หลายๆ คนมักเรียกผักเป็ดญี่ปุ่นว่าวอเตอร์เครสฮาวาย สงสัยมานานแล้วว่า เจ้าวอเตอร์เครสที่เราเด็ดมาทำกินอยู่บ่อยๆ ทำไมหนอ จึงมีหลายชื่อ หรือเรียกได้หลายอย่างนัก แล้วเจ้าต้นที่บ้าน ตกลงมันใช่ผักวอเตอร์เครสไหมนะ

จากการเรียกปากต่อปาก ต่อๆ กันไป ด้วยความที่หน้าตาใกล้กัน รสชาติคล้ายๆ กัน และก็มีประโยชน์ใกล้เคียงกัน ที่กระจายอยู่แพร่หลายนั้น ถ้าปลูกลงดิน ใบเขียวใหญ่ มีความหนาเคี้ยวมัน นั่นคือผักเป็ดญี่ปุ่นนี่เอง คนญี่ปุ่นเขาเอาเข้ามาปลูกไว้ที่ปทุมธานี กระบี่ เชียงราย ไว้ตั้งแต่ พ.ศ. 2538 โน่น

ก็เลยทำให้เกิดความสับสน เรียกผักเป็ดญี่ปุ่นเป็นวอเตอร์เครสไปเสียได้

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
ผักเป็ดญี่ปุ่น

ยิ่งไปกว่านั้นก็มีผักเป็ดไทยด้วยนะ แยกออกได้เป็น 2 ประเภท คือ ผักเป็ดขาวและผักเป็ดแดง แต่ก็ไม่ค่อยได้รับความนิยมสักเท่าไหร่ เพราะรสชาติออกจะขมๆ ขื่นๆ ยังไงพิกล แต่หารู้ไม่ว่ากลับมีสรรพคุณเป็นยา ถูกบรรจุในตำรายาไทย ยอดเยี่ยมไม่ต่างจากวอเตอร์เครสเลย ไม่ว่าจะเป็นยาฟอกเลือด ยาขับลม ยาแก้ท้องร่วง แก้บิด ลดไข้ ขับน้ำนม แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ จัดว่าสารพัดเป็นผักประโยชน์เลยทีเดียว

ส่วนวอเตอร์เครสฝรั่ง ที่เราสับสนกับผักเป็ดบ้านเรา สรรพคุณของราชินีผักอย่างผักวอเตอร์เครส มีประวัติอยู่คู่กับมนุษยชาติมาตั้งแต่ 400 ปีก่อนคริสตกาล เมื่อสมัยฮิปโปคราเตส บิดาแห่งยาของกรีกโบราณ ได้ปลูกวอเตอร์เครสป่าไว้ที่โรงพยาบาลเพื่อใช้ในการรักษาโรคเลือด (Blood Disorder) 

แต่ยุคปัจจุบัน วอเตอร์เครสกลับมาโด่งดังในฐานะพระเอกเรื่องฤทธิ์ในการยับยั้งและป้องกันการเกิดมะเร็ง ด้วยสารฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ที่มีอยู่มากมายในผักชนิดนี้ หากถ้าจะให้ไล่เรียงคุณประโยชน์ของผักวอเตอร์เครสนี้ ลุงว่าก็คงจะยาวยืดแน่นอนครับ เอาเป็นว่าพืชผักชนิดนี้มีประโยชน์ มีสรรพคุณเป็นยา ทำให้ระบบย่อยดี กากใยเยอะ ทำให้ขับถ่ายคล่อง

ผักวอเตอร์เครส
ผักวอเตอร์เครส

 อีกหนึ่งเรื่องที่ลุงรีย์ชื่นชอบ ก็คือการตระเวนเสาะหาของอร่อย ของกินพื้นถิ่น เดินทางเลาะไปทั่วประเทศอยู่บ่อยๆ และพบว่าแท้ที่จริงแล้ว เจ้าวอเตอร์เครสที่มีรูปร่าง รสชาติ หน้าตาถอดแบบมาจากต่างประเทศเนี่ย มันอยู่ที่อำเภอเบตง จังหวัดยะลา

