01

ผมก็ให้คำตอบไม่ได้

“เวลาถามว่า มาสวรรคโลกแล้วไปไหนดี เราในฐานะคนสวรรคโลกก็ให้คำตอบไม่ได้ ผมเลยคิดว่า ถ้าไม่มี เราก็ทำสิ เลยทำที่นี่ขึ้นมา อยากให้เป็นห้องรับแขกของเมือง ถ้ามาเที่ยวสวรรคโลกแล้วไม่รู้จะไปไหน มาที่นี่ก่อน” บาส-โสภณ ปลูกสร้าง เจ้าของสิบสองหน่วยตัด เล่าถึงที่มาของสถานที่แห่งนี้

บาสเป็นคนสวรรคโลก คนที่นี่มักจะแนะนำตัวอย่างภาคภูมิใจว่าเป็นคนสวรรคโลก มากกว่าบอกว่าเป็นคนสุโขทัย ที่นี่มีประวัติศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ เคยเป็นจังหวัดสวรรคโลก เคยเจริญกว่านี้มาก แต่ตอนนี้กลับเงียบเหงา ทั้งเมืองเหลือแต่คนแก่กับเด็ก เป็นเมืองทางผ่านระหว่างอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยกับอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ซึ่งไม่มีแหล่งท่องเที่ยวอะไรให้แวะชม

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

ถ้าไม่มี ก็ทำให้มี-บาสคิดง่ายๆ แค่นั้น

นั่นคือจุดเริ่มต้นของสิบสองหน่วยตัด ร้านอาหาร คาเฟ่ ที่พัก และฟาร์มเมล่อน แม้จะอยู่นอกตัวเมืองสวรรคโลกออกไป แต่ก็มีผู้แวะมาเยือนตลอด เรียกได้ว่าประสบความสำเร็จในทั้งในด้านชื่อเสียงและธุรกิจ

ชายวัย 35 ปีส่ายหน้าบอกว่าไม่ใช่ สิ่งที่เรียกว่าสำเร็จคือ มีคนรุ่นใหม่กล้าลุกขึ้นมาสร้างอะไรใหม่ๆ ในสวรรคโลกอีกมากมาย เพราะสิบสองหน่วยตัดพิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า โอกาสในเมืองเล็กๆ แห่งนี้มีอยู่จริง

02

ผมเห็นเมืองเปลี่ยนไป

สิบสองหน่วยตัดไม่ใช่ทางผ่าน คนที่มาต้องตั้งใจมาก หลายคนขับรถตรงมาจากตัวเมืองสุโขทัย มาสวรรคโลกเพราะอยากมาเที่ยวสิบสองหน่วยตัด บาสบอกว่าปีที่ผ่านมา แม้ในภาพรวมการท่องเที่ยวจะดูซบเซา แต่ในสวรรคโลกถือว่าคึกคักกว่าเดิมด้วยซ้ำ เพราะเมื่อไปต่างประเทศไม่ได้ คนไทยเลยหันมาเที่ยวเมืองไทยมากขึ้น

เมื่อนักท่องเที่ยวมากขึ้น คนในเมืองก็ตื่นตัว มีคนเปิดร้าน เก็บกวาดทำความสะอาดบ้าน ประตูเหล็กหน้าตึกแถวที่เคยปิด ก็เปิดให้คนเข้าไปดู ไปถ่ายรูป ไปนั่งคุย เมืองก็มีชีวิตชีวาขึ้น ภาครัฐก็มองเห็นว่า มองข้ามสวรรคโลกไปไม่ได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็เข้ามาทำโครงการส่งเสริมการท่องเที่ยว

นั่นคือแรงกระเพื่อมที่เกิดขึ้นแบบเกิดคาด จากสถานที่เล็กๆ ที่ชื่อ สิบสองหน่วยตัด

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

03

ผมอยากให้คุณสงสัย

“สิบสองหน่วยตัด เป็นชื่อลายผ้าทอของสุโขทัย มาจากกลุุ่มชาติพันธุ์ไทพวนที่อพยพมาอยู่สุโขทัย ผมเอามาใช้ในเชิงสัญลักษณ์ เพราะสิบสองหน่วยตัดคือลายย่อมุมไม้สิบสองที่เป็นกรอบอยูุ่ด้านนอก ผมให้เป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมชุมชนภาคกลาง ส่วนลายหงส์ ลายโคม ที่อยู่ด้านใน ผมให้เป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมชุมชนภาคเหนือ มันบ่งบอกได้ดีถึงความเป็นคนสุโขทัย เป็นการอยู่ร่วมกันของพหุวัฒนธรรมทั้งภาคเหนือและภาคกลาง อย่างที่หลายคนเรียกสุโขทัยว่า เหนือตอนล่าง กลางตอนบน” บาสเล่าที่มาของชื่อด้วยการคลี่ชายผ้าซิ่นตีนจกที่วางขายในร้านขายของที่ระลึกให้ดู

