หมอกหนาทึบ ฝนโปรยปราย และระยะมองเห็นไม่เกิน 15 เมตร ทำให้ฉันนั่งรถไปด้วยใจเต้นตึกตัก คนขับรถท้องถิ่นสัญชาติไทยแท้ แต่พูดภาษาลาวคล่องแคล่ว เร่งเครื่องแซงรถอีแต๋นเบื้องหน้า ซ้ายที ขวาที รถทะยานทะลุหมอกขึ้นสู่ ‘โบลาเวน’ ที่ราบสูงแห่งสำคัญของประเทศ สปป.ลาว
ฉันมองเห็นทิวทัศน์สองข้างทางได้รางๆ จากรอยห่างของเม็ดฝน ริมถนนมีบ้านคนอยู่เป็นระยะ แทบทุกหน้าบ้านมีเพิงไม้เล็กๆ วางขายพืชผักผลไม้ในครัวเรือนที่ชาวบ้านปลูกกันเอง พ้นช่วงบ้านคนและป่าธรรมชาติมาได้เพียงอึดใจเดียว ต้นกาแฟสีเขียวเข้ม ปลูกเรียงรายเป็นทิวแถวสุดลูกหูลูกตาก็ปรากฏขึ้นตรงหน้า
ที่ราบสูงแห่งนี้ หลายล้านปีก่อนคือหนึ่งในภูเขาไฟคุกรุ่นบนคาบสมุทรอินโดจีน
เมื่อภูเขาไฟสงบลง สิ่งที่หลงเหลือจนถึงปัจจุบันคือขุมทรัพย์แห่งธรรมชาติที่ซ่อนตัวอยู่อย่างเงียบสงบ
ขุมทรัพย์ที่ว่า คือความอุดมสมบูรณ์ของผืนดินที่เต็มไปด้วยแร่ธาตุภูเขาไฟ สายฝนมากมายตลอดปีที่ทำให้แผ่นฟ้าชุ่มฉ่ำ สายน้ำและอากาศบริสุทธิ์ที่ช่วยหล่อเลี้ยงทุกชีวิตบนที่ราบสูง 1,200 เมตรจากระดับน้ำทะเล
ขุมทรัพย์แห่งธรรมชาติที่ช่วยให้พืชนานาพรรณบน ‘โบลาเวน’ งอกงามเติบโต
โดยเฉพาะ ‘กาแฟ’ ที่นี่ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งปลูกกาแฟระดับโลก
ฝนซาแล้ว รถจอดลงช้าๆ หน้าเรือนไม้หลังหนึ่งซึ่งตั้งอยู่อย่างกลมกลืนไปกับต้นกาแฟรอบๆ กลิ่นละอองน้ำในอากาศแตะจมูกทันทีที่ก้าวลงจากรถ กลุ่มคนเล็กๆ นั่งล้อมวงอยู่ในเรือน โบกมือให้พร้อมทักทายอย่างเป็นกันเอง “สะบายดี”
วันนี้ฉันมีนัดกับ คุณพ่อสมบูรณ์ พี่บุญหมื่น และ พี่ทองพันธ์ ผู้นำเกษตรกรชาวลาวแห่ง Jhai Coffee Farmer’s Cooperative สหกรณณ์การเกษตรของพี่น้องไร่กาแฟแห่งเดียวบนที่ราบสูงโบลาเวน
ชื่อสหกรณ์นั้นแสนเรียบง่าย แต่ความหมายลึกซึ้ง Jhai ภาษาลาวและไทย แปลว่า ใจ เหมือนกัน
ชาวไร่ท้องถิ่นเชื้อเชิญให้เราจิบชาเขียวสดผสมขิงอุ่นๆ รสชาติชุ่มคอ ก่อนจะไปฟังคำบอกเล่า เรื่องหัวใจของ ‘กาแฟ’ ที่พวกเขาปลูก ซึ่งเรียบง่ายและลึกซึ้งไม่แพ้กัน
รู้ตัวอีกทีหลังจากจิบชาไปหลายอึก นี่ฉันอยู่ไร่กาแฟ แต่ทำไมถึงได้ชาเป็นเครื่องดื่มต้อนรับกันนะ
01
บ้านของหัวใจ
