“แค่ชื่อคาเฟ่ในสถานศึกษาชีวะ หลายคนก็คิดว่าไม่น่าเข้าไปแล้ว เดี๋ยวก็ตีกัน” 

กิตติพงศ์ อุตตมะเวทิน ผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิคนิคมอุตสาหกรรมระยอง เอ่ยเคล้าเสียงหัวเราะ เมื่อพบกันในงาน ‘GC Circular Living Symposium 2022 : Together To Net Zero’ เพื่อมาเล่าเรื่อง Quinine Café คาเฟ่สีดำที่ตั้งตระหง่านอยู่ในรั้ววิทยาลัยเทคนิคนิคมอุตสาหกรรมระยอง ใกล้กับบริเวณมาบตาพุด ซึ่งเหล่าผู้ประกอบการต่างรู้กันดีว่าเป็นแหล่งรวมนิคมอุตสาหกรรมและคาเฟ่สาย Slow Bar 

“เราทำให้คนในชุมชนและคนในสถานประกอบการมีแลนด์มาร์กแห่งใหม่ และเป็นประตูสู่โลกอาชีพที่อยู่ในสถานศึกษาด้วย คือสร้างความแปลกตาแปลกใจว่าในสถานศึกษามีร้านแบบนี้ได้ยังไง แลกบัตรเข้าไปแล้วเป็นอีกโลกหนึ่ง” 

แม้ ผอ. รู้ดีว่ามีคาเฟ่กว่า 300 แห่งเกิดขึ้นล้นหลามเต็มสองข้างทางของถนนในจังหวัดระยอง แต่เขามั่นใจว่า Quinine Café มีจุดเด่นสู้ได้ ด้วยความแปลกใหม่ในการเปิดประตูสู่โลกอาชีพ จึงเริ่มวาดแบบในหัว รวบรวมกำลังจากคณาจารย์และนักศึกษาเพื่อประกอบคาเฟ่ขึ้นมา จนกระทั่งภาพที่อยู่ในความคิดออกมาโลดแล่นในโลกความเป็นจริง ไม่เพียงแต่เกิดเป็นคาเฟ่เพียงแห่งเดียวเท่านั้น แต่ยังมีร้านใหม่ ๆ ที่แตกแขนงออกไปจากลูกศิษย์ของควินินเอง

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

วิวหลักล้าน กาแฟหลักสิบ

Quinine Café เกิดจากน้ำพักน้ำแรงของครูและลูกศิษย์ที่เล็งเห็นแล้วว่า คาเฟ่เป็นผลลัพธ์รูปธรรมที่เสพได้ง่าย เป็นการนำวิชาต่าง ๆ ที่ได้ร่ำเรียนจากแต่ละสาขามาปฏิบัติให้เกิดขึ้นจริง ให้บุคคลภายนอกมาชิมของอร่อย ดีต่อสุขภาพ และเห็นความสามารถของนักศึกษาอาชีวะไปพร้อมกัน โดยชื่อ ‘ควินิน’ มาจากต้นควินินหรือสะเดาอินเดีย ต้นไม้ประจำวิทยาลัยที่มีฤทธิ์เป็นยา ให้ประโยชน์มาก 

“แรก ๆ ตื่นเต้นว่าแผนที่เราคิดมาจะสำเร็จมั้ย เพราะครูและนักเรียนต่างไม่เคยทำธุรกิจ ไม่เคยปฏิบัติจริง ทุกอย่างสมมติขึ้นในห้องเรียน ฝึกจากสถานประกอบการก็ไม่ได้นำความรู้อะไรกลับมา เขาฝึกแล้วจบไป แต่เรากำลังมาสร้างฝันว่าอยากให้มีธุรกิจเกิดขึ้นในวิทยาลัย แล้วเด็กมาเรียนที่นี่ต้องมีรายได้ นั่นคือจุดเริ่มต้น มันเป็นฝันที่ท้าทาย พอคิดแล้วเขียนแบบออกมาให้ผู้รับเหมาดูตามโครงสร้าง 2 ล้านกว่าบาท แล้วจะทำยังไง เงินก็ไม่มี เราก็นี่แหละ นำนักเรียนนักศึกษามาสร้าง เอาเศษเหล็กที่ทิ้งขว้างมาสร้างเป็นอาคารได้ แล้วก่อกำเนิดขึ้นเรื่อย ๆ สิ่งที่เราคิดไว้เป็นจริงได้ในระยะเวลา 2 ปี มันทำได้จริง ๆ”

