ความพิเศษอย่างแรกที่เราพบเมื่อได้เดินดูเหล่าเฟอร์นิเจอร์ของ AmoArte คือเสน่ห์ของงานไม้ในมุมที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ดูเผิน ๆ อาจเหมือนดีไซน์ไม่ยาก แต่ใครสักกี่คนจะทำได้เฉียบขาดแบบนี้
ความพิเศษถัดมาคือแววตาสุดพิเศษของดีไซเนอร์ (ย้ำเลยว่าสุดพิเศษจริง ๆ) เปี่ยมไปด้วยความกระตือรือร้น ความรัก และความภูมิใจในสิ่งที่ทำ ตลอดการพูดคุยเป็นชั่วโมง
AmoArte เป็นแบรนด์เฟอร์นิเจอร์ Luxury ฝีมือคนไทย ที่นำเสนอไม้ท้องถิ่นอย่างไม้ไผ่และไม้ตาลได้อย่างน่าสนใจ จนได้รับการยอมรับถึงยุโรป
ซึ่งการประกวด DEmark Award 2023 ที่ผ่านมา ป๋อง-อมรเทพ คัชชานนท์ Founder & Design Director กับดรีมทีมของเขา พาผลงานไปได้รางวัลในหมวดเฟอร์นิเจอร์ถึง 2 ชิ้นด้วยกัน คือ La Da collection และ Bugar collection
อะไรอยู่เบื้องหลังความสำเร็จของพวกเขา – เมื่อสงสัย เราก็มาหาเขาถึงโรงงาน
บอกเลยว่าเราประทับใจมากกับประสบการณ์ครั้งนี้ เพราะนอกจากดีไซน์ที่สวยประจักษ์ เฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่และไม้ตาลเหล่านี้ยังมีที่มาที่ไปไม่ธรรมดา ยั่งยืน เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และที่สำคัญคือมองการณ์ไกลไปถึงการส่งเสริมชุมชนทั่วประเทศ In Design วันนี้ ขอเสนอตอน AmoArte
จุดเริ่มต้นของความรัก
ในภาษาสเปน Amo แปลว่า Love
ส่วน Arte แปลว่า Art
2 คำรวมกันเป็นความรักศิลปะที่สะท้อนความเป็นอมรเทพ ผู้ก่อตั้งและ Design Director ผู้มีชื่อพ้องเสียงกับแบรนด์
ป๋องเกิดและโตอย่างใกล้ชิดธรรมชาติที่จังหวัดตราด แม้ที่บ้านเป็นร้านอาหาร ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับเส้นทางปัจจุบันของเขาสักนิด แต่เขาก็ชอบศิลปะแต่ไหนแต่ไร ถึงขนาดลงประกวดวาดภาพมาตั้งแต่อนุบาลจนถึงมหาวิทยาลัย
เมื่อเรียนจบภาควิชาประยุกต์ศิลป์ จากคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร เขาก็ได้ทุนไปศึกษาต่อปริญญาโทที่ประเทศเยอรมนี ในสาขาวิชา Innovation Management in Product Development
“ตอนอยู่ที่เยอรมนีเรารู้สึกขึ้นมาว่า เฮ้ย! คนเขาคำนึงถึงเรื่อง Green กันมากเลย” ป๋องเล่าด้วยน้ำเสียงตื่นเต้น “เมื่อประมาณ 18 ปีที่แล้ว เรายังรู้จักกันแค่ถุงผ้า แต่ที่นู่นไปไกลถึงวิถีชีวิตที่ Eco-friendly แล้วเราก็ได้เรียนเรื่อง Ecology ด้วย”
