เราเรียกผู้ชายตรงหน้าว่า ปาร์ค

ในวงการกาแฟ เขาถูกเรียกขานว่า Brew Boy ในฐานะชายที่ใช้เวลา 7 ปีเพื่อครอบครองสารกาแฟพันธุ์หายากไว้มากสุดคนหนึ่งของประเทศ

ปาร์ค-ทศเทพ ตันประพัฒน์ เติบโตที่ออสเตรเลีย เริ่มประกอบธุรกิจด้วยการทำร้านอาหารกับที่บ้าน มีเพื่อนสนิทเป็นแชมป์บาริสต้าสิงคโปร์ โดยอาจารย์ของเพื่อนคือ Jake Hu หัวหน้ากรรมการตัดสินกาแฟระดับโลก ครูคนแรกที่สอนเขาเรื่องกาแฟ และเป็นครูคนเดียวในชีวิตของปาร์ค

แม้ไม่เคยเป็นผู้เข้าแข่งขัน เขาก็เรียนรู้มันจนทะลุปรุโปร่งในวัย 35 ปีด้วยความเนิร์ดและความบ้า มุ่งหน้าเข้าป่าเพื่อซื้อสายพันธุ์ Eugenioides ที่เหลือเพียงฟาร์ม Inmaculada แห่งเดียวในโลก จน ต๋อง-อานนท์ ธิติประเสริฐ แชมป์บาริสต้าไทยปี 2023 เป็นคนเดียวที่มีสิทธิ์ใช้ 

ปาร์ค-ทศเทพ ตันประพัฒน์ ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy

ชีวิตปาร์คมีแต่เรื่องกาแฟ เขาหลงใหลในระดับบ้าคลั่ง มองเห็นวิทยาศาสตร์ที่ซ่อนอยู่ในนั้นระดับโมเลกุล เพราะมากกว่ารสชาติที่หาจากไหนไม่ได้อีก ปาร์คเชื่อว่าสิ่งที่ประเทศไทยขาดคือองค์ความรู้เรื่องการดูแลเมล็ดพันธุ์ในแผ่นดินเกิด นั่นเป็นกุญแจสำคัญที่จะนำพาให้กาแฟพันธุ์ไทยมีมาตรฐานเทียบเท่าระดับสากล

นอกจากพาสปอร์ตออสเตรเลียที่ทำให้เขาเข้า-ออกประเทศแห่งกาแฟอย่างปานามา โคลอมเบีย หรือเอธิโอเปียได้อย่างสบายปร๋อ 

เชื่อเถอะว่าปาร์คมีดีกว่านั้น

ปาร์ค-ทศเทพ ตันประพัฒน์ ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy

ทำไมที่ช้อนชิมกาแฟของคุณถึงสลักคำว่า Thai๒Nv

Thai๒Nv เป็นรอยสัก เป็นชื่อไลน์ด้วย ตอนเด็ก ๆ อยู่ออสเตรเลียโดนฝรั่งบูลลี่ คนชอบถามเราว่าบ้านยูยังนั่งช้างหรือเปล่า พอกลับมาไทยช่วงวันหยุด คุณพ่อคุณแม่เลยส่งไปเรียนมวยไทย ไม่มีใครแกล้งเลย กลายเป็นหัวโจกแทน

ออสเตรเลียเป็นประเทศที่คนต่างเชื้อชาติมาก ความเป็นตัวของตัวเองหายไปหมด โตที่นั่นก็เป็นแค่ออสซี่คนหนึ่ง ต่อให้หัวดำก็ตาม แต่เราอาจโชคดีที่โตมากับคุณอาคุณป้า เขาสอนให้เราภูมิใจในชาติ คนกรีกมีคำว่า Proud to be Greek ทำไมเราจะ Proud to be คนไทยไม่ได้ เลยกลายเป็นชื่อว่า Thai to Envy