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

ที่นี่ตกแต่งแบบอินดัสเทรียล ผนังบุด้วยไม้อัดฟางอ้อย ประดับตกแต่งด้วยเศษเหล็กรูปทรงต่าง ๆ ที่นักศึกษาสาขาวิชาช่างเชื่อมสร้างขึ้น น้ำตกไฟเบอร์กลาสเกิดจากน้ำมือของนักศึกษาสาขาวิชาช่างยนต์ โปรแกรมคิดเงินในร้านมาจากนักศึกษาแผนกไอที ด้านหลังร้านยังมีสวนร่มรื่น ต้นแคคตัสใส่กระถางทำมาจากกากกาแฟ ถัดออกไปมีไม้ใหญ่หลากพันธุ์จากรอบวิทยาลัย ทั้งต้นมะฮอกกานี ราชพฤกษ์ ทองกวาว จนทางร้านโฆษณาว่า ‘วิวหลักล้าน กาแฟหลักสิบ’ 

“เป้าหมายของ Quinine Café ไม่ใช่แค่การได้ถ่ายรูปกับวิวสวย ๆ แต่ลูกค้าต้องได้ดื่มกาแฟอร่อยถูกปากในราคาหลักสิบด้วย ในความอร่อยเราต้องสร้างความแตกต่าง ระยองเป็นจังหวัดอุตสาหกรรม คนก็หันสู่ธรรมชาติกัน เราจึงมุ่งเน้นเรื่องการรักษ์สุขภาพ พอรักสุขภาพแล้วก็ตอบโจทย์ของการรักษาสิ่งแวดล้อมด้วย

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

“เราทำแปลงผักอยู่ด้านหลังโรงครัว เป็นแปลงผักผสมผสาน 3 รูปแบบ แปลงผักแบบ Permaculture เป็นการปลูกผักแบบยั่งยืน อีกอย่างหนึ่งวิทยาลัยเทคนิคนิคมอุตสาหกรรมระยองเป็นวิทยาลัยแห่งนวัตกรรม เราก็ทำ Platform Smart Farm ขึ้นมาเอง ทำ Hardware เพื่อวัดอุณหภูมิของอากาศ ความชื้นในอากาศ ความชื้นในดินและการรดน้ำ เอาผลผลิตตรงนี้กลับเข้ามาสู่ครัว”

อร่อยคู่สุขภาพ

ทั้งอาหาร เครื่องดื่ม และเบเกอรี่ในร้านออกแบบเพื่อคนรักสุขภาพ จากเริ่มต้นด้วยไม่กี่เมนู ซึ่งต่อมา บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) หรือ GC เข้ามาช่วยสนับสนุนคาเฟ่ในสถานศึกษาแห่งนี้ ทั้งจัดหาเชฟปรุงอาหารป้องกันโรคเบาหวาน โรคอ้วน และโรคความดันโลหิต เมนูรังสรรค์จากนักโภชนาการและเชฟผู้เชี่ยวชาญด้านอาหารเพื่อสุขภาพโดยเฉพาะ ยังมีอาหาร Plant-based ที่ GC สนับสนุนชุมชนห้วยมะหาดในการทำเกษตรอินทรีย์และผักสมุนไพร แหล่งที่มาของวัตถุดิบออร์แกนิกจึงมาจากภายในจังหวัดและชุมชนใกล้เคียง เดินทางตรงสู่ครัว Quinine Café 

เมล็ดกาแฟยิ่งเป็นเรื่องใหญ่ พวกเขาเสาะหาอยู่นานจนเจอรสชาติที่ลงตัว โดยเลือกเมล็ดกาแฟสวนยาหลวง จังหวัดน่าน นำมาคั่วในโรงกาแฟของตัวเอง ทาง GC ยังแนะนำการสร้างผลิตภัณฑ์ให้ตรงตามเทรนด์ปัจจุบัน ผลลัพธ์ที่ออกมาจึงเป็นเมนูกาแฟสูตร Plant-based และรักษ์โลกไปในตัว 

