สุสานที่สวยงามดุจรีสอร์ตหรู อนุญาตให้ลูกค้าสลักภาษาไทยหรืออังกฤษลงบนป้ายหินจารึกข้อมูลผู้ตาย ทำความสะอาดให้หมดจดตลอด 365 วัน ไม่ใช่เฉพาะช่วงเทศกาล ดูแลด้วยระบบการรักษาปลอดภัยอย่างมืออาชีพ แถมไม่ต้องจ่ายค่าบำรุงรักษาฮวงซุ้ยรายปีให้วุ่นวาย
คุณสมบัติข้างต้นอาจฟังดูเป็นสุสานจีนในอุดมคติที่ไม่น่าเชื่อว่าจะมีอยู่จริงบนโลกนี้ แต่อย่าเพิ่งด่วนสรุปเช่นนั้น ถ้ายังไม่รู้จักสุสานในเครือ Nirvana !
นี่คือธุรกิจสุสานจีนแนวใหม่ซึ่งเริ่มต้นจากความปรารถนาจะขจัด Pain Point ของลูกหลานยามเดินทางมาเยี่ยมผู้ตาย โดยอาศัยความสะอาด สะดวก และสบายในทุกขั้นตอนมาเป็นตัวช่วย ยังไม่รวมถึงระบบจัดการอีกหลายด้านที่ดีเยี่ยมไม่เหมือนใคร จนเป็นเหตุให้แบรนด์สุสานนี้คงอยู่มานานเกือบ 40 ปี หนำซ้ำยังขยายสาขาใหม่ออกไปยังเมืองใหม่หรือประเทศใหม่อยู่เป็นนิจ
ความพิเศษของ Nirvana Memorial Park อยู่ตรงไหน อะไรบ้างที่ทำให้สุสานนี้มีไม่เหมือนที่อื่น และเหตุใดธุรกิจสุสานจีนจึงขยายสาขาออกไปถึงเมืองนอกเมืองนาได้ ทั้งที่กระแสความนิยมในการฝังศพดูเหมือนจะลดน้อยลงอันเป็นผลมาจากหลาย ๆ ปัจจัย
The Cloud ขอรวบรวมความคาใจทั้งหมด แล้วเดินทางไปถาม คุณวิน-จิรัฏฐ์ชัย เอกอนุสรณ์ หัวหน้าฝ่ายบริหารของบริษัท ถึงสุสานเนอร์วาน่า เมมโมเรียล ปาร์ค สาขาประเทศไทยที่รายล้อมด้วยหลุมฝังศพทรงทันสมัย และร่มไม้อันสดชื่นของหุบเขาในอำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี
เป็นระบบ เป็นระเบียบ มีความทันสมัย
ตรงหน้าผมคือซุ้มประตูทางเข้าทรงจีนที่ดูแปลกตาไปจากสุสานอื่น ๆ ด้วยวัสดุก่อสร้างและรูปแบบสถาปัตยกรรมที่ชวนนึกถึงประตูวัดใหญ่ในจีนหรือญี่ปุ่น ยิ่งเมื่อรวมกับต้นไม้เขียวชอุ่มที่ทอดยาวไปตามถนนที่ไม่ใช่ดินลูกรังอย่างสุสานทั่วไปด้วยแล้ว ผมยิ่งฉงนใจว่าที่แห่งนี้คือ ‘บ้านคนตาย’ แน่หรือ
ไม่เพียงเท่านั้น หลังซุ้มประตูยังมีป้อม รปภ. พร้อมไม้กั้นรถครบครัน ซึ่งก่อนจะมาถึง คนของ Nirvana บอกกับผมว่าที่นี่เปิดให้เข้าได้ตั้งแต่ 08.00 – 17.00 น. กระนั้นมีเจ้าหน้าที่คอยสอดส่องดูแลรักษาความปลอดภัยตลอด 24 ชั่วโมง ยิ่งทำให้ผมนึกสนเท่ห์ว่าสุสานอะไรจะจัดการเป็นระบบถึงขนาดนี้
รถกอล์ฟที่ได้รับมอบหมายให้พาผมชมรอบสุสานมาถึงไม่นานหลังจากนั้น โดยมีหัวหน้าฝ่ายบริหารอย่างคุณวินนั่งตามมาด้วย เขาบอกผมทันทีที่เห็นผมมัวตื่นเต้นจนตาค้างกับสภาพแวดล้อมที่เห็น