ช้อนนี้ก็เป็นช้อนที่ผมใช้ตั้งแต่เริ่มทำกาแฟเลยนะ เวลาเดินทางก็จะหยิบไปด้วย

ผมเรียกออฟฟิศที่ไทยว่า Brew Boy Headquater แต่ออฟฟิศจริง ๆ อยู่ที่เมลเบิร์น เราตัดสินใจเปิดที่กรุงเทพฯ เพราะเริ่มมีลูกค้าในเมืองไทยเยอะมาก เราอยากทำธุรกิจเกี่ยวกับกาแฟ อยากสร้างคอมมูนิตี้เลยย้ายมาอยู่ตรงนี้ 

มีเพื่อน มีอาจารย์ผมชื่อ Jake Hu เป็นคนไต้หวัน เป็นอาจารย์พี่ต๋องด้วย หมุนเวียนกันมาสอนที่นี่ เป็นเหมือนโรงเรียนของอาจารย์ โรงเรียนของเพื่อน และโรงเรียนของผม 

ปาร์ค-ทศเทพ ตันประพัฒน์ ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy

ออสเตรเลียเป็นประเทศแห่งกาแฟ หลายคนอยากไปทำงานที่นั่น คุณอยู่ตรงนั้นก็ดีอยู่แล้ว กลับมาทำไม

ดีจริง ตลาดมั่นคง เติบโต คนได้รับความรู้เรื่องกาแฟเต็มที่แล้ว แต่เมืองไทยยังไม่มี เราอยากแบ่งปันความรู้กาแฟให้คนไทยมากขึ้น บาริสต้าไทยเงินเดือนหมื่นกว่าบาท แต่ค่าเรียนกาแฟ 50,000 – 60,000 บาท เราอยากให้พวกเขาเข้าถึงโอกาสจากความรู้บางอย่างที่เราได้รับมาฟรี

ในเมลเบิร์น ทุกวันอังคาร-พุธจะมีกิจกรรมที่เรียกว่า Public Cupping ได้ชิมกาแฟฟรี ทำให้สังคมของกาแฟโตขึ้น กาแฟไม่ได้มีเชื้อชาติ คนจีน คนเกาหลี คนไทย มาเจอกับฝรั่ง เราได้แรงบันดาลใจจากตรงนั้น เวลากลับไทยผมก็จะซื้อเมล็ดกาแฟจากหลายโรงคั่วที่ออสเตรเลียมาจัดกิจกรรมที่กรุงเทพฯ เป็น Public Cupping เหมือนกัน ครั้งแรกมีคนมาร่วม 5 คน ต่อมาก็ 10 คน เริ่มไปจัดที่จังหวัดอื่น ๆ เช่น ภูเก็ต เชียงใหม่ ขอนแก่น มุกดาหาร สกลนคร เราทักไปตามร้านว่า ผมมาจากออสเตรเลียนะครับ มีเมล็ดกาแฟมา อยากจัดกิจกรรมฟรี ตั้งแต่วันนั้นยันวันนี้ก็ยังคงจัดอยู่ แต่ก็มีกาแฟที่เขาชิมมาขายด้วย

แล้วผมก็เริ่มทำงานเป็นที่ปรึกษาเรื่องกาแฟที่คาเฟ่ในเชียงใหม่จนร้านมีชื่อเสียง เริ่มมาจัดคลาสที่นั่น สมัยนั้นเพิ่งเจอพี่ต๋องครั้งแรก มี มุก (อสมา วิชัยดิษฐ) Asama Coffee & Roastery, ตูน (ฉัฏฐ์ ธนพลอยพงศ์) Bluetamp Cafe, บรูน่า ซิลวา, แน็ต-กษมา กันบุญ คือหัวกะทิของเมืองไทย ณ วันนี้ทุกคนเริ่มมาจากคลาสนั้นเกือบทั้งหมด คนก็รู้จักเรามากขึ้น 

