The Cloud x TAT Contact Center เพื่อนร่วมทาง 

ภาพ ร่องสวนผักผลไม้ ไร่ นา ตลอดสองข้างทาง

เสียง โค กระบือ ของชาวบ้าน และเสียงนกร้อง ตามธรรมชาติ

กลิ่น มูลสัตว์ ปุ๋ยชั้นดีผลิตผลจากการทำปศุสัตว์

ถ้าพบกับสิ่งเหล่านี้ ยินดีต้อนรับสู่ ‘จังหวัดราชบุรี’

มีไม่กี่จังหวัดที่ต้อนรับเราทันทีที่เข้าสู่เขตแดนด้วยอัตลักษณ์ได้ครบครัน ทั้งรูป เสียง กลิ่น และรส (ที่รอให้ผู้อ่านได้ไปสัมผัสหลังจากอ่านบทความนี้จบ) สิ่งต่างๆ นี้เป็นภาพวิถีเกษตรกรรมของคนในพื้นที่ที่อยู่คู่กับจังหวัดราชบุรีมานานจนคนที่ผ่านไปมาคงเห็นจนชิน 

ด้วยทำเลที่เหมาะสม ทรัพยากร ดิน น้ำที่ดี เมืองนี้จึงทำเกษตรได้หลากหลาย มีผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่โดดเด่นของแต่ละอำเภอ ทุกวันนี้ราชบุรีกลายเป็นห้องทดลองขนาดใหญ่ เหล่าฟาร์มเมอร์ทั้งคนในและนอกลองทำเกษตรกรรมด้วยวิธีใหม่ๆ พวกเขาสร้างเครือข่ายเกษตรอินทรีย์ ร่วมมือแลกเปลี่ยนทั้งผลผลิตและความรู้ ด้วยจุดหมายเดียวกัน คือเพื่อสิ่งแวดล้อม ธรรมชาติ และรักษาสภาพดั้งเดิมของจังหวัดนี้

เตรียมตัวให้พร้อมกับวิถีเฮลตี้ แล้วลองไปสัมผัส 10 ฟาร์มในจังหวัดราชบุรี ที่รับรองว่าไม่เหมือนที่เคยไปแน่นอน ทั้งฟาร์มไก่อารมณ์ดี สวนมะพร้าวน้ำหอมออร์แกนิก ฟาร์มผักสลัดรักษ์โลก คอกหมูหลุม หรือจะเป็นฟาร์มสเตย์ท่ามกลางสวน 4 แบบ

01

ฟาร์มสเตย์ในสวน 4 แบบ ที่เต็มใจเปิดบ้านให้คนเมืองได้ลองเก็บพืชผักมาทำโมฮิโต้กลางสวน

รื่นเริงฟาร์มสเตย์

จุดเริ่มต้นจากความต้องการกลับมาอยู่บ้านของ เอ็ม-เชษฎา สีดาสม และ ส้ม-พวงชมภู อวยพร ค่อยๆ ต่อยอดมาเป็นฟาร์มสเตย์ ที่มีบ้านพัก 4 หลัง กลางสวน 4 แบบ ในอารมณ์เหมือนได้กลับมาอยู่บ้านที่ต่างจังหวัด กับความคิดที่อยากให้แขกที่เข้าพักได้ลองทำสิ่งใหม่ๆ ที่หาโอกาสทำได้ยากในเมืองกรุง 

ใส่เสื้อม่อฮ่อมที่ทางฟาร์มสเตย์เตรียมไว้ให้ อย่าลืมหิ้วตะกร้าคนละใบ เพราะเอ็มจะพาเข้าไปในสวนที่ล้อมอยู่รอบฟาร์มสเตย์แห่งนี้ เริ่มจากสวนเศรษฐกิจที่มีพืชเพียง 2 ชนิด คือมะพร้าวและกล้วย เอ็มตั้งใจเก็บผลผลิตไว้จำหน่าย แต่ถ้าแขกไปแล้วโชคดีเจอหัวปลีก็จะเก็บมาไว้ทำอาหารให้ลองชิม สวนต่อมาเป็นสวนผสม ที่ปลูกพืชผักสวนครัวเป็นหลัก เช่น ตะไคร้ ขิง ข่า มะกรูด สวนที่สามคือสวนที่มีรูปแบบการจัดการสำหรับกลุ่มวัยเกษียณ ง่ายต่อการเก็บผลผลิต และใช้พื้นที่น้อย ส่วนสวนสุดท้าย คือสวนมะนาวอินทรีย์ ที่ดูแลด้วยมูลไส้เดือนและน้ำหมักชีวภาพนมวัวมาเป็นปุ๋ย