สมัยก่อนคนลาวไม่ดื่มกาแฟ แต่ดื่มชากันเป็นกิจวัตร เมื่อลาวตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส วัฒนธรรมการดื่มกาแฟจึงเริ่มแพร่กระจายเข้ามา ดังนั้น คนลาวกลุ่มแรกๆ ที่หัดดื่มกาแฟคือคนที่ทำงานใกล้ชิดกับพวกฝรั่ง ในตอนนั้นชาวต่างชาตินำสายพันธุ์กาแฟเข้ามาสู่ลาว และเริ่มเสาะหาสถานที่ปลูกที่เหมาะสม จนขึ้นมาพบกับขุมทรัพย์แห่งธรรมชาติบนที่ราบสูงโบลาเวน
เมื่อหมดยุคฝรั่งเศส การปกครองถูกเปลี่ยนมือสู่สหรัฐอเมริกา ช่วงนั้นการดื่มกาแฟเริ่มแพร่หลายในหัวเมืองใหญ่ๆ ของลาวแล้ว เป็นเทรนด์ฮิปที่คนลาวรุ่นใหม่ในยุคนั้น ให้ความสนใจและถือเป็นสไตล์อันบ่งบอกถึงรสนิยม เมนูสุดฮิตคือกาแฟโบราณ คนลาวเรียก ‘โอเลี้ยง’ แบบคนไทยไม่ผิดเพี้ยน และอีกนานหลายปีกว่ากาแฟใส่นม ใส่น้ำแข็ง ที่คนลาวเรียกว่า ‘กาแฟนมเย็น’ จะได้รับความนิยม
ในระหว่างที่คนเมืองเริ่มหันมาดื่มกาแฟแทนชา คนบนที่ราบสูงโบลาเวนเองก็ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตขนานใหญ่เช่นกัน
คุณพ่อสมบูรณ์เล่าว่า “ชื่อ ‘โบลาเวน’ นั้นมีที่มาที่ไปอยู่สองทฤษฎีด้วยกัน”
ทฤษฎีแรก ชื่อนี้ตั้งตามชนเผ่า ‘รเวน’ กลุ่มคนดั้งเดิมที่อาศัยอยู่บนที่ราบสูงแห่งนี้มาช้านาน คล้ายชาวเขาเผ่าต่างๆ ที่ใช้ชีวิตอยู่บนภูเขาสูงของเมืองไทย จนถึงปัจจุบัน ประชากรส่วนใหญ่กว่า 80 เปอร์เซ็นต์ของที่นี่ก็ยังคงเป็นชาวเผ่ารเวน
ทฤษฎีที่สอง ชื่อนี้เพี้ยนมาจากคำว่า ‘บริเวณ’ หมายถึงอาณาบริเวณ ขอบเขตของภูเขาไฟอันอุดมสมบูรณ์
ที่ราบสูงโบลาเวนตั้งอยู่กึ่งกลางระหว่าง 3 จังหวัด คืออัตตะปือ เซกอง และสาละวัน ในภูมิภาคลาวใต้ โดย Jhai Coffee Farmer’s Cooperative มีสมาชิกอยู่ถึง 63 หมู่บ้าน ในทั้ง 3 จังหวัด
ความอุดมสมบูรณ์บนที่ราบสูงโบลาเวนคำนวณได้ง่ายๆ จากปริมาณน้ำบนผิวดินที่มีอยู่ถึง 15 สาย นอกจากนี้ยังมีน้ำใต้ดินอีก 3 สายไหลอยู่ใต้ชั้นหิน น้ำปริมาณมหาศาลเหล่านี้คือแหล่งต้นน้ำซึ่งไหลลงไปรวมกับแม่น้ำโขง
ดินบนนี้มีสีแดงเข้มเพราะเป็นดินภูเขาไฟเก่า อุดมไปด้วยแร่ธาตุ พี่ทองพันธ์เล่าด้วยใบหน้ายิ้มๆ ว่า “ที่นี่ปลูกอะไรก็งอกงาม ถึงขนาดมีเรื่องเล่าติดตลกของชาวบ้านว่า เวลาถางหญ้าที่ขึ้นรบกวนต้นกาแฟ เมื่อหันกลับมาดูอีกที ต้นหญ้าเหล่านั้นก็งอกเงยกลับขึ้นมาเสียแล้ว”
