ชีวิตประจำวันของใครหลายคนในทุกวันนี้ ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าใช้เวลาอยู่ที่ทำงานมากที่สุด ถึงช่วงนี้จะเว้นวรรคไปบ้างเพราะต้องทำงานจากบ้าน แต่อีกไม่นานเราก็คงกลับไปทำงานตามเดิมแล้ว 

และเพราะเราใช้เวลาในแต่ละวันอยู่ที่ทำงานเยอะที่สุด เราจึงมักเจอปัญหาการใช้งานสำนักงานอยู่เสมอ บ้างก็เวลาเปิด-ปิดแอร์ทั้งตึก ทำให้ต้องอยู่ทำงานดึกแบบอึดอัด บ้างก็ต้องกินข้าวแต่ร้านเดิมๆ ในโครงการ บ้างก็ไม่มีพื้นที่สีเขียวส่วนกลางให้หย่อนใจ บ้างก็ขาดพื้นที่ออกกำลังกาย ไปจนถึงพื้นที่ออฟฟิศไม่ตอบโจทย์การใช้งานบางอย่าง แตกต่างจากออฟฟิศทั่วไป

ถ้าลองมองอาคารสำนักงานแทบทุกอาคารดู จะพบว่าหลายสิบปีที่ผ่านมารูปแบบอาคารสำนักงานให้เช่าทั้งหลายแทบไม่ได้เปลี่ยนแปลงรูปแบบ คือเป็นตึกสูงระฟ้า ตั้งอยู่ใจกลางเมือง แวดล้อมไปด้วยร้านค้า ร้านอาหาร รอบๆ อาคารที่ก็ชื่อเดิมๆ เหมือนกันไปหมด บ้างมีซูเปอร์มาร์เก็ตให้ได้ซื้ออาหารสดกลับบ้าน บ้างก็มีฟิตเนสให้ได้ออกกำลังกาย ซึ่งมันคงจะดีถ้ามีสำนักงานที่แตกต่าง และมีทางเลือกอื่นให้ชีวิตการทำงานของเราๆ กันบ้าง

ไม่นานมานี้ผมได้ยินข่าวเรื่องโครงการก่อสร้างสำนักงานที่ใช้แนวคิดใหม่ๆ ในการออกแบบ ซึ่งแตกต่างไปจากสำนักงานให้เช่าแบบเดิม ทั้งการมีพื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ยักษ์ พร้อมทะเลสาบขนาดไม่น้อยหน้าอยู่ในพื้นที่ ซึ่งพัฒนาให้เป็นทางเดิน ทางวิ่ง และทางจักรยาน ระยะทาง 2 กิโลเมตรกว่าๆ 

มีอาคารสำนักงานเตี้ยๆ ที่เชื่อมต่อถึงกันหมด พร้อมต้นไม้แสนร่มรื่น มีทางเดินที่เน้นให้คนได้เดินหรือปั่นจักรยานแทนการขับรถภายในโครงการ พร้อมกับชมดอกไม้ได้ทุกฤดูกาล มีการหมุนเวียนการใช้ทรัพยากรอย่างไฟฟ้าและน้ำภายในโครงการ รวมไปถึงเป็นโครงการที่จะช่วยพัฒนาชีวิตของคนในชุมชนลาซาลด้วย ไม่ใช่เพียงเพื่อคนเช่าโครงการเพียงอย่างเดียว 

ผมฟังแล้วก็ตาลุกวาว อิจฉาคุณภาพชีวิตของคนทำงานที่นี่มาก เพราะถือว่าเป็นโครงการที่มีวิธีคิดน่าสนใจ ในฐานะที่เป็นอาคารสำนักงานในโลกยุคที่พื้นที่สีเขียวช่างเป็นเรื่องหรูหราและมีราคาที่ต้องจ่าย โครงการแห่งนี้ชื่อ Summer Lasalle นอกจากเป็นสำนักงานให้เช่าแล้ว ที่นี่ยังมีคอมมูนิตี้มอลล์เล็กๆ ที่ชื่อ Sunny และ Easy (ซึ่งเลื่อนการเปิดไปเป็นช่วงสิ้นปีจากสถานการณ์โรคระบาด) นอกจากนี้ ยังมีแผนจะสร้างโรงแรมและศูนย์ประชุมขนาดย่อมๆ ภายในโครงการเดียวกันนี้อีกด้วย

