The Cloud x การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
ตึกเก่าที่เคยเป็นทั้งโรงงานทำมีดพร้าสำหรับกรีดยางพารา และเคยเป็นโรงทำเครื่องจักรรีดยางแปรรูปจากน้ำยางพารา ตึกนี้ถูกทิ้งร้างมาหลายปี จนวันดีคืนดีกลุ่มเพื่อนนักปั่นจักรยานหลายวัยในเมืองตรังก็ร่วมกันปัดฝุ่นหนาเตอะให้กลายเป็นคาเฟ่ใหม่ในเมืองเก่า
‘ทับเที่ยง โอลด์ทาวน์’ ร้านกาแฟที่มีความก้ำกึ่งระหว่างคาเฟ่เท่ๆ ร่วมสมัย กับร้านโกปี๊น้ำชาสภากาแฟตามวิถีชีวิตของชาวตรัง นึกภาพร้านกาแฟที่อาแปะมานั่งซดน้ำชา โกปี๊ขมๆ ถกกันเรื่องต่างๆ ที่บางเรื่องน่าจะขมเข้มกว่าตัวโกปี๊เสียอีก
“ที่ตั้งชื่อร้านว่า โอลด์ทาวน์ มันไม่ได้หมายความถึงแค่เมืองเก่าที่เป็นตัวอาคาร แต่มันยังมีเรื่องของวิถีชีวิตด้วย ตอนนั้นเรากำลังสนใจทำกิจกรรมเรื่องเมืองเก่าทับเที่ยง (อำเภอเมืองฯ ปัจจุบัน) ที่ย้ายมาจากอำเภอกันตังครบ 100 ปี เลยจะทำนิทรรศการเรื่องนี้ ตอนหาข้อมูลไปหาเอกสารจนได้รู้ว่าเมืองนี้มันมีคุณค่ามากตั้งแต่ในอดีต แต่คนก็เริ่มลืม จนเมืองในตอนนั้นมันเริ่มซบเซา
“ด้วยความที่เป็นสถาปนิกเราเลยไปดูตั้งแต่การวางผังเมือง จัดเสวนาน้ำชาคุยกับคนเฒ่าคนแก่ สิ่งที่ได้กลับมามันมากกว่าเรื่องเมืองแล้ว เราได้รู้เรื่องตั้งแต่ของกินในอดีต จนถึงเรื่องพิธีกรรมต่างๆ ที่มันเริ่มหายไป งานเสวนาน้ำชาตอนนั้นเป็นจุดเริ่มต้นหนึ่งที่อยากให้เราทำคาเฟ่ เราชอบบรรยากาศการส่งต่อเรื่องราวของเมือง” กอล์ฟ-ยิ่งยศ แก้วมี สถาปนิกที่กลับจากกรุงเทพฯ มาอยู่ที่ตรัง บ้านเกิด และเป็นหนึ่งในหุ้นส่วนของร้านเล่าให้เราฟังถึงที่มา
ถ้าสังเกต ในร้านจะเต็มไปด้วยรูปถ่าย ภาพวาด ของเมืองตรังทั้งยุคเก่าและใหม่จัดวางตามจุดต่างๆ รวมอยู่กับเฟอร์นิเจอร์และจักรยานเก่าเป็นของตกแต่ง
“พอเราทำเรื่องเมืองเก่า สิ่งที่ช่วยสื่อสารเรื่องเมืองเก่าได้ดีที่สุดมันคืองานศิลปะ รูปถ่ายของเมืองมันก็ช่วยบอกได้เป็นนัยเหมือนกันว่าเมืองมันต้องสวย เมืองมันต้องปลอดภัย มันถึงจะมีคนกล้าไปยืนวาด ไปถ่ายรูป เราเลยรวบรวมงานจากศิลปิน สถาปนิกที่วาดรูปเมืองตรังมาแสดงไว้ในร้าน บางทีก็มีนิทรรศการหมุนเวียนมาใช้สถานที่เป็นที่จัดแสดงงานบ้าง”