“สุสานของเราอาจสวยกว่าที่อื่น แต่เราไม่ได้ว่าที่อื่นเขานะครับ แค่เราพยายามทำทุกอย่างให้เป็นระบบ เป็นระเบียบ มีความทันสมัย” คุณวินพูดเป็นนัยว่าระบบรักษาความปลอดภัยและการกำหนดเวลาเข้า-ออกก็เป็นส่วนหนึ่งในนโยบายนี้
Nirvana มีต้นกำเนิดมาจากประเทศมาเลเซียเมื่อปี 1990 จากความคิดพลิกแพลงสิ่งใหม่ ๆ ของ ตัน สรี ควอง ฮั่น ควอง (Tan Sri Kong Han Kong) นักธุรกิจชาวมาเลเซียเชื้อสายจีนที่สูญเสียพ่อตาไปในปีนั้น ตัวเขาหาจุดฝังศพที่เหมาะสมไม่ได้ เพราะสุสานของชาวจีนร้อยทั้งร้อยมักดูแลโดยสมาคมหรือมูลนิธิซึ่งขาดความสะอาด ไม่เป็นระเบียบ ต้องรอเฉพาะช่วงเทศกาลเซ่นไหว้อย่างวันเชงเม้ง จึงจะมาปัดกวาดถางหญ้ากันสักครั้ง
ควอง ฮั่น ควอง จึงผุดไอเดียที่จะทำธุรกิจสุสานโดยเอกชน เริ่มจากการเสาะหาที่ดิน ขอใบอนุญาตก่อสร้าง แม้ในระยะแรกจะติดปัญหานานา แต่ที่สุดแล้ว Nirvana Memorial Park แห่งแรกก็เกิดขึ้นได้ด้วยแนวคิด ‘เป็นระบบ เป็นระเบียบ มีความทันสมัย’ จนได้รับความนิยมจากคนเชื้อสายจีนทั่วประเทศ
“ถ้าเทียบกับสุสานที่เคยมีอยู่ ที่นี่คนละเรื่องกันเลย ของมาเลเซียเปิดมาเกือบ 40 ปีแล้ว เราอยู่เกือบ 20 ที่ทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งมาเลเซีย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม ของประเทศไทยเพิ่งมาเปิดเมื่อปี 2014 ครับ”
เนอร์วาน่าเอเชีย กรุ๊ป เลือกเมืองไทยเป็นที่เปิดโครงการใหม่ เนื่องจากไทยเป็นประเทศที่มีคนเชื้อสายจีนอาศัยอยู่มากเป็นอันดับต้น ๆ ในโลก และที่พวกเขาได้เลือกชลบุรีเป็นที่ทำสุสาน ก็เพราะเมืองชลฯ หันหน้าหาทะเล หันหลังชนภูเขา เหมาะสมแก่การสร้างบ้านทั้งของคนเป็นและคนตายตามศาสตร์ฮวงจุ้ยที่ชาวจีนสืบทอดความเชื่อกันมาแต่โบร่ำโบราณ
การจะหาฮวงจุ้ยที่เหมาะสมก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะพื้นที่ถูกหลักฮวงจุ้ยส่วนใหญ่ได้ถูกสุสานอื่นจับจองเป็นที่เรียบร้อยแล้ว บริษัท Nirvana ใช้เวลาเสาะหาสถานที่อยู่นานถึง 2 ปี ต้องให้ซินแสจากบริษัทแม่ที่มาเลเซียช่วยตรวจสอบความเหมาะสมต่าง ๆ จึงมาได้เนื้อที่ในหุบเขาขนาด 253 ไร่แปลงนี้ ซึ่งปัจจุบันเพิ่งใช้งานได้ไม่ถึงครึ่ง มีพื้นที่อีกมากรอการพัฒนาเพิ่มเติม
“Nirvana ที่มาเลเซียเขาทำเป็นสุสานครบวงจรเลยครับ ทุกอย่างรวมอยู่ด้วยกัน มีตั้งแต่บริการช่วยวางแผนการจัดการศพ การขนส่ง และจัดแต่งศพโดยมืออาชีพ รวมถึงมีห้องสำหรับประกอบพิธีตามศาสนาไว้รับรอง แล้วเราขายเป็นแพ็กเกจ รวมค่าสวดศพ โดยสินค้ามีทั้งแบบแปลงฝัง ป้ายวิญญาณ สุสานหมาแมว มีบริการแต่งหน้าศพด้วย แต่ของไทยเราทำมาเกือบ 10 ปี ยังไม่เรียกว่าครบวงจร เพราะหลายอย่างบ้านเรายังแยกกันอยู่”
