ถ้ามีการประกวดชื่อจังหวัดเพราะที่สุดในประเทศไทย เราขอยกให้ ‘สุโขทัย’ ที่มาจากคำว่า สุข สนธิกับคำว่า อุทัย แปลว่า รุ่งอรุณแห่งความสุข
ในทางประวัติศาสตร์ สุโขทัย เป็นยุคสมัยปฐมบทของการจดบันทึก ทำให้มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์มากมาย เรื่องเล่าทั้งหลายที่เราเคยได้ยินยังมีร่องรอยให้เห็นที่เมืองนี้ และยังได้ขึ้นทะเบียนเป็นเมืองสร้างสรรค์ด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านจาก UNESCO ด้วย ซึ่งนั่นเป็นสิ่งที่ทุกคนรู้ดี
แต่ที่คนไม่ค่อยรู้ คือภาษาสุโขทัยมีคำศัพท์เฉพาะ ใช้ไม่เหมือนภาคกลางเยอะมาก เป็นภาษาที่ผสมกับภาษาล้านนา ตามที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ บางคนก็มองว่าเป็นภาคเหนือตอนล่าง บางคนก็คิดว่าเป็นภาคกลางตอนบน
นอกจากคุณค่าทางประวัติศาสตร์แล้ว สุโขทัยทุกวันนี้ยังมีเสน่ห์เหลือร้ายที่ค่อย ๆ ก่อตัวจากคนรุ่นใหม่ ซึ่งหอบสีสันจากเมืองใหญ่กลับมาแต่งแต้มบ้านเกิดแบบเคารพจังหวะการใช้ชีวิตอย่างที่เคยมีมา
ในลิสต์นี้เราจึงอยากชวนให้ทำความรู้จักกับสุโขทัยตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นยันพระอาทิตย์ตก ผ่านเรื่องราวตลอด 700 ปีที่ผ่านมาและเหตุการณ์ร่วมสมัย ลองสัมผัสภูมิปัญญาดั้งเดิมที่ส่งต่อกันมา ผ่านกลิ่น รส สัมผัส รวมไปถึงความคิดสร้างสรรค์จากคนรุ่นใหม่ ๆ ไปด้วยกัน
#01
ลองชมพระอาทิตย์ขึ้นและตกแบบสุโขทัย
ต้อนรับรุ่งอรุณแห่งความสุข ณ โบราณสถานวัดสะพานหิน อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ท้าทายกำลังขาด้วยการเดินขึ้นเนินเขาไปตามทางที่ปูลาดด้วยแผ่นหินระยะประมาณ 300 เมตร ไปพบกับพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ ขาลงอย่าลืมแวะพักเหนื่อยกันที่ ‘วัดศรีชุม’ นั่งชมความยิ่งใหญ่งดงามของพระอจนะ และใช้จิตสัมผัสกับต้นมะม่วงโบราณอายุกว่า 200 ปีที่อยู่ใกล้ ๆ มณฑป
ยามเย็น เดินทางไป ‘วัดพระปรางค์’ หรือวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย เพื่อเก็บบรรยากาศอาทิตย์อัสดงกับองค์พระปรางค์และพระพุทธรูปปางลีลาองค์ที่งดงามที่สุด รับรองว่าภาพจำนี้จะกลายเป็นซีนดี ๆ ที่ทำให้คุณนึกถึงสุโขทัยแน่นอน
#02