เอ็มบอกว่ามะนาวที่นี่ “เรียกว่าเป็น ‘มะนาวที่มีความสุข’ เพราะไม่ได้ล้อมบังคับเขา คือปลูกลงดินเลย แต่ว่าดูแลดินให้ดี แล้วดินก็จะดูแลต้นไม้เรา ต้นไม้เรามีความสุขก็ออกลูกทั้งปี โดยที่เราไม่ต้องบังคับ” ไม่ใช่เพียงมะนาวเท่านั้นที่เป็นสุข เพราะแขกก็ได้ความสุขจากกิจกรรมของที่นี่ อย่างเวิร์กช็อปทำโมฮิโต้มะม่วงหาวมะนาวโห่ โดยใช้มะนาวและลูกมะม่วงหาวฯ ที่แขกเพิ่งเก็บจากสวนมาเป็นวัตถุดิบ และถ้ามาในฤดูกาลอื่นอาจจะได้ทำกิจกรรมที่ต่างออกไปตามแต่วัตถุดิบในสวนจะเอื้ออำนวย เช่น กิมจิวอเตอร์เครสที่อยู่ในขั้นกำลังพัฒนา

ที่ตั้ง : 143/1 ตำบลปากแรต อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : บริการที่พักทุกวัน สำหรับกิจกรรมมีเฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์

โทร : 08 5648 1610

Facebook : รื่นเริง ฟาร์มสเตย์ ราชบุรี

LINE : @Reunrerng

02

ฟาร์มผักสลัดอันดับต้นของภาคตะวันตก กับผักสลัดเสิร์ฟกันสดๆ และคอร์สวัดใจคนอยากเป็นเกษตรกร

TT Organic Farm x Craftland

ที่นี่เกิดขึ้นจากความคิดปลูกผักกินเองในบ้านโดยใช้ปุ๋ยจากมูลสุกร หลังจากนั้นจึงเริ่มปลูกผักขายด้วยวิธีออร์แกนิกทั้งหมดจนได้คุณภาพของผักที่ดี พยายามสร้างความต่างด้วยการเลือกชนิดสายพันธุ์พืชที่มาจากต่างประเทศ เช่น มะเขือเทศและแตงกวาญี่ปุ่น มาลองปลูกในสภาพแวดล้อมจังหวัดราชบุรี ลองผิดลองถูกจนเป็นฟาร์มผักสลัดขนาดใหญ่ที่เราอาจจะเคยทานผักจากที่นี่โดยไม่รู้ตัว

เพราะ TT Organic ส่งผักออกไปจังหวัดข้างเคียงหลายที่ไกลถึงกรุงเทพฯ และหัวหิน มีเครือข่ายเกษตรกรชุมชนที่ปลูกผักแล้วฟาร์มรับซื้อ ซึ่งเป็นการช่วยเหลือชาวบ้านอีกทางหนึ่ง และกำลังไต่ไปเป้าหมายสุดท้าย คือเป็นเกษตรกรผู้ให้ความรู้ ผลพลอยได้นอกเหนือจากนี้ คือการเป็นแลนด์มาร์กของราชบุรี และสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้เข้ามาเยี่ยมชม

ฟาร์มแห่งนี้มีทุกอย่างที่เป็นอินทรีย์ ทั้งเป็ด ไก่ หมู ผัก มีร้านอาหารที่ใช้ผลผลิตจากฟาร์มให้ลองชิม ถ้าติดใจก็มีผักสลัดสดให้ซื้อกลับบ้าน และยังเป็นศูนย์การเรียนรู้ด้านการปลูกผักสลัดอินทรีย์ สำหรับผู้ที่สนใจอยากลองปลูกผัก มีตั้งแต่คอร์สวัดใจมาลองลงมือทำเริ่มปลูกสั้นๆ วันเดียว โดยจะจัดในวันเสาร์เดือนละครั้ง ไปจนถึงคอร์สเรียนระยะยาวแถมสอนการตลาดให้ไปประกอบอาชีพได้ด้วย

ที่ตั้ง : 188/8 ตำบลห้วยไผ่ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันจันทร์ เวลา 08.00 – 11.00 น. วันอังคาร-อาทิตย์ เวลา 08.00 – 11.00 น. และ 13.00 – 17.00 น.

