“ถ้าเราผูกให้ เรื่องเพศ = คนเซ็กซี่ นั่นหมายความว่าคนที่มีความสุขทางเพศ ศึกษาเรื่องเพศ และพูดเรื่องเพศได้ จะเท่ากับคนเซ็กซี่ด้วย แต่จริง ๆ แล้วทุกคนสามารถทำได้” สาวเจ้าของร้านยืนกราน

เรื่องเพศในสังคมไทยเป็นหัวข้อลึกลับมาแต่ไหนแต่ไร พ่อแม่กระดากที่จะพูดกับลูก ครูไม่กล้าสอนนักเรียน ปล่อยจางราวกับเรื่องนี้เป็นผีล่องหน จนคนไทยจำนวนมากใช้ชีวิตอย่างขาดแคลนความรู้ จะไปหาคำตอบและทดลองด้วยตัวเองก็ผิดพลาดกันคนละหลายหน เราทุกคนรู้

ถึงเวลาแล้วที่สังคมจะเปลี่ยนไป

‘Day/DM Cafe’ ที่เราจะพาไปรู้จักต่อไปนี้ เป็นคาเฟ่ไฟสว่าง เปิดร้านตั้งแต่กลางวันแสก ๆ ตกแต่งร้านน่ารักหวานใส แต่เปี่ยมไปด้วยความรู้จากเจ้าของร้านที่เป็น ‘นักเพศวิทยา’ ตัวจริง

ใครก็ตามที่ผลักประตูเข้าไป จะได้พบกับพื้นที่ปลอดภัย บรรยากาศสบาย ๆ ในการพูดคุยเรื่องเพศ จิบกาแฟไป แลกเปลี่ยนประสบการณ์ไป วันดีคืนดีก็มีเวิร์กช็อปเรื่องเพศ เปิดให้ลงชื่อเพื่อเติมเต็มความรู้ ในบรรยากาศที่ไม่ได้เซ็กซี่จนใครหลายคน (อาจ) อึดอัด และขาดโอกาสในการเรียนรู้เรื่องเพศไป

เอช-ประติมา รักษาชนม์ และ แต๋ม-วิสุทธิ์รัตน์ รุ่งนพคุณศรี คู่รักเจ้าของร้าน จะมาเล่าถึงอาชีพนักเพศวิทยา การเป็นขบถ เปิดคาเฟ่พูดเรื่องเพศท้าทายย่านเมืองเก่า และแพสชันส่วนตัวในการผลักดันให้ประเทศไทยกลายเป็นสังคมอุดมความรู้เรื่องเพศ

หมวกใบใหม่ของคนสองคน

เรารู้จักร้านนี้ครั้งแรกจากการไถไทม์ไลน์ทวิตเตอร์เล่นในบ่ายวันหนึ่ง และมีใครบางคนพูดถึง ‘คาเฟ่เรื่องเพศ’ ที่ถนนแปลงนาม ย่านเยาวราช เมื่อสบโอกาสได้ไปเยือนแถวนั้นจึงตัดสินใจเดินไปสำรวจร้านด้วยความอยากรู้อยากเห็น ซึ่งพอได้ผลักประตูกระจกเข้าไป เราก็พบกับคาเฟ่สว่างไสว ติดภาพถ่าย ภาพวาดน่ารัก ๆ บนผนัง มีโต๊ะไม่กี่โต๊ะ มีบีนแบ็กไว้เอกเขนก และมีเจ้าของร้าน 2 คนในลุคเด็กเรียนยืนอยู่หลังเคาน์เตอร์

“ที่นี่เป็นคาเฟ่พูดเรื่องเพศค่ะ” 