ลองชมพิพิธภัณฑ์แบบส่วนตัวที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สวรรควรนายก
ความดีงามของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้คือความเป็นส่วนตัว เนื่องจากพิพิธภัณฑ์ตั้งอยู่ในตัวอำเภอสวรรคโลก หลบมุมจากแหล่งท่องเที่ยวขนาดใหญ่ แต่บอกเล่าเรื่องราว ประวัติความเป็นมาของเครื่องถ้วยชามสังคโลกไว้อย่างละเอียด เข้าใจง่าย และมีที่ว่างเพียงพอที่จะทำให้เราเพลิดเพลินกับห้องจัดแสดงของอาคารทั้ง 2 ชั้นอย่างอิสระ ละเลียดชมชิ้นงานแต่ละชิ้นได้อย่างจุใจ ในราคาสบายกระเป๋าเพียง 10 บาทเท่านั้น
#03
ลองปั้นและเขียนลายเครื่องสังคโลกที่โมทนา เซรามิค
นำความรู้ที่สะสมจากพิพิธภัณฑ์มาแสดงฝีมือกันให้เต็มที่ที่ ‘โมทนา เซรามิค’ พี่อู๊ด พี่ไก่ และ น้องโม พร้อมช่วยดูแลแบบใกล้ชิด ทั้งกิจกรรมปั้น กิจกรรมเขียนลาย เลือกได้ตามความถนัดและข้อจำกัดของเวลา
อย่าลืมไปเดินชมห้องจัดแสดงผลงานชิ้นโบแดงของพี่อู๊ด น้องโม และพี่ไก่ บอกเลยว่าเพลินมาก ทั้งเทคนิคการให้สี รูปทรง และการเผาชิ้นงาน บ้านนี้พร้อมถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แบบถึงเครื่องสังคโลก
#04
ลองกินก๋วยเตี๋ยวสุโขทัยแบบ ’หวันโลก ที่ร้านพี่ทิพย์
ถ้าได้ลองกินก๋วยเตี๋ยวสุโขทัยแบบคน ’หวันโลก นั้น ถือว่าน่าจดจำ
ร้าน ‘พี่ทิพย์’ ตั้งอยู่ริมน้ำยม ไม่ไกลจากวัดคุ้งวารีมากนัก แค่นั่งดมความหอมของน้ำซุปจากเตาถ่านพร้อมชมบรรยากาศเรียบง่ายริมน้ำแบบ ’หวันโลก ก็สบายใจแล้ว
แนะนำลองชิมเส้นเล็กแห้ง เส้นลวกมากำลังดี เรียงตัวสวย ไม่แฉะแต่ฉ่ำ ไม่แข็งแต่ยืดหยุ่น มีถั่วฝักยาวลวกพอสุก ยังเขียวและกรอบหน่อย ๆ มีถั่วป่นหอม ๆ น้ำตาลปี๊บ หมูแดงหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ และมะนาวผ่าซีก พร้อมน้ำหมูแดงสำหรับราดลงบนเส้นเล็ก บอกเลยเครื่องครบตามสูตร ’หวันโลก
ที่พลาดไม่ได้อีกอย่างคือน้ำซุป เสิร์ฟถ้วยแยก เป็นซุปหัวไชเท้ากับเนื้อหมูติดมันชิ้นโต รสชาติหวานน้ำต้มกระดูก แบบเคี่ยวกระดูกจริง ๆ อ้อ แบ่งท้องไว้กินผัดไทยด้วยนะ เดี๋ยวจะหาว่าเราไม่เตือน
#05
ลองจิบชาแกล้มขนมไทยและชวนเจ้าของร้านคุยที่บ้านมยุรา