โทร : 08 1856 5991

Facebook : TT Organic Farm 

03

ชิมก๋วยเตี๋ยวหมูหลุมในฟาร์มหมูปลอดสาร แล้วไปดูเจ้าหมูตัวชมพูที่มีจ๊อบเสริมเป็นการผลิตปุ๋ยอินทรีย์กลิ่นบางเบา

ฟาร์มหมูหลุมดอนแร่

พักมวลสีเขียว (ของพืชผัก) สักครู่ แล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพู (ของตัวหมู) ที่ฟาร์มหมูหลุมดอนแร่ ฟาร์มหมูอารมณ์ดีด้วยระบบออร์แกนิก ที่มาของชื่อหมูหลุมเกิดจากในอดีตเคยขุดหลุมเลี้ยงจริงๆ แต่ปัจจุบันปรับเปลี่ยนวิธีนิดหน่อย โดยใช้วิธีการเลี้ยงที่อยู่ตรงกลางระหว่างโรงเรือนระบบฟาร์มสมัยใหม่กับวัสดุรองพื้นอิงตามวิธีเลี้ยงแบบเก่า ที่พยายามทำให้หมูเหมือนได้เดินบนพื้นดินมากที่สุด ใช้วัสดุรองพื้นที่เป็นอินทรีย์อย่างแกลบที่ช่วยให้หมูไม่ต้องเกร็งขา จะได้ไม่เครียด ตัวชี้วัดคือ มีหางครบถ้วน เพราะอารมณ์ดี ไม่กัดหางกันเอง

และสำคัญคือ ขี้ไม่เหม็น เพราะอาหารการกินถูกคัดสรรคิดค้นมาอย่างดี วิธีการเลี้ยงที่ตั้งใจและใส่ใจทำให้ฟาร์มนี้ได้รับรางวัลการันตีมากมาย ทั้งฟาร์มปลอดสารและฟาร์มมาตรฐานแห่งแรกของวงการหมูหลุม

หมูที่นี่ไม่ใช่สัตว์ที่เลี้ยงเพียงแค่ถูกส่งเนื้อออกจำหน่าย แต่ฟาร์มแห่งนี้มองว่าประชากรหมูทุกตัวล้วนเป็นพนักงานช่วยผลิตปุ๋ย ที่ลงแรงด้วยการเหยียบวัสดุรองพื้นทุกๆ วัน แล้วให้ผลผลิตเป็นปุ๋ยมูลสุกรที่มีประโยชน์ต่อวงการเกษตรกรรมในเครือข่ายอินทรีย์ ที่นำผลิตภัณฑ์ในฟาร์มของตัวเองมาแลกกับปุ๋ยมูลสุกรที่นี่อยู่บ่อยๆ 

ฟาร์มหมูหลุมดอนแร่เป็นศูนย์การเรียนรู้ให้กับเกษตรกรและผู้ที่สนใจวิถีชีวิตหมูหลุมมาพักใหญ่แล้ว และกำลังจะมีตลาดชุมชนที่อยากให้ชาวบ้านในพื้นที่ได้นำสินค้าอินทรีย์มาจำหน่ายให้นักท่องเที่ยว มีก๋วยเตี๋ยวหมูหลุม รวมถึงผลิตภัณฑ์หมูหลุมแปรรูปเป็นไส้กรอกและเบคอน ซึ่งเป็นสินค้าล่าสุดที่กำลังเริ่มวางจำหน่ายทางออนไลน์ จากที่ได้ลองชิมก๋วยเตี๋ยวหมูที่ไร้กลิ่นคาว เนื้อนุ่ม ไม่มีสารตกค้าง เราจึงรู้แล้วว่าทำไมเชฟและโรงแรมหลายแห่งจึงเลือกเสิร์ฟเนื้อหมูหลุม

ที่ตั้ง : 95/1 หมู่ 9 ตำบลดอนแร่ อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันเสาร์ เวลา 13.00 – 17.00 น. วันอาทิตย์ เวลา 08.00 – 12.00 น.

