12 มิถุนายน 2021
22 K

The Cloud x TAT Contact Center เพื่อนร่วมทาง 

ใคร ๆ ก็บอกว่าจังหวัดลำปางเป็นเมืองทางผ่าน

ที่จริงเมืองรองแห่งนี้มีประวัติศาสตร์ยาวนานนับพันปี ในอดีตเป็นหัวเมืองทางการค้าที่สำคัญของอาณาจักรล้านนา มีชื่อเรียกอย่างหลากหลาย ตั้งแต่กุกกุฏนคร เขลางค์นคร อาลัมพางนคร เวียงลคอร (คนพื้นถิ่นออกเสียง เวียงละกอน) นครลำปาง จนปัจจุบันถ้าเอ่ยว่า ‘เมืองรถม้า’ เป็นร้องอ๋อทุกคน เรียงนามเหล่านี้ล้วนสัมพันธ์กับของขึ้นชื่อและเอกลักษณ์ของที่นี่ 

จึงอยากจวนหมู่เปื้อน ปี้ น้อง เก็บกระเป๋า หมุนย้อนเวลาแอ่วนครลำปางกับ 10 สถานที่ใหม่นอกลิสต์นักท่องเที่ยว ซึ่งเก็บประวัติศาสตร์เก่าและเล่าเรื่องเมืองลำปางในอดีตจากวิถีชีวิตคนท้องถิ่นแต๊ ๆ ทั้งที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และท่องเที่ยวเชิงนิเวศ อย่างอดีตบ้านเก่าที่แปลงโฉมเป็นร้านอาหาร คาเฟ่ พิพิธภัณฑ์ขนาดย่อม สะท้อนความหลังนับร้อยปีผ่านสถาปัตยกรรมและอารยธรรมล้านนาอย่างลึกซึ้ง ก่อนสวมบทบาทช่างฝีมือจาวเหนือ ลงมือวาดชามตราไก่ ไปเรียนวิชาตีเกือกม้า ชิมนมแพะสด ๆ จากแหล่งเลี้ยง จนถึงขึ้นดอยพักผ่อนสัมผัสธรรมชาติท่ามกลางไร่กาแฟออร์แกนิกที่ตั้งใจรักษาป่าไม้ไปพร้อมกัน

01

ธนบดีเซรามิค

พิพิธภัณฑ์ต้นกำเนิดโรงงานชามตราไก่แห่งแรกในลำปาง

พิพิธภัณฑ์ต้นกำเนิดโรงงานชามตราไก่แห่งแรกในลำปาง

ของขึ้นชื่อในกุกกุฏนคร หรือเมืองไก่ขัน คือถ้วยตราไก่และเครื่องเซรามิกทั้งหลาย ด้วยภูมิประเทศที่มากด้วยแร่ดินขาว วัตถุดิบชั้นยอดสำหรับขึ้นรูปเครื่องปั้น แต่ขอบอกก่อนเลยว่า ไก่ขาวในตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัดกับไก่แจ้ตัวอวบบนถ้วยไม่ใช่ตัวเดียวกันนะ

ชามตราไก่เกิดขึ้นในเมืองจีน เดินทางเข้ามายังประเทศไทยตั้งแต่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ก่อนค่อย ๆ หายสาบสูญไปในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 จากนั้นเมื่อ พ.ศ. 2540 ทายาทรุ่นสองของธนบดีเซรามิค ตั้งโรงงานทำชามตราไก่แห่งแรกในลำปางขึ้น ต่อยอดจากโรงงานธนบดีสกุลที่ก่อตั้งโดยบรรพบุรุษใน พ.ศ. 2508 ผลิตถ้วยขนมหรือถ้วยตะไลแห่งแรกในประเทศไทย

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

ประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 55 ปีและยังคืนชีวิตให้เมืองไก่ขาวกลายเป็นเมืองเซรามิกขึ้นชื่อ ธนบดีเซรามิคจึงแบ่งพื้นที่บ้านเก่าของครอบครัว ทำพิพิธภัณฑ์เล่าเรื่องราวความเป็นมาของชามตราไก่และโรงงานธนบดีสกุล มีให้ชมทั้งชามตราไก่รุ่นแรก ชามตราไก่เล็กจิ๋วขนาดเท่าเมล็ดข้าวสาร เตาเผาเก่าแก่ที่สุดในเมืองลำปาง และถ้าใครพอมีเวลา รอดูพี่ ๆ ช่างปั้นและช่างวาดสาธิตวิธีทำชามตราไก่ให้ชม แถมยังเพนต์เซรามิกลวดลายของตัวเองได้ด้วยนะ 