แล้วป๋องก็ตกตะกอนกับตัวเองว่าเขาอยากทำแบรนด์ที่นำวัสดุธรรมชาติมาทำให้มีดีไซน์ร่วมสมัย และผสมผสานนวัตกรรมเข้าไป ซึ่งถือเป็นการรวมสิ่งที่ได้เรียนรู้จากปริญญาตรี ปริญญาโท และแนวคิดในการอยู่ต่างแดนเข้าด้วยกัน
ในไทยมีวัสดุธรรมชาติอะไรที่น่าสนใจบ้างนะ – ป๋องตั้งคำถามกับตัวเองตอนเริ่ม
หลังจากที่มองผ่านหวายไป เพราะมีผู้คนมากมายที่ทำได้ดีอยู่แล้ว เขาก็มาพบรักกับ ‘ไผ่’ ป๋องมองว่ายังไม่ค่อยมีใครทำเฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่ให้ดูร่วมสมัย
“ยิ่งศึกษา เรากลับยิ่งหลงรักมากขึ้นเรื่อย ๆ” เขาบอกกับเรา จังหวะตกหลุมรักเป็นอย่างนี้ (นี่เอง)
ไผ่มีความยั่งยืนในตัวเอง ไผ่โตเร็ว 3 – 4 ปีก็ตัดออกมาใช้ได้ และยังปลูกทดแทนได้อย่างรวดเร็วด้วย
แรก ๆ มือใหม่อย่างป๋องก็กังวลเหมือนกันว่า หากทำไปแล้วไม่มีใครขายไม้ไผ่ให้จะทำยังไง แต่สุดท้ายก็สบายใจ เพราะจริง ๆ แล้วในเมืองไทยมีคนปลูกไม้ไผ่เยอะมาก ไม่เพียงจังหวัดปราจีนบุรีหรือนครนายกที่คุ้นเคยกันเท่านั้น แต่กระจายอยู่ทั่วประเทศ เพียงแต่สายพันธุ์จะต่างกันไปตามภูมิภาค
เมื่อพบว่าเพนพอยต์ของไม้ไผ่ คือคนทั่วไปมักเข้าใจว่าไม่แข็งแรง เป็นมอด ใช้ได้ไม่นาน เขาก็เริ่มศึกษาวิธีพัฒนาวัสดุพื้นถิ่นนี้อย่างจริงจัง
“ตอนที่เราลงพื้นที่ไปหาไม้ไผ่ ได้คุยกับชาวบ้านที่เขาใช้ไม้ไผ่มาเนิ่นนานแล้ว ซึ่งแต่ละคนมีวิธีต่างกันไป บางคนเผาให้ตัวไม้แห้งและแข็งแรงขึ้น บางคนนำไม้ไผ่ไปแช่น้ำไหล เป็นการดึงแป้งที่อยู่ในเนื้อไม้ออกไป”
ด้วยเงื่อนไขของเวลาการผลิต ป๋องไม่ได้เลือกวิธีที่ชาวบ้านใช้และเริ่มมองหาวิธีสมัยใหม่ ซึ่งความท้าทายคือเขาไม่มีแบบอย่างให้ดูเลย ต้องอาศัยการค้นคว้าบทความวิชาการบ้าง ดูยูทูบบ้าง จนได้วิธีใช้สารเคมีปลอดสารพิษที่กันมอดและช่วยเพิ่มความแข็งแรงของเนื้อไม้ไปในตัว
หลัก ๆ แล้วป๋องเลือกใช้ไผ่เลี้ยงและไผ่ตงจากหลายพื้นที่ในไทย หากตรงนี้มีไม่พอก็ไปใช้ตรงนั้น ทั้งยังต้องคำนึงถึงความหนา-บางของเนื้อไม้ที่ต่างกันไปตามภูมิภาคด้วย เมื่อรู้จักวัสดุดีแล้ว เฟอร์นิเจอร์สวย ๆ ก็ตามมาเป็นพรวน
ทำมานานขนาดนี้ มีคิดงานไม่ออกบ้างไหม – เราเอ่ยปากถามขณะเดินชมโรงงานที่เต็มไปด้วยสารพัดสิ่งที่กำลังอยู่ในกระบวนการผลิต