โทร : 08 1857 3593

Facebook : G-Pork Farm หมูหลุมดอนแร่ฟาร์ม

04

ฟาร์มปลาทองที่เจ้าของพร้อมเล่าประวัติปลาทุกตัวให้ฟังก่อนการขาย

NT Goldfish

น้ำบาดาลตามธรรมชาติในแถบจังหวัดราชบุรีมีแร่ธาตุบางชนิดที่เหมาะกับการเลี้ยงสัตว์น้ำ ทำให้แถบอำเภอบ้านโป่งมีฟาร์มปลาหลายแห่ง ถึงขั้นมีตลาดกลางปลาสวยงามเป็นแหล่งนัดพบทั้งผู้ซื้อผู้ค้ารายใหญ่และรายย่อย

ฟาร์มปลาทอง NT Goldfish เป็นหนึ่งในนั้น และความพิเศษของที่นี่คือเกิดจากความชอบล้วนๆ ไม่ใช่เพราะเหตุผลทางธุรกิจ ไม่เลือกขายปลาจำนวนมากๆ แต่ส่งต่อปลาคัดเกรดจนมีลูกค้าเฉพาะกลุ่ม ราคาจึงเริ่มต้นตั้งแต่หลักพันถึงหลักหมื่น จุดเด่นคือปลาทองไซส์ใหญ่และมีไม่กี่สายพันธุ์ ที่ค่อยๆ พัฒนาสายพันธุ์ไปเรื่อยๆ ประคบประหงมตั้งแต่พ่อแม่ปลาถึงการเติบโตของลูกปลา

เพราะความต้องการอยากให้เป็นสถานที่พบปะระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย ปลาทุกตัวจึงล้วนมีประวัติ วิธีการดูแล และลักษณะเฉพาะไม่เหมือนกัน ทำให้ที่นี่มีลูกค้าทั้งชาวไทยและต่างชาติสั่งจองปลาเข้ามาไม่ขาด นอกจากนี้ ทางฟาร์มยังมีบริการดูแลปลาถึงที่ในระบบรายเดือน-รายปี ซึ่งพร้อมพาปลาไปส่งจนถึงทำความสะอาดตู้ปลาให้

ลองแวะมาพูดคุยสารพันเรื่องปลาทอง ขอคำแนะนำต่างๆ ไม่ซื้อไม่ว่า ไม่ได้ปลากลับไป แต่เข้าใจปลาทองเพิ่มขึ้นแน่นอน

ที่ตั้ง : 29 หมู่ 5 ตำบลปากแรต อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 15.30 – 23.00 น.

โทร : 08 1867 4738

Facebook : NT Goldfish farm Thailand NT ฟาร์มปลาทอง

LINE : nt2011

05

โรงเรียนสอนศิลปะเชิงเขามด ที่ใช้ธรรมชาติรอบบ้านเป็นอุปกรณ์การสอน

บ้านเขามดอาร์ทสตูดิโอ

ถัดจากภูเขามดลูกย่อมเพียงแค่ถนนกั้น ‘เขามดอาร์ทสตูดิโอ’ ตั้งอยู่เงียบๆ ท่ามกลางไร่อ้อย ผลิตผลทางการเกษตรอีกอย่างของจังหวัดราชบุรี ที่นี่เป็นหลายอย่าง ทั้งบ้าน อาร์ตแกลเลอรี่ สวนผักเล็กๆ สตูดิโอทำงานศิลปะ และกำลังจะเป็นคาเฟ่ที่มีผลผลิตจากสวนในบ้านจำหน่าย เช่น เค้กกล้วย กล้วยตาก และขนมปังโฮมเมดด้วยในอีกไม่นาน ส่วนในอนาคตที่นี่เตรียมสร้างเป็นโฮมสเตย์ เพื่อให้ผู้มาที่นี่ได้ลองทำเวิร์กช็อปเกี่ยวกับศิลปะด้วยกัน 