อากาศชุ่มชื่นและหนาวเย็นตลอดปีเพราะฝนตก 11 เดือน แถมยังอยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลเป็นกิโลเมตร ท้องฟ้าที่ปกคลุมไปด้วยเมฆหมอกจึงไม่ใช่เรื่องแปลกของที่นี่ ฉันนั่งฟังเหล่าชาวไร่ไป พยักหน้าหงึกหงักตามจังหวะสายฝนกระทบหลังคาสังกะสีไปด้วย
ตอนฝรั่งขึ้นมาพบพื้นที่แห่งนี้จึงตื่นเต้นตกใจกันใหญ่ เพราะนี่คือสภาพอากาศและภูมิประเทศที่สมบูรณ์ที่สุดสำหรับการปลูกกาแฟ
จากเดิมที่ชนเผ่ารเวนหาเลี้ยงชีพด้วยการปลูกพืชผักสวนครัวล้มลุกอย่างฟักทอง แตงกวา และขนุน ส่งขายเป็นหลัก จึงเริ่มหันมาปลูกกาแฟเป็นพืชเศรษฐกิจแทน ซึ่งแน่นอนว่าให้ผลงอกงามดีอย่างไม่มีข้อสงสัย
พูดจบคุณพ่อก็ชวนฉันเดินไปดูไร่กาแฟด้วยกัน
02
หมั่นคอยดูแลรักษาดวงใจ
คุณพ่อสมบูรณ์เดินไปพลางเล่าไปพลางถึงที่ราบสูงโบลาเวนสมัยคุณพ่อยังเป็นเด็กน้อย “ที่นี่คือป่าเขาที่ชอุ่มไปด้วยพืชพรรณ คนท้องถิ่นคุ้นเคยกับการอยู่ใกล้ชิดธรรมชาติ เราจึงชอบการปลูกกาแฟ เพราะไร่กาแฟไม่ทำให้พื้นที่หัวโล้น เนื่องจากต้นกาแฟต้องปลูกใต้ร่มเงาไม้ใหญ่”
เหตุที่ต้องมีร่มเงาให้ต้นกาแฟได้พักพิง เพราะบนพื้นที่ระดับ 1,200 เมตรจากระดับน้ำทะเล ถ้าอุณหภูมิลดลงมากๆ หมอกจะกลายเป็นหมอกเกลือ ที่ทำให้ต้นกาแฟเฉาตาย ดังนั้น ต้นไม้ใหญ่จึงเป็นเหมือนโล่กำบังภัยที่โอบกอดต้นกาแฟไว้ให้ปลอดภัยจากหมอกเหล่านั้น
กาแฟเป็นพืชส่งออกของที่ราบสูงโบลาเวน มี 3 สายพันธุ์ ได้แก่ ทริปิก้า โรบัสต้า และที่สำคัญที่สุดคือ อาราบิก้า กาแฟแต่ละสายพันธุ์ชื่นชอบการเติบโตบนระดับความสูงที่แตกต่างกัน ทริปิก้าและโรบัสต้าควรปลูกบนพื้นที่ที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 800 – 1,000 เมตร เมื่อขึ้นมาเหนือระดับน้ำทะเล 1,200 เมตรเป็นต้นไปจะเป็นถิ่นที่อยู่ของอาราบิก้า
“อาราบิก้ากลิ่นหอม และเมื่อได้ปลูกในดินภูเขาไฟจะให้รสชาติที่แซ่บขึ้นไปอีก” คุณพ่อเล่าอย่างออกรส
แม้จะเป็นกาแฟสายพันธุ์เดียวกัน แต่รสชาติต่างกันตามสภาพพื้นที่และผืนดินที่ปลูก นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้โบลาเวนเป็นพื้นที่ปลูกกาแฟอาราบิก้าซึ่งได้รับการยอมรับในระดับโลก