ช่วงโควิดผมติดอยู่ที่ออสเตรเลีย ผมเลยไลฟ์สอนกาแฟเกือบทุกวัน ผ่านมา 3 ปีแล้วปัจจุบันนี้ยังมีคนดูอยู่เลย 

กระบวนการทำกาแฟมีหลากหลายขั้นตอนมาก ทำไมคุณสนใจเรื่องเมล็ดเป็นพิเศษ

ผมอยากรู้ว่าทำไมกาแฟเมล็ดนี้ จากฟาร์มนี้ รสชาติต่างจากอีกฟาร์มที่อยู่ถัดไปเพียง 20 เมตร ทำไมกาแฟสายพันธุ์นี้ที่ปลูกในเมืองไทยกับที่ปลูกในโคลอมเบียรสชาติต่างกันอย่างสิ้นเชิง

ผมอยากตามหาเมล็ดกาแฟที่หายากมาก เป็นเหมือนพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ของเมล็ดกาแฟนั้น ๆ หรือแม้กระทั่งฟาร์มบางฟาร์มที่คนเข้าถึงไม่ได้เลยในโลก 

เรามีแชมป์โลกลาเต้อาร์ตในเมืองไทย เรามีกรรมการกาแฟโลกในเมืองไทย แต่เราไม่มีคนที่หาเมล็ดกาแฟยากที่สุดในโลกในเมืองไทย แม้กระทั่งในเอเชียด้วยซ้ำ ผมอาจเป็นคนแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีสายพันธุ์หายากที่สุดก็ได้ 

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

ทำไมเมืองไทยถึงต้องมีเมล็ดกาแฟพันธุ์หายาก

การทำธุรกิจร้านอาหารเมื่อ 7 – 8 ปีที่แล้วทำให้เรารู้จักคนมากขึ้น รู้ว่าเราต้องอยู่กับเขาอย่างไร รู้ว่าจะขายอะไรให้เขา ธุรกิจกาแฟก็เหมือนกัน เราวิจัยตลาดจนรู้ว่าเมืองไทยยุคนั้นขาดความรู้เรื่องเมล็ดกาแฟ ขาดคนที่ออกไปเก็บเกี่ยวประสบการณ์นอกประเทศ แล้วกลับมาพัฒนาสายพันธุ์ตัวเอง 

ประเทศเราไม่เหมาะกับการปลูก Geisha (หนึ่งในพันธุ์กาแฟหายากของโลก) เขาชอบหนาว ไม่ชอบร้อน คนอยากชนะการประกวดพยายามปลูกด้วยการตัดต้นไม้อื่น ๆ ทิ้ง Geisha ไม่ใช่แค่การเอาต้นไม้ไปปักชำ แต่ละต้นต้องมีความห่าง มีปริมาณร่มเงาที่ต้องการ ใช้เวลา 6 ปีกว่าจะโต ต้องใส่เงินไปกี่บาท ปัญหาคือเกษตรกรเราไม่รู้ เขารู้วิธีปลูกต้นไม้ แต่เขาไม่รู้ว่าสายพันธุ์คืออะไร

ผมขึ้นไปปางขอน ไปบอกเกษตรกรว่าอะไรคือการ Cupping บางคนทำกาแฟมาทั้งชีวิต ไม่เคยรู้เลยว่ากาแฟตัวเองรสชาติเป็นยังไง เขาปลูก แปรรูป คั่วให้ไหม้ แต่ไม่เคยมีใครใช้ฟิลเตอร์ ใส่ถ้วย ชิมจากช้อน ถ้าเกษตรกรถามเรื่องไหนที่ผมไม่รู้ ผมจะไปเรียนรู้จากต่างประเทศ แล้วมาบอกให้ทุกคนรู้ 