ห้องแถว 2 ห้องเปิดโล่งมองได้จากภายนอก ไม่ได้มีกระจกกั้นระหว่างร้านและชุมชนข้างนอก ภายในเป็นปูนเปลือยขัดมัน และยังมีโครงสร้างของตึกเก่าที่มีช่องผนังทรงโค้งเป็นจุดเด่นสะดุดตาของร้าน
“โต๊ะในคาเฟ่ทุกตัวจะอยู่ติดๆ กันไปหมด ผิดปกติจากคาเฟ่อื่นๆ มากที่พยายามจะทำให้เกิดความเป็นส่วนตัวของลูกค้า แต่เพราะเราตั้งใจให้โต๊ะข้างๆ ได้ยินถึงกันหมด อยากให้มันเกิดการสื่อสารในที่สาธารณะ รูปถ่าย รูปวาด ทุกรูปจะไม่มีคำอธิบาย เพราะเราอยากให้ถามเพื่อเกิดบทสนทนาขึ้น พยายามออกแบบพื้นที่ในร้านให้เป็นร้านกาแฟแบบเมื่อก่อนที่เต็มไปด้วยบทสนทนาและการแสดงความคิดเห็น ตะโกนกันข้ามโต๊ะก็มี” สถาปนิกชาวตรังอธิบายความตั้งใจในการวางผังที่นั่งในร้านของเขา
“มีอยู่วันหนึ่งนั่งคุยกับรุ่นน้องที่ปั่นจักรยานด้วยกัน เขากลับมาอยู่บ้านที่ตรัง แล้วที่บ้านเขาทำขนมเปี๊ยะ น้องมันก็บอกว่าขนมมันขายไม่ค่อยได้ ไม่มีคนเขากินแล้ว แต่เรามองว่ามันก็ยังเป็นขนมที่มีคุณค่าอยู่ ตอนแรกเราจะช่วยแค่พัฒนา ทำแพ็กเกจใหม่ ยังไม่ได้คิดถึงเรื่องทำร้านกาแฟ แต่พอดีมีคนชวนทำร้าน จังหวะนั้นเลยคิดที่จะเอาทั้งสองอย่างมารวมกันเสียเลย เรื่องของกินมันก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่เข้าถึงคนได้ง่าย”
ถ้าใครเดินเข้ามาในคาเฟ่แล้วหาขนมเค้กหน้าตาสวยงามกินอาจจะต้องผิดหวังนิดๆ คาเฟ่นี้ไม่มีเค้กสวยๆ ไว้เสิร์ฟเหมือนคาเฟ่อื่นๆ เค้กชนิดเดียวที่มีในร้านคือเค้กเมืองตรัง เอกลักษณ์คือมีรูตรงกลางตามรูปพิมพ์อบเค้ก ทำจากไข่ไก่ แป้ง และเนย อบจนขึ้นฟู ไม่มีการตกแต่งหน้าเค้กสวยงาม แต่เค้กนี้มีคุณค่าที่มันสามารถเล่าความเป็นตรังได้
นอกจากเค้กเมืองตรัง ขนมที่มีเสิร์ฟในร้านก็มีม่อหลาว โอ้วเอ๋ว ขนมปลา ขนมเขาควาย ขนมเกลียว
ได้ยินแค่ชื่อก็อยากจะเห็นหน้าตาให้หายสงสัย จะคุ้นหน่อยก็คือขนมเปี๊ยะ พายสับปะรด ตุ้บตั้บ ถั่วตัด