“อีกอย่าง มันเป็นชื่อที่แปลก มันทำให้คนอยากรู้ว่าคืออะไร อยากมา พอมาแล้วได้คุยกับผมหรือพนักงานเป็นบทสนทนาแรก ก็จะนำไปสู่บทสนทนาอื่นๆ และเกิดความเป็นกันเองตามมา”

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

04

ผมอยากกลับบ้าน

บทสนทนาถัดมา บาสเล่าว่าเขาจากบ้านไปเรียนหนังสือและทำงานที่กรุงเทพฯ เขาทำงานด้านอาหารและเครื่องดื่มในโรงแรมห้าดาว อย่างโอเรียนเต็ล โฟร์ซีซั่น และสุโขทัย ระหว่างนั้นก็เรียนต่อปริญญาโทด้านบริหารธุรกิจ พอเรียนจบก็ย้ายมาทำงานที่บริษัทลอรีอัล 4 ปี

เมื่อสะสมประสบการณ์ทั้งงานบริการและบริหารมากพอ บาสในวัยต้น 30 ก็อยากกลับบ้าน

พื้นเพครอบครัวของบาสเป็นเกษตรกร หลังจากหาข้อมูลอยู่นาน เขาตัดสินใจทิ้งเมืองหลวงกลับมาปลูกเมล่อนที่สวรรคโลก เพราะเป็นพืชที่ทำเงินดี ปลูกในโรงเรือนที่ควบคุมทุกอย่างได้หมด ไม่ต้องพึ่งพาฟ้าฝน เขาหาความรู้ด้วยการลงเรียนคอร์สสั้นๆ แล้วเริ่มต้นปลูกเมล่อนเป็นรายแรกในสวรรคโลกเมื่อ พ.ศ. 2559

‘รุ่งอรุณแห่งความสุข เมล่อน & ฟาร์ม’ มีโรงเรือน 6 หลัง กิจการไปได้สวย ตัดขายได้ทุก 15 วัน นับรายได้รวมกันเดือนนึงก็ 5 – 6 หมื่นบาท

แต่โชคชะตาไม่ได้ขีดมาให้บาสเป็นเกษตรกรเพียงอย่างเดียว

05

ผมขอบคุณทุกคำปฏิเสธ

“น้องไม่มีที่นั่งกินเหรอ พี่มาสองคนกินเมล่อนทั้งลูกไม่หมด อยากกินแค่ชิ้นเดียว มีขายไหม” นี่คือคำถามของลูกค้าที่เปลี่ยนแปลงชีวิตของบาสไปตลอดกาล

เมล่อนราคากิโลกรัมละ 120 บาท ลูกหนึ่งก็ 400 – 500 บาท ถือว่าเป็นผลไม้ที่ราคาสูงมากสำหรับชาวสวรรคโลก บาสเก็บคำถามของลูกค้ามาคิด แล้วตัดสินใจสร้างสถานที่สำหรับนั่งกินเมล่อนหน้าฟาร์ม และแบ่งขายให้ชิมเป็นชิ้น

เขาไม่ได้ทำคาเฟ่สุดเก๋ เป็นอะไรที่ดูตรงข้ามเสียด้วยซ้ำ

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

บาสเปิดร้านขายขนมจีนธรรมดาๆ เป็นเพิงง่ายๆ ไม่ต่างจากร้านอาหารชานเมืองสวรรคโลกอื่นๆ แต่ในร้านมีเมล่อนขายเป็นชิ้น และมีน้ำเมล่อนปั่นขาย

