25 สิงหาคม 2017
16 K
The Cloud X Maru

วันหยุดนี้ไปไหน?

นี่คือสิ่งที่เรามักถามกันเมื่อใกล้วันหยุด และถ้าลองดูในโลกออนไลน์ คุณคงเห็นว่าคนต่างออกจากบ้านไปทำกิจกรรมหลากหลาย

วันหยุดนี้อยู่บ้านทำอะไร?

นี่อาจเป็นคำถามที่เราไม่ค่อยได้ถาม หรือถ้าต้องอยู่บ้าน มันก็ดูจะหมายถึงสิ่งตรงข้ามกับกิจกรรมข้างนอก (เช่น ซักผ้า…) แต่ที่จริง การอยู่บ้านมีเรื่องน่าสนใจให้ทำมากมาย และขณะที่นอกบ้านอาจมีปัจจัยควบคุมไม่ได้ (ฝนตก รถติด ฯลฯ) การอยู่บ้านคือสิ่งที่เราออกแบบได้ตามต้องการที่สุด

แล้วทำอะไรดีล่ะ-คุณถาม

คำตอบมีมากมาย และมันก็กลายเป็นคอลัมน์ Staycation นี้ ฉันไม่ได้เลือกกิจกรรมฮอตที่สุด แต่เล่าสิ่งที่อยากชวนคุณทำที่บ้านวันหยุด (ไม่ว่าคุณอยู่บ้านเดี่ยวหรือคอนโด) เพราะดีและน่าสนใจจริงๆ

สำหรับ Staycation ตอนแรกสุด ฉันอยากเริ่มจากชวนคุณหันกลับไปมองพื้นที่ในบ้าน

ถ้าคุณพบว่าบ้านที่อยู่ไม่มีสีเขียวของต้นไม้เป็นส่วนประกอบ ก็ไม่น่าแปลก มันอาจไม่ใช่สิ่งที่น่าสนใจ หรือไม่ก็คุณอาจเจอปัญหาเดียวกับฉัน นั่นคือต้นไม้เป็นสิ่งดูแลยาก (ใครเคยปลูกต้นที่เขาว่าปลูกง่ายแล้วตาย เราคือเพื่อนกัน) แถมเรียกร้องเวลาและพื้นที่ ซึ่งเป็นสิ่งที่พวกเราคนเมืองไม่ค่อยมีกัน

แต่จะว่าไป ฉันเชื่อว่ามนุษย์มักถูกดึงดูดด้วยพลังสีเขียวของต้นไม้ ความเขียวสบายตา ความร่มรื่นนั้นมีมนต์วิเศษต่อใจเสมอ ถ้าคุณลองสังเกตจะพบว่า โดยทั้งรู้และไม่รู้ตัว, เรามักตกหลุมรักพื้นที่นอกบ้านที่อุดมความเขียวชอุ่ม ไม่ว่าจะเป็นคาเฟ่ร่มรื่น สวนสาธารณะ หรือตลาดนัดเล็กๆ ในสวน

วันหยุดนี้ ฉันเลยอยากลองชวนคุณมาอยู่บ้านปลูกต้นไม้

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

(คุณเหลือบสายตากลับไปอ่านปัญหาด้านบน)

เอาใหม่ เล่าอย่างนี้ดีกว่า ไม่นานนี้ ฉันได้รู้จักสิ่งมีชีวิตสีเขียวที่ไม่เคยเห็นหน้ามาก่อน ชื่อของมันคือ Kokedama ซึ่งเป็นคำภาษาญี่ปุ่นที่แปลตรงตัวได้ว่า ‘มอสบอล’ สมกับรูปลักษณ์กลมและมอสสีเขียวที่ปกคลุมอยู่ เจ้าลูกกลมๆ นี้เป็นศาสตร์การจัดสวนของชาวอาทิตย์อุทัยที่สืบทอดมานานนับพันปี โดยเกิดขึ้นจากกลุ่มคนรักบอนไซที่พยายามก้าวข้ามกฎเกณฑ์การปลูกแบบเดิมๆ นำไปสู่การทำมอสบอลลูกกลมที่มีต้นไม้งอกงามอยู่ด้านบน