ถึงจะยังห่างไกลจากคำว่า ‘สุสานครบวงจร’ ตามนิยามของบริษัทแม่ แต่โครงการที่บ้านบึงยังมีหลายอย่างที่ครบเครื่องสมบูรณ์กว่าสุสานอื่น ๆ เป็นต้นว่าเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยซึ่งเฝ้าประจำการตลอดทั้งวัน คนสวน แม่บ้าน ผู้คอยดูแลสภาพสุสานให้เป็นระเบียบเรียบร้อย สวยงามตลอดทั้งปี โดยไม่ต้องรอให้ถึงช่วงเทศกาลแล้วค่อยมาทำ
ไม่ได้ขายความตาย แต่ขายความเชื่อ
หลุมศพ สุสาน ความตาย
3 คำนี้อาจฟังเป็นสิ่งอัปมงคลที่ยามปกติคนธรรมดาคงไม่อยากประหวัดใจไปถึง แต่เมื่อเกิดเหตุอย่างว่าขึ้นมาแล้ว หลายครอบครัวมักไม่ทันตั้งตัว ทำให้ต้องเสียทรัพย์มากมายเพื่อซื้อทำศพในระยะเร่งด่วน ด้วยเหตุนี้ ศาสนาหรือกลุ่มความเชื่อที่ต้องฝังศพจึงย้ำเตือนกันให้หาที่ฝังกันเสียแต่เนิ่น ๆ เพื่อที่ถึงเวลาจะได้เตรียมการทุกอย่างได้ทันท่วงที
“เรียนตรง ๆ 90 เปอร์เซ็นต์ของลูกค้าของเราเป็นลูกค้าที่ยังมีชีวิตอยู่นะครับ” คุณวินเปิดเผยตัวเลขที่น่าทึ่งให้ผมฟัง “ตีตัวเลขกลม ๆ แค่ประมาณ 5 – 10 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่เสียชีวิตแล้ว ฉะนั้น คนที่มาซื้อพื้นที่ของเราแล้วก็มีแค่ประมาณครึ่งเดียวเท่านั้น ยังเหลือพื้นที่อีกมาก”
ระหว่างทางที่รถกอล์ฟแล่นผ่าน ผมสังเกตเห็นหลุมฝังศพบางหลุมที่ตกแต่งแปลกตาไปจากหลุมส่วนมาก คือมีรูปไม้กางเขนหรือนางฟ้าฝรั่งประดับอยู่บนสิ่งปลูกสร้าง บางแห่งจารึกข้อความเป็นภาษาอังกฤษล้วน ดูช่างผิดกันไกลจากบรรดาหลุมฝังศพจีนที่เคยเห็นจนเจนตา
นี่หมายความว่า Nirvana Memorial Park ก็มีที่ฝังศพสำหรับชาวคริสต์ปนอยู่ด้วยเช่นกัน
“ศาสนาที่ฝังศพลงดินมีไม่กี่ศาสนา คริสต์ก็เป็นหนึ่งในนั้น ในต่างประเทศ หลุมฝังศพคริสต์จะแยกส่วนออกไป แต่ความที่คนไทยอยู่ด้วยกันได้หมด พอลูกค้ามาดูทัศนียภาพ เขาก็ไม่ได้ติดถ้าจะต้องฝังร่วมกับคนจีน ถ้าไปดูก็จะเห็นว่ามีแปลงฝังบางแปลงของคนคริสต์อยู่ติดกับคนจีนเลย”
“เราไม่ติดความต้องการของลูกค้า ถ้าลูกค้าชอบโซนไหน เราก็ให้ลูกค้าเลือกได้ แต่ถ้าต้องการความเป็นส่วนตัวของคริสต์จริง ๆ เราก็มีโซนคริสต์ต่างหากให้ เรียกว่า Grace Zone”
Nirvana ไม่ได้มอบให้ลูกค้าเฉพาะที่ฝังศพ แต่ยังแสดงความเป็นเจ้าของธุรกิจสุสานแนวใหม่ที่มีบริการติดต่อผู้ประกอบพิธีศพหรือสุสานให้ลูกค้าที่มีความเชื่อแตกต่างกันด้วย ถ้าเป็นชาวจีนที่ทำสุสานแบบจีนก็มีช่องทางติดต่อซินแสให้ ส่วนถ้าลูกค้าคนไหนนับถือศาสนาคริสต์ โดยมากเป็นคริสเตียน (โปรเตสแตนต์) ทางโครงการก็รู้จักศาสนาจารย์คริสเตียนที่ให้คำปรึกษาได้ด้วยเช่นกัน
