เราเรียกน้ำยาล้างจานจนติดปากว่า ‘ซันไลต์’
ใครเป็นเหมือนกันบ้างที่ยี่ห้อนี้กลายมาเป็นชื่อแรกในหัวเมื่อคิดถึงน้ำยาล้างจาน ซันไลต์เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1884 โดยบริษัทอังกฤษชื่อ Lever Brothers ที่ก่อตั้งโดย William Hesketh Lever เขาขยายกิจกรรมร้านขายของชำจากพ่อเท่าที่ทำได้ ก่อนจะมองหาโอกาสทำธุรกิจใหม่ๆ ซึ่งสุดท้ายก็เลือกสบู่ทำความสะอาด เพราะงานแรกในชีวิตของเขาคือการตัดและห่อสบู่ก้อนที่ร้านขายของชำของพ่อ
ตั้งแต่นั้นซันไลต์ก็เติบโตมาเรื่อยๆ อย่างในช่วงกลางของ 1890s ที่ขายสบู่ได้ถึง 40,000 ตันต่อปี แล้วจึงค่อยๆ ขยายธุรกิจไปยังทวีปอื่นๆ และหนึ่งในนั้นคือ ประเทศไทย ซึ่งเรามีโอกาสได้คุยกับ ฤชุพัณณ์ ชูครุวงศ์ ผู้จัดการฝ่ายการตลาดผลิตภัณฑ์ล้างจาน บริษัท ยูนิลีเวอร์ ไทย เทรดดิ้ง จำกัด ถึงเรื่องราวของแบรนด์น้ำยาล้างจานที่อยู่ในใจตลอดมา
ดูเผินๆ ซันไลต์อาจจะเป็นแค่ธุรกิจอุปโภคบริโภคธรรมดาที่เราเคยชินจนไม่ตื่นเต้นกับมันแล้ว แต่จริงๆ เบื้องหลังของซันไลต์มีอะไรสนุกมากกว่านั้น น้อยคนอาจไม่รู้หรือไม่เคยรู้ว่า
ผลสำรวจของแบรนด์พบว่ามีคนนำซันไลต์ไปใช้ทำอย่างอื่นนอกจากล้างจาน
Port Sunlight สถานที่ท่องเที่ยวในเมืองลิเวอร์พูลเป็นผลพวงมาจากโรงงานของซันไลต์ในศตวรรษที่ 19
น้ำยาล้างจานซันไลต์แบบไม่ใช้น้ำมีแค่ในแอฟริกาเท่านั้น
เคยมีคนสับสนระหว่างขวดซันไลต์กับน้ำมะนาว
วิธีล้างจานของคนไทยมี 3 แบบหลักๆ
และซันไลต์พัฒนาผลิตภัณฑ์เพราะเชื่อว่าน้ำยาล้างจานที่ดีจะทำให้ผู้บริโภคได้ออกไปใช้ชีวิต
ขณะที่เราเขียนบทความนี้อยู่ เราไม่ได้มองซันไลต์ว่าเป็นน้ำยาล้างจานที่จะเจอบนซิงค์ในบ้านเสมอ แต่เป็นเหมือนบางอย่างที่โตมาด้วยกัน
1 สินค้าแรกไม่ใช่น้ำยาล้างจาน แต่เป็นสบู่ซักผ้า
สบู่ซันไลต์ออกสู่ตลาดในปี ค.ศ. 1884 เพราะในช่วงนั้น ประเทศอังกฤษกำลังประสบปัญหาความยากจนและสุขภาพ Lever เจ้าของจึงต้องการสร้างผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่คนทั่วไปสามารถเข้าถึงในราคาที่จับต้องได้ โดยสบู่ซันไลต์รุ่นแรกมีไว้ใช้ซักผ้าและทำความสะอาดทั่วไป ทั้งยังเป็นสบู่ทำความสะอาดอันแรกที่มีแบรนด์ยี่ห้ออย่างชัดเจน
2 ซันไลต์เคยเปลี่ยนแพ็กเกจเพราะกลัวคนเข้าใจผิดว่าเป็นน้ำมะนาว
ในปี ค.ศ. 1971 ซันไลต์เปลี่ยนรูปแบบจากการเป็นสบู่มาเป็นแบบน้ำ แพ็กเกจใหม่นี้มีรูปมะนาวขนาดใหญ่ และมีคำอธิบายเล็กๆ ว่า ‘น้ำยาทำความสะอาด’ สุดท้ายแบรนด์ตัดสินใจออกแบบบแพ็กเกจใหม่เนื่องจากมีคำร้องเรียนจากทางบ้านว่า อาจจะทำให้เด็กเข้าใจผิดว่าเป็นน้ำมะนาวแล้วเอาไปดื่ม
3 บ้านพนักงานกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของลิเวอร์พูล