เกษตรกรต่างประเทศดูแลกาแฟต่างจากบ้านเรามั้ย

บ้านเราปลูกกาแฟ มีภูเขาเหมือนกัน แต่เราไปที่ที่เขาทำมาเป็นร้อยปี มีสายพันธุ์กาแฟที่เมืองไทยไม่มี บ้านเรา 1,600 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลก็สูงมากแล้ว แต่ที่นู่นขั้นต่ำคือ 1,500 เมตร อากาศเย็นสบายตลอดเวลา อุณหภูมิคงที่ ซึ่งส่งผลกับเมล็ดกาแฟเต็มร้อย 

ต้องยอมรับว่าบางประเทศ เช่น ปานามา คือประเทศที่โกง ดิน ฟ้า อากาศของเขาเหมือนสร้างมาเพื่อเมล็ดกาแฟ แต่ในความขี้โกง คนที่เป็นเกษตรกรในปานามาทุกคนไม่ใช่ Panamanian แต่เป็น European ที่ย้ายมาใช้ชีวิตวัยเกษียณแล้วซื้อฟาร์ม มีคนโปรตุเกส ฝรั่งเศส อิตาลี คนพวกนี้มีวัฒนธรรมไวน์และสิ่งที่เกี่ยวกับความคราฟต์ พอเป็นเจ้าของฟาร์มกาแฟเลยดูแลตั้งแต่ดินจนถึงทุกกระบวนการได้ดีมาก

เกษตรกรปานามาจะภาคภูมิใจว่าเขาคือเจ้าของ Panama Geisha ที่ 1 ของโลก ทำให้เขาอยากรักษาความเป็น Panama Geisha ให้คงที่ที่สุด ปานามาแทบจะเป็นประเทศเดียวที่ไม่ได้มีการ Infuse และ Post-processing กาแฟ เพราะเขาต้องการโชว์เอกลักษณ์ของ Panama Geisha ให้คนทั้งโลกได้ชิม แล้วเอกลักษณ์นี้ไม่ได้มาจากเมล็ดนะ มันมาจากดินและอากาศของเขาที่ขี้โกง

ปีนี้เลยตัดสินใจคุยกับเพื่อน ๆ กับพี่ต๋องว่า ผมจะบินนะ ใครจะไปด้วยไหม จนได้เป็นเมล็ดกาแฟ Eugenioides ที่ผมคั่วให้พี่ต๋องเอามาใช้แข่งจนเป็นแชมป์บาริสต้าไทย

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

นอกจากเมล็ดกาแฟ คุณได้อะไรกลับมาบ้างจากการเดินทางแต่ละครั้ง

คงเป็นเรื่องคน มีคนพูดว่าผมเป็น Part of Panama ไปแล้ว ผมรู้จักทุกฟาร์มในปานามาหมดเลย แล้วทุกคนดูแลผมเหมือนคนในครอบครัว แทบจะไม่ได้นอนโรงแรมเลย ไปนอนบ้านเจ้าของฟาร์ม ไม่ใช่แค่ซื้อขายกาแฟ แต่เป็นความผูกพันกันเหมือนเพื่อน

เราซื้อกาแฟจากฟาร์มที่มีชื่อเสียงระดับโลก ออก Boxset ทำ Infomation Card ให้ เป็นเหมือนกลยุทธ์ปากต่อปากกับฟาร์มในประเทศปานามาและโคลอมเบีย เขามองว่าเรานำเสนอฟาร์มได้ดีมาก บางคนไม่รู้จักชื่อผมด้วยซ้ำ แต่รู้จักว่าผมคือ Brew Boy 

กาแฟที่เราเอามามีมูลค่า ไม่ใช่กิโลละหลักร้อย แต่หลักพันถึงหลักหมื่นบาท เจ้าของฟาร์มทุกคนใส่ใจทุกกระบวนการของกาแฟที่มีมูลค่าสูง เราก็อยากจะใส่ใจทุกกระบวนการเช่นกัน เหมือนเราเป็นสื่อกลางให้เขากับคนที่ไม่ได้มีโอกาสเดินทางไป