ส่วนข้างกันมี Dhanabadee Outlet เซรามิกดีไซน์เก๋ร่วมสมัยที่ต่อยอดจากชามตราไก่ให้เลือกช้อป ตั้งแต่แจกัน จาน ถ้วย ที่รองแก้ว ของแต่งบ้านสวย ๆ เพียบ ที่พลาดไม่ได้คือชามไก่ เพราะที่นี่เขาคงลักษณะพิเศษชามไก่แบบต้นตำรับโบราณ ที่ลวดลายมีคอและลำตัวสีส้ม หางและขาสีดำ เดินบนหญ้าสีเขียว รอบ ๆ แซมด้วยดอกเบญจมาศสีชมพูอมม่วง ส่วนก้นชามด้านในมีดอกไม้และใบไม้เล็ก ๆ แต้ม และแน่นอนว่าวาดมือทุกใบ

ที่ตั้ง : 32 ถนนวัดจองคำ พระบาท ซอย 1 ตำบลพระบาท อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลา : ทุกวัน เวลา 09.00 – 17.00 น.

โทรศัพท์ : 06 1273 3344

Facebook : มิวเซียมธนบดี

02

บ้านม้าท่าน้ำ

เกือกม้าทำมือโดยช่างคนสุดท้ายในลำปาง

เกือกม้าทำมือโดยช่างคนสุดท้ายในลำปาง

ม้าเคยเป็นพาหนะยอดนิยมของชาวลำปางมากว่าร้อยปี เมื่อความเจริญและถนนคอนกรีตเข้ามา ทำให้เท้าของม้าที่ชินกับทางดินได้รับบาดเจ็บ การสวมเกือกให้ม้าจึงเกิดขึ้น

แรก ๆ มีการนำเข้าเกือกม้าจากอังกฤษ ก่อนช่างฝีมือชาวบ้านจะคิดค้นและตกตะกอนผ่านภูมิปัญญาการทำค้อน ที่กว่าจะได้เกือกม้าแต่ละชิ้น ต้องลงแรงเผา ทุบ เคาะ เจาะ กันถึง 10 ขั้นตอนเลยทีเดียว เพราะต้องทำให้หนา แข็งแรง ทนทาน โค้งรับพอเหมาะกับรูปทรงเท้า สวมกระชับและดีต่อสุขภาพม้าเป็นสำคัญ

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

ปัจจุบันมีเพียง บั้ม-ว่าที่ร้อยเอกสุพจน์ ใจรวมกูล ที่ยังเป็นช่างตีเกือกม้าลากรถคนสุดท้ายของจังหวัดลำปาง เขาเปิด ‘บ้านม้าท่าน้ำ’ เป็นแหล่งเรียนเรียนรู้ เพื่อแบ่งปันประสบการณ์เกี่ยวกับวิถีชีวิตคนเลี้ยงม้า สารถี ศิลปะการฟ้อนดาบ ฟ้อนเชิง ให้เยี่ยมชมพร้อมเวิร์กช็อปวิชาการตีเกือกม้า และยังทำส่งขาย สำหรับผู้ที่ตั้งใจอยากมาเรียนจริงจังไปประกอบอาชีพ เขาก็ยินดีเผยแพร่องค์ความรู้โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ทั้งหมดไม่ใช่แค่เพื่อรักษามรดกทางภูมิปัญญา แต่ตั้งใจจุดประกายการอนุรักษ์วิถีชีวิตท้องถิ่นต่อไปยังคนรุ่นใหม่

หากนั่งรถม้าแล้วชอบใจ อยากทดลองเป็นสารถีเอง หรือพูดคุยเรื่องการดูโฉลกม้าตามความเชื่อของคนเลี้ยงม้าสมัยโบราณก็แวะไปที่บ้านม้าท่าน้ำ

ที่ตั้ง : 210/1 ถนนป่าไม้ ตำบลหัวเวียง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลา : ทุกวัน เวลา 09.00 – 20.00 น.