ยังไม่ทันได้เปิดปากพูดอะไร เจ้าของร้านก็เดินเข้ามาทัก แล้วก็เริ่มบรรยายเกี่ยวกับเป้าหมายของร้าน คือเป็นพื้นที่ปลอดภัยในการพูดเรื่องเพศ และแนะนำตัวเองว่าเป็น ‘นักเพศวิทยาคลินิก’ หรือ Sexologist ซึ่งหมายถึงผู้ที่ให้ความรู้ คำปรึกษา และคำแนะนำเรื่องเพศ สุขภาวะทางเพศในหลากมิติ เพื่อให้ผู้รับบริการจัดการและพัฒนาสุขภาวะทางเพศของตัวเองได้อย่างมีความสุข

“แต่ก่อนไม่ได้สนใจเรื่องเพศเท่าไหร่” ทั้งสองพูด เมื่อเราถามถึงพื้นฐานเดิมของทั้งคู่ โดยเอช เจ้าของร้านคนแรก มีพื้นฐานมาจากการเรียนครุศาสตร์ เอกศิลปะ ส่วนแต๋ม เจ้าของร้านคนที่ 2 เรียนจบวิศวกรรมอุตสาหการ

แต่ถึงอย่างนั้นพวกเธอก็เล่าถึงความลำบากใจของตัวเองในเรื่องทำนองนี้ เอชถูกนิยามว่าเป็นทอมโดยที่เจ้าตัวไม่คิดแบบนั้น ส่วนแต๋มก็มีปัญหาที่ตัวเองไม่ได้เป็นผู้หญิงตามขนบ ที่ต้องตัวเล็ก ผอมเพรียว ขาเรียวยาว จนไม่กล้าแต่งตัวอย่างที่ต้องการ

“ที่ผ่านมาเราไม่เคยได้รับอนุญาตให้มีความสุขทางเพศได้ แต่การได้รู้จักเซ็กซ์ทอยเป็นจุดเปลี่ยนของเรา มันเหมือนเป็น ‘ใบเบิกทาง’ สำหรับทุกอย่าง ผู้หญิงเลือกได้ว่าจะมีความสุขทางเพศตอนไหน” แต๋มนั่งลงเล่าอย่างจริงจัง หลังจากที่ชงเครื่องดื่มให้ชาว The Cloud ครบทุกคน

เธอคิดเหมือนเราจนแอบตกใจ เซ็กซ์ทอยคงมีความหมายในเชิง Empower สำหรับผู้หญิงจำนวนไม่น้อยในบ้านเมืองนี้ที่ค่อนข้างใจแคบเรื่องเพศ

จากจุดเปลี่ยนนั้น วันเวลาผ่านไปพวกเธอก็เริ่มสนใจเรื่องเพศ ศึกษาหลากประเด็นมากขึ้นเรื่อย ๆ แล้วตัดสินใจไปเรียนด้านเพศวิทยาที่คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในคอร์ส Clinical Sexology ซึ่งแม้จะอยู่ในคณะแพทยศาสตร์ แต่ก็เป็นสหวิทยาการในหัวข้อเพศ พวกเขาได้เรียนทั้งเรื่องทางกาย ทางจิตใจ ทางสังคม รวมถึงเรื่องสิทธิมนุษยชนด้วย

ผู้คนในคลาสที่มาจากสาขาอาชีพแตกต่างกัน ก็ได้แลกเปลี่ยนความรู้กันในมิติต่าง ๆ และจบออกมาพร้อมหมวก ‘นักเพศวิทยา’ ไปใส่กันคนละใบ

ยินดีต้อนรับมนุษย์ทุกสายพันธุ์

เราพอนึกออกว่าผู้คนที่จบคอร์สเพศวิทยาไปจะนำไปต่อยอดอะไรได้บ้าง แต่ทำไมต้องเปิดเป็นคาเฟ่ล่ะ น่าสนใจตรงนี้

“ปัญหาของประเทศเราคือคนไม่กล้าคุยเรื่องเพศกับคนรู้จัก ไม่คุยกับพ่อแม่” แต๋มวิเคราะห์ “แม้แต่ครูสุขศึกษาก็อาจจะไม่มีความรู้พอให้เราคุยด้วยซ้ำ เขาเลยต้องไปปรึกษาคนที่ไม่รู้จักแต่ดูเหมือนมีความรู้ ซึ่งการดูเหมือนจะมีความรู้เนี่ยอันตรายนะ