เป็นที่รู้จักในชื่อผักน้ำ ซึ่งเป็นพืชพื้นถิ่น ชาวบ้านปลูกและรู้วิธีกินผักน้ำ เติบโตในสายน้ำไหลที่ใสสะอาด เป็นภูมิปัญญาพื้นถิ่นที่อยู่ร่วมกับธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์

ผักน้ำเบตง
ผักน้ำเบตง

แล้วผักเป็ดกับวอเตอร์เครสมันเหมือนหรือต่างกันอย่างไร

เห็นอย่างนี้แล้ว ไม่ต้องเอะใจไป ผักเป็ดต่างๆ และวอเตอร์เครส อันไหนแท้ๆ ต้นตำหรับกันแน่

พืช 2 ตระกูลที่ต่างกันนี้ สีเขียวบ้างแดงบ้าง ต่างก็มีสรรพคุณที่ดี ประโยชน์มากมาย เลือกกินให้เหมาะสมแต่พอเหมาะ ไม่ว่าจะเป็นวอเตอร์เครส หรือผักเป็ด ก็มีความอร่อยในแบบฉบับของตัวเองไม่แพ้กัน

สำหรับมือใหม่ที่มีความคิดอยากปลูกผักกินเอง แต่ที่ผ่านมาลองปลูกผักอะไรก็ไม่ค่อยจะงามเท่าไรนัก ลุงรีย์อยากจะชวนแก้มือกันหน่อย มาปลูกผักเป็ดญี่ปุ่นที่แสนจะปลูกง่าย ง่ายชนิดที่ว่าฝากเทวดาดูแลก็โตดี

คลุมดินแทนหญ้าก็ยังได้ จะเป็นแดดรำไรหรือแดดจัดเติบโตได้ ปลูกเยอะๆ เพิ่มพื้นที่สีเขียวไปในตัว ปลูกนอกรั้วบ้านก็แบ่งปันกันได้ ไม่ต้องมีทักษะการเกษตรมากนัก มาดูวิธีปลูกง่ายๆ ไปทีละขั้นตอนกัน

วิธีการปลูกผักเป็ดญี่ปุ่น โดยการปักชำ

วิธีการปลูกผักเป็ดญี่ปุ่น โดยการปักชำ

1. ตัดก้านของผักเป็ดญี่ปุ่นลงมาจากยอดประมาณ 1 คืบ (สังเกต ข้อปล้องจะมีตุ่มรากเล็กๆ อยู่) และเด็ดใบที่ใหญ่ออก เหลือใบที่ยอดไว้เล็กน้อย

วิธีการปลูกผักเป็ดญี่ปุ่น โดยการปักชำ

2. เลือกปลูกในกระถางต้นไม้หรือกระบะที่ก้นไม่ลึกมาก เพราะรากจะไม่ลงลึก หากใช้กระบะปลูก ควรเจาะรู ระบายน้ำเพื่อไม่ให้น้ำขัง  

วิธีการปลูกผักเป็ดญี่ปุ่น โดยการปักชำ

3. สามารถปลูกโดยใช้ดินถุงทั่วไปหรือดินหมัก เพิ่มความโปร่งของดินด้วยขุยมะพร้าว หินภูเขาไฟ หรือเพอร์ไลท์ ตามสะดวก หากปรุงดินเพิ่ม ใส่ปุ๋ยคอกหมักหรือมูลไส้เดือน ก็จะยิ่งได้ใบใหญ่สมบูรณ์ ผสมดินให้เข้ากัน

4. จากนั้นปักเสียบก้านผักเป็ดญี่ปุ่นที่เตรียมไว้ลงดินได้ทันที หากปักก้านเฉียง 45 องศา หรือวางนอนและกลบด้วยดิน มีโอกาสที่ปล้องที่มีตุ่มรากจะแตกรากสำเร็จมากขึ้น

เคล็ดลับคือ สามารถนำก้านจุ่มน้ำครึ่งก้านจนรากงอกก่อน แล้วค่อยทำไปปลูก เพื่อเพิ่มอัตราการงอก

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

5. เสียบก้านที่เตรียมไว้จนทั่วกระบะ พรมน้ำให้ดินชุมชื้น อย่าพึ่งรีบนำออกแดดจัด ให้วางไว้แดดรำไรหรือแดดเช้า จนรากติดดี เกิดใบใหม่ จึงออกแดดได้

