ของขวัญที่ดีที่สุดของพ่อแม่ คือการให้กำเนิดหนึ่งชีวิตขึ้นมา

แล้วสำหรับเด็กน้อยที่เพิ่งเกิดล่ะ อะไรคือของขวัญที่ดีที่สุด

จำนวนสมาชิกใหม่ของโลกมากขึ้นทุกคืน หลังเสียงร้องไห้กับการลืมตาดูโลกครั้งแรกของทารกน้อย พร้อมกับเสียงหัวเราะและน้ำตาแห่งความยินดีของคุณพ่อคุณแม่

ญาติที่เลื่อนตำแหน่งเป็นคุณป้า คุณน้า คุณอา คุณลุงหมาดๆ ต่างตื่นเต้นรีบหาแก้วแหวนเงินทองเพื่อเป็นของรับขวัญสุดล้ำค่าให้กับหลานรัก

แต่นี่ยังไม่ใช่ของขวัญอย่างแรกที่หนูน้อยได้รับ

ตั้งแต่ที่ศีรษะเริ่มโผล่พ้นปากช่องคลอด ปากเริ่มอ้างับอากาศเข้าปอดเพื่อหายใจเอง จึงสำลักน้ำคร่ำที่เคยห่อหุ้มตัวไว้ 

โพรไบโอติก ของขวัญวันเกิดแรกจากแม่ แบคทีเรียล้ำค่าที่กำหนดชีวิตเราตั้งแต่ลืมตาดูโลก
ภาพ : wikipedia

ปริมาณจุลินทรีย์จากช่องคลอดที่ปนเปื้อนไปกับน้ำคร่ำได้เข้าสู่ปากของทารกทันที ฟังดูเหมือนเป็นความไม่สะอาดและเป็นสิ่งแปลกปลอมซะมากกว่า แต่นี่แหละ ของขวัญแรกของหนูน้อย แถมเป็นของขวัญที่ราคาแพงและล้ำค่าด้วย

โพรไบโอติก ของขวัญวันเกิดแรกจากแม่ แบคทีเรียล้ำค่าที่กำหนดชีวิตเราตั้งแต่ลืมตาดูโลก
การเดินทางของโพรไบโอติกในทางเดินอาหาร บางตัวเริ่มจับจองพื้นที่ บางตัวเดินทางต่อไปยังอวัยวะอื่นๆ เพื่อยึดเกาะและเพิ่มจำนวน

ของขวัญชิ้นนี้คือโพรไบโอติก (Probiotic) ตัวแรกในร่างกายทารก ที่จะเดินทางเข้าไปเติบโตและรักษาสมดุลภายในร่างกายให้มีชีวิตมีความสุข สร้างภูมิต้านทานโรคที่ดี แถมยังเกี่ยวโยงกับทุกระบบต่างๆ อย่างไม่น่าเชื่อ ประหนึ่งเป็นยาครอบจักรวาลที่ธรรมชาติมอบให้กับทุกคนอย่างเท่าเทียม

โพรไบโอติก ของขวัญวันเกิดแรกจากแม่ แบคทีเรียล้ำค่าที่กำหนดชีวิตเราตั้งแต่ลืมตาดูโลก
แบคทีเรียแลคโทบาซิลัสภายใต้กล้องจุลทรรศน์ เป็นหนึ่งในโพรไบโอติก ของขวัญที่ล้ำค่าที่สุดของแม่
ภาพ : Majeed A. GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCE CLONING and OVEREXPRESSION of Lactobacillus acidophilus BILE SALT HYDROLASE A GENE (bshA) in MASTER THESIS DEPARTMENT OF BIOENGINEERING AND SCIENCES KAHRAMANMARAŞ TURKEY 2014 2014.

ภายหลังจากการเผลอกลืนน้ำคร่ำไปแล้ว ทารกยังได้รับของขวัญชิ้นที่ 2 จากแม่เสมือนโชค 2 ชั้น นั่นคือ โพรไบโอติกอีกชนิดหนึ่งที่อยู่บริเวณจุกนมจากอกแม่ที่หลั่งออกมาเป็นน้ำนมหลังคลอด

เมื่อเราเติบโตขึ้น ความสัมพันธ์ของเรากับโพรไบโอติกจะไปในทางงดงามหรือเลวร้ายนั้น ขึ้นอยู่กับอาหารทุกชนิดที่เข้าปากเรานั่นแหละ

โพรไบโอติก ของขวัญวันเกิดแรกจากแม่ แบคทีเรียล้ำค่าที่กำหนดชีวิตเราตั้งแต่ลืมตาดูโลก
ภาพ : Shohei Ohara

ขึ้นชื่อว่าเป็นโพรไบโอติก ทว่าทุกสายพันธุ์ล้วนส่งผลต่อการทำงานในอวัยวะในร่างกายที่แตกต่างกันอย่างน่าแปลกประหลาด มนุษย์เรามีความสามารถที่หลากหลายไม่ซ้ำกันอย่างไร ตัวโพรไบโอติกก็สามารถไปส่งเสริมการทำงานในอวัยวะต่างๆ ได้ไม่ซ้ำกันอย่างนั้น