“ลูกค้าเราคือคนในท้องถิ่น” บาสเล่าถึงที่มาของการเลือกเปิดร้านขนมจีน “แรกๆ เขามาเพราะอยากลองสิ่งใหม่ ไปสักพักมันก็คือจุดอ่อนของสวรรคโลก ไม่มีอะไรให้ไป คนที่นี่เลยพาแขกพาเพื่อนมา แม้จะเป็นแค่ฟาร์มเมล่อนกับร้านขนมจีน แต่มันก็เป็นที่เดียวในเมืองที่มีอะไรมากกว่าที่อื่น”

ถ้าที่นี่ไม่มีแหล่งท่องเที่ยว ก็ทำให้มี บาสเปลี่ยนโอกาสนี้ให้กลายที่พักแบบฟาร์มสเตย์เต็มรูปแบบ ซึ่งกำลังฮิตเมื่อ 4 ปีก่อน นี่แหละคือสิ่งที่จะเป็นห้องรับแขกของเมืองสวรรคโลกตามที่บาสฝัน

“ไม่มีสถาปนิกคนไหนรับออกแบบให้เลยครับ ทุกคนปฏิเสธหมดเพราะเราอยู่ไกล เขาไม่สะดวกมาคุมงานก่อสร้าง แล้วก็ไม่มั่นใจฝีมือช่างท้องถิ่นว่าจะทำงานตามที่ออกแบบได้ไหม”

ต้องขอบคุณทุกคำปฏิเสธ เพราะมันทำให้บาสค้นพบเส้นทางชีวิตเส้นใหม่

06

ผมออกแบบเอง

“ผมเกิดในครอบครัวช่างไม้ คุณปู่ คุณพ่อ คุณอา เป็นช่างไม้ บ้านไม้แถวนี้พ่อกับปู่ผมสร้างเกือบทั้งหมด” บาสเล่าถึงต้นทุนสำคัญอีกอย่างในชีวิต

“ผมก็เลยออกแบบที่นี่เอง” บาสค่อยๆ ทำทีละนิด เริ่มต้นจากการทำร้านอาหาร ธุรกิจที่เขาพิสูจน์แล้วว่าอยู่รอดได้ บาสไปซื้อเรือนไทยเก่ามาสองหลัง หลังละห้าหมื่นกว่าบาท เอามาดัดแปลงอย่างที่เขาอยากเห็น วิธีการออกแบบของเขาคือ เปิดนิตยสาร บ้านและสวน กับดูภาพตามเพจเฟซบุ๊ก แล้วถามพ่อว่าทำแบบนี้ได้ไหม

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก
สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

พ่อทำอาคารไม้ขึ้นมาได้ไม่ยาก ส่วนบาสก็ทำร้านอาหารเมนูท้องถิ่นที่อร่อย บรรยากาศดี มีแอร์ เหมาะกับการรับแขก ออกมาได้ถูกใจลูกค้า

“ถ้าทำแล้วไม่สำเร็จ ก็คิดซะว่าสร้างบ้านไว้อยู่เอง เหมือนเราเอารายได้จากการขายเมล่อนมาผ่อนสร้างบ้านตัวเอง ทุกอย่างที่สร้างเลยไม่มีอะไรที่แปลกแยกไปจากตัวผมเลย ถ้าวันหนึ่งไม่มีแขกมา มันก็คือบ้านของผม”

แต่สิบสองหน่วยตัดไม่เคยร้างแขก บาสสนุกกับการขุดสระ ทำสวน เพิ่มโซนห้องพัก และร้านกาแฟ ถึงตอนนี้เวลาผ่านมา 4 ปี เขาก็ยังต่อเติมไม่หยุด

07

ผมเลือกใช้บ้านไม้เก่า

สิบสองหน่วยตัดเป็นบ้านไม้สไตล์ที่บาสชอบ คือเป็นไทยร่วมสมัย ไม่ไทยจ๋าจนคนยุคใหม่เข้าไม่ถึง แต่ก็ไม่ใหม่จนทิ้งความเป็นพื้นบ้าน ซึ่งเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวคาดหวัง และเป็นตัวตนของบาส