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

นอกจากสวยแปลกตา โคะเคะดามะยังเป็นต้นไม้ที่ตั้งอยู่บนความง่าย ทั้งทำง่ายมาก เรียกว่าทำได้ชิลล์ๆ ในวันหยุด (ลืมภาพการขุดหลุมเหงื่อโชกเพื่อยกต้นไม้ลงดิน หรือนั่งทยอยย้ายต้นกล้าได้เลย) ทั้งยังดูแลง่าย และอยู่ง่ายไม่ใช่พื้นที่เยอะด้วย   

คนที่แนะนำให้ฉันกับโคเคะดามะได้พบกันคือ วิทย์-ศิริวิทย์ ริ้วบำรุง นักจัดสวนผู้เก่งกาจและเจ้าของร้าน Little Tree แสนร่มรื่นริมแม่น้ำนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม เพื่อพิสูจน์ความง่ายของโคเคะดามะ วิทย์หยิบต้นไม้ออกจากกระถาง แล้วพรมน้ำลงบนพีทมอส วัสดุปลูกเนื้อนุ่มที่ร่วนซุย น้ำระบายออกได้ง่าย เมื่อพีทมอสเริ่มชุ่มน้ำ จับตัวเป็นก้อนได้ดี เขาก็เริ่มต้นปั้น ขณะเอ่ยเล่าว่า ใครๆ มักสงสัยว่าเจ้ามอสก้อนกลมนี้จะอยู่รอดได้นานหรือไม่ แต่เขาทดลองทำ และมันก็อยู่ยาวนานมาได้กว่าสองปีแล้ว

ฟังแล้วชวนอุ่นใจมากสำหรับคนเมืองมือร้อนอย่างฉัน

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

พีทมอสถูกปั้นเป็นก้อนกลม วิทย์กดให้มันเกิดรูบุ๋มตรงกลาง ใส่ต้นไม้ หุ้มด้วยสแฟ็กนั่มมอส (มอสแห้งที่เป็นวัสดุปลูกเช่นกัน) ตามด้วยมอสน้ำเขียวชุ่มชื้น จากนั้นก็นำเอ็นใสมาพันให้คงรูป

เท่านี้ก็เรียบร้อย

ไม่ได้ล้อเล่น ขั้นตอนมีเท่านี้จริงๆ (ใช้เวลาประมาณ 20 นาทีถ้วน) ที่เหลือก็แค่หยิบมันไปวางบนกระถางหรือจานรองที่ถูกใจ ส่วนใครอยู่คอนโดต้องประหยัดพื้นที่ แค่เสียบลวดเหล็กอันนึงกับเจ้ามอสบอลแล้วดัดเป็นตะขอ ก็จะต้นไม้แสนน่ารักที่แขวนเป็นเครื่องประดับได้แถมยังใช้ที่ไม่เปลือง

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

สำหรับการดูแลหลังจากนี้ ถ้าเป็นคนไม่ค่อยมีเวลา นักจัดสวนมือฉมังแนะนำให้แขวนเจ้ามอสบอลไว้ริมหน้าต่าง แดดเช้าจะช่วยให้มอสเขียวสดตลอดทั้งปี แล้วก็นำมันไปจุ่มน้ำสักวันเว้นวัน (ทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับประเภทต้นไม้ที่เราเลือกใช้) หรือถ้าเป็นคนไม่ค่อยมีเวลาและไม่ค่อยอยู่บ้าน เพียงจับโคเคดามะมาวางไว้ในจาน แล้วเทน้ำหล่อเอาไว้ เท่านี้ก็หายห่วง

อืม-ก็ง่ายจริงๆ นั่นแหละ

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

“บางคนอาจมองว่าการมีต้นไม้ในบ้านมันเป็นภาระ แต่สำหรับเราไม่เลย เรามองว่าต้นไม้เป็นเหมือนเฟอร์นิเจอร์ชิ้นหนึ่ง แต่ละต้นมีคาแรกเตอร์ที่ต่างกัน มีสีที่ต่างกัน มีรูปทรงที่ต่างกัน แล้วเวลาเราเอามาวางไว้ในบ้าน มันทำให้อารมณ์เราเย็นขึ้นเยอะ” วิทย์ไล่เรียงข้อดีของการมีต้นไม้ในบ้านจากประสบการณ์ส่วนตัว แล้วเสริมว่าสิ่งที่ทำให้ต้นไม้จริงต่างจากการหยิบใบไม้ดอกไม้มาปักแจกัน ก็คือธรรมชาติจะมาอยู่เป็นเพื่อนเยียวยาใจเราได้อย่างยั่งยืน

