ก่อนเริ่มเขียนบทความนี้ เราขอสารภาพอย่างจริงใจว่า เราคือผู้หลงใหลในเนื้อสัตว์ทั้งปวง ไม่ว่าสัตว์บกหรือสัตว์น้ำเราก็โปรดปรานที่สุด แล้วเราเองก็เป็นเด็กไม่ทานผักเลยด้วย

แต่จานที่เราอยากนำมาเล่าให้ฟัง เป็นจานผักจากเพจและอินสตาแกรม ‘VEGAN CALENDAR’ 

ทำให้เราผู้ไม่เคยคิดอยากลองทานวีแกน กลับเปลี่ยนความคิดหลังได้พูดคุยและการทานวีแกนอย่างถูกวิธีกับ หวาน-ชัญญา อุดมพร เจ้าของเพจ 

เราไม่ทานผักเลย ถ้าอยากลองทานดูจะได้ไหม – เราถามเขา

“ทานได้ ให้ลองปรับจากเมนูที่ชอบกินก่อน” เขาตอบ จากนั้นก็แนะต่อว่าการที่เราไม่ชอบผัก อาจเป็นเพราะความเขียวของผัก ให้นำไปตุ๋นหรือต้มก็จะทานได้ หรือนอกจากผักใบเขียวแล้ว ไปเลือกกินถั่วหรือเต้าหู้ก็ได้ ยิ่งถ้าทำอาหารเอง ยิ่งกำหนดวัตถุดิบได้ ก็เริ่มต้นได้ง่ายขึ้น 

จุดประกาย

ก่อนหน้านี้ทานเนื้อสัตว์มาก่อนไหม – เรายิงคำถามแรก

“ใช่ เคยเป็น Meat Eater มาก่อน” เขาเล่าต่อว่าเขาทานเนื้อทุกมื้อแต่ก็ชอบอาหารคลีน เพราะเขาเป็นคนทานเยอะ ไม่อยากลดปริมาณ จึงเปลี่ยนอาหารเลยแล้วกัน และได้มารู้จักกับการทาน Plant-based 

แต่จุดเริ่มต้นที่ทำให้เขาเริ่มเปลี่ยนมาทานวีแกนจริงจัง คือการไปปฏิบัติธรรม ไปด้วยความทุกข์ เขาเล่าว่าระหว่างที่ปฏิบัติธรรม เป็นชั่วโมงของกฎแห่งกรรม ทางวัดเปิดคลิปมนุษย์ทานปลาหมึกทั้งเป็น หวานจึงเกิดประกายความคิดว่า สัตว์ต้องทรมานจากการขนส่ง โดนแยกจากครอบครัว และถูกกินทั้ง ๆ ที่ยังไม่ตาย 

“แต่ตอนนั้นยังไม่เคยเห็นภาพว่าจะทานวีแกน” จากความคิดที่ว่าถ้าลดได้ก็คงดี มาสู่การที่หวานเริ่มลดเนื้อสัตว์โดยเริ่มจากเนื้อวัว ตัดได้ครึ่งปี พอถึงวันเกิดก็ชวนเพื่อนมาเล่นเป็น Pescatarian ตัดสัตว์บกเหลือสัตว์น้ำในครึ่งปีหลัง พอเดือนธันวาคม ได้ไปปฏิบัติธรรมที่วัดป่า บังเอิญวัดนั้นเป็นวัดเจ ก็กลายเป็นกินเจไปเลย 5 วันแล้วดันอยู่ได้เลยทานต่อเนื่องยาว ๆ เพราะเสียดายที่ทานไปแล้วตั้ง 5 วัน 

เราถามหวานว่า อะไรคือความยากในตอนแรกของการทานวีแกน คำตอบที่ได้คือ “การไม่รู้ ไม่รู้ว่าอันไหนคือวีแกน และการเกรงใจคนอื่น”

พอได้ยินคำตอบ เราก็คิดว่านี่คงเป็นอีกปัญหาโลกแตกสำหรับคนที่เพิ่งเริ่มต้นหันมาทาน ยิ่งไม่รู้ ก็ยิ่งผิดพลาดได้ง่ายขึ้น แต่หวานบอกว่าให้ฝึกเรื่อย ๆ เดี๋ยวก็เก่งขึ้น นำชื่อวัตถุดิบไปเสิร์ชได้ว่าใช่ไหม ส่วนเรื่องของคนรอบข้าง จริง ๆ ก็เหมือนแค่เรามีเพื่อนที่ไม่ชอบทานหมู ไม่ชอบทานปลาแค่นั้นเอง ตอนนี้เพื่อนโอเคหมด ไม่มีปัญหาอะไร 