นั่งทอดอารมณ์หลบแสงแดดและความวุ่นวายมาจิบชาหอม ๆ กับขนมไทยที่ถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตของ คุณแม่สละ มยุรา ผ่านสูตรขนมซึ่งออกแบบให้เข้ากับยุคสมัยของรุ่นลูกอย่าง คุณโหล มยุรา
ขนมที่ไม่อยากให้พลาด คือขนมชั้นหอมละมุน เปียกปูนใบเตยรสละเมียด หม้อแกงไข่หน้าตาสวยงาม ขนมเทียนที่ปรับสูตรใหม่ ยังมีขนมตรีมณีที่บ้านมยุรานำขนมโบราณหากินยากในประเพณีกินสี่ถ้วยมาให้ชิม และจิบชาออร์แกนิกสูตรเฉพาะของ ‘บ้านมยุรา’ ที่เบลนด์มาเป็นกลิ่นเสน่ห์ของสุโขทัยตบท้าย
ทุกจานทำอย่างประณีต ละเอียดอ่อน และจัดวางในเครื่องถ้วยชามสังคโลกประยุกต์ที่ออกแบบเฉพาะ ทั้งหมดนี้ไม่ต้องจำ ลองชวน 2 เจ้าของร้านหน้าหนวดที่รอต้อนรับทุกคนอยู่ คุยเรื่องขนมแต่ละอย่าง ชาแต่ละตัว หรือแม้แต่ต้นไม้แต่ละต้น ทั้งคู่พร้อมพรั่งพรูเรื่องเล่ามากมายให้คุณฟังแกล้มขนมไปเพลิน ๆ
#06
ลองฟังเสียงเพลงคู่กับกาแฟที่ All Blues Coffee Bar
กาแฟ ดนตรี และภาพยนตร์ คือสิ่งที่เราหาได้จาก ‘All Blues Coffee Bar’ คาเฟ่เท่ ๆ ที่สร้างสีสันให้สวรรคโลกตั้งแต่ 8 ปีที่แล้ว
จากความชอบกลายเป็นอาชีพ แชมป์ และ หญิง ศิษย์เก่ารั้วศิลปากร กลับมาสร้างสีสันให้บ้านเกิด โดยจับคู่คาแรกเตอร์ของกาแฟกับแนวดนตรี แล้วต่อยอดเป็นเครื่องดื่มหลากหลายชนิด เช่น Light Roast ในสีสัน Yacht Soul หรือ Medium to Dark Roast แบบ Blues Traveler Traveler’s Blues
เราอยากชวนไปลอง Take Five ของ Dave Brubeck ให้ได้กลิ่น Berry, Dry Fruit ฟังไปจิบกาแฟ All Kenya Washed Process ไป ช่างเป็นการดื่มกาแฟที่เสนาะหู
กลางวันที่นี่เป็นบาร์กาแฟ ส่วนตอนเย็นเป็นบาร์ค็อกเทล แชมป์และหญิงตั้งใจสร้างคอมมูนิตี้ของผู้ประกอบการร้านกาแฟ ผ่าน Sukhothai Coffee Festival ที่อยากให้ผู้ประกอบการรู้จักกันและเป็นเพื่อนพี่น้องกันมากกว่าเป็นคู่แข่งขันทางธุรกิจ
#07
ลองเที่ยวในสนามบินสุโขทัย
THS คือ 3-letter Code ของสนามบินสุโขทัย ถ้าใครงงว่าย่อมาจากอะไร ก็ลองอ่านย้อนมาจากด้านหลังก็จะเจอ S H T ซึ่งเป็นตัวอักษรที่อยู่ในชื่อ SukHoThai ภาคภาษาอังกฤษนั่นเอง
นอกจากความสนุกของรหัสสนามบินแล้ว รู้หรือไม่ว่าสนามบินสุโขทัยยังมีพิพิธภัณฑ์ซ่อนอยู่อีก 3 แห่ง สวนสัตว์ 1 แห่ง และโครงการเกษตรอินทรีย์เพื่อการท่องเที่ยวอีก 1 แห่งด้วย!