จากวันแรกที่ต้นกาแฟแทรกตัวลงไปในพื้นดิน ต้องใช้เวลา 2 ปี กว่าเจ้ากล้าน้อยจะเติบโตจนเก็บเกี่ยวผลผลิตฤดูแรกได้ ต้นกาแฟต้นหนึ่งให้ผลผลิตได้ยาวนานกว่า 20 ปี และจะผลิดอกออกผลแค่ปีละครั้งเท่านั้น
ระหว่างปี ช่วงที่รอเมล็ดกาแฟสุก ชาวไร่จะปลูกพืชผักสวนครัวขายส่งด้วยเพื่อจุนเจือรายได้ อย่างที่ฉันเห็นพืชผลวางขายตลอดสองข้างทางขึ้นมาสู่ไร่กาแฟแห่งนี้ แต่ราคาไม่ดีเท่าขายผลกาแฟ กะหล่ำปลี ขายส่งราคากิโลกรัมละ 1 บาทเท่านั้น ในขณะที่เมล็ดกาแฟอาราบิก้าบางปีราคาขึ้นสูงถึง 4,000 ดอลลาร์ฯ ต่อตัน การดูแลให้ต้นกาแฟสมบูรณ์จึงเป็นเรื่องสำคัญ
ชาวไร่ทีนี่จึงหมั่นคอยดูแลรักษาดวงใจของพวกเขาอยู่เสมอ
การดูแลดินที่ปลูกพืชชนิดเดียวเป็นเวลานาน แต่ละปีหลังฤดูเก็บเกี่ยว ต้องไถดินเพื่อปลิ้นเอาดินชั้นล่างขึ้นมารับอากาศ พร้อมบำรุงดินด้วยปุ๋ยจากกากกาแฟ ซึ่งเป็นปุ๋ยอินทรีย์ชั้นเลิศ ช่วยบำรุงให้ต้นกาแฟสมบูรณ์สุขภาพดีจนเป็นสีเขียวแก่เกือบดำเลยทีเดียว
ฤดูเก็บเกี่ยวเมล็ดกาแฟ เริ่มตอนเดือนตุลาคมและไปจบช่วงเดือนมกราคม ชาวไร่ที่นี่เก็บเมล็ดกาแฟด้วยมือ ผลกาแฟต้องแดงฉ่ำเท่ากันทั้งลูก เก็บแล้วต้องส่งทันทีภายใน 24 ชม. เพื่อเข้าสู่กระบวนการทำความสะอาด ปอกเปลือก หมัก ขัดเมือก และตากแห้ง ชาวไร่ทั้งสามเล่าด้วยเสียงครื้นเครงถึงช่วงเวลาเก็บกาแฟ ที่ชาวไร่ต้องเร่งเก็บผลกาแฟกันทั้งวันทั้งคืน แทบไม่ได้นอนเลยทีเดียว
03
องครักษ์พิทักษ์หัวใจ
กาแฟโบลาเวนเพิ่งได้รับการรับรองมาตรฐาน Geographical Indications (GI) หรือสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ซึ่งเป็นเครื่องหมายที่ใช้กับผลผลิตหรือสินค้าที่มาจากแหล่งปลูกหรือแหล่งผลิตที่เฉพาะเจาะจง เปรียบเหมือนแบรนด์ ที่ช่วยการันตีถึงคุณภาพและแหล่งที่มาของผลผลิตหรือสินค้านั้นๆ
โดยผลผลิตที่จะได้รับ GI ต้องมีลักษณะพิเศษที่เป็นผลมาจากสภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์เท่านั้น เพราะอาศัยชื่อแหล่งปลูกเป็นหลักประกันคุณภาพ