ทำไมคุณถึงกล้าซื้อกาแฟในราคาที่สูงมากเสมอ

เป็นคำถามที่ทุกคนถามตลอด 

อย่างแรก ผมอยากรู้ว่าที่ 1 รสชาติเป็นยังไง แพงนักใช่ไหม สมราคารึเปล่า 

สอง ผมรู้ว่ามีคนซื้อแน่นอน คนที่ติดตามเรากล้าลงทุนและเชื่อใจเรา ปาร์คซื้อมา มันต้องดี 

สาม ผมบอกทุกคนว่า ผมซื้อนะ แต่ราคาที่ผมจะขาย ขอแค่ค่าแพ็กเกจจิง เพราะผมต้องการให้ทุกคนชิมเหมือนผมชิม แต่ช่วยหารหน่อย ไม่งั้นเงินจะจม นี่คือความจริง (หัวเราะ)

ล่าสุดที่ 1 ของ Best of Panama จะมี Natural กับ Washed ประมูลกันกิโลกรัมละ 350,000 บาท ผมเคยไปฟาร์มนี้ ชื่อ Finca Carmen ผมขอซื้อกาแฟ Washed ของเขามา 6 ลัง ในราคา 180 ดอลลาร์ฯ ประมูลกันไปกิโลกรัมละ 3 แสน ผมซื้อมา 3,000 บาท แล้วขอซื้อมาทั้งหมด สบายละ

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

เมล็ดแบบไหนที่ Brew Boy จะยอมทุ่มซื้อ

ถ้าผมไปฟาร์ม เราจะชิมก่อน ดูว่าทำอะไรกับมันได้ สมราคาหรือเปล่า ยิ่งวันนี้ฟาร์มรู้แล้วว่าเราคัดเลือกกาแฟให้แชมป์หลายคน ทำกาแฟที่ไม่ดังจนดังเยอะมาก เรายิ่งต้องวางตัว 

ต่อมาคือชิมเพื่อหากาแฟแข่ง อันนี้เรามีประสบการณ์แล้วว่ากาแฟแข่งควรมีคาแรกเตอร์อย่างไร ซึ่งกาแฟแข่งจะมีลักษณะบางอย่างที่ต้องคาดการณ์เอาเอง อธิบายไม่ได้ 

เช่น Cafe Mikava เป็นกาแฟที่โคลอมเบีย ตอนนั้นผมอยู่เมลเบิร์น ยังบินมาไม่ได้ เพื่อนผมถามว่าชิมไหม มีตัวอย่างอยู่ ผมชิมแล้วรู้สึกว่าต้องชนะในเวทีโลกแน่นอน แล้วปีถัดมากาแฟนั้นชนะในเวทีโลกจริง ๆ 

บางทีเราซื้อโดยที่ไม่รู้หรอกว่าจะชนะรึเปล่า รู้แค่ว่าดีมาก ถ้าใครเอาไปแข่งมีโอกาสชนะสูงแน่นอน เป็นการคาดเดาจากประสบการณ์ล้วน ๆ ทุกอย่างคือความเสี่ยง

ถ้าเดาผิดล่ะ

ผิดก็ขาย แต่ถ้าเดาถูก หมายความว่ากาแฟที่ชนะในเวทีโลกอยู่ในมือผมเกือบทั้งหมด 

ในรอบ 3 ปีที่ผ่านมา กาแฟแข่งในเวทีระดับโลกที่ 1 – 6 ผมมีหมด 

เช่น เมล็ด Eugenioides ที่พี่ต๋องใช้แข่ง สิ่งหนึ่งที่พี่ต๋องไม่ต้องกังวลเลยคือผมมีคนเดียว พอถึงวันที่ไปแข่งเวทีโลก อาจมีพี่ต๋องคนเดียวก็ได้ที่มีแข่งในปีหน้า เพราะผมขอซื้อมาทั้งหมด แล้วมันก็ผลิตไม่ทันกับการแข่งขัน นี่คือเมล็ดกาแฟที่คนทั้งโลกอยากได้ แต่พี่ไม่ต้องกังวลนะ เมล็ดนี้ไม่อยู่ในมือใครแน่นอน 