“ผมเลือกใช้บ้านไม้เก่าเพราะให้ความรู้สึกอบอุ่น ไม่ใช่อาคารสี่เหลี่ยมใหญ่ๆ เป็นเรือนกระจกที่มีประตูหน้าต่างบ้าง ตั้งโต๊ะเก้าอี้ ขายของ เก็บเงิน กินอิ่ม กลับ ที่นี่เข้ามาแล้วเหมือนอยู่บ้าน คนรุ่นกลางจะได้ย้อนว่า ช่วงหนึ่งของชีวิตเคยอยู่บ้านไม้แบบนี้ เด็กรุ่นใหม่ก็ได้สัมผัสประสบการณ์ใหม่ๆ จากสถาปัตยกรรมแบบนี้ ทำให้เราได้ลูกค้าหลากหลายวัย”

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

บาสชี้ให้ดูอาคารไม้ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นสำนักงานของบริษัทค้าไม้บอร์เนียวประจำเมืองสวรรคโลก ส่วนอีกหลังเขาซื้อต่อมาจากคนที่กำลังจะรื้อบ้านไม้ทิ้ง

ผนังต่างๆ ของสิบสองหน่วยตัดเต็มไปด้วยภาพถ่ายเก่าและภาพวาดของศิลปินมากมาย บาสพาไปดูรูปวาดเด็กผู้หญิงผมเปียฝีมือของเขา เขาออกแบบที่นี่ตามความรู้สึกในภาพนี้ และใช้สีเขียวในภาพนี้เป็นสีหลักในการตกแต่งภายในทั้งหมด

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

08

ผมเก็บประวัติศาสตร์

ถ้าวันนั้นสถาปนิกมืออาชีพตอบรับงานออกแบบที่นี่ เราคงไม่ได้เห็นการขนของเก่าเลอค่ามากมายมาใช้ตกแต่งที่นี่

บาสเป็นนักสะสมของเก่าที่มีของล้ำค่ามากมายเต็มคอลเลกชัน เขาตระเวนหาซื้อจากร้านค้าของเก่าทั่วโลก ถึงขนาดส่งอีเมลไปทิ้งไว้ทุกร้านที่หาทางติดต่อได้ เพื่อบอกว่าถ้ามีของจากเมืองไทยช่วยบอกเขาด้วย

ชิ้นที่เด็ดสุดคือ ผ้าสุจหนี่ปักหักทองขวาง สมัยรัชกาลที่ 4 – 5 เป็นผ้าปูรองยืน รองนั่ง ที่สงวนไว้ใช้สำหรับพระมหากษัตริย์เท่านั้น อีกชิ้นคือย่ามของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ที่เขาได้มาจากนิวยอร์ก ชนิดที่ต้องเหมากองย่ามจีนโบราณมา 50 กว่าใบ เพื่อเอาย่ามใบนี้ใบเดียว ของสองชิ้นนี้ล้ำค่าขนาดของชนิดเดียวกันนี้จัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก
สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

แล้วก็ยังมีโบราณวัตถุอีกมากมาย ภาพถ่ายหายากที่ไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน รวมไปถึงจดหมายลายพระหัตถ์ของสมเด็จย่า

คนรักของเก่า แค่มาดูของเหล่านี้ก็คุ้มจนไม่รู้จะคุ้มยังไงแล้ว

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก
สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

09

ผมเน้นเรื่องคุณภาพกับการบริการดีกว่า

“ถ้าเราตั้งใจทำให้ดี ใส่ใจลงไปในทุกอย่าง ผู้บริโภคในปัจจุบันเขารับรู้ได้ มันทำให้เขากล้าตัดสินใจมาพักที่นี่” บาสวิเคราะห์ให้ฟังว่า แขกที่ตั้งใจมากพักที่นี่มาจากไหน

“ถ้าเทียบกับหมอปราเสริฐ ปราสาททองโอสถ ที่ทำโรงแรมในสนามบินสุโขทัย ทำไมปลาใหญ่ถึงกล้ามาว่ายน้ำแถวนี้ล่ะ เราเป็นเหมือนเหาฉลาม ขอว่ายไปข้างๆ ปลาใหญ่ ได้กินเศษอาหารจากปลาใหญ่บ้าง แขกที่มาพักในสนามบิน เขามากินข้าวที่นี่แล้วชอบ ครั้งต่อไปเขาก็มาพักที่นี่ หรือไม่ก็แนะนำให้เพื่อน”