คุณพ่อสมบูรณ์อธิบายว่า “กาแฟโบลาเวนได้รับ GI เพราะปลูกบนที่ราบสูงที่เต็มไปด้วยความพิเศษ และมีเฉพาะที่นี่เท่านั้น” ตั้งแต่ดินภูเขาไฟอันอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแร่ธาตุ ความสูงกว่า 1,200 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล อุณหภูมิเฉลี่ย 18 – 24 องศาเซลเซียล รวมถึงแหล่งน้ำและอากาศบริสุทธิ์ที่ไหลเวียนอยู่ตลอดปี
ความพิเศษของดิน น้ำ อากาศ และความสูง สร้างผลผลิตที่สมบูรณ์โดยไม่ต้องใช้สารเคมีมาปรุงแต่ง ทำให้กาแฟโบลาเวนเป็นกาแฟสะอาด จากแหล่งผลิตที่สะอาด
“ปุ๋ยธรรมชาติช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม ขี้ทั้งหลายเอาไปใส่ต้นกาแฟแล้วดีหมด ขี้วัว ขี้กาแฟ มีอยู่ขี้เดียวที่ไม่ดี ขี้ตั๊วะ” คุณพ่อสมบูรณ์เล่นมุกอย่างอารมณ์ดี
สิ่งที่เครือข่ายสหกรณ์เกษตร Jhai Coffee Farmer’s Cooperative ให้ความสำคัญเป็นพิเศษ คือการรณรงค์เพื่อปลูกฝังการทำเกษตรกรรมแบบปลอดสารพิษ
แม้ว่าจะเปลี่ยนมาปลูกกาแฟเป็นหลัก แต่เมื่อก่อนชาวไร่ทำเกษตรกรรมตามมีตามเกิด ไม่มีเทคโนโลยี ไม่มีองค์ความรู้ใดๆ ปีไหนฟ้าฝนอำนวย ปีนั้นก็ได้ผลผลิตดี ปีไหนแล้งฟ้าฝนไม่เป็นใจ ก็มีอันต้องตกอับการปลูกกาแฟในลักษณะนี้ดำเนินมาอย่างยาวนาน จนเพิ่งมาเปลี่ยนแนวคิดในการทำไร่กาแฟเมื่อไม่กี่สิบปีมานี้เอง
คุณพ่อสมบูรณ์อธิบายว่า “ชาวไร่เขาซื่อ เขาไม่มีความรู้ว่าอะไรดีหรือไม่ดี” ในแต่ละเดือนจึงต้องมีการประชุมเพื่อให้ความรู้กับเกษตรกรลูกบ้าน และสร้างความเข้าใจให้รู้ ว่าถ้าเอาสารเคมีมาใช้แม้แต่นิดเดียวมันจะแทรกซึมสู่ดิน ไหลไปสู่ลำธาร แล้วเราก็เอาน้ำนั้นมากินมาใช้ เอาสารพิษเข้ามาสู่ตัวเรา
“เมื่อก่อนรัฐบาลห้ามใช้ยาฆ่าหญ้า ห้ามเกษตรกรอย่างไรก็ห้ามไม่อยู่ แต่ผมห้ามอยู่ ผมแค่ตอกย้ำความจริงของสารพิษเหล่านั้นกับชาวไร่” คุณพ่อบอกด้วยเสียงจริงจัง
คุณพ่อเล่าต่อถึง มาดามเหลื้อง ลิดดัง หรือที่ชาวไร่เรียกว่า คุณแม่ดาวเฮือง ผู้ก่อตั้ง ‘ดาวคอฟฟี่’ ผู้นำและหัวเรี่ยวหัวแรงสำคัญ ในการเปลี่ยนแปลงกรรมวิธีปลูกกาแฟของเกษตรกรลาวสู่ความยั่งยืน
ดาวคอฟฟี่ คือบริษัทกาแฟสัญชาติลาวยักษ์ใหญ่ที่คนไทยคุ้นหน้าคุ้นตา
ผู้ประกอบการช่วยชาวบ้านอย่างนั้นหรือ ฉันสงสัย
คุณพ่อยิ้มก่อนตอบว่า “ดาวเฮืองช่วยพลิกชีวิตและความเป็นอยู่ของชาวไร่กาแฟบนภูเพียงโบลาเวนเลยล่ะ”