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

6. รดน้ำเช้าและเย็น หากวันไหนฝนตกก็งดน้ำได้ กรณีปลูกลงกระบะหรือกระถางไว้ในอาคาร ต้นจะยืดหาแสง ควรหมั่นตัดยอดไม่ให้ก้านยาวเกินไป ต้นจะล้ม 

กรณีลงแปลง ผักเป็ดจะเลื้อยจนเต็มพื้นที่ โดยพุ่มจะไม่สูงมาก ปกคลุมดินรักษาความชื้นในหน้าดิน เป็นเอกลักษณ์ของพืชชนิดนี้

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

หากเราวางแผนการตัดผักเป็ดญี่ปุ่นสักหน่อย เพื่อให้มีเวลาผลิยอด แตกใบอ่อน และสร้างใบใหม่ที่สมบูรณ์ ก็จะมีให้เด็ดกินตลอดทั้งปี ปลูกได้ทุกฤดู จะงามมากในฤดูฝน หมั่นเติมดินและปุ๋ยหลักจากการเด็ดก้าน เพื่อนำไปปลูกใหม่ได้ไม่รู้จบ

คราวนี้ก็ถึงช่วงที่เราจะเก็บเกี่ยวผลผลิตที่เราปลูก เอามาทำกับข้าว โดยปกติ นอกจากโยนใส่ในไข่เจียว วันไหนขยันหน่อยก็จะเอามาใส่ซอสหอยสะดุ้งไฟแดง ทำแกงจืด

เมื่อโดนความร้อน จะลดความเหม็นเขียวลงไป ถ้าใครชอบกินผักสด ก็จิ้มน้ำพริกแนมได้เลย ได้ความกรอบ ใบหนาเคี้ยวมัน เป็นเมนูกินในครอบครัวง่ายๆ เป็นผักไม้ตาย ปลูกติดบ้านไว้ เด็ดใช้ตามใจชอบ เพิ่มสีเขียวและสารอาหารในแต่ละมื้อได้ดีเลย

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

พาทำเมนูบ้านๆ ง่ายๆ ไปแล้ว ทำกินเองบ่อยๆ วนไปมา ก็อาจจะมีเบื่อกันบ้าง ผักเป็ดญี่ปุ่นที่ชำไว้ ก็ชักจะงอกงามเต็มบ้าน 

กำลังมองหาเมนูกินเล่น อุปกรณ์ไม่มาก ขั้นตอนไม่ซับซ้อน อารมณ์แบบเสิร์ฟในคาเฟ่ได้ จะได้ปลูกเป็นจริงเป็นจัง มีอีกชื่อเรียกหนึ่งของผักเป็ดญี่ปุ่นว่า ‘ผักโขมบราซิล’ (Brazillian Sissoo Spinach) เลยได้ทีลองใช้ผักเป็ดญี่ปุ่นมาแทนผักโขมแล้วอบชีสดูว่ารสชาติจะเป็นยังไง จะว่าเหมือนก็ไม่เหมือนซะทีเดียว

ที่ฟาร์มของลุงรีย์ มีคาเฟ่เล็กๆ ทำกับภรรยาช่วยกันสองคน ลองเอาลงเมนูหลักเสิร์ฟลูกค้าดู ปรากฏว่าชอบอันนี้มากกว่าผักโขมอบชีสปกติซะอีก พอเฉลยว่าทำมาจากผักเป็ดญี่ปุ่นริมรั้ว ก็เป็นอันขอสูตรมาลองทำ ขอพันธุ์ผักเป็ดปลูกบ้าง เลยคิดว่าเมนูนี้จะเก็บไว้อร่อยคนเดียวไม่ได้แล้ว ชวนลงครัวกันซะเลย

วิธีทำผัดเป็ดญี่ปุ่นอบชีส

ส่วนผสม (สำหรับ 4 เสิร์ฟ)

  1. ผักเป็ดญี่ปุ่น 350 กรัม
  2. หอมใหญ่ครึ่งลูก
  3. น้ำมันมะกอก 30 กรัม
  4. ไวท์ซอส 100 กรัม
  5. มอสซาเรลล่าชีส 50 กรัม
  6. พาเมซานชีส 2 หยิบมือ
  7. ดอกเกลือ 1 หยิบมือ
  8. พริกไทยดำ 2 หยิบมือ (ตามใจชอบ)