“เวลาเข้าเมืองเราจะอึดอัดมาก แต่พอกลับมาบ้าน ได้เห็นสีเขียวๆ ดูต้นไม้ออกดอก ต้นไม้เติบโต มันคือความสุขของเราเลยนะ ต้นไม้ช่วยให้ผ่อนคลายได้จริงๆ”

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

จะว่าไป สำหรับคนที่ปลูกต้นไม้มาเยอะทั้งไซส์เล็กและใหญ่อย่างวิทย์ การเลี้ยงมอสบอลก้อนจิ๋วยังทำให้รู้สึกรื่นรมย์ได้ด้วยหรือ—ฉันนึกสงสัย

“จริงๆ การปลูกต้นไม้ต้องเริ่มจากต้นเล็กๆ ก่อนอยู่แล้ว” ชายหนุ่มตอบด้วยรอยยิ้มที่แตะไปถึงนัยน์ตา

“มันไม่ใช่ว่าเราทำแล้วจะต้องใหญ่ขึ้นๆ มันก็ต้องหวนกลับมาที่สิ่งเล็กๆ บ้าง จริงๆ ตอนเด็กๆ เรา ก็เริ่มมาจากต้นไม้เล็กๆ ร้านเราถึงชื่อว่า Little Tree และเมื่อเวลาผ่านมา มันจึงเติบโตจนเป็นต้นใหญ่แบบทุกวันนี้”

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

คนเมืองอย่างฉันและคุณอาจไม่มีโอกาสปลูกต้นไม้จนเติบใหญ่อย่างนักจัดสวนมือโปร แต่ถ้าวันหยุดนี้ได้ลองรื่นรมย์ซ้อมมือปั้นโคเคะดามะสีเขียวสดใส ด้วยเวลาที่อาจน้อยกว่าการเดินทางจากบ้านถึงคาเฟ่ร่มรื่น เราก็จะได้บอนไซลูกกลมสวยมาไว้ในครอบครอง

แล้ววันธรรมดาและวันหยุดต่อจากนั้น เราก็จะมีสิ่งมีชีวิตสีเขียวแสนน่ารักมาช่วยให้เย็นตาเย็นใจในบ้านแล้วล่ะ


How to Make Kokedama 

อุปกรณ์

1. ต้นไม้ที่ชอบ

2. พีทมอส ถ้าไม่มีอาจใช้ขุยมะพร้าวหรือดินร่วนก็ได้ ไม่ควรใช้ดินเหนียว เพราะแม้จะปั้นเป็นก้อนได้ง่าย แต่จะระบายน้ำได้ไม่ดีนัก

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

3. สแฟ็กนั่มมอส

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

4. มอสน้ำ เหมาะใช้ปลูกโคเคะดามะมากเพราะมีลักษณะเป็นแผ่น จะใช้มอสอื่นๆ ก็ได้ เช่น มอสขอนไม้ แต่จะยากหน่อยเพราะมันมาเป็นชิ้นเล็กๆ

5. เส้นเอ็นใส เชือก หรือไหมพรม

6. ลวดเหล็กขนาดยาวเท่าใดก็ได้ (ไม่ต้องใช้ถ้าจะวางมอสบอลไว้เฉยๆ โดยไม่แขวน)

7. กรรไกร

8. น้ำ

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

วิธีทำ

1. นำต้นไม้ที่เตรียมมาออกจากกระถาง หากเป็นต้นไม้ที่มีรากน้อย หรือมีวัสดุปลูกติดมาน้อย ก็สามารถเคาะดินออกได้ แต่ถ้าเป็นต้นไม้ที่รากยึดติดกับวัสดุปลูกเดิมแล้ว ไม่จำเป็นต้องเคาะดินออก ใช้ดินเดิมได้เลย

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

2. เตรียมพีทมอส โดยเทน้ำสัดส่วน 1:1 คลุกเคล้าให้เข้ากัน ในขั้นตอนนี้อาจใส่ปุ๋ยชีวภาพหรือปุ๋ยออสโมโค้ท (ปุ๋ยละลายช้า) เข้าไปด้วยก็ได้