ถ้าใครเคยไปลิเวอร์พูลคงพอคุ้นๆ กับ Port Sunlight สถานที่ท่องเที่ยวที่อุดมไปด้วยศิลปวัฒนธรรม มีทั้งพิพิธภัณฑ์ แกลเลอรี่ ร้านอาหาร ผับบาร์ต่างๆ แต่น้อยคนจะรู้ว่าบริเวณนี้เคยเป็นหมู่บ้านพนักงานของโรงงานซันไลต์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1888 ซึ่งชื่อก็ล้อมาจากชื่อแบรนด์นั่นแหละ
4 ซันไลต์เคยสร้างสถิติกินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ด ในฐานะน้ำยาล้างจานที่มีอายุการใช้งานยาวนานที่สุด
ใน พ.ศ.2553 ผลิตภัณฑ์ซันไลต์เลมอน เทอร์โบ สร้างสถิติกินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ด ในฐานะน้ำยาล้างจานที่มีอายุการใช้งานยาวนานที่สุด สามารถล้างจานได้ถึง 10,488 ใบ และในปี พ.ศ.2557 ได้ทำลายสถิติตัวเองด้วยการล้างจานได้ถึง 40,800 ใบ
5 Pain point ในการล้างจานของคนไทยคือ คราบมัน
เพราะเป็นแบรนด์ระดับนานาชาติ การทำความเข้าใจว่าผู้บริโภคในแต่ละประเทศต้องการอะไร อุปสรรคในชีวิตประจำวันเขาคืออะไร จึงเป็นเรื่องสำคัญ นั่นหมายถึงว่าการออกผลิตภัณฑ์สักชิ้น ไม่ได้เกิดจากความต้องการจากแบรนด์แม่ทั้งหมด แต่ซันไลต์ประเทศไทยต้องทำงานร่วมกันตามบริบทและวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ ยกตัวอย่างเช่น อุปสรรคของคนไทยคือ คราบมัน ถ้าลองสังเกตดีๆ จะพบว่าคนไทยมีวิธีล้างจานหลายรูปแบบ หนึ่ง หยดน้ำยาล้างจานบนฟองน้ำ สอง หยดน้ำยาล้างจานบนจาน และสามคือแบบที่ล้างในกะละมัง ซันไลต์จึงพยายามนำเสนอผลิตภัณฑ์ที่สามารถขจัดคราบมันไม่ว่าล้างจานด้วยวิธีไหน นอกจากนี้ ยังมีความต้องการใหม่ๆ เข้ามาตลอด เช่น น้ำยาล้างจานสำหรับภาชนะสำหรับเด็ก สำหรับผิวแพ้ง่าย สำหรับขจัดกลิ่นกำจัดยาก เช่น อาหารทะเล น้ำปลา กระเทียม เป็นต้น
6 น้ำยาล้างจานแบบสเปรย์คือคำตอบของไลฟ์สไตล์ในปัจจุบัน
ซันไลต์เป็นแบรนด์ที่ให้ความสำคัญกับผู้บริโภค ที่ผ่านมาจึงมีนวัตกรรมมากมาย จากสบู่ ครีม มาสู่น้ำยาล้างจานแบบใส และในยุคที่ใครๆ ก็ใช้กระบอกน้ำหรือหลอดลดโลกร้อน ปัญหาที่พบอย่างแรกคือการทำความสะอาดที่ฟองน้ำเข้าไปไม่ถึง หลังจากผ่านการทำงานร่วมกันระหว่างซันไลต์ประเทศไทยและโกลบอล ซันไลต์ในฐานะแบรนด์ที่ฟังเสียงของผู้ใช้มาตลอดจึงออกผลิตภัณฑ์ใหม่เป็นน้ำยาล้างจานชนิดสเปรย์ สามารถล้างคราบสกปรกออกได้โดยไม่ต้องถู ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยลดอุปสรรคการใช้งานในชีวิตประจำวันได้ไม่มากก็น้อย
7 มีคนใช้ซันไลต์ล้างมอเตอร์ไซค์ และซันไลต์กลิ่นซากุระมีแค่ประเทศไทย
จากการสอบถามผู้บริโภคคนไทยพบว่ามีการนำซันไลต์ไปล้างรถมอเตอร์ไซค์ เพราะสามารถขจัดคราบน้ำมันได้ดี และผลิตภัณฑ์ซันไลต์บางชนิดไม่เหมือนกันในแต่ละประเทศ ประเทศไทยชอบเรื่องกลิ่นและความสวยงาม จึงมีผลิตภัณฑ์เฉพาะบ้านเราอย่างน้ำยาล้างจานกลิ่นซากุระ ที่แม้แต่ญี่ปุ่นก็ยังไม่มี ส่วนประเทศญี่ปุ่นจะมีซันไลต์แบบโฟมที่พัฒนามาจากพฤติกรรมของคนในประเทศเขา หรืออย่างในแอฟริกา มีซันไลต์สูตรที่สามารถเช็ดออกได้เลยโดยไม่ต้องใช้น้ำ ซึ่งพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาวิกฤตขาดแคลนน้ำในประเทศ
