เข้าสู่อีกหนึ่งวันสำคัญวันหนึ่งของคนไทยเชื้อสายจีนอย่างวันตรุษจีน วันนี้เลยจะขอขยับจากวัดแบบเดิมๆ ไปชมวัดจีนกันบ้าง ซึ่งในประเทศไทยมีวัดเนื่องในคณะสงฆ์จีนนิกายทั้งสิ้น 14 วัด และวัดจีนที่จะนำเสนอวันนี้อาจจะไม่ได้มีอายุเก่าแก่นับร้อยปี แต่ก็มีความน่าสนใจทั้งศิลปกรรม ที่สำคัญ เจ้าคณะใหญ่ฝ่ายจีนนิกายคือ พระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (เย็นเต็ก) เป็นเจ้าอาวาสวัดแห่งนี้ ใช่แล้วครับ ผมกำลังพูดถึง ‘วัดโพธิ์แมนคุณาราม’

วัดโพธิ์แมนคุณารามสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2502 โดยพระคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (โพธิ์แจ้งมหาเถระ) เจ้าอาวาสรูปแรกของวัดเป็นผู้นำในการก่อสร้างพร้อมกับคณะข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ คหบดี ประชาชน และพุทธบริษัท โดยใช้เวลาในการก่อสร้างทั้งสิ้น 10 ปี เมื่อสร้างแล้วเสร็จใน พ.ศ. 2513 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร  เสด็จฯ ทรงประกอบพิธียกยอดฉัตรเจดีย์อุโบสถ และในปีต่อมาพระองค์พระราชทานพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร. ประดิษฐานที่หน้าอุโบสถของวัด และพระราชทานนามพระประธานในอุโบสถว่า ‘พระพุทธวัชรโพธิคุณ’

วัดโพธิ์แมนคุณาราม

เมื่อมาถึงวัดโพธิ์แมนคุณาราม สิ่งแรกที่เราจะเห็นก็คือซุ้มประตูใหญ่ซึ่งมี 5 ช่อง มีป้ายชื่อวัดทั้งภาษาไทยและภาษาจีนอยู่ที่ช่องตรงกลาง โดยด้านข้างซุ้มประตูมีอักษรจีนที่มีความหมายว่า ฟ้าฝนดี ประเทศมั่นคง และประชาชนผาสุก เมื่อข้ามลานกว้างมาก็จะเจอกับวิหารหน้าที่ตั้งอยู่ด้านหน้าอุโบสถแบบเดียวกับวัดจีนอื่นๆ ในประเทศไทย เช่น วัดมังกรกมลาวาส กรุงเทพมหานคร โดยมีวัชรเจดีย์ทิเบตที่เคยเป็นที่บรรจุสรีระของท่านเจ้าอาวาสรูปแรกเอาไว้ตั้งอยู่ทางด้านซ้ายหน้าวิหารหน้า

วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม

ภายในวิหารหน้านี้มีรูปท้าวจตุโลกบาลทั้งสี่อยู่ที่มุม โดยที่ตรงกลางมีรูปของพระศรีอริยเมตไตรยหรือพระศรีอาริย์ที่แสดงในรูปของพระภิกษุที่มีพระวรกายอ้วน (ซึ่งคนไทยมักจะเข้าใจผิดว่าเป็นพระสังกัจจายน์ ถ้าเราพบพระภิกษุอ้วนภายในวัดจีน ขอให้เข้าใจตรงกันนะครับว่านี่คือรูปของพระศรีอาริยเมตไตรย ไม่ใช่พระสังกัจจายน์นะครับ) โดยที่มีพระเวทโพธิสัตว์ หรือ พระสกันทะโพธิ์สัตว์ พระโพธิ์สัตว์ที่น่าจะมีที่มาจากเทพเจ้าในศาสนาฮินดูที่มีชื่อเดียวกัน ซึ่งคนไทยรู้จักกันในชื่อของพระขันธกุมาร เทพแห่งสงคราม โอรสของพระศิวะและพระอุมานั่นเอง

วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม

พอข้ามวิหารหน้ามา เราก็จะพบกับอุโบสถของวัดโพธิ์แมนฯ ซึ่งออกแบบโดยพระคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (โพธิ์แจ้งมหาเถระ) อาคารทรงจีนหลังคาแอ่นโค้งซ้อนกันสามชั้น กลางสันหลังชั้นบนสุดมีเจดีย์ซึ่งบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเอาไว้ หน้าพระอุโบสถประดิษฐานพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร. ที่รัชกาลที่ 9 พระราชทานให้ ทั้งผนังด้านนอกยังมีศิลาจารึกมหามงคลพิธี 3 ภาษา ไทย จีน อังกฤษด้วย

ที่เด็ดกว่านั้นคือ รอบอุโบสถมีใบเสมาแบบเดียวกับที่พบได้ทั่วไปในวัดไทยเลยครับ แต่ใบเสมาที่นี่ได้แรงบันดาลใจจากใบเสมาวัดพระปฐมเจดีย์ที่ออกแบบโดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โดยทำเป็น 2 แบบ คือรูปท้าวจตุโลกบาลและรูปวัชระแบบทิเบต

วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม

ภายในอุโบสถประดิษฐานพระพุทธวัชรโพธิคุณ พระพุทธรูปที่ผสมผสานศิลปะไทยกับศิลปะจีน โดยพระวรกายคล้ายศิลปะไทยแต่ครองจีวรแบบศิลปะจีน ผนังสองข้างมีจิตรกรรมกระเบื้องโมเสกสีสดใสเรื่องพระอรหันต์ 500 องค์ ฝั่งซ้ายของพระประธานเป็นเรื่องราวของการออกบิณฑบาต ในขณะที่ฝั่งขวาของพระประธานเป็นเรื่องราวการประชุมสังคายนาพระธรรมวินัย ส่วนด้านบนเหนือพระเศียรของพระประธานประดิษฐานพระพุทธรูป 1,000 องค์อยู่บน 3 ชั้นของเพดาน

วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม

หลังจากชมอุโบสถแล้ว ก็ควรจะเดินไปชมด้านหลังอุโบสถด้วยนะครับ เพราะมีวิหารที่น่าสนใจอยู่อีก 3 หลัง เริ่มจากหลังกลาง นั่นก็คือ วิหารบูรพาจารย์ซึ่งประดิษฐานสรีระร่างจริงของพระมหาคณาจารย์จีนธรรมสมาธิวัตร (โพธิ์แจ้งมหาเถระ) ซึ่งการประดิษฐานสรีระร่างจริงของพระภิกษุในอิริยาบถสมาธินั้นเป็นธรรมเนียมที่มีมาก่อนในประเทศจีน แต่ปรากฏเพียงวัดโพธิ์แมนฯ แห่งนี้เพียงแห่งเดียวในกรุงเทพฯ เท่านั้น

วัดโพธิ์แมนคุณาราม

ขนาบสองข้างของวิหารบูรพาจารย์คือวิหารของพระโพธิสัตว์สำคัญอีก 2 พระองค์ ทางด้านขวามือคือวิหารพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร หรือที่คนไทยส่วนใหญ่รู้จักกันในชื่อของ ‘เจ้าแม่กวนอิม’ ในปางสหัสกรสหัสเนตร หรือ กวนอิมพันมือ พันตา ประติมากรรมสมัยราชวงศ์ถังสร้างจากไม้จันทน์อายุนับพันปี ส่วนฝั่งซ้ายมือของพระกษิติครรภ์โพธิสัตว์ พระโพธิสัตว์ซึงมีเรื่องราวคล้ายคลึงหรือเทียบได้กับตำนานของพระมาลัย ที่แพร่หลายอยู่ในดินแดนเอเชียอาคเนย์ โดยทั้งสองพระองค์ต่างเคยเสด็จไปโปรดสัตว์ในนรกภูมิมาแล้ว

วัดโพธิ์แมนคุณาราม วัดโพธิ์แมนคุณาราม

ดังนั้น ถ้าตรุษจีนปีนี้ใครยังไม่รู้จะไปไหว้พระที่วัดไหน ก็ขอเชิญมาชมวัดโพธิ์แมนคุณาราม หรือถ้าใครไม่สะดวกช่วงตรุษจีน วัดแห่งนี้เปิดตลอดทั้งปีอยู่แล้วครับ แวะไปกราบสักการะและชมความงามและการผสมผสานศิลปะ 3 สัญชาติในวัดเดียวกันได้ที่นี่เลยครับ วัดโพธิ์แมนคุณาราม

เกร็ดแถมท้าย

  1. วัดโพธิ์แมนตั้งอยู่ในซอยสาธุประดิษฐ์ 19 ซึ่งสามารถเดินทางมาด้วยรถส่วนตัวก็ได้ โดยใช้ทางด่วนขั้นที่ 1 ลงที่ถนนสาธุประดิษฐ์ แล้วกลับรถวกกลับผ่านเซ็นทรัลพระราม 3 ถึงถนนนราธิวาสราชนครินทร์ เลี้ยวซ้ายเข้าซอยนราธิวาส 24 หรือถ้ามาทางฝั่งสาธุประดิษฐ์ก็เข้าทางซอยสาธุประดิษฐ์ 19 ได้เลยครับ
  2. ถ้าใครจะมาทางรถเมล์ก็ได้เช่นกัน แถมยังนั่งได้หลายสายไม่ว่าจะเป็น 519 102 62 67 77 180 22 หรือจะนั่งสาย 142 แล้วเข้าประตูวัดทางซอยนราธิวาส 24 ก็ได้ครับ

Writer & Photographer

Avatar

ธนภัทร์ ลิ้มหัสนัยกุล

ต้า วัดไทย เด็กประวัติศาสตร์ศิลปะผู้ดูวัดมาแล้วกว่าพันวัดแม้จะยังไม่ครบทุกจังหวัด ชื่นชอบในความงามของศิลปะทั้งไทยและเทศรวมถึงเรื่องราวของสถานที่นั้นๆ ปัจจุบันยังคงออกเที่ยวชมวัดทุกศาสนารวมถึงวังต่างๆ อย่างต่อเนื่องพร้อมกับนำเรื่องราวมาเผยแพร่บน Facebook อยู่เป็นระยะๆ