“ถ้าลูกค้ามีศาสนาจารย์ของเขาอยู่แล้ว จะให้มาทำพิธีที่นี่ก็ได้ แต่ถ้าเป็นเคสที่มาโดยไม่มีที่ปรึกษาเลย เราก็มีคนให้คำปรึกษาเขาได้”
คุณวินเล่าต่อไปว่าการซื้อที่ฮวงซุ้ยหรือช่องเก็บอัฐิของบรรดาลูกค้า นอกจากเป็นการเตรียมพร้อมรับมือเหตุร้ายที่ไม่มีใครอยากให้เกิดแล้ว หลายคนยังมีวัตถุประสงค์ด้านการต่ออายุ ซึ่งก็เป็นความเชื่อส่วนบุคคลที่สร้างรายได้ให้บริษัทของเขาเรื่อยมา
“คนไทยมีความเชื่อเรื่องเสริมดวงเสริมอายุ 5 ปีหลังเราไม่ได้ขายสุสาน ไม่ได้ขายช่องเก็บอัฐิหรือความตาย แต่เราขายความเชื่อ พอเป็นเรื่องความเชื่อเลยขายง่ายกว่าความตาย เชื่อมั้ยว่าพื้นที่ที่เราขายไปแล้ว เกินครึ่งของคนที่มาซื้อเป็นคนไทยแท้ ๆ เลยนะ ผมว่ายุคสมัยเปลี่ยนไปแล้ว คนจีนจำนวนหนึ่งหันมาทำพิธีแบบไทย แต่คนไทยจำนวนมากก็หันไปทำพิธีจีน”
สิ่งสำคัญที่ Nirvana ทำขึ้นเพื่อทดแทนการซื้อหลุมฝังศพที่มีราคาแพงกว่า คือแซกีเต่ามังกร เป็นประติมากรรมตัวเต่าที่มีหัวเป็นมังกร การซื้อที่เต่ามังกรพวกนี้มีราคาย่อมเยากว่าการซื้อหลุมศพ แต่ใช้ทำแซกี (สืบชะตา) ได้ไม่ต่างกัน
“การทำแซกีเหมือนเป็นการเสริมดวงสืบชะตา ถ้าจะเปรียบกับคนไทยเราก็เหมือนนอนในโลง เราเอา DNA ของเรา เช่น เลือด เล็บ เส้นผม เหงื่อ ไปอยู่ใต้เต่า แล้วทำพิธีตามศาสตร์ของจักรพรรดิจีนโบราณ ก็เป็นการสืบชะตาให้กับตนเองได้แล้ว ส่วนฮวงซุ้ยบรรพบุรุษส่งผลต่อลูกหลานครับ”
บ้านหลังสุดท้ายที่จ่ายค่าดูแลแค่ครั้งเดียว
คนจีนกล่าวกันว่าฮวงซุ้ย (ภาษาจีนกลางอ่านว่า ‘เฟิงสุ่ย’) คือบ้านหลังสุดท้ายในชีวิตมนุษย์ทุกคน การเลือกซื้อฮวงซุ้ยหรือหลุมฝังศพเลยเปรียบเสมือนการเลือกบ้านที่ต้องพิถีพิถันมากเป็นพิเศษ
ความที่ฮวงซุ้ยอยู่รวมกันประดุจบ้านจัดสรรในหมู่บ้าน อยู่ภายใต้การดูแลของมูลนิธิหรือสมาคมเจ้าของสุสาน ลูกหลานที่ไปไหว้บรรพบุรุษทุกปีย่อมมีภาระต้องทยอยจ่ายค่าดูแลให้กับสมาคมปีละครั้งเพื่อให้บ้านของปู่ย่าตาทวดเรายังได้รับการทำนุบำรุงต่อไป นี่คือสิ่งที่ผมรับรู้มาโดยตลอดจากประสบการณ์ไหว้เชงเม้งมาทั้งชีวิต จนกระทั่งได้ฟังวิธีคิดของ Nirvana ที่บอกว่าเงินในส่วนนี้จ่ายแค่ครั้งเดียว ตั้งแต่วันแรกที่ซื้อหลุมฝังศพก็ได้
