The Cloud และ TCP Spirit จัดกิจกรรมพาคนเมืองออกไปเรียนรู้วิธีการดูแลต้นไม้ใหญ่ในเมืองกับกลุ่ม BIG Trees ในกิจกรรม ‘TCP Spirit ครั้งที่ 1 หมอต้นไม้ สวนลุมพินี’ เมื่อวันเสาร์ที่ 21 กรกฎาคมที่ผ่านมา เพื่อให้อาสาสมัครทั้ง 160 คน ได้มีส่วนร่วมในการดูแลต้นไม้ใหญ่ในเมือง และทำให้ต้นไม้ที่เรามีอยู่เติบโตไปอย่างมีคุณภาพมากขึ้น ผ่านกิจกรรม 5 ฐานที่พาอาสาสมัครไปเรียนรู้วิธีการดูแลต้นไม้กับ BIG Trees นอกจากได้ความรู้สนุกๆ กับวิทยากรแล้ว ยังมีนักแสดงหนุ่มที่มีใจรักสิ่งแวดล้อมอย่าง อเล็กซ์ เรนเดล ซึ่งเป็น TCP Spirit Ambassador มาร่วมตรวจสุขภาพและดูแลต้นไม้ใหญ่ไปพร้อมๆ กันกับเรา

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

TCP Spirit คือโครงการอาสาสมัครของกลุ่มธุรกิจ TCP ผู้ผลิตเครื่องดื่มชั้นนำของไทยและของโลก อาทิ กระทิงแดง (เรดบูล), เรดดี้, สปอนเซอร์, แมนซั่ม และเพียวริคุ รวมทั้งแบรนด์ขนมขบเคี้ยวซันสแนค โดยโครงการนี้ต่อยอดมาจากจากโครงการ ‘กระทิงแดง สปิริต’ โครงการเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อมที่มุ่งมั่นขับเคลื่อนสังคมไทยสู่ความยั่งยืนผ่านกิจกรรมอาสาสมัครมายาวนาน โดยในปีนี้เป็นปีแรกที่กิจกรรมอาสาสมัครของกลุ่มธุรกิจ TCP จะอยู่ภายใต้ชื่อเรียกใหม่ ‘TCP Spirit’ เพื่อสะท้อนความมุ่งมั่นของทั้งองค์กรในการส่งต่อพลังให้ชุมชนและสังคม โดยชวนคนรุ่นใหม่ออกมามีส่วนร่วมในการสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับชุมชนและสังคม

 TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

ตรวจสุขภาพประจำต้น

การตรวจสุขภาพของต้นไม้ใหญ่ ก็คล้ายกับการตรวจสุขภาพของคนเรา

ชื่อเล่นและชื่อพฤกษศาตร์ของต้นไม้ ก็คล้ายกับชื่อ-นามสกุลของเรา ข้อมูลเหล่านี้จึงเหมือนกับข้อมูลของคนไข้ที่หมอต้นไม้อาสาจำเป็นต้องรู้ก่อนที่จะตรวจสุขภาพต้นไม้ เช่น ไม้ยืนต้นสูงใหญ่ใบเขียวขจี ผลเป็นฝักยาวรสชาติอมเปรี้ยวอมหวาน มีชื่อน่ารักว่า ‘มะขาม’ ส่วน Tamarindus Indica เป็นชื่อจริงทางพฤกษศาสตร์  

พอเริ่มรู้จักชื่อเสียงเรียงนามกันแล้ว ก่อนตรวจสุขภาพต้นไม้จะต้องวัดส่วนสูงจากโคนติดพื้นดินจนถึงเรือนยอดด้วยฮากา อัลติมิเตอร์ และวัดความอวบอ้วนของลำต้นด้วยสายวัดขนาดยาว

 TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

อาสาสมัครจะต้องรู้จักวิธีสังเกต ‘บ้าน’ ของต้นไม้ หรือสภาพแวดล้อมที่ต้นไม้อยู่ว่ามีความเป็นอยู่อย่างไร มีการรับแรงลมที่ดีหรือไม่ มีอาคารหรือเพื่อนต้นไม้ด้วยกันโอบล้อมไว้หรือเปล่า และอย่าลืมสังเกตบริเวณโคนต้นด้วยว่ามีน้ำแช่ขัง หรือมีวัสดุมาปิดทับการหายใจของโคนต้นหรือไม่

จากนั้นตรวจสุขภาพกันต่ออย่างละเอียดตั้งแต่ราก ลำต้น และเรือนยอด (กิ่ง ก้าน และใบ) ต้องดูความสมดุลของเรือนยอด ความผิดปกติของสีใบและเปลือก ดูรอยแผลของต้นไม้ สังเกตลักษณะของราก รากขด รากถูกตัด หรือรากงัดลอย กิ่งแห้งและกิ่งผุ หากพบต้องแก้ไขหรือปรึกษารุกขกร เพราะถือเป็นความเสี่ยง อาจหักหรือโค่นลงมาได้ในอนาคต

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

หากประเมินสุขภาพของต้นไม้ใหญ่แล้วอยู่ในเกณฑ์ความเสี่ยงสูง อย่าปล่อยปละละเลย ควรรีบปรึกษารุกขกรให้เข้ามาดูแลต้นไม้ของเรา เพื่อให้ต้นไม้ต้นนั้นอยู่กับเราไปนานแสนนาน

มนุษย์เชื่อมโยงกับระบบนิเวศ ต้นไม้ก็เช่นกัน

นักสืบธรรมชาติเป็นกิจกรรมที่จะทำให้อาสาสมัครเข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญของระบบนิเวศ ผ่านการจำลองตนเองเป็นสิ่งมีชีวิตภายในสวนลุมพินี มีตั้งแต่สิ่งมีชีวิตที่เล็กที่สุดอย่างไลเคน เห็ด ไปจนถึงตัวเงินตัวทอง งู กระรอก ผีเสื้อ ต้นกระดุมทอง และต้นไม้ใหญ่

อาสาสมัครต้องจำลองตนเองเป็นสิ่งมีชีวิต และหากคิดว่าสิ่งมีชีวิตของตนเองเชื่อมโยงกับสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ก็ให้นำเชือกไปผูกไว้กับข้อมือของเพื่อนที่เป็นสิ่งมีชีวิตนั้น

 TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

  หลังจากจบเกมนี้ ข้อมือของอาสาสมัครที่จำลองตนเองเป็นต้นไม้ใหญ่เต็มไปด้วยเชือกหลากสีสัน แสดงให้เห็นว่าต้นไม้ใหญ่ เชื่อมโยงกับสิ่งมีชีวิตทุกชนิด เพราะต้นไม้เป็นผู้ผลิตขั้นต้น ทั้งอาหารและที่อยู่อาศัย และในระบบนิเวศเองสิ่งมีชีวิตทุกชนิดเชื่อมโยงกันหมด อาจจะเป็นผู้ล่า ผู้ถูกล่า ผู้แข่งขัน หรือพึ่งพาอาศัยกัน ทุกอย่างล้วนเกื้อกูลกันทำให้เกิดความสมดุล

 TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

ก่อนจากกันวิทยากรจาก BIG Trees ตั้งคำถามชวนคิดว่า “ถ้าสวนลุมพินีไม่มีต้นไม้เลยสักต้น อะไรจะได้รับผลกระทบบ้าง”

ไม่ว่าเกมนี้เราจะได้รับบทบาทให้นกพิราบที่อาศัยกิ่งสูงเป็นบ้าน กระรอกน้อยที่แอบแทะผลไม้น้อยใหญ่เป็นอาหาร หรือมนุษย์ที่อาศัยร่มเงาของต้นไม้คอยพักพิงยามเหนื่อยล้า ก็คงเห็นภาพการสูญเสียไม่ต่างกัน