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง
ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

เหมือนคุณไม่ได้รู้แค่เมล็ดกาแฟ แต่ต้องรู้จักบาริสต้า และต้องมั่นใจในศักยภาพของเขาด้วย

ถูกต้อง ต้องมั่นใจมาก ๆ พอพี่ต๋องบอกว่า เฮ้ย เขาแข่งเองนะ ผมก็ทุ่มหมดหน้าตัก ไม่ได้นอนเกือบ 3 วันเพื่อทำนมให้เขาใช้แข่ง ทำในห้องนี้ อุณหภูมิประมาณ 18 องศาเซลเซียส เครื่องซูวียังวางอยู่เลย

เทคนิคซูวีนมของคุณขึ้นชื่อมาก เกิดขึ้นได้อย่างไร

นมที่เมลเบิร์นดีมาก หญ้าดี อากาศดี วัวไม่มีความเครียด เราจำรสชาตินั้นได้ ผมเคยเปิดร้านอาหาร วันหนึ่งเราอยากทำนมให้หวานเหมือนที่เคยกิน เลยคิดถึงการทำซูวี เพราะการทำให้นมหวานขึ้นต้องเอาไปต้ม ซูวีให้สุก เพื่อให้นมแตกตัวเป็นน้ำตาลโมเลกุลคู่

ตอนไปชิมกาแฟครั้งแรกกับพี่ต๋องเพื่อเตรียมแข่ง เราบอกว่านมในไทยไม่รอด เลยพยายามผสมให้ออกมาใกล้เคียงกับนมออสเตรเลียที่สุด สุดท้ายได้สูตรว่า Dalum 1 CP-Meiji 1 และ All Season 3 แบรนด์รวมกัน แต่ All Season ไม่ได้ซูวี ผสมแบบสด ๆ ไปประมาณ 10%

นม 1 – 2 ลิตร ทำนมซูวีได้แค่ 600 มิลลิลิตรด้วยซ้ำ ซึ่งพี่ต๋องซ้อมครั้งหนึ่งใช้นมอย่างน้อยวันละ 2 ลิตร ผมซื้อมาทั้งหมด 48 ขวด นั่งทำทั้งวัน แม้กระทั่งกาแฟที่คั่วให้พี่ต๋องก็ต้องมั่นใจว่าอายุพอดีกับวันที่เขาแข่ง ต้องคาดการณ์ล่วงหน้าและวางแผนให้ดี

อยู่เบื้องหลังบาริสต้าระดับแชมป์มานาน คุณเคยคิดอยากลงแข่งเองบ้างไหม

ไม่เคยครับ โฟกัสของเราไม่เหมือนกัน ผมชอบคั่ว ชอบชิมกาแฟ ไม่ชอบไปยืนแล้วพูด แต่ถามว่าไม่แข่งแล้วคั่วกาแฟแข่งหรือฝึกให้คนลงแข่งได้อย่างไร เพราะเราคลุกคลีอยู่ในเวทีการแข่งขันระดับประเทศ ระดับโลก ความรู้ของเราก็มาจากหัวหน้ากรรมการระดับโลก เรามีประสบการณ์มากพอจนมั่นใจ

การทำธุรกิจของเราไม่ใช่แค่เปิดร้านแล้วขาย ไม่ได้ให้อะไรกับคอมมูนิตี้นี้เลย แข่งชนะเป็นแชมป์โลกไปแล้วคุณต้องหันกลับมามองว่าให้อะไรบ้าง ผมไม่ต้องเป็นแชมป์โลกผมก็ให้อะไรคืนกลับมา นั่นคือความหมายของผม 

ฉะนั้น ผมเลยไม่จำเป็นต้องเป็นแชมป์โลก ไม่ต้องมีใครรู้จักผมก็ได้ รู้แค่ว่าผมให้บางอย่างกับสังคมกาแฟอยู่เสมอ และผมให้อยู่เรื่อย ๆ แข่งไปก็เท่านั้น 