“เราไปเอากาแฟจากดอยเทพเสด็จ เป็นกาแฟที่มีรสถั่วนิด ๆ เบอร์รี กลิ่นดอกไม้ป่าสีขาวและสีเหลือง อยู่ที่การคั่วของเราว่าจะดึงเอกลักษณ์ตัวไหนออกมาได้บ้าง” 

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

ผอ. เล่าถึงความหอมชวนดมของเมล็ดกาแฟได้อย่างน่าประทับใจ พร้อมแนะนำเมนูกาแฟสูตรเด็ดอย่าง Naranja Drip Coffee นารันจา มาจากภาษาสเปนที่แปลว่าส้ม เป็นการ Drip on ice ทั้งส้มและกาแฟพร้อมกัน สกัดผิวและกลิ่นหอมของส้มลงในน้ำกาแฟ มีรส Fruity ดื่มง่าย และลาเต้นมข้าวโอ๊ต ใช้นมแพลนต์เบสแทนนมวัว แถมล่าสุดยังมีกาแฟก้ามปูนึ่ง เมนูเด็ดส่งเสริมการท่องเที่ยวระยองและอาหารทะเลระยอง ส่วนใครชอบน้ำสมุนไพร เลือก ‘สามสหายคลายร้อน’ คือน้ำส้มมะปี๊ดผสมน้ำดอกอัญชันและหญ้าหวาน 

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

ถ้ายังไม่อิ่มหนำ Quinine Café มีเมนูอีกสารพัด เช่น ยำสารพันผัก ปอเปี๊ยะสดไก่สมุนไพร ปลาเก๋าแดงย่างแจ่วมะเขือ ไปจนถึงสเต๊ก ทุกอย่างใช้วัตถุดิบสดใหม่ และคัดสรรมาแล้วว่ามีประโยชน์ต่อผู้บริโภคทั้งสิ้น

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

เด็กหนีเรียน ครูหนีสอน

ใช่ว่าเสน่ห์ของที่นี่จะมีเพียงอาหารและเครื่องดื่มรสชาติถูกปากราคาถูกใจเท่านั้น ภายในร้านสีดำหลังน้อยนี้ยังสร้างถนนทอดยาวถึงอนาคตให้แก่นักศึกษาและคนทุกคน

“นี่เป็นโครงการ Work Integrated Learning คือโครงการบูรณาการเรียนรู้และทำงานไปด้วยกัน แต่เราไม่ได้ใช้ชื่อนี้ มันอ่านยาก ฟังยาก เด็กไม่สนใจ เราใช้ชื่อว่า ‘เด็กหนีเรียน ครูหนีสอน’ เราเปลี่ยนจากเวลาทำงานเป็นเวลาเรียน เปลี่ยนการปฏิบัติงานเป็นการเรียนปฏิบัติ วิชาทฤษฎีก็ไปเรียนออนไลน์เพราะทฤษฎีเรียนเมื่อไหร่ก็ได้ เด็กที่เข้ามาทำงานก็จะตามความสมัครใจ”

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

ผอ. กิต จัดการเรียนการสอนในรูปแบบ Project-Based Learning หรือการสอนที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือทำ “เราสร้างนักเรียนนักศึกษาเอง แล้วเขาก็มาเป็นบาริสต้า แคชเชียร์ ผู้บริการ แล้วก็เป็นเชฟอยู่ในร้านอาหารควินินของเราด้วย ข้างหน้าร้านมี 5 คน ในห้องอาหาร 5 คน” 

โครงการที่จัดทำขึ้นนี้ค่อย ๆ เป็นไปอย่างมีขั้นตอน ก่อให้เห็นพัฒนาการทางความคิดของลูกศิษย์ ดังเช่นนักศึกษาสาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศที่กำลังสร้างระบบพิเศษ AI เพื่อจดจำใบหน้าและเมนูประจำของลูกค้า จากที่เคยคิดค้นเพียงเมนู เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ชี้ชัดว่ากระบวนการเรียนนี้ได้ผลมากน้อยแค่ไหน

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง เสิร์ฟอาหารสุขภาพพร้อมวิชาเปิดร้านกาแฟ