โทรศัพท์ : 08 6658 6198

Facebook : เที่ยวลำปาง นั่งรถม้า กับ บ้านม้าท่าน้ำ Lampang Travel By Barn Ma Tha Nam

03

บ้านพระยาสุเรนทร์ บาย มาดามมูเซอร์

ร้านอาหารในอดีตจวนผู้ว่าราชการจังหวัดลำปางคนแรก

ร้านอาหารในอดีตจวนผู้ว่าราชการจังหวัดลำปางคนแรก

ความเฟื่องฟูในยุคสัมปทานป่าไม้ ทำให้นครลำปางรุ่มรวยด้วยเฮือนโบราณ และการค้าขายกับหลากประเทศนำพาสถาปัตยกรรมตะวันตกให้เกิดขึ้นอย่างเสรี หนึ่งในนั้นคือ บ้านพระยาสุเรนทร์

ขอพาไปลิ้มรสสารพัดเมนูอาหารไทยชาววังและอาหารไทยต้นตำรับรสเลิศเคล้าประวัติศาสตร์และบรรยากาศ บ้านสไตล์โคโลเนียลที่มีหลังคาทรงปั้นหยา พร้อมมีมุขยื่นหกเหลี่ยมและระเบียงกว้างตามขนบนิยมสมัยสมัยนั้น 

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

อดีตจวนผู้ว่าราชการจังหวัดลำปางคนแรก มหาอำมาตย์ตรี พระยาสุเรนทรราชเสนา (เจิม จารุจินดา) แห่งนี้ ได้รับการชุบชีวิตราวกลับได้ย้อนไปเห็นบรรยากาศชีวิตแบบฝาหรั่งยุคสัมปทานป่าไม้ โดยชั้นล่างมีห้องรับรองแสนโก้หรูสไตล์วิกตอเรียน พร้อมค็อกเทลบาร์บรรยากาศแบบทรอปิคัล ชั้นสองเป็นห้องรับรองหกเหลี่ยมกึ่งห้องสมุดและแกลเลอรี่จัดแสดงข้าวของเครื่องใช้โบราณ

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

ส่วนด้านนอกมีห้องอาหารกลาสเฮาส์ไว้ให้จิบชายามบ่าย ท่ามกลางสวนกุหลาบสไตล์อังกฤษ และอีกจุดไฮไลต์ โคมไฟสนามสมัย ค.ศ. 1903 จากเมืองผู้ดี

ไม่ว่าจะสั่งหมี่กะทิโบราณ ข้าวผัดน้ำพริกมะขามกุ้งย่าง แกงจืดลูกเงาะ แกงเผ็ดเป็ดย่างสูตรพิเศษ ก็อย่าลืมสั่ง ‘หลงเปิ้น หลงตั๋ว’ ชามอนซูนลิ้นจี่อู่หลงเติมความซาบซ่านจากรสมะนาวกับสะระแหน่มาดับกระหาย

ที่ตั้ง : 20 ถนนสุเรนทร์ ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลา : วันพุธ-วันจันทร์ เวลา 10.00 – 21.00 น.

โทรศัพท์ : 08 9111 4305

Facebook : Baan Phraya Suren by Madame Musur

04

หม่องโง่ยซิ่น

คาเฟ่เรือนขนมปังขิงอายุ 113 ปี 

คาเฟ่เรือนขนมปังขิงอายุ 113 ปี

อีกหนึ่งอาคารสง่างามในยุครุ่งเรืองจากการค้าไม้ ตั้งโดดเด่นใน ‘กาดกองต้า’ ถนนคนเดินริมแม่น้ำวัง อดีตเคยเป็นทำเลทองและได้ชื่อว่าเป็น ‘ตลาดจีน’ 

หม่องโง่ยซิ่น เป็นคาเฟ่เรือนแถว 5 คูหา อาคารขนมปังขิงหลังคาทรงมะนิลาแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2451 เดิมทีเป็นบ้านและสำนักงานบริษัทของหม่องส่วยอัตถ์ เฮดแมนคนแรกในไทยของบอมเบย์เบอร์มาร์ บริษัทสัมปทานป่าไม้รายใหญ่ของอังกฤษ 