04
ใจถึงใจ
ฉันเอ่ยคำร่ำลา “ขอบใจหลาย” กับผู้นำชาวไร่ทั้ง 3 คน เพื่อนั่งรถฝ่าสายฝนที่เริ่มโปรยปรายลงมาอีกครั้ง อาคารหน้าตาทันสมัยสะอาดตาตรงหน้า คือที่ตั้งของโรงงานดาวคอฟฟี่ จุดหมายแห่งสุดท้ายของเราในวันนี้
คุณลุงหน้าตาใจดีผู้ดริปกาแฟหอมฟุ้งให้ฉันชิมคือ แดง วัน หลวง รองผู้อำนวยการกลุ่มบริษัทดาวเฮืองแห่งดาวคอฟฟี่ คุณลุงแดงบอกว่า กรีนบีนสดใหม่ที่กลายเป็นเครื่องดื่มในแก้วตรงหน้าฉันคือเมล็ดกาแฟจากหัวใจของเหล่าชาวไร่บนที่ราบสูงโบลาเวน
แรกเริ่มคุณแม่ดาวเฮืองรับซื้อเมล็ดกาแฟจากชาวไร่เพื่อส่งออกกรีนบีนไปขายที่ต่างประเทศ ด้วยรสชาติและคุณภาพจากแหล่งปลูกชั้นดีอย่างโบลาเวนทำให้ส่งออกไปเท่าไหร่ก็ขายหมดเกลี้ยงทุกครั้ง คุณแม่ดาวเฮืองจึงมีความเห็นว่าควรมีไร่กาแฟเป็นของตัวเอง เพื่อช่วยเพิ่มผลผลิตของโบลาเวนให้มากขึ้น
จากนักธุรกิจส่งออกสู่การเป็นเกษตรกรไร่กาแฟ
กล้ากาแฟต้นแรกของคุณแม่ดาวเฮืองเริ่มปลูกใน ค.ศ. 1998 หลายสิบปีของการลองผิดลองถูกและพัฒนาเทคนิคในการปลูกของไร่ดาวเฮือง โดยอาศัยเทคโนโลยีที่แม่นยำผสมผสานไปกับองค์ความรู้ดั้งเดิมของชาวไร่ท้องถิ่นบนพื้นที่สัมปทานขนาด 300 เฮกตาร์ ที่ความสูง 1,200 เมตรจากระดับน้ำทะเล ไร่ดาวเฮืองปลูกเฉพาะกาแฟสายพันธ์อาราบิก้า
อย่างที่คุณพ่อสมบูรณ์บอกฉันก่อนหน้านี้ว่า ทุกวันนี้ไร่ดาวเฮืองเป็นเหมือนไร่ต้นแบบของเกษตรกรโบลาเวน Jhai Coffee Farmer’s Cooperative ก็มักพาชาวไร่มาดูวิธีการปลูกต้นกาแฟแบบมีคุณภาพที่นี่ ไร่กาแฟทั่วไปขนาด 1 เฮกตาร์ เก็บเกี่ยวลูกกาแฟได้อย่างเก่งไม่เกิน 15 ตัน แต่ไร่ดาวเฮืองซึ่งใช้ปุ๋ยอินทรีย์จากกากกาแฟผลิตเอง กลับได้ผลผลิตถึง 25 – 35 ตัน
“สิ่งที่ดาวเฮืองทำไม่ใช่การสั่งให้ทำ แต่เป็นการทำให้ดู” ความสัมพันธ์ระหว่างบริษัทยักษ์ใหญ่และชาวไร่รายเล็กรายน้อยบนที่ราบสูงโบลาเวนจึงเต็มไปด้วยความปรารถนาดีระหว่างกัน
“ทุกคนมีจุดมุ่งหมายเดียวกัน คือการพัฒนากาแฟลาว” คุณลุงแดงเอ่ยขึ้นหลังยกกาแฟขึ้นจิบ
กาแฟที่โบลาเวนเพิ่งได้รับการรับรอง GI อย่างเป็นทางการ อย่างที่บอกไปข้างต้นว่า GI คือเครื่องหมายรับรองความพิเศษของกาแฟที่งอกเงยขึ้นบนขุมทรัพย์แห่งธรรมชาตินี้
