จุด จุด จุด จูดดด

หากถามว่ากระจูดคืออะไร ใครหลายคนคงทำหน้าตาฉงนถึงขั้นมีจุด จุด จุด ขึ้นมาในหัว เเต่ถ้าบอกว่ากระจูดคือเส้นใยที่ใช้ถักทอเครื่องสานกระจุกกระจิก ที่มักอยู่ในโซนขายของที่ระลึก เชื่อว่าคงร้องอ๋อกันขึ้นมาบ้าง

บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

กระจูดเป็นพืชตระกูลเดียวกับกก มีในไม่กี่จังหวัดในภาคใต้เท่านั้น ชาวบ้านทางใต้นิยมนำมาสานเป็นของใช้ในครัวเรือนทั้งเสื่อ ตะกร้า สมัยก่อนการจักสานมีภาพลักษณ์ที่ไม่ดีนัก เพราะถือว่าเป็นอาชีพสำหรับคนที่ไม่มีงาน ไม่มีสวนยาง ไม่มีรายได้ และมักมีปัญหาถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลางอีก ทำให้ นัท-มนัทพงศ์ เซ่งฮวด บัณฑิตศิลปกรรมศาสตร์ผู้โตมากับการเห็นแม่สานกระจูดตั้งแต่จำความได้เล็งเห็นปัญหานี้ จึงกลับมาพัฒนางานกระจูดที่ชุมชน  

 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

นัทเข้ามาพัฒนาเทคนิคย้อมสีกระจูดให้ไล่สีได้มากขึ้น โดยสีที่ใช้ย้อมเป็นสีธรรมชาติทั้งสิ้นทั้งยังปรับภาพลักษณ์เดิมๆของกระจูดให้มีดีไซน์ที่ร่วมสมัยมากขึ้น แต่ยังคงเอกลักษณ์อันเป็นเสน่ห์ดั้งเดิมของกระจูดไว้

เมื่อคลื่นลูกใหม่มาผสมเข้ากับภูมิปัญญาดั้งเดิมจึงทำให้แบรนด์ ‘หัตถกรรมกระจูดวรรณี (VARNI Southern Wickery)’ กลายร่างจากกระจูดที่มีคนครหาว่าเชย มาเป็นกระจูดแสนเก๋คว้ารางวัลด้านดีไซน์มากมาย ได้ออกไปอวดโฉมในตลาดทั้งไทยและต่างประเทศ

วันนี้การเดินทางของกระจูดวรรณีก้าวมาอีกขั้น ด้วยการเปิด ‘กระจูดวรรณีโฮมสเตย์’ ที่พักเพื่อการเรียนรู้แห่งใหม่ ที่หวังเป็นศูนย์เผยแพร่ข้อมูลด้านหัตถกรรมกระจูดจุๆ เน้นๆ โดยไม่กั๊กความรู้แต่อย่างใด

ที่นี่มีกิจกรรมให้ทำมากมาย เช้านั่งเรือไปเก็บกระจูด บ่ายสานกระจูด เย็นนอนในห้องนอนกระจูด เหตุผลที่กิจกรรมส่วนใหญ่เกี่ยวกับกระจูด เนื่องจากที่กระจูดวรรณีหวังเป็นที่พักที่ให้การเรียนรู้ นักท่องเที่ยวที่มาพักที่นี่จะได้เข้าร่วมเวิร์กช็อปเพื่อเรียนรู้วิถี ‘กระจูด’ ครบวงจร ตั้งแต่ไปเก็บมาจากต้นสดจนถึงขั้นแปรรูปเป็นกระเป๋ากระจูดแสนเก๋เลยทีเดียว

“เราไม่ได้มุ่งหวังให้นักท่องเที่ยวมาพักเต็มตลอดเหมือนโรงแรม แต่เราอยากเผยเเพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาหัตถกรรมต่างๆ ที่สืบทอดมา ทำให้คนที่มาพักบ้านเรารู้สึกว่าเป็นครอบครัวเดียวกับเรา” นัทกล่าวด้วยรอยยิ้ม

นอนกอดกระจูด

 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

ขึ้นชื่อว่า ‘กระจูดโฮมสเตย์’ แน่นอนว่าเปิดประตูห้องเข้าไปต้องเจอกระจูดแน่ๆ แต่ลืมภาพจำกระจูดแบบเดิมไปได้เลย เพราะห้องพักแต่ละห้องของโฮมสเตย์ตกแต่งด้วยเฟอร์นิเจอร์กระจูดกระจุกจิกที่น่ารักร่วมสมัย โคมไฟ เสื่อ เก้าอี้ ม่าน ตะกร้า หมอนอิง หรือแม้แต่กล่องทิชชู่ ของที่นี่ล้วนเป็นผลิตผลจากกระจูดทั้งสิ้น น่านอนเสมือนเป็นบูทีกโฮเทลประจำอำเภอควนขนุน ที่เข้าไปแล้วไม่รู้สึกเคอะเขินแต่อย่างใด