ความน่าสนใจของที่นี่คือคลาสเรียนศิลปะสำหรับเด็ก โดย โกะ-สุภาภรณ์ ปั้นกล่ำ ครูสอนศิลปะเด็ก ที่จะบูรณาการความรู้เรื่องสิ่งแวดล้อมและธรรมชาติเข้าไปด้วย เมื่อก่อนครูโกะเคยสอนอยู่ในกรุงเทพฯ ก่อนย้ายเข้ามาอยู่ที่ปัจจุบันซึ่งเอื้อต่อการสร้างงานศิลปะ เด็กๆ จะได้เรียนรู้ด้วยวัสดุจากสิ่งแวดล้อมรอบบ้าน เก็บผักจากสวนข้างบ้าน และแรงบันดาลใจจากงานศิลปะที่อยู่ภายในแกลเลอรี่ ทำให้ที่นี่แตกต่างไปจากสถานที่อื่นๆ ในลิสต์ที่เราพาไป เพราะไม่ใช่ฟาร์มที่ปลูกผักหรือเลี้ยงสัตว์ แต่เป็น Art Farm ฟาร์มปลูกแรงบันดาลใจด้านศิลปะและจินตนาการให้กับเด็กๆ

ผู้สนใจกิจกรรมโปรดติดต่อนัดหมายล่วงหน้าสักนิด เพื่อออกแบบกิจกรรมที่เหมาะสมกับผู้เรียน

ที่ตั้ง : 78/7 หมู่ 7 ตำบลเขาชะงุ้ม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 09.30 – 18.00 น.

โทร : 08 1818 8024 

Facebook : บ้านเขามดอาร์ทสตูดิโอ Baan khoa Mod Art Studio

06

ฟาร์มไก่ไข่อารมณ์ดี เพราะไก่ที่นี่ได้เดินย่ำพื้น คุ้ยดิน กินสมุนไพร

บ้านสวนสานสุข

ซ้ายมือของเราเป็นฟาร์มไก่ไข่อินทรีย์ ขวามือเป็นนาข้าวขนาดพอเดินเหนื่อย เรียกรวมๆ ที่นี่ว่าบ้านสวนสานสุข เป็นความตั้งใจทำเกษตรอินทรีย์ 100 เปอร์เซ็นต์ ที่เป็นมิตรต่อสุขภาพของทั้งผู้บริโภคและผู้ผลิต เกิดเป็นบ้านของสมาชิกไก่ไม่เครียดหลายร้อยตัวที่มีกิจวัตรประจำวัน คือออกไข่เมื่อพระอาทิตย์ขึ้น แล้วเดินออกมาคุ้ยเขี่ยดิน ทำความสะอาดร่างกายด้วยการคลุกฝุ่น เดินเล่นตลอดทั้งวัน แล้วค่อยกลับเข้าโรงเรือน

นาข้าวตรงข้ามก็ดูแลด้วยมูลไก่จากในฟาร์ม เมื่อให้ผลผลิตเป็นปลายข้าว รำ และแกลบ ก็จะกลับมาเป็นอาหารให้ไก่ มีอาหารเสริมเป็นสมุนไพรอย่างฟ้าทะลายโจรและบอระเพ็ด เกิดวัฏจักรหมุนเวียนตามแนวคิดเกษตร Zero-waste 

จากการเลี้ยงดูที่ใส่ใจ ทำให้เห็นผลลัพธ์ผ่านไข่ที่ได้ ด้วยความที่ไข่ไก่ออร์แกนิกไม่มีสารเร่งสี ทำให้ออกมาเป็นสีเหลืองนวล แถมมีคุณประโยชน์เยอะกว่าไข่ทั่วไปมาก เช่น คอเลสเตอรอลน้อยกว่า 1 ใน 3  มีวิตามินมากกว่าไข่ทั่วไป 7 เท่า และเป็นเทรนด์ Superfood ในฝั่งตะวันตกมาสักพักแล้ว

กิจกรรมในฟาร์มยังมีไม่มาก แต่ทางฟาร์มพร้อมต้อนรับและให้ความรู้ในการเลี้ยง ส่วนใครที่อยากชิมรสชาติไข่ไก่อินทรีย์ถ้าเป็นไข่สดซื้อที่นี่ได้เลย ส่วนสินค้าแปรรูปจากไข่เป็นเส้นบะหมี่ แผ่นเกี๊ยว และไอศกรีม ที่ฟาร์มไฮ่ฮัก เครือข่ายเกษตรอินทรีย์อีกแห่งมีรอให้บริการ