ปาร์ค-ทศเทพ ตันประพัฒน์ ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy

ถ้าเป้าหมายของบาริสต้าบางคนคือการเป็นแชมป์ แล้วเป้าหมายสูงสุดของคนที่ไม่ลงแข่งและไม่อยากเป็นแชมป์คืออะไร

ผมอยากเผยแพร่ให้คนเข้าใจว่ากาแฟคือวิทยาศาสตร์ไปเรื่อย ๆ ผ่านสื่อในมือตัวเอง ผ่านเมล็ดกาแฟที่ผมคั่ว ผ่านเรื่องราวที่ผมเดินทางไป 

เมล็ดกาแฟไม่ใช่แค่ผลไม้ แต่เป็นพืชหนึ่งที่ดูดซับสารอาหารจากดิน บางคนตอบไม่ได้ว่าทำไมกาแฟถึงมีรสชาติ เพราะมีสาร Mineral Content ในนั้น แล้วก็ไม่ใช่แค่เทน้ำลงไป ต้องเป็นน้ำที่มีสารแมกนีเซียม แคลเซียม โพแทสเซียม อย่างพอดี มันลึกซึ้งกว่านั้นเยอะ  

เอกลักษณ์ของวงการกาแฟไทย คือเราซื้อในเมืองไทย ขายในเมืองไทย บริโภคในเมืองไทย แต่คุณภาพเราไม่ได้แย่ไปกว่าประเทศอื่น วันหนึ่งผมจะพัฒนากาแฟไทยให้เทียบเท่ากับมาตรฐานสากล ไม่ใช่ดีที่สุดในโลกนะ แต่ให้คนทั้งโลกได้รับรู้ว่าเมืองไทยปลูกกาแฟ อาจสู้ปานามาไม่ได้ แต่เรามีเอกลักษณ์

คุณมองวงการกาแฟไทยตอนนี้อย่างไร เห็นโอกาสอะไรบ้าง

ต้องยอมรับก่อนว่าสายพันธุ์กาแฟเราเป็นลูกเมียน้อย ทางออกคือเราต้องเอาเรื่อง Process และการบริหารจัดการฟาร์มเข้ามาช่วย 

สมมติคุณอยู่สิงคโปร์ ราคากาแฟไทยขายอยู่ที่ 10 ดอลลาร์ฯ รสชาติไม่แย่ แต่รอ 2 อาทิตย์ กับกาแฟอีกตัวของบราซิล ขาย 9 ดอลลาร์ฯ แต่รอ 6 เดือน คุณจะซื้อตัวไหน เป็นเราก็คงซื้อกาแฟที่รอแค่ 2 อาทิตย์ เพราะคุณภาพไม่ห่างกันมาก ราคาต่างกันแค่ดอลลาร์ฯ เดียว เราอยากให้อนาคตกาแฟไทยเป็นแบบนี้

ไทยแทบเป็นประเทศเดียวในโลกที่มีการประมูลกาแฟ 4 รายการ ซึ่งที่ 1 มักถูกปั่นราคาให้สูง เคยไปถึงกิโลกรัมละ 20,000 บาท แต่ความจริงนี่เป็นการทำร้ายเกษตรกรทางอ้อม คนข้างนอกมองเข้ามา โอ้โห กาแฟไทยขายกิโลกรัมละ 20,000 บาท ไปซื้อของปานามาหรือโคลอมเบียเกรดถูกไม่ดีกว่าเหรอ 

กาแฟเชิงวิทยาศาสตร์เพิ่งเริ่มต้นหลัก 10 ปี ไวน์มีมาเป็นร้อย อาหารไม่ต้องพูดถึง มีเทคนิคเป็นพันอย่าง ถ้าประเทศไทยทำได้ เราจะเป็นหนึ่งในรุ่นแรก ๆ ที่พัฒนาวิทยาศาสตร์กาแฟในเมืองไทยและในโลก 