นอกจากสรรพสิ่งกระจูดแสนน่ารักในห้องแล้ว หลายคนอาจจะอยากจับจองกระจูดเป็นของตัวเองบ้าง ซึ่งที่นี่ก็สนองความต้องการให้ โดยไม่ต้องไปหาซื้อแต่อย่างใด เพราะแต่ละห้องมีกระเป๋ากระจูดใบเล็กน่ารักให้ทุกคนอยู่แล้ว เหตุที่นัทเลือกแจกกระเป๋าก็เพื่อเตรียมไว้ให้ลูกทริปใส่ขวดน้ำ ข้าวกล่อง สัมภาระส่วนตัวที่จะพกไปทริปกระจูดในวันรุ่งขึ้น งานนี้เรียกได้ว่าพกกระเป๋ากระจูดไปเก็บกระจูดมาสานกระจูดนั่นเอง!

เช้าลืมตาขึ้นมามองเธอในยามเช้าตรู่…

 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

หากใครเกิดทันในยุคทองของรายการท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นแฟนคลับพี่ติ๊ก-เจษฎาพร ผลดีหรือพี่เร แมคโดนัลด์ หรือหากเป็นเด็กยุคใหม่กว่านั้นคงเคยเห็นภาพของบึงบัวที่มีเหล่านกน้ำมากมายคอยผลุบๆ โผล่ๆ กันเต็มบึงตามสารคดี Discovery กันมาบ้าง

รู้มั้ยว่าหนึ่งในบึงบัวชื่อดังของไทยที่ปรากฏตามรายการท่องเที่ยวหรือสารคดีเหล่านั้นเป็นภาพบรรยากาศ ‘ทะเลน้อย’ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง และนกแสนสวยมากหน้าหลายตาที่เห็นนั้นมีทั้งนกกาบบัว นกกุลา นกกระสานวล นกกระสาแดง นกกาเล็กน้ำ นกแขวก นกเป็ดน้ำ นกกระทุง นกนางนวล นกกระเด็น นกกระสาแดง และอีกสารพัดนกจากทั้งในท้องถิ่น และนกเมืองหนาวในฤดูอพยพ

ก่อนจะพูดถึงโปรแกรมเที่ยวชมทะเลน้อยของกระจูดโฮมสเตย์ เป็นโอกาสดีไม่น้อยที่จะกล่าวถึงทะเลน้อยกันสักนิด

 บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

ทะเลน้อยเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำหรือแรมซาร์ไซต์ (Ramsar Site) อุดมสมบูรณ์ไปด้วยนกน้ำ สัตว์เลื้อยคลานและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมกันกว่า 300 ชนิด กินพื้นที่ถึงประมาณ 17,500 ไร่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติแปลกตาไม่เหมือนจังหวัดอื่นๆ และเป็นจุดหมายของนักท่องเที่ยวสายธรรมชาติ

สำหรับนักท่องเที่ยวสายคราฟต์ที่มาพักกระจูดวรรณีโฮมสเตย์ นักท่องเที่ยวจะต้องท่องสูตร ‘หกเจ็ดแปด’ ให้ขึ้นใจ อย่าคิดว่าที่นี่จะพาคุณวิ่งขึ้นรถทัวร์ไปซื้อของที่ระลึกหรือไหว้พระเก้าวัด แต่ ‘หกเจ็ดแปด’ ของที่นี่คือ

กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

6 โมงเช้า นั่งเรือไปดื่มด่ำแสงแรกของทะเลน้อยที่ปากอ่าว ไม่ต้องกลัวว่าจะง่วงเหงาหาวนอน เพราะวิวที่สวยสะกดใจที่นี่น่าจะทำให้ทุกคนตาโตมากกว่าตาตกแน่นอน

7 โมงเช้า ไปล่องเรือต่อที่ทุ่งกระจูด ช่วยกันฉุดกระชากลากดึงพืชน้ำกลับมากันสักนิดเพื่อนำกระจูดนี้ไปสานกันต่อในช่วงบ่าย

เมื่อแสงอาทิตย์เริ่มจ้าขึ้นในช่วง 8 โมง ก็นั่งเรือไปดูทุ่งดอกบัว ดูนกมากหน้าหลายตา

เสร็จจากทริปพาเพลินเเล้วจึงกลับมาเติมอาหารเช้าตำหรับชาวปักษ์ใต้แท้ๆ เมื่อท้องอิ่มแล้วจึงพากันไปไปเยี่ยมตลาดชุมชน เดินชมวิถีชีวิตพื้นบ้านให้หนำใจไม่มีใครมาเร่งแล้ว จึงรอศึกหนักที่กำลังจะมาในช่วงบ่าย

“ที่พักอื่นๆ ส่วนใหญ่นักท่องเที่ยวมาพักแล้วออกไปท่องเที่ยวเอง แต่ที่นี่เราจะพาไปดูวิถีชุมชน ไปคลุกคลีกับชาวบ้าน กิจกรรมเราเหมือนพาเพื่อนไปเที่ยวมากกว่าจะเป็นลูกค้า อยากไปไหนเราพาไป เเล้วบ่ายค่อยกลับมาประกบผู้เฒ่าผู้เเก่เพื่อเรียนการสานกระจูด”

ตกบ่ายอยู่กับกระจูด กระจูด แล้วก็กระจูด!