ปรุงดินให้อร่อยจนต้นกล้าติดใจ

หลังจากทำความรู้จักกับต้นไม้ใหญ่ ตรวจสุขภาพและประเมินความเสี่ยงของต้นไม้กันมาแล้ว วิทย์ – ศิริวิทย์ ริ้วบำรุง เจ้าของ Little Tree Garden จะมาสอนวิธีการเพาะกล้าและแนะนำการปรุงดินที่ทุกคนสามารถกลับไปปรุงและปลูกกันได้ง่ายๆ ที่บ้าน

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

อาสาสมัครจะได้ต้นกล้าของต้นเองได้ ทั้งต้นหมาก ต้นลิ้นมังกร และต้นมะขวิด ซึ่งปัจจุบันเป็นต้นไม้ที่ค่อนข้างหายาก แต่หลังจากเพาะกล้าแล้วต้องอดใจรอเสียหน่อยกว่ามะขวิดจะผลิตผลอร่อยให้เราได้ลิ้มลองกัน

แต่ก่อนจะลงมือปรุงดิน วิทย์ชวนอาสาสมัครสังเกตการปลูกกล้าหรือต้นไม้ด้วยดินถุงตามท้องตลาด เมื่อปลูกไปได้สักระยะ จะเห็นว่าดินเหลือน้อย ต้นไม้กองอยู่ก้นกระถาง เป็นเพราะการย่อยสลายของอินทรีย์วัตถุ (กิ่งไม้ขนาดเล็ก ใบก้ามปู ขุยมะพร้าว ฯลฯ) ที่ผสมมามีมากกว่าจำนวนดิน ฉะนั้นก่อนที่เราจะปลูกต้นไม้สักต้น ควรนำดินถุงมาปรุงใหม่อีกครั้งเพื่อให้ประสิทธิภาพของดินดีกว่าเดิม

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินีTCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

เมื่อต้นกล้าพร้อม วัตถุดิบพร้อม ดินรสเลิศก็ถูกคลุกเคล้าให้เข้ากัน

ส่วนผสมทุกชนิดล้วนมีประโยชน์ต่างกัน อย่างดินขุยไม้ไผ่จะมีลักษณะร่วน เมื่อโดนน้ำจะจับตัวกันแน่นคล้ายดินเหนียว กากมะพร้าวสับจะทำให้ดินมีช่องอากาศมากขึ้น รากเดินสะดวก ขุยมะพร้าวละเอียดมีความสามารถควมคุบการระเหยของความชื้นในดินได้ อุ้มน้ำได้อย่างยอดเยี่ยม

ข้อควรระวังคือควรเลือกปุ๋ยคอกจากมูลสัตว์ให้เหมาะสมกับขนาดของต้นไม้ เพื่อลดอาการช็อกของกล้าหรือต้นไม้ที่กำลังจะปลูก

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

ตัดแต่งกิ่งที่เคยพัง ให้ปังและถูกวิธี

เมื่อต้นไม้ใหญ่แตกกิ่งก้านสาขาออกมาชนตัวบ้าน เรามักเข้าใจผิดว่าต้นไม้กำลังทำร้ายบ้านจนต้องไปโค่นต้นออกทั้งหมด แต่ความจริงเราสามารถตัดกิ่งที่มีปัญหาเพียงกิ่งเดียวออกไปได้ BIG Trees จึงมาสอนอาสาสมัครให้ตัดกิ่งให้ถูกหลักและถูกขั้นตอน

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

วิธีการตัดที่ถูกต้องจะเริ่มจากการตัดชิดคอกิ่ง เพราะจะทำให้แผลปิดเองตามธรรมชาติ แล้วบากด้านล่างของกริ่งเพื่อกันกิ่งฉีก จากนั้นใช้เลื่อยตัดด้านบนให้กิ่งขาดออกจากกัน และสุดท้ายตัดเก็บตอให้ชิดโคนกิ่ง 3 ขั้นตอนแสนง่าย ใครก็สามารถทำได้