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง
ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

งาน Thailand Coffee Fest ที่ผ่านมามีคนรอเจอคุณเยอะมาก คุณคุยอะไรกับเขา

หนึ่ง เขามาขอบคุณเราที่ทำให้เข้าถึงเมล็ดกาแฟบางตัวที่ลำพังเขาเอื้อมไม่ถึง 

สอง ความรู้บางอย่างที่เราสอนในเพจ ทำให้บาริสต้าที่ไม่ได้มีโอกาสไปลงคอร์สเรียน ได้ต่อยอดทางธุรกิจ พัฒนาฝีมือ เลี้ยงดูตัวเองและครอบครัวเขาได้ 

ร้านกาแฟเล็ก ๆ ในต่างจังหวัดจะเอาอะไรไปสู้ร้านที่มีต้นทุนหลายสิบล้าน สิ่งที่จะเอาไปสู้ได้คือ Know-how ในการทำกาแฟ เราพยายามสอนน้อง ๆ ที่ติดตามว่าทุกงานในโลกต้องมี Customer Service ถ้าเกิดลูกค้าซื้อกาแฟ 500 บาท คุณไม่มี Know-how ไปบอกเขาว่าทำไมถึงแพงก็ไร้ประโยชน์

ชุมชนกาแฟต่างกับบาริสต้าตรงที่พวกเขาจะไปทำงานตามร้านกาแฟ แต่คนที่อยู่ในชุมชนกาแฟบางคนเป็นพนักงานบริษัท บางคนทำธุรกิจที่บ้าน บางคนเป็นเจ้าของธุรกิจอย่างอื่น แล้วเขาต่อยอดจากสิ่งที่เราสอนได้ จนวางแผนจะลาออกมาทำร้านกาแฟที่บ้าน 

มีคนหนึ่งซื้อที่ 1 ของ Best of Panama จากผมไป เขาเล่าว่าหันไปเห็นกล่องกาแฟนี้ ก่อนจะกระโดดตึกฆ่าตัวตาย เลยเอามาทำกิน กาแฟแก้วนั้นทำให้เขารู้สึกไม่อยากตายแล้ว เราเลยรู้ว่าจริง ๆ แล้วกาแฟไม่ใช่แค่เครื่องดื่ม มันเยียวยาคนได้ เราจึงอยากทำให้เต็มที่ คั่วให้ดีที่สุด 

คุณเคยโพสต์ว่า Coffee Rules Everything Around Me ความหมายที่แท้จริงคืออะไร

มาจากเพลงฮิปฮอปของ Wu-Tang Clan ชื่อ C.R.E.A.M คือ Cash Rules Everything Around Me แต่สำหรับผมไม่ใช่เงิน กาแฟเป็นทุกอย่างสำหรับผม กาแฟต่างหากที่วนเวียนรอบตัวผม แล้วกาแฟก็ทำให้คนที่ชอบสิ่งเดียวกันวนเวียนมาหาเราด้วย

ล่ากาแฟพันธุ์ยากถึงต้นกำเนิดกับ Brew Boy ผู้ประมูลสารกาแฟอันดับ 1 โลก เบื้องหลังคนสำคัญของแชมป์บาริสต้าที่ไม่เคยลงแข่ง

Writer

ชลลดา โภคะอุดมทรัพย์

ชลลดา โภคะอุดมทรัพย์

นักอยากเขียน บ้านอยู่ชานเมือง ไม่ชอบชื่อเล่นที่แม่ตั้งให้ มีคติประจำใจว่าอย่าเชื่ออะไรจนกว่าหมอบีจะทัก รักการดูหนังและเล่นกับแมว

Photographer

มณีนุช บุญเรือง

มณีนุช บุญเรือง

ช่างภาพสาวประจำ The Cloud เป็นคนเชียงใหม่ ชอบแดดยามเช้า การเดินทาง และอเมริกาโน่ร้อนไม่น้ำตาล