วันก่อน ดิฉันลองไปตัดผมที่ร้านตัดผมแถวบ้านดู ได้พบคุณพงศ์ ช่างตัดผมที่ยิ้มน้อยๆ ตลอดเวลา ตอนแรกคุณพงศ์เล่าให้ฟังว่า เขาเย็บกระเป๋าหนังใส่อุปกรณ์ทำผมเอง เราคุยกันสักพัก จนคุณพงศ์ค่อยๆ เล่าเรื่องอุปกรณ์สุดรักชิ้นหนึ่งของเขาให้ดิฉันฟัง
“อันนี้คือกรรไกรของมิซุทานิครับ”
กรรไกรสีดำเงาขลับที่อยู่ใกล้ๆ ติ่งหูดิฉัน ขยับไปมาอย่างว่องไว
พอได้ยินชื่อญี่ปุ่นๆ ดิฉันจึงรีบถามต่อทันทีว่า กรรไกรเล่มนี้ดีอย่างไร
“ก่อนอื่น คุณเกตุฟังเสียงกรรไกรสิครับ”
ปกติ เวลาช่างใช้กรรไกรตัดผมจะมีเสียงดังกริ๊กๆๆ แต่จะว่าไป เสียงตัดผมในครั้งนี้เงียบมาก มีเสียงดังกริ๊บๆ เบาๆ เท่านั้นเอง
คุณพงศ์บอกว่า กรรไกรเล่มนี้คมมาก เบามาก และถือถนัดมือที่สุด ที่สำคัญ เวลาตัดผมแล้ว ปลายผมลูกค้าไม่เสียด้วย
หลังจากเดินออกจากร้านด้วยผมทรงใหม่ ดิฉันก็เริ่มเปิดคอมพิวเตอร์ค้นหาเกี่ยวกับแบรนด์นี้ทันที
เกี่ยวกับ Mizutani
มิซุทานิ (Mizutani) ก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1921 โดยช่างตัดผมคนหนึ่งที่ไม่พอใจกับกรรไกรตัดผมในสมัยนั้น เขาจึงลงมือวาดแบบเอง ลองผิดลองถูกเอง
ปัจจุบัน บริษัทมีพนักงานเพียง 40 คน แต่ละคนมีหน้าที่หลอมเหล็ก ลับใบมีด และค่อยๆ ประกอบกรรไกรทีละเล่มๆ ด้วยมือ
ท่ามกลางยุคอุตสาหกรรมที่ทุกอย่างถูกผลิตได้อย่างรวดเร็วออกมาในปริมาณมากๆ ช่างฝีมือของมิซุทานิกลับค่อยๆ ลับกรรไกรมีดเอง ประกอบเอง ทีละเล่มๆ อย่างพิถีพิถัน
“ในอดีต คนญี่ปุ่นเคยเชื่อว่า หากเราใช้อุปกรณ์ใดไปนานๆ รักและผูกพัน อุปกรณ์นั้นจะมีจิตวิญญาณอยู่”
ความเชื่อของมิซุทานิ คือการสรรค์สร้างของที่คนจะ ‘รักษ์’ ไปยาวนาน
กรรไกรมิซุทานิ คงเป็นกรรไกรที่มีทั้งจิตวิญญาณของช่างฝีมือ กับจิตวิญญาณของช่างทำผมหล่อหลอมอยู่ในนั้นเป็นแน่
ทุกย่างมิลลิเมตร
แม้กรรไกรมิซุทานิจะเป็นกรรไกรที่ฟังดูคราฟต์ ทำมือ แต่บริษัทก็ไม่เคยหยุดพัฒนา
ใบมีดกรรไกรมิซุทานิใช้วัสดุหลายอย่างผสมผสานกัน เพื่อทำกรรไกรที่ทน แหลมคม และสนิมขึ้นยาก แต่ละรุ่นมีการผสมวัสดุต่างๆ เช่น โคบอลต์ (ทนความร้อนได้ดี ใช้ในเครื่องยนต์ของเครื่องบินเจ็ตและรถแข่ง) ผงโลหะนาโน เหล็กดามัสกัส โมลิบดีนัม วาเนเดียม
เมื่อนำมาทดสอบ จะพบว่ากรรไกรที่ใช้วัสดุพิเศษอย่างผงโลหะนาโนนั้น ตัดผมได้ดี ผมไม่ชี้ฟู และใช้ได้เป็นระยะเวลานานกว่ากรรไกรจากวัสดุชนิดอื่น
กรรไกรหลายรุ่นมีการพัฒนาวิจัยร่วมกับมหาวิทยาลัยและช่างทำผมชื่อดังของโลก เช่น รุ่น Schorem Master พัฒนาร่วมกับร้านทำผมสุภาพบุรุษชื่อดังในเนเธอร์แลนด์ ทั้งมิซุทานิและช่าง ช่วยกันออกแบบที่จับ วัสดุ ตลอดจนความคมและองศาใบมีดของกรรไกร ทำอย่างไรให้ตัดผมผู้ชายได้ดี ขณะเดียวกันก็เป็นกรรไกรที่ถือง่ายที่สุด