พิพิธภัณฑ์ในสนามบินสุโขทัยประกอบไปด้วยฟอสซิลไดโนเสาร์ ช้าง และไม้กลายเป็นหิน ซึ่งหาชมยาก โครงกระดูกช้างแมมมอธของจริงที่สมบูรณ์และใหญ่ที่สุดในโลกก็เก็บไว้ที่นี่ ยังมีโครงการเกษตรอินทรีย์เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้มีส่วนร่วมกับกิจกรรมทางการเกษตร ไม่ว่าจะเป็นการดำนา เลี้ยงควาย หรือคัดเลือกเมล็ดข้าวก่อนการบรรจุ ซึ่งเป็นศูนย์การเรียนรู้เพื่อเป็นแนวทางในการทำเกษตรอินทรีย์อย่างยั่งยืน อีกทั้งยังมีผลิตภัณฑ์การเกษตรปลอดสารพิษให้เลือกซื้อด้วย
ความพิเศษอีกอย่างของที่นี่ คือเราจะเห็นฝูงม้าลาย ยีราฟ ได้จากหน้าต่างเครื่องบิน! ภาพจำอีกอย่างนอกเหนือจากเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ก็สวนสารพัดสัตว์ของสนามบินสุโขทัยนี่เอง
#08
ลองท้าทายแรง G และ กินขนมปังปี๊บบนที่สูงที่เขาหลวง
ถ้าคุณเป็นสายแคมปิง เดินเขา นับดาว ก็ไม่ควรพลาด อุทยานแห่งชาติรามคำแหง เป็นที่ตั้งของ ‘เขาหลวง’ น่ามาเยือนและท้าทายแรง G ไต่ทางชันขึ้นไปดูสุโขทัยจากมุมสูง
ช่วงที่แนะนำให้มาเยือนเป็นช่วงหน้าหนาว อุณหภูมิต่ำกว่า 15 องศาเซลเซียส เช่าเต็นท์ที่ทางอุทยานจัดเตรียมไว้ให้ได้ แต่อาหารต้องนำไปเอง หรือจะฝากท้องด้วยมาม่าและปลากระป๋องที่ร้านค้าสวัสดิการของอุทยานฯ และตบท้ายด้วยขนมปังปี๊บไส้สับปะรดกวนที่อร่อยกว่าปกติก็ย่อมได้
#09
ลองเคี้ยวข้าวพันผักหนึบ ๆ พร้อมจังหวะรำวงสามช่าที่ตลาดฮิมห้วย
‘ตลาดฮิมห้วย’ เกิดจากการร่วมมือร่วมใจกันของชาวบ้านในชุมชนบ้านนาต้นจั่น กลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ได้รับรางวัลกินนรี หรือรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย (Thailand Tourism Awards) รางวัลยอดเยี่ยมสาขาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน
ตลาดนี้ชาวบ้านตั้งใจนำวัตถุดิบท้องถิ่นออกมาจำหน่ายให้ทั้งนักท่องเที่ยวและชาวบ้านด้วยกันเอง มีทั้งของสดและกับข้าวกับปลาสูตรดั้งเดิมและสูตรเฉพาะถิ่นหากินยาก อย่างก๋วยเตี๋ยวแบ ข้าวพันผัก หรือน้ำพริกซอกไข่ ช่วยเพิ่มเติมสีสันความเป็นกันเองให้เข้าถึงง่าย เพราะแม่ค้าเน้นเข้าร่วมกิจกรรมตลาดเพื่อแสดงฝีไม้ลายมือในการปรุงอาหารและความสดใหม่ของวัตถุดิบ มากกว่าการคาดหวังตัวเลขรายได้