ประตูสู่โลกอาชีพ

นอกจากที่นี่จะเป็นแหล่งศึกษาสร้างประสบการณ์สำหรับนักศึกษา ยังเป็นสถานเรียนรู้อย่างไม่สิ้นสุดของผู้คนทุกวัย มีทั้งผู้ใหญ่ประเภทฝึกงานพาร์ตไทม์ และลงเรียนระยะสั้นที่เข้ามาเรียนรู้จนออกไปเปิดกิจการของตัวเองได้ 

“ตรงนี้นี่แหละที่เป็นจุดขายแล้วคนก็ไปบอกต่อ ฝึกให้เป็นแล้วออกไปเปิดร้านตัวเอง เหมือนได้มาลองทำงานจริงก่อน สิ่งที่เขาได้ตามมาจากการเข้ามาดื่มกาแฟคือ มีสอนทำมั้ย ที่อื่นเขาคงไม่ถามแบบนี้ แต่เขาถามที่นี่ เราสอนทุกเมนู เราสอนวิชาบาริสต้า เบเกอรี่ อาหาร อยากเรียนวันไหนก็มีรอบให้ เรียกว่าเปิดหลักสูตรวิชาชีพระยะสั้น คนที่มาเรียนระยะสั้นกับเรามี 6,000 กว่าคนใน 1 ปี ฝึกอาชีพมากกว่า 30 อาชีพ ไม่ว่าจะเป็นตัดผม เสริมสวย เกษตรอัจฉริยะ เขียนแบบ มีอีกเยอะมากเลย Quinine Café จึงเป็นประตูสู่โลกอาชีพจริง ๆ คล้ายกับว่าเป็นหน้าบ้าน ใครสนใจเข้ามาเรียนอะไรก็เรียนได้ ไม่ใช่แค่เด็ก คนทั่วไปก็มาเรียนรู้ได้หมด” 

แม้จะเปิดมาเพียงไม่กี่ปี แต่มีนักเรียนที่ออกไปเปิดร้านกาแฟของตัวเองถึง 5 แห่ง บางคนเปลี่ยนอาชีพจากที่ทำรีสอร์ตอยู่มาทำกาแฟสาย Slow Bar 

“ลูกศิษย์ไปเปิดร้านที่ต่างจังหวัดก็มี ต่างประเทศก็มี ที่เราภูมิใจคือ เขามาเรียนกับเราแล้วเอาใบ Certification ไปที่ออสเตรเลีย เขาถ่ายรูปส่งมาให้ดูว่าได้งานบาริสต้าที่นั่นเพราะใบเรียนจบจากเรา” ผอ. เล่าให้ฟังด้วยความปลิ้มปริ่มที่เห็นลูกศิษย์เติบโต และประสบความสำเร็จ 

“แม้เด็กออกไปยังไม่เป็นเถ้าแก่ แต่ก็ได้เป็นบาริสต้าประจำร้าน เราก็ภูมิใจแล้ว เด็ก ๆ ที่มาเรียนกับเราทำได้จริง ถ้าทุกคนร่วมใจกันและสานต่อจะเกิดความยั่งยืน ผมวางรากฐานไว้ว่าชุมชน สถานประกอบการ และคุณครูนี่แหละที่จะทำให้เกิดความยั่งยืน คาเฟ่จะเดินไปได้และกลายเป็นโมเดลการเรียนรู้ของโลกอาชีพ” 

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง ที่เน้นเสิร์ฟอาหารเครื่องดื่มสุขภาพ พร้อมเป็นโรงเรียนสอนวิชาเปิดร้านกาแฟให้ทุกคน
Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง ที่เน้นเสิร์ฟอาหารเครื่องดื่มสุขภาพ พร้อมเป็นโรงเรียนสอนวิชาเปิดร้านกาแฟให้ทุกคน

ขาดทุนคือกำไร

เริ่มแรกกลุ่มคนที่แวะเวียนเข้ามาใช้บริการ Quinine Café มักเป็นกลุ่มคุณครูในวิทยาลัย คนในชุมชน และนักศึกษา เมื่อเรื่องราวความอร่อยเริ่มลอยไปปากต่อปาก กลุ่มผู้สูงวัย พนักงานในสถานประกอบการต่าง ๆ ก็ตามเข้ามาทดลองชิมฝีมือของน้อง ๆ เกิดเป็นการโฆษณาไปเรื่อย ๆ 