ผมสนใจและคาใจเกี่ยวกับวิธีคิดและการออกแบบของโครงการนี้ ซึ่งถ้าอยากจะให้หายคาใจ ก็คงไม่มีใครช่วยได้ดีไปกว่าผู้บริหารโครงการ ผมจึงอยู่กับ คุณมนต์-ปิติภัทร บุรี กรรมการบริหารกลุ่มบริษัทภิรัชบุรี ผู้ดูแลโครงการ Summer Lasalle ที่ก่อนหน้าก็เคยรีโนเวตอาคารสำนักงานในชื่อ BHIRAJ TOWER at Sathon และนี่คือเรื่องราวของอาคารสำนักงานให้เช่าที่น่าอยู่น่าทำงานแห่งนี้ครับ

ออฟฟิศที่ทำให้รู้สึกเหมือน 18 อีกครั้ง

คุณมนต์เล่าให้เราฟังถึงที่มาของคอนเซปต์สำนักงานแบบใหม่ที่ทำให้เรารู้สึกเหมือน 18 อีกครั้งว่า ส่วนหนึ่งเกิดจาก Pain Point ของผู้เช่าอาคารสำนักงาน ที่ทำอะไรกับตึกที่เช่าให้ตรงกับความต้องการที่แตกต่างจากการใช้งานปกติ และอีกส่วนหนึ่งคือการที่ตัวบริษัทภิรัชนั้นยังไม่เคยมีตึกสำนักงานที่ตอบโจทย์กลุ่มธุรกิจใหม่ๆ ทั้งขนาดเล็กและกลาง ทั้งเรื่องราคาและความยืดหยุ่นในการใช้งาน จึงเกิดเป็นไอเดียทำสำนักงานให้เช่าในแนวคิด Office Campus ซึ่งเป็นการออกแบบสำนักงานที่แตกต่างจากสำนักงานแบบเดิมๆ ที่ภิรัชเคยทำมาทั้งหมด

“ตัวคอนเซปต์ออฟฟิศแคมปัสนั้น ถ้าเล่าอย่างง่ายมันคืออาคารสำนักงานที่คล้ายตึกในมหาวิทยาลัย มีตึกเตี้ยๆ หลายๆ ตึกแทนที่จะเป็นตึกสูงตึกเดียว กระจายไปอยู่ในพื้นที่โดยมีพื้นที่สีเขียวล้อมรอบ ภายในอาคารเป็นแปลนแบบเปิดโล่ง เพื่อทำให้เกิดความยืดหยุ่นของการใช้พื้นที่ และแยกส่วนของพื้นที่จอดรถออกไปรวมกันอยู่อีกที่หนึ่ง ด้วยรูปแบบของตึกออฟฟิศที่มีในท้องตลาดตอนนี้ไม่ค่อยมีตัวเลือกเท่าไหร่ มีแต่แบบเดิมๆ ผมก็อยากให้บรรยากาศสำนักงานออกมาเป็นสำนักงานที่ดูสนุกหน่อย แบบที่พนักงานจะใส่ขาสั้นมาทำงานก็ไม่รู้สึกเขินหรืออาย มาทำงานเหมือนกับทุกวันเป็นวันศุกร์อะไรแบบนั้น ให้ที่มารู้สึกมีพลังงานในการทำงาน 

“คนทำงานในยุคนี้ต้องการความยืดหยุ่นในการทำงานและใช้ชีวิตที่ไม่เหมือนเดิม ถ้าเราทำออฟฟิศที่มีชั่วโมงเปิดปิด คนก็ต้องมาทำงาน มาใช้ชีวิต ในเวลาที่ไม่อยากทำ บางบริษัทอาจจะทำสิบสองชั่วโมง แค่สี่วันต่ออาทิตย์ หรือบริษัทอาจจะทำงานกันแค่วันละหกชั่วโมง แต่ทำงานกันหกวัน เข้างานตอนบ่ายไปเสร็จตอนค่ำ แล้วเราอยากให้มีความเป็นชุมชนมีอยู่ในโครงการ ให้คนในโครงการใช้การเดินหรือขี่จักรยานสัญจรไปมาในพื้นที่แทนการขับรถ