วิธีทำ

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
  1. ก่อนอื่นต้องเตรียมผักเป็ดญี่ปุ่นให้พร้อม ขั้นแรกเราเด็ดผักเป็ดญี่ปุ่นเอาแต่ช่วงที่เป็นใบมาใช้ ส่วนก้านเก็บเอาไว้เพื่อไปปลูกต่อ 
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
  1. ล้างน้ำเอาฝุ่นเอาดินออกสัก 2 รอบ
  2. ตั้งน้ำให้เดือดโดยใส่น้ำประมาณครึ่งหม้อ จากนั้นโยนใบที่สะเด็ดน้ำไว้ลงต้ม รอให้ยุบตัว แล้วทิ้งไว้สัก 10 นาที
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

3. จากนั้นกรองน้ำออก ล้างน้ำเย็น และไล่บีบน้ำออกจากผักให้หมาด เป็นอันเตรียมผักเป็ดญี่ปุ่นเรียบร้อยพร้อมใช้งาน

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

4. เทน้ำมันใส่กระทะไฟอ่อนให้พอร้อน จากนั้นใส่หอมใหญ่ซอยลงไปผัด ให้หอมเนื้อใส ค่อยๆ ใส่ไวท์ซอสตามลงไปเคล้าให้ทั่ว ปรุงรสด้วยดอกเกลือ 1 หยิบมือ และพริกไทยใส่ตามใจชอบได้เลย 

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

5. จากนั้นใส่ผัดเป็ดญี่ปุ่นที่เตรียมไว้กับซอส คลุกให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วลองชิมอีกรอบ (ปรุงเพิ่มได้ตามสะดวก)

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

6. ปิดเตา แล้วค่อยใส่มอสซาเรลล่าชีสที่ขูดเตรียมไว้ ผัดให้ชีสเข้ากับผัก ตามด้วยโรยพาเมซานชีสให้ทั่วเล็กน้อย

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ
สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

7. วอร์มเตาอบไว้ที่ 250 องศาเซลเซียส จากนั้นตักผักใส่ชามที่เอาเข้าเตาอบได้ ถ้าได้เบคอนดีๆ สัก 2 แผ่นใส่ลงไปด้วยจะทำให้รสชาติเหมาะเจาะมาก แล้วนำมอสซาเรลล่าชีสที่ขูดไว้ ประมาณ 35 กรัมกลบให้ทั่วชาม ตามด้วยโรยพาเมซานชีสตามลงไปเล็กน้อยอีกครั้ง 

นำเข้าเตาอบใช้เวลาประมาณ 10 นาที (ขึ้นอยู่กับเตาอบแต่ละบ้านด้วยนะ) เมื่อครบ 10 นาที

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

8. นำออกจากเตาพักไว้ให้พอหายเดือด เติมพริกไทยและดอกเกลือพอดันรสอีกนิดก็พร้อมทานได้เลย จะนำผักเป็ดญี่ปุ่นไปปั่นละเอียดเพื่อทำได้อีกหลายเมนู เช่น ทอดมันผักเป็ดกับน้ำสลัดผักเป็ด หรือเกี๊ยวหวานผักเป็ด เป็นต้น 

ใครอยากลองปลูกลองทำกันบ้าง ก็ลงมือได้เลย Work From Home ครั้งนี้ ถ้าสนใจรับผักเป็ดไปลองปลูกเอง ที่ ฟาร์มลุงรีย์ จะแจกฟรีสำหรับคนที่ไปเยี่ยมชมอยู่แล้ว 

ลงมือปลูกผักเป็ดญี่ปุ่นไว้ไม่เสียหาย เราจะมีผักกินไปอีกไม่รู้จบไปด้วยกัน

สอนปลูกผักเป็ด ผักไทยคุณประโยชน์สูงที่ปลูกง่าย และเด็ดใช้ได้ไม่รู้จบ

Writer & Photographer

Avatar

ลุงรีย์

เกษตรกรฮิปปี้ เมืองกรุง เป็นคนขี้เสียดาย ทำงานเกี่ยวกับการจัดการขยะเศษอาหาร ชอบเลี้ยงไส้เดือน และเป็นพ่อบ้านใจกล้า