“หากอยากเริ่มทานวีแกน Passion ต้องมี Why ต้องชัด” หวานบอก เพราะหลายคนที่เข้าวงการนี้เริ่มจากถามหา How To เมื่อเริ่มต้นแล้วทำไม่ได้ต้องทำอย่างไร “การปรับเป็นวีแกนเป็นความยากอีกขั้นหนึ่ง เป็นการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ ซึ่งสมองของเราไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง แม้เป็นเรื่องเล็ก ๆ ก็ตาม สมองจะทำงานหนักกว่าปกติ เพราะฉะนั้น เขาจะให้ไปตามหา Why ให้ชัดเจนก่อนว่าทำไปเพื่ออะไร เพราะเรามีวิธีการเปลี่ยนให้อยู่แล้ว” 

มนุษย์ข้อมูล

แล้วถ้าให้หวานผู้เปรียบได้เป็นมนุษย์ข้อมูลวีแกนอธิบายคำศัพท์และไขข้อข้อใจที่หลายคนอยากรู้เกี่ยวกับวงการนี้ คำตอบที่ได้จะเป็นอย่างไร 

“เริ่มจากคำว่า Plant-based มีการใช้อยู่ 2 ความหมาย ความหมายแรกมาจาก Base From Plant คือมีพืชเป็นฐาน อีกความหมายหนึ่งคือ Mainly มีพืชเป็นฐาน แต่ยอดไม่ใช่ ทำให้การเลือกซื้อวัตถุดิบหรืออาหารวีแกนต้องดูเพิ่มมากขึ้นเพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาด

“อีกคำถามที่มีให้เห็นอยู่ตลอด คือพืชทดแทนโปรตีนจากสัตว์ได้จริงหรือ เพราะเราถูกสอนว่าถ้าอยากได้โปรตีนครบถ้วนก็ต้องกินเนื้อสัตว์ นม ไข่ คำตอบคือ พืชมีน้อยกว่า แต่ไม่ได้ทำให้เราขาด” หวานตอบชัดเจน 

หวานบอกว่าแม้พืชจะมีสารต้านการย่อย จึงอาจทำให้เราไม่ได้รับโปรตีนหรือสารอาหารเทียบเท่าการทานเนื้อ นม ไข่ แต่ก็มีกรรมวิธีในการทำอาหารที่ผู้ทานจะได้รับโปรตีนอย่างเต็มที่ 

ความกังวลอีกอย่างที่เกิดขึ้นหลังปรับมาทานวีแกน คือกลัวว่าจะได้รับคาร์โบไฮเดรตเยอะ ซึ่งหวานอธิบายให้ฟังว่า มนุษย์เราไม่ได้อ้วนจากคาร์โบไฮเดรต แต่อ้วนจากการทานไขมันเยอะเกินไป ทั้งไขมันจากของมัน ของทอด เมื่อไขมันเหล่านี้ไปอุดตันที่เซลล์ เวลาทานอาหารเข้าไป ร่างกายต้องดึงอาหารมาใช้เป็นพลังงาน แต่ไขมันกลับดันลงไปก่อน แป้งที่ทานเข้าไปจึงลงไปไม่ได้ ร่างกายก็สั่งให้นำไปเก็บและกลายเป็นไขมันสะสม ดังนั้น มนุษย์ถูกออกแบบมาให้ทานคาร์โบไฮเดรตอยู่แล้ว แต่สิ่งที่ควรไปลดออกคือไขมันมากกว่า 

VEGAN CALENDAR

หวานบอกว่าตัวเองเป็นสายหาข้อมูล เขาคิดว่าการหาข้อมูลมากขนาดนี้แต่เก็บไว้กับตัวเอง เป็นประโยชน์ต่อตัวเองคนเดียวเป็นเรื่องน่าเสียดาย ที่สำคัญ เขาอยากให้ทุกคนที่สนใจหันมาทานวีแกนมีจุดเริ่มต้นที่ง่ายขึ้น ทั้งหมดจึงกลายมาเป็นเพจ VEGAN CALENDAR แหล่งรวมข้อมูลที่หวานค้นหาและย่อยมาให้แล้ว

การเริ่มต้นทานวีแกนคือจุดเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ หลายคนอยากเปลี่ยนแต่ยังทำตัวไม่ถูก รู้สึกไม่ปลอดภัย ดังนั้น VEGAN CALENDAR จึงเปรียบเสมือนหนังสือไกด์บุ๊กที่จะทำให้คุณเริ่มต้นเส้นทางสายสุขภาพดีนี้ได้ง่ายและอุ่นใจขึ้น 

“ความยากคือ มันไม่เหมือนตอนหาข้อมูลดูเอง มันเป็นข้อมูลที่เราต้องนำไปเผยแพร่ให้คนอื่น เพราะฉะนั้น การอ้างอิงต้องแน่นขึ้น ระวังคำพูดมากขึ้น และเสนอให้ผู้คนเข้าใจง่ายขึ้น” เจ้าของเพจเผย 