“พื้นที่ทั้งหมดจะมีหกแคมปัส มีอาคารทั้งหมดรวมยี่สิบเก้าอาคาร โดยเราจะค่อยๆ ทยอยสร้างอาคารไปทีละหลังเพื่อแก้ Pain Point ของทางผู้ใช้งาน เพราะตึกออฟฟิศทั่วไปผู้เช่าแทบจะดัดแปลงอะไรกับตัวอาคารไม่ได้เลย ที่นี่เลยเป็นออฟฟิศที่เปิดโอกาสให้ผู้เช่าปรับเปลี่ยนโครงสร้างหรืออินทีเรียด้านในโครงการให้ตอบโจทย์ความต้องการได้ โดยที่ด้านนอกของอาคารยังเหมือนเดิม เช่น อยากนำรถตัวอย่างมาจอดในอาคาร ซึ่งตึกออฟฟิศทั่วไปไม่ได้คำนวณการรับน้ำหนักขนาดนี้มาให้ แต่เราก็ทำให้ได้ หรือระบบไฟ ระบบแอร์ ที่ต้องการไม่เหมือนคนอื่น 

“ทั้งหมดนี้ผู้เช่าปรับแต่งได้เองหมดเลย และเราก็เข้าใจว่าถ้าตึกเหมือนกันหมดคนก็จะเบื่อ ตัวอาคารสำนักงานที่เรามีให้เลือกนี้เลยมีรูปแบบที่แตกต่างกันให้เลือกถึงหกแบบ เพื่อที่ดูภายนอกแล้วกลมกลืน แต่แอบมีเอกลักษณ์เล็กๆ ซ่อนอยู่ในอาคารแต่ละแบบ โดยแต่ละอาคารในแคมปัสก็วางรูปแบบโดยคิดถึงพื้นที่การใช้งานที่หลากหลาย ตั้งแต่พื้นที่หลักสิบไปจนถึงหลักร้อยตารางเมตร” คุณมนต์เล่าถึงรูปแบบการทำงานที่เหมือนได้ย้อนกลับไปเป็นเด็กมหา’ลัยอีกครั้ง

พื้นที่สีเขียว

พื้นที่สีเขียวที่คุณมนต์ว่ามา ในทีแรกผมคิดว่าก็คงจะเป็นสวนเล็กๆ ที่มีอยู่ริมอาคาร แต่สิ่งที่เห็นในโครงการนี้คือทะเลสาบขนาดใหญ่ยักษ์กลางโครงการ ถนนที่อยู่รอบทะเลสาบมีความยาว 1 กิโลเมตรต่อด้าน ซึ่งพัฒนาเป็นทั้งทางเดิน วิ่ง และขี่จักรยาน และเปิดให้ใช้สำหรับทุกคน ทั้งคนที่มาเช่าและคนที่อยู่อาศัยในละแวกนี้ รวมไปถึงทางเดินเชื่อมของแต่ละอาคารที่มีหลังคาอยู่แล้ว แต่ก็ยังมีต้นไม้หลายต้นมาขนาบข้างรวมอยู่ด้วย ทำให้บรรยากาศมันร่มรื่นซะจนถ้าเลิกงานแล้วไม่มีใครมาเดินรับลมก็ดูเหมือนจะใจร้ายกับสถานที่เกินไปหน่อย 

“พื้นที่สี่สิบห้าเปอร์เซ็นต์ของโครงการนี้เป็นพื้นที่สีเขียว ด้วยพื้นที่ทั้งหมดของเราค่อนข้างเยอะคือหกสิบเอ็ดไร่ ก็เลยถือโอกาสเป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในโครงการและชุมชนละแวกนี้ไปทีเดียวเลย คือเราทำรีเสิร์ชมาว่าในละแวกบางนาและสมุทรปราการแทบไม่มีสวนสาธารณะของรัฐ เราก็เลยอยากให้พื้นที่สีเขียวขนาดยี่สิบห้าไร่นี้เป็นเหมือนพื้นที่สาธารณะของคนในชุมชนและคนในโครงการไปพร้อมกัน 