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

อาคารครึ่งปูนครึ่งไม้ สะท้อนทักษะฝีมือเชิงช่างและความคิดสร้างสรรค์ของสถาปนิกยุครัชกาลที่ 5 ผ่านลวดลายฉลุไม้พลิ้วไหว อาทิ ลายพันธุ์พฤกษา ลายก้านขด ลายประดิษฐ์ ลายสัตว์ และยังใช้ฝ้าดีบุกอัดลายแห่งเดียวในไทย ออกแบบและควบคุมการสร้างโดยช่างหลวงจากเมืองมัณฑะเลย์

 หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เศรษฐกิจตกต่ำ อาคารหลังงามกลายเป็นเพียงโกดังเก็บวัสดุก่อสร้าง ก่อนได้รับการปัดฝุ่นอย่างดี เก็บกลิ่นอายอดีตและซ่อมแซมให้สมบูณ์ที่สุด เพื่อเปิดต้อนรับผู้คนอีกครั้งในฐานะคาเฟ่ บริการอาหาร เครื่องดื่ม พร้อมแบ่งปันมุมเล็ก ๆ ให้แวะชมนิทรรศการบอกเล่าความเป็นมาของตัวอาคาร เรื่องราวเกี่ยวกับบ้านโบราณและประวัติศาสตร์เมืองลำปางในที่แห่งนี้

ที่ตั้ง : ถนนตลาดเก่า ตำบลสวนดอก อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลา : วันเสาร์-วันอาทิตย์ เวลา 09.00 – 21.00 น.

โทรศัพท์ : 08 6728 6362

Facebook : Moungngwezin

05

Papacraft 

แบรนด์เครื่องหนังสุดคราฟต์ในแกลเลอรี่กึ่งคาเฟ่

คาเฟ่เรือนขนมปังขิงอายุ 113 ปี
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

ลำปางเป็นเมืองสารพัดช่าง 

ถัดไปไม่ไกลจากหม่องโง่ยซิ่น มีแกลเลอรี่กึ่งคาเฟ่และร้านเครื่องประดับหนังแสนคราฟต์ ในบ้านไม้สองชั้นร่วมสมัย ที่เสิร์ฟสารพัดเมนูเครื่องดื่มร้อนเย็นเป็นอาหารปาก และเสิร์ฟความงามของมวล ‘บุปผากำลัย’ เป็นอาหารใจให้อุดหนุน

บุปผากำลัย เป็นชื่อที่ช่างหนังของแบรนด์ Papacraft ตั้งไว้เรียกเครื่องประดับของตัวเอง เขาหยิบยืมรูปทรงธรรมชาติจากพันธุ์พฤกษาและเทคนิคบาติก มาต่อยอดสร้างสรรค์กลายเป็นเทคนิคพิเศษ Papacrafture มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวด้วยลวดลายพลิ้วไหว และสร้างสารพัดเฉดให้กับวัสดุหนังฟอกฟาดจากโรงงาน ซึ่งฟอกด้วยวิธีธรรมชาติอย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

หากชอบลวดลายไม้ใบ ขอแนะนำ รุ่น Ginkgo ที่เกิดจากความหลงใหลในรูปทรงพัดของใบกิงโกะหรือแปะก๊วย ถ้าชอบแบบน่ารัก ให้หยิบ Beya ที่แปลงไอเดียจากดอกกระจิริดของพันธุ์ไม้ประเภทบีโกเนีย ถ้าชอบแบบร่วมสมัย Hearty จากใบโพธิ์ก็เข้าที หรือถ้าชอบสีสัน Bromy ที่นำต้นสับปะรดสีของแม่มาแปลงโฉม และ Woven Brass ผสานวัสดุทองเหลืองเป็นลวดลายคล้ายงานจักสานก็เข้าท่า และไม่ต้องกลัวว่าจะใส่ไม่พอดี เพราะทุกชิ้นมีลวดอะลูมิเนียมซ่อนไว้ด้านในให้สวมง่าย ปรับตามขนาดข้อมือได้

