เมื่อได้รับอีเมลจาก วิลเลียม มาราซซี (William Marazzi) ศิลปินชาวอเมริกันผู้เป็นทั้งอาจารย์สอนวาดภาพ และกัลยาณมิตรของเรามายาวนานกว่า 20 ปี เชิญไปร่วมงานเปิดนิทรรศการภาพเขียนของเจ้าตัว จัดที่ เคฟ ออฟ เฮอร์คิวลิส (Cave of Hercules) เมืองโทเลโด (Toledo) ประเทศสเปน เราตอบตกลงทันทีเพราะไม่ได้พบอาจารย์หลายปีแล้ว นี่เป็นงานแสดงภาพครั้งแรกของศิลปินในรอบกว่า 20 ปี แถมจัดในเมืองที่เรายังไม่เคยไป จึงรีบจองตั๋วเครื่องบิน จองโรงแรม และขอวีซ่า 

ถึงจะฉุกละหุกพอสมควรแต่ทุกอย่างก็เรียบร้อยดี พร้อมออกเดินทาง

การเดินทางไปโทเลโดไม่ได้ยุ่งยากอะไร เราขึ้นเครื่องจากกรุงเทพฯ ไปลงที่กรุงมาดริด แล้วนั่งรถต่อจากมาดริดไปโทเลโดโดยรถยนต์ ใช้เวลาราว 1 ชั่วโมงเท่านั้น ก่อนเดินทางเราจัดแจงจองรถแท็กซี่ไว้ก่อน ถึงเวลาคนขับก็มายืนถือป้ายรอรับที่สนามบิน ที่เหลือก็แค่นั่งรถไปให้ถึงที่พักในเมือง 

ที่จริงแล้วจะขึ้นรถไฟก็ได้ มีรถไฟจากสถานีอะโตช่า (Atocha) ในมาดริดไปถึงโทเลโดทุกวัน วันละหลายขบวน ใช้เวลาเดินทางแค่ประมาณ 30 นาที แต่เราขี้เกียจนั่งแท็กซี่จากสนามบินเข้าตัวเมืองมาดริด แล้วหอบข้าวของหลายต่อ ดังนั้นการตัดสินใจนั่งแท็กซี่จากสนามบินมุ่งสู่โทเลโดเลยก็สะดวกดี ไม่ทุลักทุเล

พอถึงโทเลโดเราเช็กอินเข้าพักโรงแรมใกล้กับจัตุรัสโซโคโดเวอร์ (Plaza de Zocodover) ในเขตเมืองเก่า อดีตเมืองหลวงของสเปนแห่งนี้เป็นเมืองที่มีความรุ่มรวยทางวัฒนธรรม เป็นแหล่งรวมศิลปวัฒนธรรมของ 3 ศาสนา คือ คริสต์ ยูดาห์ และอิสลาม มีสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์หลายแห่ง รวมทั้งเป็นเมืองที่มีความงดงาม และสร้างแรงบันดาลใจให้กับศิลปินคนสำคัญอย่าง เอล เกรโค่ (El Greco) จิตรกรชาวกรีกผู้หลงเสน่ห์เมืองนี้ โทเลโดจึงเป็นอีกจุดหมายยอดนิยมของนักท่องเที่ยวที่มาเยือนสเปน

การเที่ยวชมโทเลโดของเราถือเป็นของแถม เนื่องจากวัตถุประสงค์หลักของการเดินทางคราวนี้คือการมางานแสดงภาพเขียน ก่อนมาถึงเราค้นคว้าเกี่ยวกับสถานที่จัดงานมาบ้าง เพราะสงสัยว่าทำไมจึงไปจัดงานกันในถ้ำ แล้วก็ได้ความว่า เคฟ ออฟ เฮอร์คูลิส (Cave of Hercules) เป็นอุโมงค์เก็บน้ำใต้ดินของชาวโรมัน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยศตวรรษที่ 1 เป็นส่วนหนึ่งของระบบบริหารจัดการน้ำอันเป็นภูมิปัญญาของชาวโรมัน ปัจจุบันกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยว แบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่งไว้สำหรับจัดนิทรรศการหมุนเวียน เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาชมสิ่งก่อสร้างจากยุคโรมันได้ฟรี และยังชมงานศิลปะที่จัดไว้ในบริเวณเดียวกัน เรียกว่าอนุรักษ์พื้นที่ประวัติศาสตร์และส่งเสริมศิลปะร่วมสมัยในพื้นที่เดียวกัน

ส่วนนิทรรศการที่เราจะไปชมคราวนี้ที่มีชื่อว่า ‘25 años en Oriente’ หรือ ‘25 ปีในเอเชีย’ ของวิลเลียม มาราซซี่ นอกจากจะเป็นศิลปินที่เคยจัดแสดงงานในแกลเลอรี่หลายแห่งทั่วโลก แกยังเป็นอาจารย์สอนวาดภาพ มีลูกศิษย์ลูกหาทั้งชาวไทยและต่างชาติหลายคนในช่วงที่ลงหลักปักฐานที่เมืองไทยนานกว่า 30 ปี ปัจจุบันย้ายมาพำนักในประเทศสเปน และนี่เป็นนิทรรศการครั้งแรกในประเทศสเปนของเจ้าตัว