“ผมมองว่านี่เป็นการสร้างจุดขายและสร้างความแตกต่างนะ ถ้าอยู่นอกเมืองแบบนี้แล้วสถาพความเป็นอยู่หนาแน่น ก็ไม่ได้ต่างอะไรกับการอยู่อาศัยในเมือง ไม่จำเป็นต้องมาอยู่แถวนี้ก็ได้ และผมมองในฐานะเจ้าของกิจการ ถ้าสร้างออฟฟิศของตัวเองแบบที่ไม่มีพื้นที่ส่วนกลางเลย พนักงานก็เบื่อ ครั้นจะสร้างพื้นที่ส่วนกลางเยอะๆ ก็แพงและไม่คุ้มค่าขนาดนั้น โครงการออฟฟิศของเราเลยมีจุดขายขึ้นมาในเรื่องของพื้นที่ส่วนกลางที่กว้างขวางและแบ่งปันกันได้ เพราะทุกคนไม่ได้ใช้พื้นที่นี้พร้อมกัน แล้วผมก็คิดว่าด้วยพื้นที่สีเขียวที่ล้อมรอบโครงการ น่าจะช่วยเอื้อให้เกิดการพบเจอและรู้จักกับคนใหม่ๆ ได้ง่ายขึ้น” คุณมนต์ตอบถึงที่มาความกล้าในการทำพื้นที่สีเขียวครึ่งหนึ่งของพื้นที่ทั้งหมด

สำนักงานที่ทำให้ทุกคนเชื่อมต่อถึงกัน

นอกจากรูปแบบของอาคารและพื้นที่สีเขียวแล้ว ออฟฟิศแห่งนี้ยังให้ความสำคัญเรื่องการทำให้ทุกคนนั้นเชื่อมต่อถึงกันอีกด้วย

คุณมนต์อธิบายถึงตึกสำนักงานให้เช่าที่ส่วนมากจะมีข้อจำกัดด้านกฎหมายในเรื่องของจัดสรรพื้นที่จอดรถ ทำให้ตึกสำนักงานส่วนมากมีร้านค้าอยู่ที่ชั้นหนึ่งและสอง และมีที่จอดรถอยู่ด้านบนยาวไปแล้วค่อยเป็นตัวสำนักงาน ซึ่งรูปแบบการใช้พื้นที่แบบนี้ทำให้คนที่อยู่ในตึกเหล่านี้ไม่มีการเชื่อมต่อกับคนอื่นๆ ในตึกเดียวกันเลย 

“การเชื่อมต่อกันทางสังคมเลยเป็นแนวคิดหลักที่ทำให้เราอยากพัฒนาแนวคิด Office Campus นี้ให้มีระบบนิเวศทุกอย่างครบถ้วนอยู่ในโครงการ และแต่ละอันอยู่ห่างกันในระยะเดิน เพื่อที่คนจะได้เดินไปมาหากันได้ เพื่อเป็นโอกาสที่จะได้รู้จักกับคนอื่นๆ ในโครงการ โดยไม่ถูกพื้นที่แต่ละชั้นแบ่งออกจากกัน และในด้านความรู้สึก เวลาผู้เช่าที่เช่าพื้นที่เล็กๆในตึกใหญ่ๆ จะทำให้ผู้เช่ารายนั้นรู้สึกว่าตัวเองเป็นคนไม่สำคัญในโครงการ แต่ด้วยรูปแบบสำนักงานแบบตึกเตี้ยๆ ที่เชื่อมต่อกันแบบนี้ จะทำให้ผู้เช่าทุกคนไม่ว่าพื้นที่จะเล็กหรือใหญ่มีความรู้สึกของการเป็นเจ้าของตึกรวมอยู่ด้วย