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

เครื่องประดับหนังของ Papacraft นอกจากพิถีพิถันทำมือทุกขึ้นตอนจนได้ดีไซน์ไม่ธรรมดา และไปอวดโฉมไกลถึงจีน ญี่ปุ่น เกาหลี แล้ว พวกเขายังตั้งใจพัฒนาให้บ้านขนาดอบอุ่นหลังนี้ เป็นพื้นที่สำหรับสนับสนุนผลงานของศิลปินและช่างฝีมือท้องถิ่น โดยในอนาคตวางแผนเปิดโรงเรียนการช่างเพื่อให้ทุกคนได้เข้าถึงงานฝีมือด้วย

ที่ตั้ง : เลขที่ 268 ถนนตลาดเก่า ตำบลสวนดอก อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน เวลา 9.00 – 17.00 น. (หยุดเฉพาะวันพุธ)

โทรศัพท์ : 06 5507 3699 และ 08 4049 3246

Facebook : Papacraft

Instagram : papacraftfamily

06

Little lovely bookshop 

ร้านหนังสืออิสระแห่งเดียวของลำปางในคลินิกรักษาสัตว์

ร้านหนังสืออิสระแห่งเดียวของลำปางในคลินิกรักษาสัตว์
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

ไม่ต้องนึกแปลกใจ แม้คุณเป็นคนลำปางโดยกำเนิด ก็อาจไม่รู้ว่าบนชั้นสอง ‘คลินิกบ้านรักษาสัตว์’ ของ หมอมิ้น-นายสัตวแพทย์พงษ์ประสิทธิ์ พงษ์พิจิตร มีร้านหนังสืออิสระแห่งเดียวในจังหวัดแอบซ่อนตัวอยู่มานานกว่า 7 ปี

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

หนังสือภายในร้านเน้นหมวดวรรณกรรมแปล วรรณกรรมไทย ปรัชญา ศาสนา ที่มีมากสุดเห็นจะเป็นนิทานภาพสำหรับเด็ก วรรณกรรมเยาวชน และผลงานของนักเขียนหน้าใหม่จากบรรดาสำนักพิมพ์น้อยใหญ่ คุณหมอมีเกณฑ์คัดเลือกหนังสืออยู่ 2 ข้อ แนวที่ตนเองชื่นชอบ กับต้องสร้างสรรค์และให้พลังบวกต่อสังคม

แม้ขนาดจะกะทัดรัด แต่ก็ยังแบ่งพื้นที่เป็นมุมโต๊ะเก้าอี้สำหรับนั่งอ่านเพลิน ๆ หรือใช้เวลาเลือกหนังสือที่ใช่โดยไม่หวง วันดีคืนดี คุณหมอปิ๊งไอเดียสร้างความคึกคักให้กับร้าน เปลี่ยนเป็นพื้นที่กิจกรรมฉายหนังสารคดี เพื่อเป็นแรงบันดาลใจในการพัฒนาเมืองก็มีมาแล้ว 

ใครอยากไปอุดหนุน ‘ร้านหนังสือเล็ก ๆ ที่รัก’ ของนักอ่าน ต้องจดวันดี ๆ เพราะให้บริการเพียง 3 วันต่อสัปดาห์ เท่านั้น

ที่ตั้ง : 43/20 ถนนท่าคราวน้อย ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันพฤหัสบดี-เสาร์ เวลา 9.00 – 18.30 น.

โทรศัพท์ : 0 5431 1110

Facebook : Little lovely bookshop #ร้านหนังสือเล็ก ๆ ที่รัก

07

สถานีรถไฟนครลำปาง

อาคารสองชั้นสมัย ร.6 กลิ่นอายล้านนาผสมยุโรป

อาคารสองชั้นสมัย ร.6 กลิ่นอายล้านนาผสมยุโรป

เป็นความคิดที่เยี่ยมยอด หากคุณจะเยือนลำปางสักครั้งด้วยรถไฟ พร้อมกระเป๋าสัมภาระทรงเหลี่ยมย้อนยุค

ชวนเรียนรู้ประวัติศาสตร์เมืองรถม้าผ่านรถไฟในสถานีนครลำปาง ชมอาคารสองชั้นที่มีกลิ่นอายของล้านนาและยุโรปแบบบาวาเรียนคอตเทจ (Bavarian Cottage) ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6