สมาคมกาแฟลาวที่มีคุณแม่ดาวเฮืองเป็นประธาน ตัวแทนเกษตรกรผู้ผลิต และชาวไร่ผู้ปลูกตั้งแต่ต้นน้ำไปปลายน้ำ คือผู้ช่วยกันผลักดันการได้รับ GI ของกาแฟโบลาเวน ซึ่งจะช่วยสร้างความเชื่อมั่นและเพิ่มมูลค่าให้กับกาแฟโบลาเวน
คุณลุงแดงอธิบายว่า “แต่ก่อนเวลาเราเอากาแฟไปขายที่ต่างประเทศ บางครั้งโดนกดราคา เพราะเขาอ้างว่าไม่รู้จักโบลาเวน ไม่รู้จักกาแฟลาว เมื่อมีเครื่องหมายรับรองคุณภาพแหล่งผลิตอย่าง GI กาแฟลาวจะได้รับการยอมรับมากขึ้น”
นี่จึงเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของการพัฒนากาแฟลาว ที่คนลาวร่วมแรงร่วมใจกันทำให้เกิดขึ้น
คุณลุงแดงเล่าต่อถึงโครงการ 2+3 ที่ดาวคอฟฟี่จัดทำขึ้นติดต่อกันมาหลายปีแล้ว
2 หมายถึง ของ 2 สิ่งที่ชาวไร่มี นั่นคือแรงงานและที่ดิน
3 หมายถึง ของ 3 อย่างที่ดาวคอฟฟี่ตั้งใจมอบให้แก่ชาวไร่
อย่างแรกคือ ต้นอ่อนกาแฟ ไร่ดาวเฮืองจะเพาะพันธุ์แจกจ่ายให้กับชาวไร่จำนวน 1 ล้านต้นในแต่ละปี อย่างที่สองคือ องค์ความรู้ในการปลูกและดูแลต้นกาแฟให้เจริญงอกงามที่ชาวไร่เข้ามาเรียนรู้ได้เสมอ และอย่างสุดท้ายคือ สัญญาใจแบบไม่มีข้อผูกมัด ในการเป็นพันธมิตรทางการค้าระหว่างชาวไร่ที่นำผลกาแฟมาขาย และดาวคอฟฟี่ ที่รับซื้อเพื่อนำไปเข้าสู่กระบวนการผลิตและส่งออกต่อไป
สิ่งที่สำคัญไปกว่าผลผลิตที่ได้จากชาวไร่ คือชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของเกษตรกรลาว ชีวิตชาวบ้านจากที่แต่ก่อนเป็นแค่ลูกจ้างคนอื่น เมื่อมีความรู้เรื่องกาแฟที่ตนเองปลูกอย่างลึกซึ้ง ได้รับโอกาสในการพัฒนาความรู้ ความสามารถทางด้านเกษตรกรรม ตอนนี้พวกเขาเติบโตเป็นเจ้าของไร่กาแฟของตัวเอง แถมยังหยั่งรากลึกลงสู่ผืนดินโบลาเวนอย่างแข็งแรง แบบต้นกาแฟของพวกเขาเปี๊ยบ
ดาวคอฟฟี่ คือผู้ผลิตและส่งออกเมล็ดกาแฟและกาแฟสำเร็จรูปอับดับหนึ่งของประเทศ สปป.ลาว โดยมีจุดเด่นคือการใช้กาแฟสายพันธุ์อาราบิก้าคุณภาพดีที่ปลูกบนที่ราบสูงโบลาเวนทั้งหมด
ปัจจุบัน ดาวคอฟฟี่มีร้านกาแฟสาขาต้นแบบที่ศูนย์การค้าสยามสแควร์วัน ขายกาแฟคู่ไปกับเบเกอรี่ที่พัฒนาสูตรโดยเชฟชาวฝรั่งเศส รวมถึงผลิตภัณฑ์ของกลุ่มบริษัทดาวเฮืองอย่างผลไม้อบแห้งและชาเขียว