“ยังเลยครับ มีไอเดียใหม่ ๆ ตลอดเลย ทำแทบไม่ทัน” เขาตอบอย่างไม่ลังเล
ไม้ตาล : ยุคใหม่ของ AmoArte
ถึงจะยังสนุก แต่พอทำงานไม้ไผ่มาเป็นสิบปี ป๋องก็อยากหลุดจากความเคยชินเดิม ๆ โดยยังคงคอนเซปต์การนำของที่คนคุ้นชินมาสร้างสรรค์ในมุมที่คิดไม่ถึง
เมื่อได้ไปเดินดูงานต่างจังหวัด บวกกับได้คำแนะนำจากรุ่นพี่ ก็มาลงตัวที่ไม้ตาล ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นรักครั้งใหม่ที่เพิ่งเริ่มต้นเมื่อ 3 ปีที่แล้ว แต่ก็หวานชื่นมาก
ในขณะที่ไม้ไผ่มีความยั่งยืนเพราะโตเร็ว ไม้ตาลใช้เวลาถึง 20 – 30 ปี แต่ก็ยังยั่งยืนอยู่ดี
เกษตรกรจะไม่ตัดต้นตัวเมียที่ให้ผลผลิตทางน้ำตาล แต่จะตัดตัวผู้ที่เป็นซากหรือยืนตาย (ใช่ ต้นตาลมีตัวผู้ตัวเมียด้วย ป๋องเองก็เพิ่งรู้จากเกษตรกร) ต้นตาลเป็นต้นไม้ที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ บางทีนิยมปลูกตามคันนาเพื่อแบ่งพื้นที่ ตามปกติหากจะเคลียร์พื้นที่ก็ต้องตัดต้นยืนตายทิ้งอยู่แล้ว ดีกว่าโดนฟ้าผ่าแล้วล้มมาโดนบ้าน และยังใช้ไม้ไปทำพื้นบ้าน เสาบ้าน หรือถ้วยชาม ช้อนส้อมได้ด้วย
“เรามองว่าไม้ตาลมีความแข็งแรง เท็กซ์เจอร์ก็สวย เลยลองนำมาทำเป็นเฟอร์นิเจอร์ พอเอาไปย้อมสีก็ได้ความรู้สึกใหม่ ๆ ขึ้นมาอีก” ป๋องภูมิใจนำเสนอ แล้วพาเราไปดูลำต้นจริง ๆ ที่นำมาจากอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา เจ้าประจำที่เกื้อกูลกันตลอด 3 ปี
โดยทั่วไปคนมักนำไม้ตาลไปใช้เป็นแท่งแข็ง ๆ แต่ป๋องนำมาดัดโค้ง แสดงให้เห็นว่า ถึงจะแข็งแรงแต่ก็ใส่ความคิดสร้างสรรค์ได้อิสระ
“คุณเคยกินน้ำตาลไหม มันมาจากต้นนี้นี่แหละ”
นี่ประโยคที่ป๋องใช้เริ่มเล่าเรื่องเบื้องหลังให้ชาวต่างชาติฟัง เวลานำงานไปแสดงที่ต่างประเทศ
‘ความยั่งยืน’ ของแบรนด์ AmoArte มีความหมายมากไปกว่าเรื่องวัสดุธรรมชาติ การใช้สารเคมีปลอดสารพิษหรือการรักษาสิ่งแวดล้อม แต่เน้นไปที่การส่งเสริมชุมชนทางตรงและทางอ้อม
“สินค้าของเราจะทำให้คนรู้จักชุมชนมากขึ้น รู้จักไม้ชนิดนี้มากขึ้น ถึงปัจจุบันจะยังไม่ได้ปลูกเป็นอุตสาหกรรม แต่อย่างน้อยก็ช่วยกระตุ้นให้คนเห็นคุณค่าของต้นไผ่ ต้นตาล ผมว่ามันยั่งยืนกว่าแค่ตัวสินค้า”
หากมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ทำผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ขอมาเรียนรู้ ป๋องและทีมก็ยินดีเป็นอย่างยิ่ง จนบางครั้งก็ตกลงกันว่าจะทำงานร่วมกันต่อไป
บางคนที่ธุรกิจแนวใกล้เคียงกัน แม้ไม่ได้เป็นคู่ค้ากันก็มาขอบคุณที่ AmoArte เป็นเรี่ยวแรงสำคัญในการผลักดันไม้ท้องถิ่นไทยสู่ตลาดโลก
“ตอนนี้ที่อินสุด ๆ คือเรื่องนี้เลย” อมรเทพยิ้มกว้าง
พาชม 5 งาน บ่งบอกความเป็น AmoArte
01 La Da collection
เปิดกันด้วยชิ้นที่ได้รางวัลที่ 1 ของ DEmark Award 2023 หมวดเฟอร์นิเจอร์
แต่เดิม AmoArte มีการดัด-รัด ไม้ไผ่เป็นซิกเนเจอร์อยู่แล้ว แต่คราวนี้เพิ่มการโชว์ท้องด้านในที่เป็นคาแรกเตอร์เฉพาะของไม้ไผ่เพิ่มเข้าไป จบด้วยการพลิกไปรัดโครงสร้างเก้าอี้แบบพลิ้ว ๆ
ไม้ตายตรงนี้แหละที่ทำให้ผู้ชมอย่างเราคิดว่าไม้ไผ่ที่หน้าตาจำเจ ตรง ๆ ปล้อง ๆ คงสร้างงานน่าทึ่งได้อีกไม่รู้จบ
“บางทีตัววัสดุน่าสนใจอยู่แล้ว แต่คนไม่ค่อยเห็น” เข้าใจเลยว่าหมายถึงอะไร
‘ลดา’ เป็นชื่อที่ป๋องตั้งขึ้น โดยตั้งใจให้นึกถึงการรัด การเลื้อย และเหมาะกับบุคลิกลดา ๆ ของเก้าอี้
ถึงจะยังเดินดูไม่ครบทั้งโรงงาน แต่ขอใช้ฉันทาคติ ยกให้ลดาเป็นที่ 1 ในใจไว้ก่อนเลย ด้วยดีไซน์ที่สวยลงตัวแบบนี้ เชื่อว่าใครเห็นก็ต้องชอบจนอยากซื้อไปไว้ที่บ้านสักตัว
02 JUTTI collection
เมื่อตัดสินใจว่าจะเริ่มใช้ไม้ตาล ป๋องก็ต้องคิดว่าจะทำยังไงให้ซากไม้นั้นมีคุณค่าขึ้นมา จึงเริ่มด้วยเก้าอี้ ในที่สุดก็ได้ ‘จุติ’ เป็นเก้าอี้ไม้ตาลตัวแรกของแบรนด์
“จริง ๆ คนรู้อยู่แล้วว่าไม้ตาลแข็งแรง มีความเป็นแท่ง ๆ ท่อน ๆ เราก็ลองคิดในมุมใหม่ ลองดัดไม้ตาลเหมือนที่เราเคยดัดไม้ไผ่มาก่อน เฮ้ย ปรากฏว่าดัดได้”
โดยทั่วไป เฟอร์นิเจอร์โค้ง ๆ แบบนี้จะใช้วิธีการต่อไม้ แล้วเหลาให้เป็นโค้ง ลายไม้จึงไม่ได้ต่อเนื่องกันแบบที่เราเห็นในงานชิ้นนี้
จุติ แปลว่า ตายแล้วมาเกิดใหม่ ตรงกับไม้ตาลซึ่งยืนต้นตายไปแล้ว แต่มาเกิดใหม่เป็นเก้าอี้
ครั้งแรกที่ป๋องพาจุติไปออกงาน Bangkok Design Week ก็มีผู้คนให้ความสนใจมากมาย ถามว่าเท็กซ์เจอร์สวย ๆ แบบนี้คือไม้อะไร และทำได้ยังไง
“ผมบอกน้อง ๆ ทีมออกแบบตลอดว่าเราต้องออกแบบให้ลูกค้าสงสัยจนต้องเข้ามาจับ เพราะนั่นแปลว่าเกิดอะไรใหม่ ๆ ขึ้นแล้ว”
03 Bugar collection