“เราอยากเผยแพร่ความรู้ และรวมคนหลายอาชีพมาปรึกษากันแบบในคลาส ก็เลยเปิดพื้นที่นี้ขึ้นมาให้ทุกคนคุยเรื่องเพศได้อย่างปลอดภัย ไม่มีใครตัดสิน” แต๋มตอบ เธอบอกว่าตอนแรกไม่ได้มีธงว่าจะต้องเป็นคาเฟ่ขนาดนั้น

“อันที่จุดประกายจริง ๆ คือเราได้ไปงานพูดเรื่องเพศงานหนึ่งที่จัดในบาร์มืด ๆ มีแสงไฟแบบผับ แต่เราไม่ Comfortable กับพื้นที่ ไม่ชอบบุหรี่ ไม่ชอบเหล้า” เอชพูดต่อ

คำถามของทั้งคู่คือ “ทำไมเราต้องพูดเรื่องเพศในที่แบบนี้เท่านั้น”

ที่ผ่านมา เรื่องเพศนอกโรงพยาบาลมักถูกนำเสนอให้ ‘แซ่บ’ ไว้ก่อน คนพูดก็เซ็กซี่ คนฟังก็เผ็ดพริก 10 เม็ด แน่นอนล่ะ เราไม่ได้บอกว่ามันผิดแม้แต่นิด จะเป็นแบบไหนก็ได้ทั้งนั้น แต่ความขบถซ้อนขบถของเอชและแต๋มก็ทำให้พวกเธอเปิดพื้นที่พูดเรื่องเพศเป็นคาเฟ่สว่าง ๆ ขึ้นมาเป็นอีกหนึ่งตัวเลือก ซึ่งไม่ว่าคุณจะแซ่บซ่าหรือเรียบร้อยสุด ๆ ก็เข้ามาคุยกันได้

“เราเป็นคนไม่เซ็กซี่เลย” แต๋มพูดด้วยสีหน้าจริงจัง “ถ้าเราผูกให้ เรื่องเพศ = คนเซ็กซี่ นั่นหมายความว่าคนที่มีความสุขทางเพศ ศึกษาเรื่องเพศ และพูดเรื่องเพศได้ จะเท่ากับคนเซ็กซี่ด้วย แต่จริง ๆ แล้วทุกคนสามารถทำได้”

คำพูดของแต๋มทำให้เราพยักหน้าหงึกหงักตาม – ใช่ ใคร ๆ ก็ทำได้ 

พื้นที่และผู้คน (ที่เหนือความคาดหมาย)

เดิมทีที่ตึกแถว 1 คูหานี้ มีเพื่อนของแต๋ม-เอชอยู่ชั้นบน ส่วนข้างล่างที่เคยเป็นโรงสีก็ถูกปล่อยว่างไว้ พวกเธอจึงเช่าอาเตี๋ยเจ้าของบ้านผู้เป็นนักกิจกรรมดนตรีบำบัดเพื่อทำคาเฟ่

“ช่วงแรกที่เปิดเรารู้สึกท้าทายมากเลย เราจะบอกร้านก๋วยเตี๋ยวฝั่งตรงข้ามยังไงว่าเราเป็นคาเฟ่ที่พูดเรื่องเพศ” แต๋มเล่าย้อนความ

“ใช่” เอชพูดกลั้วหัวเราะ “ตอนแรกเราก็กะมาหัวขบถเต็มที่เลย แต่กลายเป็นว่าทุกคนชื่นชมเรา เด็กเดี๋ยวนี้เก่งจังเลย แล้วก็บอกว่าดีจังเลยที่มาเปิดตรงนี้ คนจะได้เดินทางผ่านไปผ่านมาเยอะขึ้น”