เมื่อถึงวันงาน เราไปถึงก่อนเวลาในบัตรเชิญเล็กน้อย สวัสดีทักทายกับวิลเลียม ถามไถ่สารทุกข์กันพอสมควร ก็ได้เวลาเปิดงานซึ่งก็ทำอย่างเรียบง่าย โดยผู้บริหารและผู้แทนจากสมาคมวัฒนธรรมแห่งเมืองโทเลโด ซึ่งเป็นองค์กรที่สนับสนุนการจัดงานในครั้งนี้ ไม่ต้องเปิดแฟ้มกล่าวรายงาน หรือให้ประธานมาตัดริบบิ้น แค่ถึงเวลาก็ดูว่าคนมากันครบ ๆ ก็เอาเป็นว่าเปิดงานแล้วนะ จงแยกย้ายกันไปชมภาพเขียน กินดื่ม ยืนคุย วิพากษ์วิจารณ์ และซึมซับบรรยากาศของสถานที่จัดงานกันไป จากนั้นเป็นคิวของผู้สื่อข่าวโทรทัศน์ และสื่อออนไลน์เข้าคิวมาถ่ายภาพและสัมภาษณ์ศิลปิน

ในงานมีการจัดแสดงภาพเขียนที่ตัวศิลปินบันทึกประสบการณ์ และถ่ายทอดมุมมองต่อสถานที่ที่ไปเยือนตลอด 25 ปีที่อาศัยและเดินทางไปในหลายประเทศทางแถบเอเชีย อาทิ อินเดีย พม่า ไทย ญี่ปุ่น โดยภาพเขียนที่จัดแสดงแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ภาพสีน้ำและหมึกอินเดียบนกระดาษ กับภาพสีน้ำมันบนผืนผ้าใบ สำหรับภาพสีน้ำและหมึกอินเดียนั้นเป็นเสมือนบันทึกการเดินทางของศิลปิน ทั้งวัดหลายแห่งในเมืองไทย ถ้ำในอินเดีย และเจดีย์ในพม่า ฯลฯ ส่วนภาพวาดสีน้ำมันประกอบด้วยสถานที่หลายแห่งในญี่ปุ่น ภาพหญิงสาวพม่า รวมทั้งคอลเลกชันภาพพอตเทรตแมว ซึ่งมาจากเสี้ยวหนึ่งของความทรงจำที่มีต่อบรรดาแมวที่เคยแวะเวียนมาที่บ้านเมื่อครั้งพำนักในเมืองไทย

คนที่มาร่วมชมงานมีทั้งชาวโทเลโดและบางคนที่มาจากมาดริด ขณะที่นักท่องเที่ยวที่เข้ามาเที่ยวชมเคฟฯ ก็ถือโอกาสแวะมาดูภาพเขียนไปด้วย เราคุยกับคนที่มาชมงานหลายคน อย่างวัยรุ่นที่เป็นนักเรียนศิลปะ และชายอีกคนซึ่งทำงานอยู่ที่สนามบินมาดริด ทั้งคู่ไม่รู้จักศิลปินมาก่อน แต่เมื่อทราบข่าวว่ามีงานนี้ ก็สนใจจึงเดินทางมาดู เราทึ่งที่พวกเขาสู้อุตส่าห์จับรถไฟจากเมืองหลวงเพื่อมาชมงานนี้โดยเฉพาะ 

ขณะที่พวกเขาก็ทึ่งกว่าเมื่อรู้ว่าเราข้ามประเทศมา

เราเคยไปชมงานของวิลเลียมที่จัดแสดงที่เมืองไทยแล้ว แต่การมาครั้งนี้ถือว่าเป็นประสบการณ์ที่ดี เพราะนอกจากเห็นภาพเขียนสวย ๆ แล้ว ยังพบปะพูดคุยกับชาวสเปนหลายคน ที่สำคัญ เราได้เห็นการจัดแสดงงานศิลปะร่วมสมัยในโบราณสถานจากยุคโรมัน โดยรวมแล้วถือเป็นประสบการณ์ที่น่าประทับใจ 

เมื่องานจบ เราบอกวิลเลียมว่า โทเลโดเป็นเมืองที่สะท้อนความหลากหลายทางวัฒนธรรม และวันนี้เขาได้นำเสี้ยวหนึ่งของวัฒนธรรมเอเชียมาเพิ่มเติมให้เมืองนี้แล้ว ศิลปินอเมริกันที่ใช้เวลาหลายสิบปีของชีวิตเดินทางไปในหลายประเทศในเอเชีย เขายิ้มแล้วตอบว่า “อย่างนั้นหรือ… ก็น่าจะใช่นะ”

ชมงานของศิลปินได้ที่ www.williammarazzi.com