8 ไม่ใช่แค่น้ำยาล้างจาน แต่คือสิ่งที่ทำให้ชีวิตดีขึ้น
วิธีการทำความเข้าใจผู้บริโภคของซันไลต์คือการไปคุยที่บ้าน เพื่อที่จะได้เห็นชีวิต ครอบครัว และวิธีล้างจานของเขา หัวใจหลักของการเข้าหาผู้บริโภคคือ การไปฟังความคิดเห็น ไม่ใช่เข้าไปนำเสนอไอเดียหรือขายของ วิธีการแบบนี้ทำให้เข้าใจชีวิตผู้ใช้ เขาตื่นกี่โมง มีลูกกี่คน มีความฝัน มีความต้องการอะไร เพราะซันไลต์ไม่ได้มองว่าตัวเองเป็นแค่ผลิตภัณฑ์ แต่มีแนวคิดอยากให้ผู้บริโภคมีชีวิตที่ดีขึ้น ได้ทำตามความฝันของตัวเอง เป้าหมายของแบรนด์จึงเป็นการพยายามสร้างผลิตภัณฑ์ ที่จะช่วยทำให้การทำงานบ้านง่ายขึ้น เร็วขึ้น เพื่อที่ทุกคนจะได้มีเวลาไปทำอย่างอื่นที่อยากทำ เลยเกิดเป็นแคมเปญ #ชีวิตที่มากกว่าที่บ้าน ที่นำเสนอเรื่องราวของผู้หญิงทำงานบ้านที่มีความฝันอยากทำอะไรมากกว่านั้น
9 เปลี่ยนโลกด้วยผลิตภัณฑ์ที่มี เริ่มจากขวดพลาสติกเป็นอย่างแรก
นอกจากจะเป็นแบรนด์แรกของ Unilever แล้ว ยังเป็นแบรนด์แรกที่ได้รับการพัฒนาให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ในปี 2560 มีการออกแบบบรรจุภัณฑ์ใหม่ทั้งหมด จากเดิมที่เป็นขวดสีเหลืองขุ่นเปลี่ยนเป็นขวดใสที่ทำจากพลาสติกคุณภาพสูง (PET 100 เปอร์เซ็นต์) ซึ่งสามารถนำไปรีไซเคิลต่อได้ และจะช่วยลดปริมาณการใช้พลาสติกจำนวนถึง 274 ตันต่อปี หรือเท่ากับซันไลต์ 26 ล้านขวด มาปีนี้ ซันไลต์ได้พัฒนาบรรจุภัณฑ์ขึ้นไปอีกโดยใช้พลาสติกรีไซเคิลทั้งหมด ซึ่งสามารถช่วยลดก๊าซเรือนกระจกในกระบวนการผลิตได้ถึง 56 เปอร์เซ็นต์
10 มองอนาคตและเติบโตอย่างยั่งยืนไปพร้อมๆ กับผู้บริโภค
ซันไลต์ประเทศไทยพยายามสื่อสารเรื่องสิ่งแวดล้อมผ่านการรณรงค์หลายรูปแบบ หนึ่งในนั้นคือ การชวนคนรุ่นใหม่มาทำงานศิลปะจากพลาสติกเหลือใช้ พร้อมออกแบบขวดซันไลต์รุ่นพิเศษ ในแคมเปญ ‘ซันไลต์ Go Green Art Exhibition’ เพื่อสร้างการรับรู้ของคนต่อปัญหาสิ่งแวดล้อมและนำรายได้ส่วนหนึ่งไปมอบให้โรงเรียนทับสะแกวิทยา จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หลังจากนั้น จะมีโครงการต่อเนื่องที่ทำร่วมกับ ปตท.ชื่อ Upcyling the Ocean Thailand นำงานศิลปะเหล่านี้ไปรีไซเคิลตแล้วผลิตเป็นจีวรต่อ เพื่อบริจาคให้กับวัดในจังหวัดเดียวกัน
แบรนด์เชื่อว่า สินค้าอุปโภคบริโภคมีผลซึ่งกันและกันต่อการใช้งานของผู้บริโภค ในฐานะแบรนด์ที่ยึดความต้องการของผู้บริโภคเป็นหนึ่ง ซันไลต์จึงต้องกลับมาคิดวิธีที่จะเติบโตอย่างยั่งยืนไปพร้อมๆ กัน อย่างปัญหาสิ่งแวดล้อมในตอนนี้ที่ไม่ใช่แค่การทำตามเทรนด์เหมือนคนอื่นๆ แต่เป็นสิ่งที่ต้องทำอย่างไม่มีข้อแม้