การมาของรถไฟครั้งนั้นมีผลต่อการพัฒนาทางเศรษฐกิจและการคมนาคมอย่างมาก บ้านเมืองเจริญขึ้นผิดหูผิดตา เห็นได้จากการออกแบบสถานีแห่งนี้โดย เอิรสท์ อัลท์มันน์ (Mr. Ernst Altmann) วิศวกรชาวเยอรมนี

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

อาคารครึ่งปูนครึ่งไม้หลังคาทรงปั้นหยาผสมจั่วซ้อนชั้นคล้ายหลังคาตามสถาปัตยกรรมล้านนา ที่ชั้นล่างมีช่องประตูระบบคานโค้ง (Arch) 4 ช่วง ขนาบด้วยหน้าต่างโค้งสองฝั่ง รูปแบบนีโอคลาสสิก (Neo-classic) ชั้นบนมีโครงสร้างไม้ทรงสี่เหลี่ยมเสริมไม้แนวทแยงเป็นระยะตามเทคนิคการก่อสร้างแบบเยอรมนี โดยราวระเบียงและช่องแสงเหนือประตูหน้าต่าง ประดับด้วยไม้แกะสลักลวดลายลายแจกันหรือหม้อปูรณฆฏะผสมลายเครือเถา ประดับช่อดอกไม้ม้วน เป็นศิลปะที่ละเอียด ประณีตแบบเดียวกับที่พบในวัดล้านนา ส่วนชานชาลามีโครงหลังคาเหล็กถักแบบ Truss แข็งแรง มั่นคงตรงข้ามกับสถาปัตยกรรมอาคารที่ดูอ่อนช้อย 

บริเวณหน้าสถานี ต้อนรับด้วยรถจักรไอน้ำ C-56 หมายเลข 728 ซึ่งเป็นรุ่นที่นำมาใช้งานตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยญี่ปุ่นเลยนะ

อ้อ! ก่อนออกไปจากสถานี อย่าลืมรอทักทาย ‘ป้าดา’ รถจักรดีเซลไฟฟ้าดาเวนพอร์ท (Davenport) ขนาด 500 แรงม้า ที่เหลือใช้งานอยู่ไม่กี่คันในประเทศ ซึ่งอายุอานามก็ปาไป 69 ปีเข้าไปแล้ว ป้าดาจะมาทำหน้าที่สับเปลี่ยนขบวนรถไฟโดยสารทุกเช้าเย็น

ที่ตั้ง : ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : เปิดตลอดเวลา

08

บ้านหลุยส์ ที. เลียวโนเวนส์

พื้นที่สาธารณะในคฤหาสน์หลุยส์อายุ 115 ปี

พื้นที่สาธารณะในคฤหาสน์หลุยส์อายุ 115 ปี

ปิดท้ายหลักฐานทางสถาปัตยกรรมที่เป็นผลพวงจากยุคสัมปทานไม้แสนรุ่งเรือง ด้วย ‘บ้านหลุยส์’ เรือนปั้นหยาสไตล์โคโลเนียลที่มีโถงมุขเจ็ดเหลี่ยมยื่นออกไปเป็นเอกลักษณ์

คฤหาสน์อายุกว่า 115 ปีที่ถูกทิ้งรกร้าง เคยเป็นบ้านของ หลุยส์ ที. เลียวโนเวนส์ นายห้างค้าไม้คนสำคัญชาวอังกฤษ ลูกชาย แอนนา เลียวโนเวนส์ ครูสอนภาษาอังกฤษในราชสำนักสมัยรัชกาลที่ 5 ก่อนการคืนชีวิตให้บ้านหลุยส์ โดยเครือข่ายลำปางรักษ์เมืองและองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้เมื่อราว 4 ปีก่อน

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

การบูรณะเป็นไปอย่างระมัดระวัง ถูกวิธี ดูแลโดยกรมศิลป์ฯ และพยายามให้กลับไปเป็นแบบเดิมมากที่สุด เพื่อสะท้อนความละเอียดของช่างยุคเก่า โดยเฉพาะงานไม้โบราณที่เกี่ยวกันเป็นเส้นทแยงมุมแทนการชนทาบ รวมถึงการตีเกร็ดไม้และการเข้าไม้ที่ช่างน้อยคนจะทำได้ในปัจจุบัน ไปจนถึงการใช้สี ด้วยความโชคดีที่ตัวโครงสร้างบ้านครึ่งปูนครึ่งไม้ยังแข็งแรงจึงไม่น่ากังวล