“ถ้าลูกค้าซื้อล่วงหน้าตอนยังไม่เสียชีวิตหรือซื้อแล้วยังไม่ได้ใช้ เรามีระบบผ่อนให้ครับ วางเงินดาวน์กับทางโครงการได้เลย ไม่คิดดอกเบี้ย เหมือนซื้อบ้าน ซื้อที่ดินเก็บไว้ แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่เสียชีวิตแล้ว ต้องมาจ่ายให้ครบก่อน เราถึงจะอนุญาตให้ทำพิธีฝังได้”
หัวหน้าฝ่ายบริหารกล่าวกับผมว่า Nirvana Asia Group มีกองทุนส่วนกลางที่ทางบริษัทเป็นผู้บริหารดูแลอยู่ ทุกครั้งที่ลูกค้าซื้อสินค้า ไม่ว่าจะเป็นช่องเก็บอัฐิ แปลงฝัง หรือกระทั่งแซกีเต่ามังกร บริษัทจะหักออกมาร้อยละ 10 – 15 เข้ากองทุนดังกล่าว แล้วส่งต่อกลับไปบริหารสุสานในเครืออีกที ทำให้มีเม็ดเงินหมุนเวียนมาเลี้ยงดูสถานที่ได้โดยไม่ต้องพึ่งเงินที่จ่ายรายปีแบบที่อื่น
ช่องเก็บอัฐิมีราคาถูกที่สุด แบ่งเป็นแบบเดี่ยวและแบบคู่ โดยราคาเริ่มต้นแบบเดี่ยวอยู่ที่ 40,000 ไปจนถึง 160,000 บาทในแบบคู่ ซึ่งราคาจะถูกหรือแพงขึ้นอยู่กับตำแหน่งหรือทิศที่เลือก ถ้าเป็นช่องเก็บอัฐิหันหน้าออกสู่น้ำก็จะต้องจ่ายมากกว่าด้านอื่น
หลุมฝังศพโซน D และโซน Grace ของคริสเตียนเริ่มต้นที่ 270,000 บาทในแบบเดี่ยว และ 420,000 บาทแบบคู่ ส่วนโซน B ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า ราคาสูงกว่า แต่ก็มีแบบมาตรฐานเดียวกัน
เขยิบมาที่หลุมฝังศพโซน A ซึ่งมีรูปแบบหลุมฝังศพให้เลือกได้ 3 แบบ รวมถึงสีสันของหินแกรนิตที่มีให้เลือกได้ 5 สี อนุญาตให้ลูกค้าผ่อนจ่ายไปเรื่อย ๆ เพื่อเสริมดวงก่อนใช้จริงได้
จากโซนนี้ เมื่อทอดสายตามองขึ้นไปบนไหล่เขาที่มีฮวงซุ้ยลดหลั่นกันลงมา จะพบกับโซน Imperial ที่แบ่งออกเป็นโซน Family ฝังได้สูงสุด 8 ร่างในแปลงเดียว เหนือขึ้นไปเป็นโซน Super Family ที่ฝังได้สูงสุด 32 ร่าง เป็นที่ดินแปลงเปล่า ๆ ผืนใหญ่ที่ตั้งอยู่บนจุดสูงสุดของสุสานนี้
ทุกครั้งที่มีการซื้อ-ขายเกิดขึ้น ทางบริษัทจะออกเอกสารยืนยันสิทธิ์ให้กับผู้ซื้อว่าที่ดินแปลงนั้นจะเป็นของครอบครัวเขาตลอดไป ไม่มีใครมาใช้พื้นที่ตรงนั้นได้ และจะไม่มีการทำพิธีล้างป่าช้า ขุดศพที่ฝังอยู่เดิมไปทำลายเด็ดขาด
ซึ่งในการซื้อ-ขายช่องเก็บอัฐิและแปลงฝังศพแต่ละครั้ง Nirvana Memorial Park ใช้วิธีขายผ่านตัวแทนรูปแบบเดียวกับตัวแทนอสังหาริมทรัพย์ มีการจัด BOS (Business Opportunity Seminar) ให้คนมาดูการทำธุรกิจ เขาจะได้เห็นว่าธุรกิจนี้สร้างรายได้มากน้อยเพียงไร รวมถึงฝึกอบรมที่ออฟฟิศในกรุงเทพฯ ด้วย
“กลับไปที่เมื่อกี้นี้คุยกัน เราไม่ได้ขายความตายอย่างเดียว เราขายความเชื่อ เราสร้างตัวแทนให้เกิดธุรกิจ เราสร้างรายได้ให้กับคนทั่วไปด้วยครับ” คุณวินสรุปวิธีคิดของสุสานที่ไม่เหมือนสุสานไหน ๆ