ที่ตั้ง : ตำบลอ่างหิน อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : นัดหมายล่วงหน้า

โทร : 08 6900 9440 

Facebook : บ้านสวนสานสุข-ฟาร์มเกษตรอินทรีย์ฮาร์เวสท์ไลฟ์

07

สวนมะพร้าวชื่อหอม กับปฏิบัติการเก็บข้อมูลมะพร้าวทุกต้นผ่าน QR Code

Aromatic Farm

มะพร้าวน้ำหอมที่ดีที่สุดในประเทศไทยอยู่แค่ 4 จังหวัด หนึ่งในนั้นคือจังหวัดราชบุรี และเรากำลังอยู่ที่สวนมะพร้าวน้ำหอมที่ดีแห่งหนึ่งในจังหวัดราชบุรี 

Aromatic Farm เป็นชื่อสวนมะพร้าวน้ำหอมปลอดสารเคมีของ ออน-นวลลออ เทอดเกียรติกุล ผู้เชื่อในการสร้างความยั่งยืนทางธรรมชาติด้วยเกษตรอินทรีย์ ซึ่งป็นประโยชน์ทั้งต่อชาวสวน ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม ที่สวนแห่งนี้ แหนในท้องร่องสวนจะถูกตักขึ้นมาทำเป็นปุ๋ยสดให้มะพร้าวทุกต้น ทางมะพร้าวที่หล่นลงมาจะถูกสับทางคลุมดินเพื่อเก็บความชุ่มชื้น และยังมีกล่องชันโรงที่ตั้งตามแต่ละคันสวนเพื่อช่วยเพิ่มผลผลิตของมะพร้าว

สำหรับออน เพราะมะพร้าวทุกต้นเปรียบเหมือนลูก จึงมีชื่อและ QR Code เพื่อทำความรู้จักและเก็บข้อมูลทุกอย่างของมะพร้าวต้นนั้น เช่น เดือนนี้ออกกี่ทลาย หวานมากน้อยแค่ไหน หรือใช้บันทึกผลการทดลองใส่ปุ๋ยต่างชนิดกัน 

ปัจจุบัน เข้าไปที่สวนเพื่อซื้อผลิตผลต่างๆ จากสวนภายใต้แบรนด์ Aromatic Farm ได้ รวมถึงพูดคุย หรือขอคำแนะนำเกี่ยวกับมะพร้าวน้ำหอม ในอนาคต ออนอยากก่อตั้งโรงเรียนมะพร้าว มีกิจกรรมเวิร์กช็อปทุกเรื่องของมะพร้าว และให้ความรู้กับชาวสวนที่อยากทำธุรกิจด้านนี้

ที่ตั้ง : 91 หมู่ 2 ตำบลแพงพวย อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันจันทร์-ศุกร์ 

โทร : 08 1909 0226

Facebook : Aromatic Farm

เว็บไซต์ : www.aromaticfarm.com 

08

ฟาร์มเลี้ยงสุดยอดแมลงตัวจิ๋วแห่งแรกของย่านวัดเพลง ที่เริ่มจากงานอดิเรกของหนุ่มวัดเพลง

ชันโรงบ้านเพลง

เกือบทุกสวนที่ได้ไปเยี่ยม เราสังเกตว่ามีกล่องชันโรงที่เป็นคล้ายบ้านไม้หลังจิ๋ว แมลงตัวเล็กแต่ประโยชน์ล้นเหลือตัวนี้กำลังเป็นที่นิยมของเกษตรกรสมัยใหม่ เพราะเกสรที่ชันโรงผสมจะมีเปอร์เซ็นต์การติดผลสูงขึ้น แถมยังให้ผลผลิตเป็นน้ำผึ้งชันโรงแก่คนเลี้ยง แลกกับวิธีง่ายๆ ข้อเดียว คือสวนละแวกนั้นต้องปลอดสารเคมี