“ม่อหลาวเป็นขนมงาทอดพอง ขนมที่หากินยากมากเต็มที เพราะใช้วิธีการทำหลายขั้นตอน ถ้าหากสภาพอากาศไม่ดี ไม่มีแดดตากแป้ง มันก็จะทอดไม่พอง เราโชคดีมากที่พอมาเปิดคาเฟ่ตรงนี้แล้วเริ่มเดินสำรวจชุมชนรอบๆ จนพบว่ามีร้านขายขนมโบราณชื่อ ‘เจี่ย หลง ติ่น’ อยู่ไม่ไกลจากร้าน ถัดไปไม่กี่ร้อยเมตร ยังทำขนมแบบจีนโบราณด้วยวิธีการดั้งเดิม ที่ขนมเหล่านี้ยังคงอยู่ถึงทุกวันนี้เพราะยังใช้ในพิธีกรรมต่างๆ แต่ก็เริ่มหายลงไปทุกวัน พอเจอร้านนี้เราเลยอยากรับเอาขนมของเขามาขายในร้านของเราด้วย
“กาแฟ ชา ในร้านของเราไม่เสิร์ฟกับน้ำตาลเลย แต่จะเสิร์ฟคู่กับขนมถั่วตัด เหมือนเป็นการให้ความหวาน ความมัน ที่มีอยู่ในขนมเหล่านี้แทนน้ำตาล เราคิดว่าถ้าเราซื้อน้ำตาลมาคนได้ประโยชน์ก็คือโรงงานน้ำตาลคนเดียว แต่แบบนี้เหมือนซื้ออ้อมๆ ร้านทำขนมก็ซื้อน้ำตาล เราก็ซื้อความหวานจากร้านขนมอีกที คนก็ได้ประโยชน์หลายทอดขึ้นอีก (ยิ้ม)
“กาแฟในร้านก็ใช้กาแฟจากโรงคั่วในตรัง ไปคุยกับเขาว่าให้คั่วสำหรับร้านทับเที่ยง โอลด์ทาวน์ มีกาแฟขายทั้งแบบโคลด์บรูวและแบบการแฟร้อนเย็น แต่ไม่นานนี้เพิ่งมีเมนูใหม่ที่เราคิดขึ้นจากการไปช่วยซื้อลูกจากจากตำบลย่านซื่อ ลูกจากมันเป็นตัวชี้วัดทางธรรมชาติว่าถ้าตรงไหนมีแปลว่าตรงนั้นน้ำคุณภาพดี ชาวบ้านย่านซื่อเขาหารายได้จากต้นจาก ไปตัดลูกจากมาขาย เราก็ไปซื้อมาทำเป็นเมนูอเมริกาโน่ลูกจาก เป็นซิกเนเจอร์จากวัตถุดิบท้องถิ่น”
ทับเที่ยง โอลด์ทาวน์ เกิดขึ้นจากเมือง 4 ปีเต็มผ่านไปสิ่งที่เกิดขึ้นในร้านสามารถเล่าเรื่องราวของเมืองตรังได้แทบทั้งหมด มากกว่าคาเฟ่ ที่นี่กลายเป็นศูนย์รวมความรู้หนึ่งในจังหวัด
“ตอนนี้เหมือนคาเฟ่ของเราเป็นจุดที่ตุ๊กตุ๊กหัวกบ พาหนะโดยสารสาธารณะคู่เมืองตรัง พาคนมาแวะพัก เวลาตุ๊กตุ๊กเขาจัดทริปเที่ยววันเดียวเพราะเขารู้ว่าเราเล่าเรื่องเมืองได้ เขาก็มานั่งฟังด้วย จนตอนหลังเขาแทบจะเป็นคนเล่าเองแล้ว (หัวเราะ) ทุกวันนี้มีเบอร์ติดต่อกับตุ๊กตุ๊กสามสิบกว่าคันแล้ว มันก็เหมือนเราเชื่อมโยงอยู่กับชุมชนไปด้วย
“บางทีลูกค้าที่เป็นนักท่องเที่ยวก็เลือกร้านเราเป็นที่รอไปสนามบิน เขาให้เราช่วยเรียกตุ๊กตุ๊กให้ก็มี เราพยายามช่วยเหลือชาวตรังกันเองให้มากที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่กลับมาอยู่บ้านเกิด จะทำอะไรเรายิ่งสนับสนุน เพราะคนเหล่านี้คืออนาคตของเมือง อย่างน้อยๆ น้องพนักงานในร้านก็เป็นเด็กตรังแท้ๆ เกือบทั้งนั้น”