มาแล้วต้องได้รับความรู้สึกดีกลับไป
รถกอล์ฟนำชมสถานที่แล่นลอดใต้เงาไม้ใหญ่ที่โน้มเองหากันเป็นอุโมงค์ยาว ผ่านฮวงซุ้ยใหญ่น้อยที่สร้างด้วยหินแกรนิตหลากสี มีคนสวนใส่ยูนิฟอร์มกำลังตัดแต่งหญ้าบนหลุม เจ้าหน้าที่ผู้ขับรถชี้ชวนผมดูเตาเผากระดาษและถังสำหรับจุดประทัดที่แยกออกมาจากส่วนที่ฝังศพเพื่อความสะอาดของสถานที่ ผ่านป้ายบอกทางที่ตกแต่งดูดีราวกับอยู่ในรีสอร์ตหรู แล้ววกรถมายังอาคารทรงจีนโบราณที่ตกแต่งดูดีประหนึ่งพระราชวังโบราณ เป็นที่ตั้งของทั้งออฟฟิศ ศาลแป๊ะกง (เจ้าที่) ประจำสุสาน และช่องเก็บอัฐิชั้นบน
ด้านหน้าเป็นสวนตะวันออกแสนสวย เต็มไปด้วยไม้ดัด ไม้ประดับ ม้านั่ง และโต๊ะหินอ่อนหลายตัว กับทางเดินที่ทอดข้ามตาน้ำธรรมชาติด้วยสะพานทรงจีนสีขาว ให้ความรู้สึกสงบอบอุ่นในใจ ไม่เหมือนกับมาสถานที่อันเป็นแหล่งรวมร่างไร้วิญญาณเลยแม้แต่น้อย
“เราใช้หลักการจัดสวนเข้ามาช่วย ฉะนั้น เราไม่ได้มองแค่ว่าบรรพชนอยู่ แล้วอยู่ในที่ที่ดีเท่านั้น เวลาลูกหลานมาเยี่ยมก็จะไม่ได้อารมณ์วังเวงหดหู่ เวลาเขามาไหว้บรรพบุรุษจะได้ใช้เวลาในสุสานได้ ไม่ใช่มาแล้วรู้สึกว่าสุสานน่ากลัว ไม่อยากมาไหว้อากงอาม่า”
คุณวินใช้คำว่า “เหมือนกึ่ง ๆ จุดเช็กอิน” เมื่อกล่าวถึง Nirvana Memorial Park
“สิ่งหนึ่งที่ท่านเจ้าของเขาคิดมาแล้ว คือเมื่อมาหาคนที่เรารัก ต้องได้รับความรู้สึกที่ดีกลับไป”
จึงทำให้สุสานในโครงการทุกที่มีความสงบสวยงามสมชื่อ Nirvana ที่แปลว่า นิพพาน ซึ่งไม่ใช่สำหรับคนตายเท่านั้น คนเป็นที่มารวมตัวกันก็ต้องได้รับความสุขสบายเช่นกัน
ทั้งหมดทั้งมวลนี้วางอยู่บนรากฐานความเป็นครอบครัวที่ลูกหลานพันธุ์มังกรยึดมั่น
“ธุรกิจที่เราทำอยู่ ถ้าจะพูดแบบทั่วไปคือเป็นกุศโลบายให้ครอบครัวได้มาเจอกัน คนจีนต้องการให้ครอบครัวรักกัน อย่างน้อยที่สุดคุณจะต้องมาเจอกันในเทศกาลเชงเม้ง ซึ่งเรามีระบบการจัดการให้ ลูกค้าที่โทรมาว่าฉันจะมาไหว้ เราจัดระบบระเบียบให้ จัดเวลา มีเต็นท์กาง มีสิ่งอำนวยความสะดวกสบาย และห้องพักติดแอร์ให้ รวมไปถึงบริการจัดไหว้เชงเม้งออนไลน์ให้ช่วงโรคระบาด
“ถ้าคุณมองเห็นความเป็นครอบครัว 1 ปีอย่างน้อยคุณรวมตัวครั้งหนึ่ง นี่ก็คือกุศโลบายที่บรรพบุรุษเขาสร้างไว้ให้เรื่องความกตัญญู ที่เป็นอยู่สุขสบายทุกวันนี้ก็เพราะบรรพบุรุษสร้างให้ เลยอยากจะฝากให้ทุกคนคิดถึงครอบครัวตัวเอง ถ้าครอบครัวดี ทุกอย่างก็ดี รากฐานเริ่มต้นจากครอบครัวครับ”