  อีกหนึ่งเทคนิคในการตัดต้นไม้ที่ถูกต้องควรนำใบออกจากต้นไม่เกิน 25% เพื่อป้องกันอาการช็อกของต้นไม้ เพราะใบเป็นสิ่งที่ต้นไม้ห่วงแหน เป็นอวัยวะสำคัญในการสร้างคลอโรฟิลล์ซึ่งมีส่วนสร้างและหมุนเวียนพลังงานหล่อเลี้ยงชีวิต หากตัดจนใบหายไปหมดแล้วไม่มีใบใหม่แตกออกมาจะทำให้ต้นไม้ต้นนั้นยืนต้นตายในที่สุด

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินีTCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

ไม่ว่าจะสูงแค่ไหน รุกขกรก็ปีนถึง

‘สุดยอด’ นอกจะเป็นคำชมแล้ว ยังหมายถึงสุดยอดจริงๆ เพราะรุกขกรคนเก่งจาก BIG Trees สามารถเดินไปตัดแต่งกิ่งเสี่ยงถึงสุดปลายยอดของต้นไม้ใหญ่

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

กิจกรรมสุดท้ายจะพาอาสาคนเมืองปีนป่าย ไต่เชือกสูงจำลองตนเองเป็น รุกขกร เพื่อเรียนรู้ความยากลำบากของอาชีพหมอต้นไม้ตั้งแต่โคนต้นยันสุดปลายยอด และทำความเข้าใจว่าทำไมรุกขกรจะต้องปีนต้นไม้สูงเทียมตึกหลายชั้น เพราะต้นไม้ใหญ่หลายต้นไม่ได้อยู่ในพื้นที่ที่รถเครนเข้าถึง ทำให้จำเป็นต้องใช้รุกขกรตัวเป็นๆ ปีนป่ายขึ้นไปพร้อมอุปกรณ์ตัดแต่งเพื่อดูแลต้นไม้อย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะการตัดกิ่งที่เสี่ยงมีความละเอียดอ่อนมาก การปีนป่ายของรุขกรทำหน้าที่ได้ตรงจุด แม่นยำ ถูกต้อง และมีอุปกรณ์รักษาความปลอดภัยช่วยตลอดการปฏิบัติภารกิจ

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

TCP Spirit ครั้งที่ 1 หมอต้นไม้ สวนลุมพินี เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการเรียนรู้วิธีการดูแลต้นไม้ใหญ่ในเมืองผ่านการเพาะกล้า ตัดแต่ง และปีนป่าย กับรุกขกรจาก BIG Trees หากใครพลาดกิจกรรมครั้งนี้ไม่ต้องเสียใจ เพราะกิจกรรมของ TCP Spirit ยังไม่หมดเพียงเท่านี้ เกาะกิ่งปีนป่ายติดตาม The Cloud และ TCP Group ไว้ให้ดี เราจะมีกิจกรรมอีกเร็วๆ นี้แน่นอน

TCP Spirit, หมอต้นไม้, สวนลุมพินี

Writer

สุทธิดา อุ่นจิต

สุทธิดา อุ่นจิต

กรุงเทพฯ - เชียงใหม่ สู่ ลาดพร้าว - สุขุมวิท , พูดภาษาพม่าได้นิดหน่อย เป็นนักสะสมกระเป๋าผ้า ชอบหวานน้อยแต่มักได้หวานมาก

Photographers

Avatar

ธีรพันธ์ ลีลาวรรณสุข

ช่างภาพ นักออกแบบกราฟิก นัก(หัด)เขียน โปรดิวเซอร์และผู้ดำเนินรายการพอดแคสต์ และอื่นๆอีกมากมายแล้วแต่ว่าไปเจออะไรน่าทำ IG : cteerapan

มณีนุช บุญเรือง

มณีนุช บุญเรือง

ช่างภาพสาวประจำ The Cloud เป็นคนเชียงใหม่ ชอบแดดยามเช้า การเดินทาง และอเมริกาโน่ร้อนไม่น้ำตาล