จากช่วงเช้าที่ได้นั่งเรือไปเก็บต้นกระจูดกลับมาแล้ว ในช่วงบ่ายจะเป็นช่วงเรียนรู้กระจูดอย่างจริงจัง ไม่ต้องกังวลว่าหลักสูตรจะเครียดเกินไป เพราะคุณตาคุณยายใจดีในหมู่บ้านจะช่วยสอนเทคนิคอย่างผู้ชำนาญการ แต่ละคนสานกระจูดมาสิริรวมเวลากันน่าจะหลายร้อยปีอยู่

กระจูดวรรณีโฮมสเตย์
หัตถกรรมกระจูดวรรณี
หัตถกรรมกระจูดวรรณี
หัตถกรรมกระจูดวรรณี

คุณตาคุณยายทั้งหลายจะนำกระจูดที่เราเก็บมาตัดให้ได้ความยาวความสูงที่ต้องการ แล้วจึงนำไปชุบโคลนสีขาวจากท้องนา โคลนจะช่วยให้กระจูดเขียวและไม่กรอบ เสร็จแล้วจึงนำมาตากแดดหรืออบ จากนั้นก็รีดกระจูดให้แบน ขั้นตอนนี้ที่จริงแล้วปัจจุบันมีเครื่องรีดที่สะดวกขึ้น แต่การรีดแบบโบราณสนุกกว่ามากจนนักท่องเที่ยวติดใจ

จากนั้นจะเป็นกระบวนการสานขึ้นรูปกระเป๋า และนำหูกระเป๋าหรือสายหนังต่างๆ มาติด นักท่องเที่ยวจะเห็นและได้ลองทำทุกกระบวนการ เมื่อเรียนจบ ทุกคนจะได้กระเป๋ากระจูดที่ตัวเองสานคนละใบ นักท่องเที่ยว 1 คนจะมีคุณตาคุณยายสอนประกบแบบหนึ่งต่อหนึ่ง ต่อให้ไม่มีพื้นฐานศิลปะการงานอาชีพ ยังไงก็ทำได้แน่นอน

หลักสูตรการเรียนรู้การสานกระจูดจริงๆ ใช้เวลาประมาณ 2 วัน นัทจึงอยากแนะนำผู้ที่จะมาพักให้มาวันศุกร์-อาทิตย์ จะได้เรียนโดยไม่เร่งรีบนัก แต่ถ้าใครมีเวลาแค่คืนเดียว ที่นี่ก็มีหลักสูตรร่นเวลาให้ แต่กระเป๋ากระจูดที่นักท่องเที่ยวสานอาจจะได้ชิ้นมินิลงหน่อยเท่านั้นเอง

ตกเย็นความสุขพุ่งกระฉูด

กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์

หลังชมความงามของโลกในช่วงเช้า เวิร์กช็อปนับหนึ่งสานกระจูดพร้อมกันในช่วงบ่าย  ความสุขจากกระจูดจะพุ่งกระฉูดขึ้นไปอีก เมื่อจบวันด้วยการนอนเล่นในห้องนอนที่ตกแต่งด้วยสรรพสิ่งแสนน่ารักที่ทำให้เราอยากพัก เอื้อมมือไปปิดโคมไฟกระจูด เอนตัวลงนอนบนที่นอนกระจูด ในห้องนอนกระจูด แล้วปิดโทรศัพท์เพื่อบอกว่าตู๊ด ตู๊ด ตู๊ด หมายเลขที่ท่านเรียกกำลังมีความสุขอยู่กับกระจูด ไม่สามารถติดต่อได้ในขณะนี้

กระจูดวรรณีโฮมสเตย์ : บ้านน้อยที่แต่งด้วยกระจูดทั้งหลัง พักแล้วได้เรียนสานกระเป๋ากระจูดสุดคราฟต์
ภาพ :   กระจูดวรรณีโฮมสเตย์

กระจูดวรรณีโฮมสเตย์

อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง

ราคาห้องคืนละ 1,200 บาท นอนได้ 2 – 4 คน ราคานี้รวมค่าเวิร์กช็อปและอาหารเช้าเคล้ากินแกงใต้แล้ว แต่จะมีค่าเรืออีกนิดหน่อยเท่านั้น

โดยสรุปคือมากระจูดวรรณีโฮมสเตย์ได้นอน ได้กิน ได้เที่ยว ได้กระเป๋ากระจูดไม่ใช่แค่หนึ่งแต่ได้ถึงสอง (ในห้องหนึ่ง+สานเองหนึ่ง)

ติดต่อจองห้องพักได้ที่ 087-7609879, Facebook | หัตถกรรมกระจูดวรรณี VARNI 

Writer

Avatar

เทวรักษ์ รุ่งเรืองวิรัชกิจ

สาวอวบระยะสุดท้ายผู้หลงรักคาปูชิโน่เย็น สิ่งของจุกจิก เสื้อผ้าวินเทจ เเละเสียงเพลงในวันฝนพรำ