บทเรียนแรก ๆ ที่ทั้งสองได้รับหลังจากที่เปิดคาเฟ่ คือย่านเก่าไม่ได้อนุรักษ์นิยมเท่าที่คิดไปก่อน กลับกันคือพ่อค้าแม่ขายกลับมีแนวคิดเปิดกว้างและอัปเดตเรื่องใหม่ ๆ อยู่ตลอด ส่วนคนที่มาขำคิกคัก เล่นมุกที่ไม่ควรเล่นก็มีบ้าง แต่ทั้งคู่รู้ว่านั่นคือคนที่ผ่านมาซื้อของในเส้นเยาวราช ไม่ใช่ชาวบ้านแถวนี้ที่ต้อนรับพวกเธอเป็นอย่างดี

กลางวัน/ข้อความส่วนตัว

ชื่อ Day/DM ก็มีที่มาที่ไม่ธรรมดา 

Day คือกลางวัน ส่วน DM มาจากที่ชอบมีคนมาขอคำปรึกษาเรื่องเพศจากพวกเขาทาง Direct Message พวกเขาคิดว่าเรื่องราวลึกลับทั้งหมดใน DM นั้นควรนำมาพูดตอนกลางวันได้ ซึ่งความพิเศษอีกอย่างหนึ่งคือ Day/DM ยังพ้องเสียงกับ They/Them ซึ่งเป็นสรรพนามของ Non-binary หมายความว่าร้านนี้พูดเรื่องเพศหลากหลายด้วย

แล้วที่นี่มีเมนูอะไรน่ากินบ้างล่ะ

“ใครอยากกินอะไรก็บอกเราได้ ถ้าเราหาให้ได้เราก็จะหาให้” เอช เจ้าของร้านพูด บ่งบอกถึงความไม่แน่ไม่นอนของเมนู อินดี้กว่านี้มีอีกไหม “แต่หลัก ๆ คือเรามีกาแฟอร่อย สูตรซิกเนเจอร์ Yaowarat Taste แล้วก็พวกแยมโฮมเมด มัลเบอร์รี สตรอว์เบอร์รี พีช ส่วนใหญ่พวกเราจะทำแยมเอง”

Holy Trinity คือ 3 เมนูที่ให้เกียรติร้านโดยรอบที่ดูแลอาหารการกินแก๊ง Day/DM มาตลอด มี ‘เมนูเจ๊หงวน’ เมนูนมที่ได้รับแรงบันดาลใจจากร้านขายข้าวมันไก่ของเจ๊หงวนที่อยู่ฝั่งตรงข้าม มี ‘เมนูเจ๊สวย’ คราฟต์โคล่าที่ซ่าเหมือนเจ๊สวยร้านข้าวต้ม และมี ‘เมนูเจ๊ติ๊ก’ กาแฟคาราเมล เพราะสำหรับทั้งคู่ ปลาดุกฟูของเจ๊ติ๊กซอยข้าง ๆ ให้รสสัมผัสถึงความไหม้ที่่่ทำให้นึกไปถึงคาราเมล

เพราะชาวบ้านโดยรอบโอบรับคาเฟ่คนรุ่นใหม่แห่งนี้เป็นอย่างดี Day/DM จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของย่านไปอย่างกลมกลืน และดึงความพิเศษของเจ๊ ๆ เจ้าถิ่นที่น่ารักมาไว้ในเมนูอย่างไม่เคอะเขิน

คาเฟ่นี้จัดเวิร์กช็อปอยู่เรื่อย ๆ อย่างแรกคือเวิร์กช็อปให้ความรู้เรื่องเซ็กซ์ทอย แนะนำให้ผู้ที่เข้าร่วมรู้จักวิธีประเมินคุณภาพและวิธีใช้ที่ถูกต้อง ปลอดภัย ส่วนอย่างที่ 2 คือเวิร์กช็อปวาดภาพนู้ด เพื่อ Empower ทุกรูปร่างที่อาจไม่ตรงตาม Beauty Standard