ชันโรงบ้านเพลง เป็นฟาร์มชันโรงเล็กๆ ที่เกิดจากการเลี้ยงเล่นเป็นงานอดิเรก ก่อนหลงเสน่ห์ของแมลงตัวจิ๋วนี้จนกลายเป็นธุรกิจที่เปลี่ยนแปลงชุมชนรอบข้างไปโดยไม่รู้ตัว เพราะเมื่อฟาร์มนี้เพิ่มจำนวนการเลี้ยงมากขึ้น สวนผลไม้รอบข้างที่ได้ประโยชน์การช่วยผสมเกสรก็ลองหยุดใช้สารเคมี จนกลายเป็นสวนปลอดสารในที่สุด

ราคาชันโรงเริ่มตั้งแต่หลักร้อยถึงพันต่อกล่อง ตามอายุการเลี้ยง แถมยังมีกล่องเล็กขนาดน่ารักสำหรับจำหน่ายให้บีกินเนอร์มาลองเริ่มรับไปเลี้ยง เรียนรู้การแยกรังเพิ่มประชากร บางทีอาจจะหลงเสน่ห์จนต้องรับมาเลี้ยงเพิ่ม ฟาร์มนี้ยินดีสอนเลี้ยงโดยไม่เสียสตางค์ ถ้าโชคดีอาจมีน้ำผึ้งชันโรงที่คุณประโยชน์สูงมากแบ่งปันให้ลองชิม

ที่ตั้ง : 3088 ตำบลวัดเพลง อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 09.00 – 17.00 น.

โทร : 09 8440 1214

Facebook : ชันโรงบ้านเพลง

09

ป่ากลางเมืองฝีมือคู่หนุ่มสาว ที่พร้อมแบ่งปันความรู้และพื้นที่ให้เพื่อนมาเที่ยวสวนหลังบ้านกว้าง 69 ไร่

โลวาฬฟาร์ม

สวนหลังบ้านของ ไปร์ท-ชุณหพล ตั้งชัยชนะกิจ และ ฟอร์จูน-บุษราคัม ศิริอุทัยกร ทั้งคู่ใช้เวลาทำความเข้าใจธรรมชาติ ทดลองปรับปรุงระบบนิเวศในพื้นที่กว่า 4 ปี จนค่อยๆ กลายเป็นป่า ด้วยการนำศาสตร์พระราชามาเป็นทางเลือก ออกแบบพื้นที่ตาม ‘โคกหนองนาโมเดล’ ทดลองปลูกต้นไม้ควบคู่ไปกับวิธีดั้งเดิมของชาวบ้าน เพื่อพิสูจน์ว่าวิธีไหนจะได้ผลกว่ากัน ถ้ามาที่นี่เราจึงจะได้เห็นผลการทดลองจากต้นไม้ชนิดเดียวกันอยู่ข้างกันแต่ขนาดไม่เท่ากันได้ทั่วไปที่นี่

จริงๆ แล้วสวนหลังบ้านขนาด 69 ไร่แห่งนี้ เกิดจากเพียงความต้องการปลูกพืชหายากไม่กี่ชนิดไว้ทำอาหารไทยโบราณ อย่างส้มซ่า มะอึก และตะลิงปลิง ฟอร์จูนจึงขอที่ดินจากพ่อมาทดลองปลูกพืชที่ว่า จากวันแรกที่เข้ามาบุกเบิกโดยมีต้นไม้ใหญ่เพียง 5 ต้นเป็นคำเตือน ก่อนพบปัญหาด้านพื้นที่มากมายทั้งดินเค็ม ดินแข็ง ทางน้ำที่ถูกตัดขาด อันเป็นเหตุให้ปลูกพืชแทบไม่ขึ้น และปัญหาต่างๆ อีกเพียบ เพราะเดิมเป็นนาข้าวร้างที่ถูกทิ้งไว้เตรียมทำบ้านจัดสรร 

ตอนนี้โลวาฬฟาร์มกลายเป็นพื้นที่สีเขียวแห่งใหม่ใจกลางหมู่บ้านจัดสรรที่พร้อมเป็นสถานที่ให้ความรู้กับผู้ประสบปัญหาเดียวกัน หรือใครอยากลองมาเป็นเกษตรกร ทั้งไปร์ทและฟอร์จูนก็อยากชวนให้มาเอามื้อสามัคคีดำนาด้วยกันสักยก ขอบอกว่าที่นี่ยังคงรักษาวัฒนธรรมการไหว้พระแม่โพสพก่อนทำนา ที่อาจหาดูได้ยากแล้วในปัจจุบัน และยังอุดหนุนสินค้าแปรรูปจากสมุนไพรในฟาร์มติดมือกลับบ้านได้ และเมื่อที่นี่สมบูรณ์สมความตั้งใจ โลวาฬฟาร์มจะมีคาเฟ่เล็กๆ เพื่อคอยต้อนรับคนที่เข้ามาเยี่ยมเยียน