เล่าถึงเฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่แล้ว ไม้ตาลก็แล้ว คราวนี้มาถึงการรวมตัวกันของไม้ 2 ชนิดบ้าง
ความตั้งใจของป๋อง คืออยากนำเสนอเรื่องความแข็งแรงของไม้ตาล จึงนำมาทำเป็นโครงสร้างเก้าอี้ และนำเสนอความยืดหยุ่นของไม้ไผ่ จึงนำมาดัดโค้งงอเป็นส่วนของที่นั่ง
ผลลัพธ์ที่ออกมาก็น่าสนใจด้วยสีและพื้นผิวของไม้ต่างชนิด
รู้หรือไม่ : ไม้ไผ่กับไม้ตาลไม่ได้เพิ่งมาเจอะกันที่ AmoArte แต่เป็นเพื่อนเก่าอยู่คู่กันมาแต่ไหนแต่ไร
สมัยก่อนเวลาคนขึ้นไปเก็บน้ำตาลบนต้น ต้องหิ้วกระบอกไม้ไผ่ขึ้นไปเป็นภาชนะด้วย
และนี่คือที่มาที่ไปของคอลเลกชัน Bugar อีกผลงานที่ได้รางวัลจาก DEmark
“เวลาเราค้นคว้าเรื่องต้นตาล เราก็จะหาในทุกมิติเลยครับ” นักออกแบบเอ่ย “ผมเป็นดีไซเนอร์ ไม่ได้หาเรื่องดีไซน์เท่านั้น เราไปถึงวิถีชีวิต ชุมชน วัฒนธรรม เพื่อมาสนับสนุนในส่วนเรื่องราว และเราก็ไม่ได้พูดเกินจริง มันเป็นอย่างนั้นจริง ๆ”
04 Nhor collection
ไม้ไผ่ขดหรือเครื่องเขินไม้ไผ่ เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่มีอยู่แล้ว แต่โดยทั่วไปจะทำเป็นของเล็ก ๆ อย่างจานชาม
เมื่อเห็นว่าทำให้เป็นแผ่นได้ด้วย เขาก็จับมือกับชุมชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่งในเชียงใหม่ นำโดย แม่นุ้ย ทำเป็นท็อปโต๊ะ ความหนาประมาณ 1 เซนติเมตร และเสริมความหนาให้แข็งแรงขึ้น
ถือเป็นการแนะนำให้คนรู้จักวัฒนธรรมชุมชน และสนับสนุนชุมชนไปพร้อมกัน
ส่วนขาโต๊ะเป็นไม้ไผ่ลำใหญ่ กลาง เล็ก ต่อเข้าด้วยกัน ดูรูปทรงคล้ายหน่อไม้ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อคอลเลกชัน ‘หน่อ’
ป๋องบอกว่างานของ AmoArte จะใช้ไม้ไผ่-ไม้ตาล ประมาณ 90% ส่วนอีก 10% ที่เหลือเป็นองค์ประกอบเพิ่มเติมของเฟอร์นิเจอร์ เช่น ไม้อัดหรือไม้จอยต์
05 Bamboo Leaf collection
นอกจากเฟอร์นิเจอร์แล้ว แบรนด์ไม้ท้องถิ่นนี้ยังโดดเด่นเรื่อง Wall Decoration และ Partition ด้วย ซึ่ง Bamboo Leaf เป็นดีไซน์ที่ได้รับความนิยมจากลูกค้ามากที่สุดตัวหนึ่ง
ป๋องใช้ ‘ไม่ไผ่ลำ’ ผ่าให้เป็นรูปทรงแล้วต่อกันไปเรื่อย ๆ เล่นแพตเทิร์นถี่ห่างได้ เล่นสีได้ บางทีลูกค้าก็ใช้กรุผนังหัวเตียง หรือใช้เป็นม่าน เป็นสกรีน เป็นตัวแบ่งห้อง
หลายคนสงสัยว่าใหญ่ขนาดนี้จะส่งสินค้าได้ยังไง ผู้ก่อตั้งอธิบายถึงการออกแบบ Module เล็ก ๆ ที่ต่อเป็นแผ่นใหญ่ได้ทีหลัง