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

3. สำหรับต้นไม้ที่มีรากน้อย ปั้นพีทมอสเป็นก้อนกลม โดยกะขนาดให้พอเหมาะกับเรือนต้น ใช้นิ้วกดตรงกลางให้บุ๋ม แล้วใส่ต้นไม้ลงไป ส่วนต้นไม้ที่มีวัสดุปลูกเดิมติดมา สามารถนำพีทมอสมาห่อได้เลย ปั้นให้เป็นทรงกลมเช่นกัน (หมายเหตุ: หากไม่มีพีทมอส สามารถข้ามขั้นตอนนี้ไป โดยใช้สแฟ็กนั่มมอสห่อเป็นชั้นแรก)

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

4. เทน้ำใส่สแฟ็กนั่มมอสให้พอชุ่ม แล้วนำไปห่อเป็นชั้นที่สอง ลักษณะที่คล้ายเส้นใยของสแฟ็กนั่มมอสจะช่วยให้ลูกบอลอยู่ทรง

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

5. ห่อชั้นนอกสุดด้วยมอสน้ำ

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

6. รัดมอสบอลด้วยเส้นเอ็นใสเพื่อให้อยู่ทรง หรือถ้าชอบสีสันสดใส รัดด้วยเชือกหรือไหมพรมก็ได้ (หมายเหตุ: หากจะวางโคเคดามะไว้เฉยๆ โดยไม่แขวน ก็ข้ามขั้นตอนนี้ไปได้ แต่หลังจากทำเสร็จใหม่ๆ ควรวางทิ้งไว้โดยไม่ขยับเขยื้อนราว 2 สัปดาห์เพื่อให้มอสเกาะตัวกัน)

7. ทิ่มลวดเหล็กเข้าไปตรงกลางมอสบอล งอด้านบนเพื่อเป็นขอเกี่ยว งอด้านล่างเพื่อเป็นตัวหยุด แล้วนำไปแขวนตามต้องการ

Kokedama : หัดทำบอนไซก้อนกลมสุดน่ารักที่ช่วยให้บ้านเย็น อารมณ์เย็น แม้ไม่ใช่เวลาเย็น

เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย

  1. เลือกต้นไม้จากแสง แสงเป็นปัจจัยสำคัญในการเลี้ยงต้นไม้ในบ้าน ควรสังเกตช่องแสง แล้วค่อยเลือกต้นไม้ให้เหมาะ ซึ่งจะเป็นต้นไม้อะไรก็ได้ที่เราชอบ สำหรับคนที่อยู่คอนโดมุมที่ไม่ค่อยมีแสง ให้ใช้ต้นพลู สิปสลิด หน้าวัวใบ หรือโฮย่า ซึ่งทนร่ม (แต่ก็ต้องพาไปรับแดดบ้างนะ มอสจะได้เขียวนานๆ)
  2. โคเคดามะมีทั้งไซส์เล็กและใหญ่ ที่จริงเราจะปลูกโคเคะดามะไซส์ไหนก็ได้ตามต้องการ ขอแค่ต้องกะปริมาณวัสดุปลูกให้พอเหมาะกับขนาดต้นเป็นพอ
  3. อุปกรณ์ทุกอย่างหาซื้อได้ที่สวนจตุจักร ตลาดต้นไม้เริ่มตั้งแต่ช่วงบ่ายเย็นของวันอังคารถึงวันพฤหัสบดี แนะนำให้ไปเย็นวันอังคาร เพราะจะได้เลือกต้นไม้ใหม่ๆ ก่อนใคร

Writer

Avatar

กันต์กนิษฐ์ มิตรภักดี

อดีตกองบรรณาธิการนิตยสารรายปักษ์ เพิ่งผันตัวมาเป็นนักเขียนฟรีแลนซ์ กำลังเรียนรู้ที่จะบาลานซ์ระหว่างสิ่งที่ต้องทำและสิ่งที่อยากทำ รักทุกอย่างที่เป็นรสหรือกลิ่นลูกพีช

Photographer

Avatar

ณัฎฐาจิตรา ชินารมย์รัตน์

ช่างภาพที่ชอบการแต่งตัว อยู่กับเสียงเพลงและหลงรักในความทรงจำ