บรรยากาศของตลาดเหมือนงานรื่นเริงที่ตั้งอยู่ริมลำห้วย ได้ยินเสียงน้ำไหลแข่งกับเสียงความสนุกของรำวงที่สาวรำวงนั้นจัดเต็มเกินวัยอย่างน่าทึ่ง ลองปล่อยใจไปกับบทเพลงที่ถ่ายทอดผ่านสำเนียงล้านนา บ่งชัดว่าเรามาถึงภาคเหนือตอนล่าง แล้วจังหวะการเต้นของหัวใจจะอยู่ในโซน 2 ตลอดบทเพลงได้ง่าย ๆ
อ้อ เกือบลืมกระซิบไปว่า มาถึงถิ่น อย่าพลาด ‘ข้าวเปิ๊บ’ อาหารจานดังของที่นี่ด้วยเน้อ
#10
ลองชิมปลาน้ำจืดสดใหม่ที่ปรุงด้วยความใส่ใจจากร้านป้าแอ๊ด
นี่คือร้านอาหารท้องถิ่นในตัวเมืองสุโขทัยที่คนสุโขทัยแวะเวียนไปเพื่อพูดคุยและฝากท้องเสมอ
ป้าแอ๊ด และ ป้าอ๊อด สองศรีพี่น้องที่เปิดร้านอาหารมากว่า 30 ปี หลังคาสังกะสี เก้าอี้พลาสติก ไม่ได้ทำให้รสมือของสองป้าแผ่วลงไปแต่อย่างใด ตรงกันข้าม บรรยากาศเรียบง่ายกลับทำให้เราใส่ใจรสชาติอาหารตรงหน้า มาที่นี่ไม่ต้องคิดเมนูไว้ในใจ แค่ถามไถ่ป้าแกไปว่าวันนี้มีปลาอะไรให้ชิมบ้าง แล้วป้าแอ๊ดจะแนะนำเมนูให้เราเอง ทุกวันนี้ป้ายังไปจ่ายตลาดและคัดเลือกปลาจากชาวประมงท้องถิ่นด้วยตัวเอง
ปลาช่อนที่แกบรรจงเลาะก้างเตรียมไว้ก่อนปรุงดูเหมือนจะไม่เคยขาดจากเมนูป้าแอ๊ดเลย พริกแกงที่ตำสดใหม่แบบจานต่อจาน ทำให้เรารู้สึกเหมือนกินข้าวบ้านเพื่อน เสน่ห์อีกอย่างที่ขาดไม่ได้เลยในทุกครั้งที่เราแวะไป คือความอบอุ่นใจ ความผูกพันระหว่างเรากับรสชาติอาหาร และการพูดคุยถามไถ่สารทุกข์สุกดิบกับป้าแอ๊ด ป้าอ๊อด นั่นเป็นเสน่ห์ของงานบริการที่มีน้ำหนักเทียบเท่าโรงแรมห้าดาวเลยทีเดียว
#11
ลองกินเมล็ดกาแฟพันธุ์ไทยกับวัตถุดิบท้องถิ่นที่ Ordina. Coffee
ดื่มด่ำกับอรรถรสของกาแฟไทยพันธุ์ดีที่คัดสรรมาอย่างคราฟต์ พร้อมจำแนกกลิ่นและรสไปพร้อมกับบาริสต้า ซึ่งจะไม่ยอมให้สิ่งเร้าอื่น ๆ ขโมยช่วงเวลาดื่มกาแฟตรงหน้าไปได้ ‘Ordina’ จึงตั้งใจให้ทุกสัมผัสดึงอายตนะมาทำงานอย่างสูงสุด
โชค และ กุ๊กกิ๊ก ใช้กาแฟสายพันธุ์ไทยผสมผสานกับวัตถุดิบท้องถิ่นอย่างน้ำตาลโตนดคีรีมาศของสุโขทัย แม้แต่โกโก้ยังสรรหาจากโกโก้คุณภาพแหล่งปลูกในจังหวัดสุโขทัย ให้สมกับเป็นคนสุโขทัยอย่างเต็มภาคภูมิ
Ordina พิถีพิถันกับวัตถุดิบถึงขั้นทำ Craft Syrup เสน่ห์อีกอย่างของที่นี่คือขนมฝรั่งเศส อย่าง Madeleine และ Financier ทำให้มิติของกาแฟกับขนมสนุกสนานมากยิ่งขึ้น ถ้าคุณเป็นคอกาแฟ ลองคุยกับคุณโชคแบบลึก ๆ เน้นวิชาการและทฤษฎีดู คุณอาจเผลอจองคลาส Sensatory ที่เน้นหลักการจำแนกแยกแยะรสชาติ เพื่อต่อยอดประสบการณ์การดื่มกาแฟและกินอาหารได้อย่างละเมียด ภายในวันนั้นเลยก็ได้ ใครจะรู้