หน้าตาจำลองแบคทีเรียหลากหลายสายพันธุ์ รูปร่างต่างกัน เป็นมิตรกับร่างกาย เรียกว่า โพรไบโอติก
หน้าตาจำลองแบคทีเรียหลากหลายสายพันธุ์ รูปร่างต่างกัน เป็นมิตรกับร่างกาย เรียกว่า โพรไบโอติก

หากเรากินอาหารดี น้องก็โตดี เป็นยามดูแลบ้านร่วมกับภูมิคุ้มกัน คอยระแวดระวังเชื้อก่อโรค เป็นแม่บ้านปัดกวาดเช็ดถูลำไส้ให้สะอาด หรือแม้แต่เป็นเอนเตอร์เทนเนอร์สมองเราให้มีความสุข

แม้หลักๆ แล้วหน้าที่ของโพรไบโอติกทุกตัวคือปล่อยกรด ช่วยระบบย่อยอาหาร แต่บางพวกยังมีความเกี่ยวข้องกับการสร้างระบบภูมิคุ้มกัน การนอนหลับ หรือแม้แต่นิสัยการกินของเราเอง

‘ความรู้สึกฟินเวลากินของที่ชอบ จริงๆ แล้วอาจจะไม่ใช่ความรู้สึกของตัวเรา แต่มาจากน้องโพรไบโอติกในลำไส้เรา’ นี่คือเรื่องพิลึกที่สุดที่ฉันเคยได้ยินในครั้งแรก

หากคุณมีเพื่อนผู้ชื่นชอบน้ำอัดลมเป็นชีวิตจิตใจ ระหว่างมื้ออาหารเป็นต้องสั่งเครื่องดื่มนี้มาด้วยทุกครั้ง บางทีแล้วนี่อาจจะไม่ใช่แค่ผลของการติดคาเฟอีน แต่มันเป็นอำนาจของสารสื่อประสาทที่หลั่งจากโพรไบโอติก

เวลาน้องโพรไบโอติกเจอสารอาหารที่ตัวเองชอบ กรณีนี้คือน้ำตาลในน้ำอัดลม น้องจะขยายจำนวนและเติบโตอย่างรวดเร็ว พร้อมกับปล่อยสารสื่อประสาทวิ่งขึ้นไปยังสมอง เพื่อไปบอกสมองว่าน้องกำลังมีความสุขมาก เราเลยรู้สึกมีความสุขไปด้วย

ในมุมกลับกัน คนที่ไม่กินผัก น้องโพรไบโอติกที่ชอบผักก็จะไม่มีอาหารเพื่อแบ่งตัวเอง ดังนั้น ความสุขจากการกินผักจะไม่เกิดขึ้น เราแทบจะไม่อยากชายตาแลร้านสลัด แม้ว่าแม่ค้าจะจัดผักให้ดูสดสวยงามน่ากินเพียงใด

โพรไบโอติก ของขวัญวันเกิดแรกจากแม่ แบคทีเรียล้ำค่าที่กำหนดชีวิตเราตั้งแต่ลืมตาดูโลก
ภาพ : Brooke Lark

โพรไบโอติกควบคุมอารมณ์เราได้ขนาดนี้เลย

ดังนั้น วิธีเพิ่มขุมทรัพย์อันมีค่านี้ให้มากขึ้น ช่างง่ายดายและทำได้หลายวิธี

เราพบเจอสิ่งมีชีวิตมหัศจรรย์นี้ได้ในอาหารที่ไม่ผ่านความร้อนทุกชนิด โดยเฉพาะผักสด และอาหารที่ผ่านกระบวนการหมักอย่างกิมจิ นักวิจัยชาวเกาหลีศึกษาถึงชนิดสายพันธุ์โพรไบโอติกและพบว่า ในกิมจิ 1 ถ้วยมีโพรไบโอติกเกือบร้อยสายพันธุ์ ดังนั้น แค่เรารับประทานอาหารพวกนี้ ก็เท่ากับได้เพิ่มเพื่อนให้จุลินทรีย์ในลำไส้เราได้แล้ว

ส่วนวิธีรักษาโพรไบโอติกเหล่านี้ให้ดีที่สุดนั้นง่ายยิ่งกว่า คือการกินอาหารที่หลากหลาย เช่น ผัก น้ำตาล และนม เราจะรู้จักสารอาหารพวกนี้ในชื่อ พรีไบโอติก (Prebiotic) เป็นสิ่งที่โพรไบโอติกดึงไปใช้ในการเติบโตและเพิ่มจำนวนได้ บริโภคมากก็เติบโตมาก

ดังนั้น มารักษาของขวัญจากแม่ให้ดีที่สุด ด้วยการกินอาหารที่มีประโยชน์และครบ 5 หมู่ เพื่อให้ของขวัญชิ้นแรกอยู่กับเราไปนานๆ กันนะคะ

Writer

Avatar

สมิตา วัฒนา

อายุ 24 ปี จบปริญญาตรีจากคณะวิทยาศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์ชีวการแพทย์ ม.มหิดล ตอนนี้กำลังศึกษาอยู่ระดับปริญญาโท พันธุศาสตร์ระดับโมเลกุล ม.มหิดล และเป็น R&D ที่บริษัท BioMT