ที่นี่มีห้องพัก 3 ห้อง ซึ่งเต็มตลอด บาสตัดสินใจขยายเพิ่มเป็น 5 ห้อง แล้วก็จะหยุดเท่านี้ เพราะเชื่อว่าน่าจะพอเหมาะกับความต้องการที่พักในเมืองสวรรคโลกแล้ว

“เรามาเน้นเรื่องคุณภาพกับการบริการดีกว่า”

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

10

ผมอยากให้คนมานอนสวรรคโลกสักคืน

“ตอนเริ่มต้น คนในชุมชนมองว่า เราเป็นนายทุนใหญ่จะมากินรวบทุกอย่าง ร้านอาหาร ร้านกาแฟ ที่พัก ร้านเล็กร้านน้อยในเมืองจะต้องซบเซา แต่ตอนนี้กลับกลายเป็นเราช่วยกระตุ้นเมืองให้มีชีวิตชีวา เราไม่ได้ทำเพื่อตัวเราคนเดียวแล้ว ผมอยากเชื่อมโยงส่งนักท่องเที่ยวไปยังจุดอื่นๆ ในเมืองและพื้นที่ใกล้เคียง ให้เป็นเครือข่ายเป็นปึกแผ่นมากกว่านี้”

บาสพูดถึงเป้าหมายสูงสุดที่เขาอยากจะไปให้ถึงในวันนี้ว่า

“ทำยังไงให้คนมานอนสวรรคโลกสักคืนหรือสองคืน ไม่ใช่มาเที่ยวสุโขทัย ใช้ไกด์สุุโขทัย เช่ารถสุโขทัย แวะมาเที่ยวสวรรคโลก แล้วกลับไปกินข้าวสุโขทัย คนสวรรคโลกในฐานะเจ้าของพื้นที่ไม่ได้อะไรเลย ถ้าคนมาค้างอย่างน้อยหนึ่งคืน กิจกรรมการท่องเที่ยวก็เกิด รายได้ก็เกิด เป็นของคนทั้งเมือง”

สิบสองหน่วยตัดอยากเป็นที่พักที่ดึงคนนอกเข้ามาจับจ่ายใช้สอยในเมืองสวรรคโลก

นับเป็นเป้าหมายของที่พักที่อาจไม่ตรงกับตำราการโรงแรม ทว่างดงามมาก

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

11

คุณคือแขกของเมืองสรรคโลก

“คนไทยเราต้อนรับแขกอย่างดี ต่อให้บ้านเราขัดสนยังไง มีแขกมีญาติมาเยี่ยมบ้าน เราก็จะนำของที่ดีที่สุดมาต้อนรับแขก เพราะมันคือหน้าตาของเจ้าของบ้าน ที่นี่ก็เหมือนกัน นี่คือเหตุผลที่ทำให้ผมอยากทำที่นี่ให้ดีที่สุด คนพาแขกมาที่นี่เพราะคิดว่าเราดีพอ ผมเป็นคนสวรรคโลก ผมทำหน้าที่เป็นเจ้าบ้าน แขกทุกคนที่มาไม่ใช่แขกของผมคนเดียว แต่เป็นแขกของเมือง เราทำหน้าที่ต้อนรับทุกคนเพราะที่นี่คือ ห้องรับแขกของเมือง” บาสเว้นจังหวะ

“ทุกคนในสวรรคโลก ในสุโขทัยก็กำลังทำหน้าที่เป็นเจ้าบ้านแบบเดียวกับผมเหมือนกัน”

สิบสองหน่วยตัด ที่พัก ร้านอาหาร คาเฟ่ ฟาร์มเมล่อน ผู้ชุบชีวิตให้สวรรคโลก

สิบสองหน่วยตัด

ที่ตั้ง : 87 หมู่6 ตำบล ย่านยาว อำเภอ สวรรคโลก สุโขทัย 64110 (แผนที่)

Facebook : สิบสองหน่วยตัด 

Writer

ทรงกลด บางยี่ขัน

ทรงกลด บางยี่ขัน

ตำแหน่งบรรณาธิการโดยอาชีพ เป็นนักเดินทางมือสมัครเล่น แบ่งเวลาไปสอนหนังสือโดยสมัครใจ และชอบจัดทริปให้คนสมัครไป

Photographer

Avatar

ปรีชญา จงศรีสวัสดิ์

ช่างภาพที่เชื่อว่าการตายอย่างมีคุณภาพคือการตายด้วยของกินที่ดีและอร่อย