นอกจากเปิดเวิร์กช็อปให้เข้าร่วมแล้ว ในวันธรรมดาทั่ว ๆ ไป ใคร ๆ ก็ Walk-in เข้ามาสั่งน้ำสั่งขนมกิน แล้วปรึกษาเรื่องเพศจากสองเจ้าของร้านได้ ตั้งแต่วิธีการกินยาคุมกำเนิด เรื่องความผิดปกติต่าง ๆ ของร่างกาย ไปจนถึงปัญหาการโดนคุกคามทางเพศ หากเกินขอบเขตที่ทางร้านจะช่วยได้ พวกเขาก็มีเครือข่ายคนทำงานทางเพศ หมอ จิตแพทย์ นักจิตบำบัด พร้อมดูแลต่อ

“เราอยากเป็นพื้นที่ให้คนได้แชร์ แล้วก็มีพื้นที่ไปต่อ

“ส่วนใหญ่คนที่มาเป็นวัยทำงานขึ้นไป แล้วก็มีเด็ก ๆ บ้าง” เอชเล่าถึงผู้คนที่แวะเวียนเข้ามา โดยเป็นผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะผู้หญิงมีพื้นที่ให้พูดคุยแบบนี้น้อยกว่าด้วย

“ต่างชาติก็ค่อนข้างเยอะ ฝรั่ง ฮ่องกง สิงคโปร์ มาเลเซีย ส่วนใหญ่เขาจะเข้ามาแชร์ประสบการณ์กัน เขาเซอร์ไพรส์มากนะที่ได้รู้ว่าประเทศไทยยังไม่เปิดเรื่องเพศขนาดนั้น ทั้งสมรสเท่าเทียม เซ็กซ์ทอย และ Sex Worker ก็ยังไม่ถูกกฎหมาย”

การเปิดร้านให้คำปรึกษาจริงจัง ต่างจากเวลาตอบคำถามใน DM ยังไงบ้าง – เราถาม

“ต่างนะ ต่างเยอะเลย” เอชตอบทันใด “เพราะเราเห็นปฏิกิริยาของเขา เห็นแววตา ท่าทีที่เขาแสดงออก ทำให้เราได้รู้ว่าเขาคิดยังไงและกำลังรู้สึกอะไรอยู่ ซึ่งถ้ามันทำให้เขาปลอดโปร่งขึ้นเราก็ดีใจ มันไม่ง่ายเลยกับการเปิดธุรกิจในเวลานี้ แต่มันได้การเรียนรู้มากกว่าเงินที่เราลงทุนไปซะอีก”

นอกจากนี้ ทั้งคู่ยังมีร่างนักกิจกรรมที่เรียกตัวเองว่า ‘ไข่คน’ เป็นองค์กรที่ไม่เน้นหากำไร มีจุดมุ่งหมายในการเข้าไปอยู่ในโรงเรียน ผลักดันเชิงนโยบายและหลักสูตรการเรียนการสอนเพศศึกษาในไทย โดยเริ่มโฟกัสเด็กมัธยมเป็นกลุ่มแรก

“เราอยากเห็นประเทศไทยเปิดกว้างเรื่องเพศ และอนุญาตให้ทุกคนเข้าถึงความรู้ในเรื่องเพศได้” แต๋มมุ่งมั่น มากไปกว่าคาเฟ่ อนาคตอันใกล้ Day/DM อยากจะเป็นแบรนด์จริงจัง ทำสินค้าเป็น Set Kit สำหรับดูแลตัวเองด้วย

“ที่นี่จะเป็นพื้นที่ที่ไม่ตัดสิน ไม่ต้องกลัวว่าเข้ามาแล้วจะบ้ง ทุกประสบการณ์มีค่า เรารับฟังทุกคนและพร้อมจะแบ่งปันเสมอ”

หลังจากเกือบ 2 ชั่วโมงที่ได้คุยกัน เราก้าวออกจากร้านกลับไปสู่บรรยากาศย่านเก่าถนนแปลงนามที่เปิดกว้างกว่าที่เราคิด พร้อมความรู้สึกอิ่มอร่อยกับบทสนทนา

วันหลังมานั่งจิบชากับแก๊งนี้อีกดีกว่า