จุดเช็กอินส่วนใหญ่ของคนบริเวณนั้นจึงเป็นที่นี่ ฟีดแบ็กที่ได้รับกลับมาค่อนข้างดี ส่วนในแง่ธุรกิจ อุปสรรคก็มีเกิดขึ้นบ้างในช่วงรอยต่อ เพราะเด็กรุ่นเก่าจบจากการทำงานผันเปลี่ยนเป็นเด็กรุ่นใหม่ทำให้ขาดครูสอนงาน ทาง GC จึงช่วยนำผู้มีความรู้เข้ามาสอนเรื่องของอาหาร และครูบาริสต้าจากจังหวัดน่าน จากนั้นทั้ง ผอ. และคณะครูก็สอนเองด้วย

ในแง่กำไร ผู้บริหารยอมรับว่าคาเฟ่นี้ไม่ได้ผลตอบแทนเป็นเม็ดเงินมากมาย เพียงอยู่ได้เสมอตัว 

“เราน้อมนำคำสอนของรัชกาลที่ 9 มาใช้ ขาดทุนคือกำไร กำไรของเรามากกว่าเงิน คือทรัพยากรมนุษย์ คือลูกศิษย์ของเราที่มีคุณภาพ ประกอบธุรกิจเลี้ยงดูตัวเองได้เลี้ยงดูครอบครัวได้ นั่นคือกำไรของเรา แต่ถ้าทำเป็นภาคธุรกิจแบบเต็มร้อยเลย ต้องมีค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าสถานที่ แล้วก็ค่าจ้างบาริสต้า ซึ่งทำให้เราฝึกสอนเด็ก ๆ และทำราคาอาหารแบบนี้ไม่ได้ ทำแบบนี้ผมรู้สึกว่ากำไรร้อยเปอร์เซ็นต์เลย เพราะเราได้คนที่มีคุณภาพออกไป แต่เราก็สอนเด็กเรื่องเรียนรู้ธุรกิจไปด้วย” 

ความมุ่งหวังต่อจากนี้ ผู้บริหารบอกว่าอยากให้ที่นี่เติบโตขึ้นเป็นแฟรนไชส์ เป็นศูนย์ของการเรียนรู้ โดยแฟรนไชส์จะยังคงความเป็น Quinine Café ไว้ คืออาหารรักษ์โลกเช่นเดิม 

“ตอนนี้ความหวังก็ใกล้จะเป็นจริงแล้ว เริ่มเห็นความยั่งยืนเพราะหน่วยงานอื่น ๆ มาดูงาน ขอแบบแล้วเริ่มไปสร้าง มีพาร์ตเนอร์เข้ามาอย่าง GC และหลายภาคส่วนเข้ามา เป็นการร่วมมือกับชุมชน แม้แต่บริษัทต่าง ๆ ในนิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด เป้าหมายทุกคนไม่ได้ทำเพื่อธุรกิจหรือแสวงหากำไร แต่ทำเพื่อสร้างโอกาส สร้างอาชีพให้กับนักเรียนนักศึกษาและคนในชุมชน ที่เป็นหัวใจสำคัญคือเราจะนำเรื่องสิ่งแวดล้อมเข้ามาด้วย เพื่อให้เกิดความยั่งยืนไปพร้อมกัน” 

Quinine Café คาเฟ่อาชีวะในวิทยาลัยเทคนิคระยอง ที่เน้นเสิร์ฟอาหารเครื่องดื่มสุขภาพ พร้อมเป็นโรงเรียนสอนวิชาเปิดร้านกาแฟให้ทุกคน

Quinine Café

ที่อยู่ : วิทยาลัยเทคนิคนิคมอุตสาหกรรมระยอง ตำบลห้วยโป่ง อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง (แผนที่

เวลาทำการ : เปิด 8.00 – 18.00 น. (ปิดวันจันทร์) Facebook : Quinine Cafe’

Writer

Avatar

ภฤศนี แท้เที่ยงธรรม

เด็กผู้หญิงชอบเขียนหนังสือ เกิดเดือนกุมภาพันธ์ กรุ๊ปเลือด AB อุปนิสัยร่าเริง

Photographer

Avatar

ชาคริสต์ เจือจ้อย

ช่างภาพอิสระและนักปั่นจักรยานฟิกเกียร์ ชอบสั่งกระเพราหมูสับเผ็ดน้อยหวานๆ