ธรรมชาติของโลกโซเชียลมีเดีย ต้องมีการถกเถียงจากคนที่เห็นต่างหรือติชมเพื่อความสนุกสนาน หวานก็รับมือกับสิ่งนี้ด้วยความเข้าใจ เพราะเขาเชื่อว่า VEGAN CALENDAR มีประโยชน์มากพอที่ทำให้นักเลงคีย์บอร์ดยอมรับ 

“เพราะความเป็นวีแกนมีความยากอยู่แล้ว ทำไมเราจะต้องทำให้ทางเข้าดูไม่น่าก้าวเข้ามาขนาดนั้น แต่ก็ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของแฟนเพจแต่ละคนด้วย บางคนเปลี่ยนมาเป็นวีแกนได้เพราะความอยาก บางคนเปลี่ยนเพราะความกลัว แต่ถ้าเขาทำสำเร็จ สิ่งนี้ก็จะถ่ายทอดไปสู่คนอื่น ๆ ได้”

คอนเซปต์ของ VEGAN CALENDAR คือง่ายและเป็นมิตร เพราะหวานเชืี่อว่าคนเราจะเปลี่ยนได้หากมีข้อมูลเพียงพอ น่าเชื่อถือ ในขณะเดียวกัน การเข้าถึงข้อมูลนั้นก็ต้องเป็นไปอย่างสบาย ๆ ไม่เบียดเบียนใคร และหวานยังเผยอีกว่า ทุกวันนี้ยังมีผู้ติดตามที่อาจยังไม่เคยลองทานวีแกนเลยสักครั้ง แต่เชื่อเถอะว่าพวกเขาจะไม่ปิดใจให้อาหารประเภทนี้แน่นอน 

แล้วผู้ติดตามที่มีทั้งคนกินวีแกน 100% และเป็นมังสวิรัติ (Flexitarian) ต่างกันอย่างไร

“ถ้าเป็นวีแกนแล้วเครียด เราไม่แนะนำ ถ้ากินวีแกนแล้วเครียดเกินไป เป็น Flexitarian ก่อนก็ได้ ทำมันเป็นขั้นบันได ค่อย ๆ ขึ้นไปโดยไม่ล้มลงมาก็พอ” 

นอกจากนำเสนอเรื่องอาหารและเมนูวีแกนจริงจัง อีกหนึ่งคอนเทนต์ที่ VEGAN CALENDAR ทำออกมาเอาใจผู้ที่อยากเข้าวงการนี้ คือการไปร้านอาหารธรรมดา ๆ แล้วปรับเมนูเล็กน้อยจนกลายเป็นวีแกน ซึ่งหวานเฉลยความตั้งใจเบื้องหลังงานนี้ได้ฟังว่า

“เราตั้งใจทำ เพราะอยากให้ทุกคนไปทานเมนูวีแกนในร้านธรรมดากับเพื่อน ๆ ได้ เลยพยายามหาร้านที่ทำให้ทุกฝ่ายมีความสุข มีทั้งเมนูของเราชาววีแกนและเมนูปกติโดยที่ไม่มีใครต้องปรับหรือเปลี่ยนอะไรมาก เช่น ไปทานพาสต้า มีแค่ชีสที่ทำให้จานนั้นไม่วีแกน แค่บอกว่าเขาว่าไม่โรยชีส เท่านี้ก็วีแกนแล้ว”

ความประทับใจจากเด็กไม่กินผัก

หลัง Meat Eater และเด็กไม่กินผักอย่างเราพูดคุยกับหวานผู้เป็นคนสำคัญในวงการวีแกนบ้านเรามาสักพัก เราก็เกิดความคิดอยากลองเปลี่ยนตัวเองดูสักครั้ง เพราะหวานและ VEGAN CALENDAR ทำให้เรามั่นใจได้ว่า แม้จะไม่ถนัดเรื่องผักใบเขียว แต่วีแกนยังมีถั่ว เต้าหู้ และอีกหลากหลายเมนูที่น่าลิ้มลอง เรียกว่าความเป็นมิตรจากหวานและเพจของเขา ทำให้เรามองวิถีการกินแบบนี้ในมุมที่ใกล้ตัวมากขึ้นจริง ๆ 

เชื่อแล้วล่ะว่า แม้คุณจะยังช่างใจว่าจะเป็น 100% เป็นมังสวิรัติ หรือยังติดใจเนื้อหลายรส อย่างน้อยหลังติดตาม VEGAN CALENDAR และอ่านบทความนี้จบ ในวันที่อยากจะดูแลสุขภาพขึ้นมา คุณจะไม่ปิดใจให้เมนูไร้เนื้อสัตว์อีกต่อไปเช่นเดียวกับเรา 

Facebook : Vegan Calendar วันนี้กินวีแกน

Instagram : vegancalendar