น่าแปลกใจที่เราพบว่าที่ทับเที่ยง โอลด์ทาวน์ มีอาหารขาย และที่ขายดีอันดับหนึ่งกลับเป็นเมนูข้าวซอย อาหารที่พูดขึ้นมาแล้วคนส่วนใหญ่จะติดภาพว่าจะต้องหากินได้ที่ภาคเหนือเท่านั้น
“เราไม่ได้มองว่าข้าวซอยจะต้องเป็นแค่ของภาคเหนือเท่านั้น มันถูกจำกัดพื้นที่มากไป ถ้ามองดีๆ ส่วนประกอบของข้าวซอยทุกอย่างใกล้เคียงกับอาหารที่คนใต้คุ้นเคยทั้งนั้น มันคือก๋วยเตี๋ยวแกง มันเป็นวัฒนธรรมมุสลิมที่มีอยู่ทั้งเหนือและใต้แต่ไปถูกสร้างภาพให้เป็นของทางเหนือ
“และที่ตรังเองก็มีร้านข้าวซอยอยู่มากเสียด้วย เราเลยเลือกขายข้าวซอยเป็นหนึ่งในเมนูของร้าน แต่เมนูอื่นๆ ก็มี สลัด ข้าวหน้าไก่ หรือสเต๊ก แต่สเต๊กอาจจะพิเศษกว่าปกติขึ้น เพราะเราไปได้ผงหมูย่างจากน้องที่บ้านเขาทำผงยาจีนหมักหมูย่างอยู่แล้ว เราเลยเอาผงมาปรับสูตรหมักเนื้อหมูทำเป็นสเต๊กหมูย่างเมืองตรัง บางคนอาจจะไม่รู้ว่าห่างจากร้านเราไปไม่กี่เมตร มีบ้านที่เป็นต้นกำเนิดหมูย่างเมืองตรังเสียด้วย”
รายได้หลักของทับเที่ยง โอลด์ทาวน์ คืออาหารและเครื่องดื่ม แต่ด้วยความเป็นนักกิจกรรมทำให้เจ้าของร้านก็ยอมรับว่าทำกิจกรรมกับเมืองบ่อยเกินไป ทั้งที่บางทีก็ยังไม่ได้กำไรด้วยซ้ำ แต่แผนการในอนาคตที่เราได้ฟังก็ดูเข้าท่า เพราะเจ้าของร้านเกือบทุกคนมาจากการเป็นก๊วนปั่นจักรยานเที่ยวอยู่แล้ว เลยคิดว่าในอนาคตจะจัดทริปพาคนไปปั่นจักรยานเที่ยวรอบๆ จังหวัดตรังด้วย พาไปดูเมือง ดูชุมชน และปั่นออกไปนอกเมืองมีทุ่งนากว้างที่ตำบลนาหมื่นศรี แดดร่มลมตกก็นั่งปิกนิกกินขนม กินอาหาร กันนอกสถานที่ แล้วค่อยปั่นกลับมาที่ร้าน ได้ยินแล้วอยากจะสมัครไปร่วมทริปด้วยเลยทันที
Tubtieng Old Town Cafe
7, 9 ซอยห้วยยอด 2 ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง
เปิด-ปิด ทุกวันอังคาร-อาทิตย์ เวลา 11.00 – 21.00 น. (หยุดวันจันทร์)
Facebook : Tubtieng Old Town Cafe
Tubtieng Old Town Cafe
7, 9 ซอยห้วยยอด 2 ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง
เปิด-ปิด ทุกวันอังคาร-อาทิตย์ เวลา 11.00 – 21.00 น. (หยุดวันจันทร์)
Facebook : Tubtieng Old Town Cafe