cloud เพิ่งนำเสนอเส้นไข่ขาวพร้อมปรุงจาก Nimnim Noodle ซึ่งสร้างทางเลือกอาหารสุขภาพที่อุดมไปด้วยโปรตีนให้กับผู้ป่วยที่เดิมทีต้องทานไข่วันละหลายๆ ฟอง โดยเส้นไข่ขาวที่ว่านี้ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเพิ่มสารอาหารที่ร่างกายต้องการอย่างโปรตีน และลดการรับประทานคาร์โบไฮเดรตจากเส้นประเภทอื่นไปได้พร้อมกัน ซึ่งเป็นนวัตกรรมเส้นไข่ขาวครั้งแรกของโลกที่คิดมาเพื่อคุณภาพชีวิตและสุขภาพที่ดีกว่าของผู้คน
ปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างขยะพลาสติกที่ต้องใช้เวลายาวนานหลายพันปีกว่าจะย่อยสลาย ก็มีธุรกิจสัญชาติไทยที่ลุกขึ้นมาขออาสาเสนอทางแก้ไขอยู่เหมือนกัน เช่น ทายาทรุ่น 3 ของธุรกิจผลิตเครื่องใช้พลาสติก นำง่ายฮง นำเสนอสินค้าแบรนด์ใหม่ใต้ชื่อ Nameco ที่หันมาใช้พลาสติกแบบย่อยสลายได้เป็นวัตถุดิบในการผลิตทดแทนของเดิม
หรือแม้แต่ของใช้จำเป็นสำหรับผู้หญิง อย่างเช่นผ้าอนามัย ที่ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมและปัญหาสุขภาวะซ้อนทับกันอยู่ เพราะผ้าอนามัยนั้นผลิตจากพลาสติกที่กลายเป็นขยะติดเชื้อได้ แต่แบรนด์ผ้าอนามัย Wendays ที่ก่อตั้งโดยนักธุรกิจสาวไทย นำเสนอทางเลือกผ้าอนามัยที่ย่อยสลายได้ ช่วยลดอาการผื่นแพ้และแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน
ปัญหาสังคม สิ่งแวดล้อม สุขภาวะ และวัฒนธรรม ไม่ใช่เรื่องไกลตัวแต่อย่างใด ลองมองดูใกล้ๆ อาจจะเจอแรงบันดาลใจสร้างนวัตกรรมมาแก้ปัญหาในประเด็นที่มีแต่คุณที่แก้ได้ก็เป็นได้
#TaiwanExcellence
เผื่อใครยังไม่เห็นภาพ เราลองไปส่องนวัตกรรมที่ได้รับรางวัลจาก Taiwan Excellence เมื่อปีที่ผ่านๆ มา และเลือกชิ้นที่แก้ปัญหาประเด็นทางสังคมหรือสิ่งแวดล้อมมาฝากกันเป็นแรงบันดาลใจ
RECOFFEE Tree in the Bottle Shampoo ขวดแชมพูที่ใช้กากกาแฟที่ผ่านการบริโภคแล้วมาเป็นวัสดุตั้งต้นในการผลิตบรรจุภัณฑ์ เพื่อช่วยลดประมาณขยะจากกากกาแฟที่มีปริมาณมากขึ้นจากการบริโภคกาแฟที่เพิ่มสูงขึ้นในปัจจุบัน
AM Environmentally Friendly Chain โซ่อะไหล่เครื่องจักรที่ใช้เคลือบปรับปรุงใหม่ เพื่อลดการเกิดสนิม ทำให้ซ่อมบำรุงง่าย ช่วยยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์ให้ยาวนาน และไม่ต้องเปลี่ยนของใหม่บ่อยครั้ง
Icy Ice Building Set อุปกรณ์ส่งเสริมการเรียนรู้เรื่องการแยกส่วนประกอบและโครงสร้างสำหรับเด็ก ออกแบบด้วยแนวคิดแบบ Modular แยกส่วนออกจากกันเพื่อประหยัดพื้นที่ขนส่ง รวมถึงมีน้ำหนักเบา เหมาะกับผู้ใช้งาน
Biodegradable Tape เทปกระดาษกาวที่ย่อยสลายได้ด้วยกระบวนการ Biodegradable เพื่อลดการใช้และการสร้างขยะพลาสติก ผลิตโดยปราศจากส่วนประกอบที่เป็นพิษ ดึงลอกได้ง่ายโดยไม่ทิ้งคราบกาว และช่วยให้ใช้บรรจุภัณฑ์หมุนเวียนได้ง่ายขึ้น
Releasable Cable Tie สายรัดสายไฟแบบใช้ซ้ำได้ แทนที่ผลิตภัณฑ์เดิมที่เป็นแบบใช้แล้วทิ้ง
Folding Mobility Scooter สกู๊ตเตอร์น้ำหนักเบาแบบพับได้ สำหรับผู้สูงวัยใช้ในบ้านหรือการเดินทางระยะสั้น เพื่อให้ช่วยเหลือตัวเองและใช้ชีวิตกับครอบครัวได้ราบรื่นยิ่งขึ้น
Emergency Medical Service UAH เฮลิคอปเตอร์ขนส่งอุปกรณ์การแพทย์และยา สำหรับให้ความช่วยเหลือผู้ป่วย-ผู้ประสบภัยในพื้นที่ที่ยากแก่การเข้าถึง
eHealth apparel เสื้อผ้าที่ติดตั้งอุปกรณ์ในการตรวจสุขภาพแบบพื้นฐาน เช่น อัตราการเต้นของหัวใจ หรือคุณภาพการนอนหลับเอาไว้ โดยเชื่อมโยงเข้ากับฐานข้อมูลของผู้สวมใส่แต่ละคน เพื่อให้การรักษาสุขภาพของมนุษย์เป็นไปในรูปแบบของการป้องกันก่อนเกิดเหตุ มากกว่าการรักษา
เห็นแบบนี้แล้วคุณอาจรู้สึกเหมือนเราก็ได้ว่า ปัญหาสังคม สิ่งแวดล้อม และคุณภาพชีวิตของเพื่อนมนุษย์อยู่ใกล้ตัวกว่าที่คิด
และแม้เราเพียงคนเดียวจะแก้ปัญหาทั้งหมดด้วยตัวเองไม่ได้ แต่จะดีกว่าไหมหากเราได้เป็นส่วนเล็กๆ ในการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงไปพร้อมกัน
ภาพ : Taiwan Excellence Award