‘บ้านหลุยส์’ กลายเป็นพื้นที่สาธารณะแห่งใหม่ในลำปาง หมุนเวียนจัดนิทรรศการ ตลาดนัด สถานที่จัดกิจกรรมเชื่อมโยงวิถีชีวิตของคนในชุมชนท่ามะโอ ซึ่งขณะนี้ซ่อมแซมแล้วเกือบ 100 ร้อยเปอร์เซ็นต์ และรอจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ของชุมชนและแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ของนครลำปางต่อไป

ที่ตั้ง : ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม : องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือบน

โทรศัพท์ : 0 5422 7544

09

บุญบูรณ์ฟาร์ม

ฟาร์มเกษตรอินทรีย์ที่สร้างผลิตภัณฑ์จากนมแพะชั้นดี

ฟาร์มเกษตรอินทรีย์ที่สร้างผลิตภัณฑ์จากนมแพะชั้นดี

บ้านแพะหนองแดง เป็นหมู่บ้านเก่าแก่ แหล่งเลี้ยงแพะขึ้นชื่อของเมืองรถม้า

ห่างจากตัวเมืองราว 10 กิโลเมตร มีหนึ่งฟาร์มแพะชื่อน่ารัก ‘บุญบูรณ์ฟาร์ม’ ให้แวะไปอุดหนุนผลิตภัณฑ์สารพัดคุณประโยชน์จากนมแพะพาสเจอไรซ์พร้อมดื่ม โยเกิร์ตนมแพะไม่ผสมน้ำตาล พุดดิ้งนมแพะมะพร้าวอ่อน เกษตรกรหนุ่มเจ้าของ วัต-ชญาน์วัต สว่างแจ้ง บอกว่าการทำฟาร์มของเขาสนุกตรงการแก้โจทย์ ว่าทำอย่างไรให้คนรักนมแพะ และลบภาพจำกลิ่นรสที่คนส่วนใหญ่มีต่อนมแพะเสียที ที่บุญบูรณ์ฟาร์มยังผลิตเครื่องสำอางประทินโฉม อย่างสบู่ สบู่เหลว ลิปบาล์ม และโลชั่น จากนมแพะให้เลือกสรรด้วยนะ 

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย
10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

นอกจากนัดรับหรือไปที่ฟาร์มโดยตรง ยังมีบริการจัดส่งถึงบ้าน และเขายังออกบูทขายสินค้าตามตลาดอินทรีย์ทั่วลำปาง คนรักของคุณภาพดี เจอนมแพะแช่เย็นเจี๊ยบที่ไหน ต้องไม่พลาดลองชิม

และที่บุญบูรณ์ฟาร์ม ยังเปิดเป็นแหล่งเรียนรู้การทำฟาร์มนมแพะขนาดเล็กครบวงจร ตั้งแต่การผลิตจนถึงแปรรูป มีคอร์สเรียนและกิจกรรมให้เวิร์กช็อปเป็นกลุ่มเล็กโดยมีค่าใช้จ่าย และต้องนัดหมายล่วงหน้าเท่านั้น

ที่ตั้ง : 120/5 ม.3 หมู่บ้านแพะหนองแดง ตำบลทุ่งฝาย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง (แผนที่)

โทรศัพท์ : 08 9815 1804

Facebook : Boonboon farm – บุญบูรณ์ฟาร์ม

10

บ้านแม่แจ๋ม ตำบลแจ้ซ้อน

ไร่กาแฟออร์แกนิกบนดอยสูง 1,200 กิโลเมตร

ไร่กาแฟออร์แกนิกบนดอยสูง 1,200 กิโลเมตร

แม้พื้นที่ส่วนใหญ่ของเมืองเขลางค์เป็นที่ราบ แต่ก็อยู่ระหว่างทิวเขาผีปันน้ำ ลำปางไม่โดดเด่นเรื่องดอยสูง แต่แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติก็มีมากพอให้ไปเยือน