“ในแต่ละแคมปัสจะมีพื้นที่จัดงานหรือสังสรรค์ เป็นเหมือนการสร้างเน็ตเวิร์กกันในแต่ละแคมปัสเอง ในฐานะคนทำธุรกิจ ผมเชื่อว่า เรื่องออฟฟิศให้เช่า เราต้องโตไปด้วยกันกับลูกค้า มันต้องมีความสัมพันธ์ รู้จักกัน ลูกค้าของโครงการเองก็ต้องมีพาร์ตเนอร์หรือเพื่อนในละแวกนั้นที่พึ่งพาอาศัยกันได้ ซึ่งรูปแบบการจัดการให้เกิด Social Connection ผมก็หยิบเอามาใช้ในการบริหารทุกตึกของทางภิรัชทั้งหมดแล้ว แต่ที่นี่น่าจะเป็นที่ที่ใหญ่ที่สุดสำหรับโมเดลนี้ คือเหมือนให้ที่นี่เป็นแพลตฟอร์มเชื่อมระหว่างหลายๆ บริษัทในโครงการ และให้สิทธิพิเศษแก่กันด้วย” คุณมนต์เล่าถึงฝันในการได้เห็นคนในโครงการได้พบปะและเชื่อมต่อกัน

โครงการที่ยั่งยืนและหวังจะเป็นที่รักของเพื่อนบ้าน

ด้วยความยาวของโครงการที่ยาวกว่า 1 กิโลเมตร เชื่อมต่อถนนสองฝั่งคือแบริ่งและลาซาล และพื้นที่ที่ติดกับโครงการส่วนมากคือบ้านพักอาศัยแทบทั้งหมด นั่นแปลว่ามีเพื่อนบ้านอยู่ติดกับทางโครงการกว่า 2 กิโลเมตร โครงการ Summer Lasalle เองก็คิดถึงข้อนั้น ทั้งการวางผังอาคารและภูมิทัศน์ที่จะตอบรับและอำนวยความสะดวกให้ทั้งคนที่มาเช่และคนในชุมชนได้ประโยชน์ไปกับโครงการ รวมถึงใช้ทั้งการออกแบบ จนถึงพัฒนาระบบและเทคโนโลยีในการก่อสร้างที่ลดปัญหาเรื่องเสียงรบกวนและการสั่นสะเทือน อย่างการเจาะเสาเข็มด้วยระบบไฮดรอลิก ซึ่งลดแรงกระแทกและฝุ่นไปได้เยอะ รวมถึงการใช้วิธีหล่อชิ้นส่วนพื้นผนังจากที่อื่นและมาประกอบกันหน้างาน ทำให้อาคารแต่ละหลังใช้เวลาในการก่อสร้างจนแล้วเสร็จเพียงแค่ 6 เดือนเท่านั้น

“ผมมองว่าโครงการนี้เป็นโครงการแบบ Inclusive หรือเปิดให้ทุกคนในชุมชนเข้ามาใช้งานพื้นที่ได้หมดเลย อย่างโครงการนี้มีพื้นที่สีเขียวเยอะมาก ผมก็ยินดีให้คนในชุมชนมาใช้ชีวิตพักผ่อนกับต้นไม้และทะเลสาบภายใน ฟุตปาทขนาดใหญ่ที่น่าเดินมากกว่าด้านนอก หรือมาใช้ที่นี่เป็นจุดเชื่อมต่อการเดินทางได้ด้วย ห้างฯ อื่นอาจจะมีรถรับส่งเพื่อเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้า แต่ผมมองว่าการทำแบบนั้นเป็นการทำลายธุรกิจของคนในชุมชน เลยคิดว่าถ้าเราทำงานร่วมกับรถสองแถว รถกะป๊อ ให้มาแวะรับที่โครงการเราแทน โดยคนที่มาก็มีพื้นที่สีเขียวใช้พักผ่อนหรือนั่งรอได้

“การสัญจรในโครงการนี้ผมเน้นให้เกิดการเดินเท้าหรือปั่นจักรยานไปไหนมาไหนแทนการใช้รถยนต์ อาคารจอดรถจะตั้งอยู่แค่ตามรอบนอกของโครงการเท่านั้น เพื่อคนที่อยู่ในโครงการ ทั้งคนเช่าหรือคนในชุมชน จะไม่ต้องเจอรถติดหรือดมควันรถ ซึ่งผมทำรีเสิร์ชเกี่ยวกับเรื่องนี้มาด้วย ตัวเลขระยะที่คนกรุงเทพฯ จะเดินได้อยู่ที่สองร้อยเมตร เราเลยวางให้ระยะทางจากอาคารจอดรถไปส่วนอื่นๆ อยู่ภายในสองร้อยเมตรทั้งหมด” คุณมนต์อธิบายรูปแบบการเปิดพื้นที่ให้กับคนในชุมชน