“เราจะโชว์ว่าจริง ๆ ไม่ได้มีเทคนิคหรือ Know-how อะไรพิศดารเลย มันมาจากความคิดสร้างสรรค์ล้วน ๆ อย่างอันนี้ก็เป็นไม้ไผ่ลำตรง ๆ ธรรมดา แต่เราอยู่กับมันจนเรียนรู้เรื่องรูปทรง แล้วมาสื่อสารเป็นแพตเทิร์นได้
“ธรรมชาติสวยอยู่แล้ว อยู่ที่ว่าเราจะเลือกใช้ได้ถูกจุดรึเปล่า”
สู้ต่อไปในสังเวียนโลก
“เคยมีคนถามเหมือนกันว่า โห ไม่ไผ่ราคาถูกไม่ใช่เหรอ ลำละไม่กี่บาทเอง ทำไมขายแพง” ป๋องเล่าให้เราฟัง
“เราคงห้ามความคิดเขาไม่ได้ แต่จะอธิบายกระบวนการกว่าจะมาถึงขั้นตอนสุดท้าย ทั้งยังใส่ความคิดสร้างสรรค์ลงไปด้วย”
เพราะมีโอกาสได้ไปออกงานต่างประเทศบ่อย ๆ อมรเทพมองไปถึงการส่งเสริมภาพลักษณ์ของสินค้าแบรนด์ไทยและการแข่งขันกับตลาดโลก ซึ่ง AmoArte ก็มีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ทั้งเรื่องวัสดุและดีไซน์ แต่ก็นำไปใช้งานได้หลากหลายเวลาขายต่างประเทศ อย่างโปรเจกต์โรงแรมหรือร้านอาหาร ก็ไม่ต้องเจาะจงเฉพาะสถานที่แนวตะวันออกด้วยซ้ำไป
ป๋องยืนยันว่าแบรนด์เฟอร์นิเจอร์ของคนไทย ไปต่างประเทศก็ไม่อายใคร เพียงแต่ ‘เสียงเบา’ กว่าเขาเท่านั้น
แล้วทำยังไงให้เสียงเราดังขึ้นได้ – เราถามซื่อ ๆ
“อันนี้เป็นเรื่องยาก” เขาตอบทันควัน
“ด้วยความเป็นชาติตะวันออก ยากมากเลยที่จะทำให้เขายอมรับในระดับโลก ขนาดญี่ปุ่นยังใช้เวลา เราต้องได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชน แต่ผมว่าตอนนี้ดีกว่าเมื่อก่อนเยอะแล้วนะ”
อมรเทพเริ่มทำงานด้วยความรักในศิลปะอยู่แล้ว เมื่อทำไป ความสุขที่ไม่ได้คาดไว้ก็ยิ่งถาโถมเข้ามาอีก เขาเอนจอยกับการเตรียมคอลเลกชันใหม่ ตื่นเต้นทุกครั้งที่ได้ออกงานแสดงสินค้า ได้รีบฟีดแบ็ก ดีใจที่ได้สร้างชุมชนของคนที่พูดภาษาเดียวกัน ได้ส่งเสริมชุมชนหลายแห่งในไทย และได้สื่อสารองค์ความรู้ให้คนที่สนใจ
“มันให้ความสุขกับเรา ในขณะเดียวกันก็ประสบความสำเร็จในระดับหนึ่งด้วย ต่อไปเราก็คาดหวังให้ขึ้นเรื่อย ๆ ไปอีก” เขาว่า
หลังจากที่นำไม้ตาลเข้ามาร่วมสนุก ตอนนี้ป๋องกำลังเริ่มคิดถึงวัสดุธรรมชาติอื่น ๆ ซึ่งเป็น Sustainable Material อย่างใบเตยปาหนันหรือเศษหนังอัดไม้ เดาไว้เลยว่าการผจญภัยครั้งต่อไปต้องสนุกอีกแน่นอน
Website : www.amo-arte.com