ส่วนรุ่น Acro-Z ก็ใช้เวลากว่า 6 ปีในการพัฒนาร่วมกับภาควิชาวิศวกรรมวัสดุ มหาวิทยาลัยโตเกียว เพื่อค้นหาส่วนผสมวัสดุที่ดีที่สุดสำหรับใบมีด
รุ่นที่พิเศษที่สุด คือรุ่น SWORD ENGRAVING MODEL สนนราคา 315,000 เยน (ประมาณ 1 แสนบาท) โดยรับออเดอร์จำกัดเพียง 30 เล่มเท่านั้น
เหตุใดกรรไกรรุ่นนี้จึงราคาสูงนัก
นอกจากลวดลายแกะสลักอันงดงามแล้ว ตัวใบมีดกรรไกรยังทำจากเหล็กแบบนาโนอย่างดี
จากภาพด้านล่าง ภาพซ้าย คือเส้นผมที่ถูกตัดเป็นระนาบเรียบด้วยกรรไกรรุ่น ENGRAVING นี้ ส่วนด้านขวา คือเส้นผมที่ตัดด้วยกรรไกรทั่วไป จะเห็นได้ว่ากรรไกรของมิซุทานิตัดผมได้เรียบกว่า ไม่ทำให้ผมแตกปลายหรือเสียได้
มิซุทานิทุ่มเทค้นคว้าและพัฒนาสินค้าอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างกรรไกรที่ไม่มีใครเลียนแบบได้
เมื่อช่างกับช่างมาพบกัน
“กรรไกรของเรา สามารถใช้ได้นานกว่าสามสิบปี”
นั่นคือสิ่งที่มิซุทานิประกาศ
กรรไกรของช่างทำผมต้องคมมาก แต่หากใช้ไปนานๆ ใบมีดอาจมีรอยหยัก ไม่เรียบ ทำให้เวลาตัดผม ผมแตกปลายหรือชี้ฟูได้ หากปล่อยไว้ เวลาตัดผม เส้นผมจะติดกรรไกรบ้าง หรือช่างจะรู้สึกตัดผมยากขึ้น
มิซุทานิจึงมีบริการลับมีด ช่างสามารถส่งกรรไกรมาที่บริษัท หรือไปที่สาขาต่างๆ ของแบรนด์ก็ได้ ระหว่างรอกรรไกรที่ส่งไปลับ บริษัทจะส่งกรรไกรรุ่นเดียวกันมาให้ยืมใช้ตัดไปก่อน เป็นความใส่ใจของทางแบรนด์
ที่นั่นจะมีช่างลับใบมีดประจำอยู่ ช่างทำผมสามารถอธิบายวิธีการตัดผม วิธีถือกรรไกรของตน และแจ้งช่างว่า ต้องการให้ปรับองศาของกรรไกรหรือลับใบมีดอย่างไร ช่างของมิซุทานิเองก็ได้เรียนรู้เรื่องราวของช่างทำผม และเข้าใจลูกค้าได้ดียิ่งขึ้น
กรรไกรที่ได้รับความไว้วางใจ
เมื่อนักซูโม่ญี่ปุ่นเกษียณจากวงการจะมีพิธีตัดผม ซึ่งเป็นพิธีสำคัญมาก หากเป็นนักซูโม่ดังๆ จะมีแฟนๆ มาอำลานับหมื่นคนทีเดียว เรียกได้ว่าเป็นการตัดผมที่มีคนชมมากที่สุดในญี่ปุ่นก็เป็นได้ และกรรไกรที่ได้รับเลือกให้ไปอยู่ในพิธีนั้น ก็คือ กรรไกรมิซุทานินั่นเอง
ปัจจุบัน กรรไกรของมิซุทานิมีชื่อเสียงไปทั่วโลก ส่งออกไปประเทศต่างๆ กว่า 60 ประเทศ ได้รับรางวัล Hair Artist ติดต่อกัน 4 ปีซ้อน และทำยอดขายปีละกว่า 500 ล้านเยน (ข้อมูลเมื่อ ค.ศ. 2017)
“เราสนุก (ในการทำกรรไกร) เราอยากให้ลูกค้าสนุกเวลาถือกรรไกรของเราด้วยเช่นกัน” ท่านประธานมิซุทานิ ทายาทรุ่น 3 กล่าวทิ้งท้าย