นอกจากนี้แล้ว ทางโครงการยังคิดถึงเรื่องการใช้พลังงานหมุนเวียนและการรีไซเคิลน้ำภายในโครงการอีกด้วย ทั้งติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ไว้ที่ดาดฟ้าของทุกอาคาร ซึ่งเป็นระบบที่เหมาะสมต่ออาคารสำนักงาน เพราะช่วงเวลาที่ใช้ไฟฟ้าก็เป็นช่วงกลางวันที่มีแดดอยู่แล้ว พลังงานที่ผลิตได้ก็เอามาใช้ในระบบได้เลยโดยไม่ต้องไปเสียเงินและพลังงานในการจัดเก็บอีก หรือเรื่องของน้ำทิ้งที่ทางโครงการคาดหวังไม่ให้มีน้ำเสียออกจากโครงการเลย จึงบำบัดน้ำทิ้งและนำกลับมาใช้ใหม่ในส่วนพื้นที่สีเขียว

วิธีการใช้ต้นไม้ของโครงการนี้ก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจ เพราะหลายๆ โครงการมักเลือกต้นไม้หรูหราจากต่างแดนซึ่งดูแลยาก แต่ที่นี่กลับใช้ต้นไม้ท้องถิ่นทั้งหมดเพื่อสร้างร่มเงาและการแบ่งโซนพื้นที่ ทั้งดูแลง่ายและประหยัดทรัพยากร ไม่ว่าจะเป็นต้นราชพฤกษ์ (เหลือง) ต้นกัลปพฤกษ์ (ขาว-ชมพู) ชมพูพันธุ์ทิพย์ (ชมพู) หางนกยูงฝรั่ง (แดง-ส้ม) ชัยพฤกษ์ (ชมพู) และแคนา (เขียว) ซึ่งการหยิบพันธุ์พืชเหล่านี้มา ก็เพราะตั้งใจให้ในทุกๆ ฤดูกาลมีดอกไม้ออกให้ชื่นชมกันตลอด

หลังจากที่ฟังรูปแบบการคิด วางแผน และพัฒนา ของทั้งโครงการแล้ว ทำให้ผมตั้งคำถามถามคุณมนต์ถึงจุดประสงค์ในการลงทุนสร้างสิ่งต่างๆ ให้กับชุมชน ที่แท้จริงแล้วไม่จำเป็นต้องทำถึงขนาดนี้ก็ได้

“จริงๆ ผมคิดว่ามันคือการจัดการพื้นที่แบบ Master Planning นะ คือในช่วงที่ผมทำรีเสิร์ชก่อนจะทำโครงการนี้ ผมเดินทางไปหลายประเทศมากๆ และหยิบคอนเซปต์จากหลากหลายประเทศมารวมกัน อย่างการจัดการให้เป็นชุมชนที่มีครบหมดทุกอย่าง เราก็หยิบมาจากแถวสแกนดิเนเวีย หรือการทำสถาปัตยกรรมที่สวยงามและใช้งานได้สำหรับทุกคนก็มาจากโคเปนเฮเกน 

“ในมุมมองของผม การพัฒนาพื้นที่ในปัจจุบันจำเป็นต้องคิดเรื่องการพัฒนาร่วมไปกับชุมชนให้โตไปด้วยกัน เพื่อให้ทุกคนไปต่อกันได้ เราอยากเห็นโครงการนี้เป็นชุมชนที่พัฒนาอย่างยั่งยืนจริงๆ ส่วนตัวผมไม่เชื่อในการพัฒนาใจกลางเมืองให้กลายเป็นมหานครอะไรแบบนั้น แต่มันควรเป็นการกระจายความเจริญออกมายังจุดอื่นๆ รอบๆ กรุงเทพฯ มากกว่า” คุณมนต์ทิ้งท้ายถึงอนาคตที่อยากมองเห็นต่อไปของพื้นที่แห่งนี้