มาขึ้นกระบะไต่ดอย เยือนไร่กาแฟอาราบิก้าที่หมู่บ้านป่าคาหรือบ้านแม่แจ๋ม ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน ศึกษาการปลูกกาแฟแบบออร์แกนิกและแมคคาเดเมีย ที่ชักชวนคนทั้งหมู่บ้านมาปลูกพืชเศรษฐกิจสองชนิดนี้โดยดูแลธรรมชาติไปพร้อมกัน 

10 ของดีเล่าประวัติเมืองลำปาง มาครบทั้งไก่ แพะ ม้า สถาปัตย์ล้านนาจนถึงอาราบิก้าบนดอย

เดินทางมาถึงไร่ของ พี่ปาว เลาสาร กับ พี่ดาว-วิภารัตน์ แซ่จ๋าว แล้ว ขณะเดินตามพี่ ๆ ทั้งสองขึ้นไปยังแหล่งปลูกกว่า 20 ปีของพวกเขา กลิ่นดินและน้ำค้างปลายยอดหญ้าที่ลอยมาตามลมช่างพิเศษ ไม่นานจะพบกับต้นกาแฟที่อยู่ใต้ต้นแมคคาเดเมีย ทั้งคู่กระซิบเคล็ดลับว่าจะช่วยให้รสกาแฟมีความหอมมันเหมือนกับลูกแมคคาเดเมีย ก่อนเก็บกาแฟเชอร์รี่สีแดงสวยลงไปเต็มตะกร้า

จากนั้นขอตามพี่เปาและพี่ดาวไปดูกระบวนการผลิตกาแฟออร์แกนิก ตั้งแต่ล้างกะเทาะเปลือกไปทำปุ๋ย ตาก จนคั่ว จากที่มีแค่สองสามีภรรยา ตอนนี้พื้นหมู่บ้านกว่า 70 เปอร์เซ็นกลายเป็นไร่กาแฟออร์แกนิกจากเกือบทุกครัวเรือน ที่สำคัญ ธรรมชาติโดยรอบอุดมสมบูรณ์ขึ้นอย่างน่าชื่นใจ 

ถ้าไม่รีบไปไหน จะแวะนอนโฮมสเตย์สัมผัสวิถีชีวิตกลางขุนเขาสักคืนก็ดีนะ

ที่ตั้ง : หมู่บ้านป่าคาหรือบ้านแม่แจ๋ม ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง (แผนที่)

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม : แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรบ้านแม่แจ๋ม

โทรศัพท์ : 08 0128 2528 (ผู้ช่วยแคท) และ 09 8802 2339 (พ่อหลวงสมบัติ)

ขอบคุณข้อมูลจาก คุณากร, วันวิสข์ เนียมปาน, นภษร ศรีวิลาศ, นิภัทรา นาคสิงห์ และ สุทธิดา อุ่นจิต

Writer

Avatar

ปาริฉัตร คำวาส

อดีตบรรณาธิการสื่อสังคมและบทความศิลปวัฒนธรรม ผู้เชื่อว่าบ้านคือตัวตนของคนอยู่ เชื่อว่าความเรียบง่ายคือสิ่งซับซ้อนที่สุด และสนใจงานออกแบบเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี (กับเธอ)

Photographers

มณีนุช บุญเรือง

มณีนุช บุญเรือง

ช่างภาพสาวประจำ The Cloud เป็นคนเชียงใหม่ ชอบแดดยามเช้า การเดินทาง และอเมริกาโน่ร้อนไม่น้ำตาล

Avatar

ชัยวัฒน์ ทาสุรินทร์

โด้เป็นช่างภาพดาวรุ่งจากสาขาศิลปะการถ่ายภาพ คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นที่รักของเพื่อนๆ และสาวๆ ถึงกับมีคนก่อตั้งเพจแฟนคลับให้เขา ชื่อว่า 'ไอ้โด้ FC'

Avatar

ณัฎฐาจิตรา ชินารมย์รัตน์

ช่างภาพที่ชอบการแต่งตัว อยู่กับเสียงเพลงและหลงรักในความทรงจำ