โลวาฬฟาร์มตอนนี้ก็ยังคงเป็นบ้านจัดสรร ที่ไม่ได้จัดสรรให้คนอยู่ แต่เป็นสัตว์ เช่น นก ที่ฟอร์จูนบอกเราว่าหลากชนิดขึ้นเรื่อยๆ ทุกปี สังเกตได้จากเสียงร้องใหม่ๆ

ที่ตั้ง : ถนนหมู่บ้านลำปลาทิว ตำบลพงสวาย อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : กิจกรรมวันเสาร์-อาทิตย์ นัดหมายล่วงหน้า

โทร : 09 3524 7624

Facebook : โลวาฬฟาร์ม Lovan Natural Farm

10

แล็บทดลองเรื่องมะพร้าวและลานทำกิจกรรมครอบครัวกลางสวนมะพร้าวน้ำหอมอินทรีย์

Y.Farmily

ห้องทดลองอินทรีย์ที่ไม่มีผนังกั้น มีทิวมะพร้าวเป็นเสาห้อง ใช้ทรัพยากรในพื้นที่เป็นอุปกรณ์ทดลอง และที่สำคัญ คือปลอดสารเคมี ดูแลโดย เอก-อัครชัย ยัสพันธุ์ ควบตำแหน่งผู้ก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนน้ำตาลมะพร้าว เพียรหยดตาล ซึ่งกำลังเปลี่ยนสวนมะพร้าวแห่งนี้ให้เป็นสถานที่เรียนรู้เรื่องเกษตรอินทรีย์ พร้อมทั้งเริ่มออกแบบกิจกรรมสำหรับคน 2 กลุ่ม คือกลุ่มผู้ที่อยากประกอบอาชีพเกษตร และครอบครัวที่อยากหากิจกรรมทำร่วมกันสักครึ่งวันช่วงสุดสัปดาห์ ให้มาเรียนรู้เรื่องมะพร้าว ผ่านการทำขนมบ้าบิ่นที่ต้องใช้มะพร้าวมาเป็นวัตถุดิบ แทรกความรู้เรื่องความหลากหลายของมะพร้าว ทั้งเรื่องสายพันธุ์และประโยชน์ของแต่ละส่วน

วิถีอินทรีย์ที่นี่มีหลักคิดคือการใช้ทรัพยากรภายในสวนมาใช้ให้เกิดประโยชน์ที่สุด ถ้าไปที่สวน เราจะได้เห็นที่หมักปุ๋ยอยู่ปากทางเข้า โดยใช้ทางมะพร้าว จอก แหน มาเป็นวัสดุอินทรีย์ ข้างกันเป็นเตาเผาถ่านที่เอาเศษกะลามาเป็นวัสดุ ใช้กิ่งไม้มาทำเป็นเชื้อเพลิง ทดลองปลูกพืชผสมผสาน เช่น ผักสวนครัว เพื่อเพิ่มความหลากหลายในสวน หรือล่าสุดระหว่างทาง เราพบว่าเอกก็เพิ่งทดลองนำชันโรงมาเลี้ยง และยังมีอะไรอีกมากที่เอกกำลังทดลองในแล็บแห่งนี้

Y.Farmily จึงเป็นเสมือนห้องทดลองในคราบสวนมะพร้าว พร้อมให้ผู้ที่มาเยือนได้ลองทำอะไรสนุกๆ โดยมีโจทย์เรื่องสวนอินทรีย์เป็นตัวกำหนด แน่นอนว่าถ้าได้ไปที่สวนนี้อีกครั้ง เราอาจได้เจอการทดลองใหม่ไม่รู้จบ

ที่ตั้ง : 477 หมู่ 3 ตำบลโคกหม้อ อำเถอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี (แผนที่)

เวลาทำการ : วันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 09.30 – 16.00 น.

โทร : 08 9944 4841

Facebook : Y.Farmily