แพงพวยน้อย บอนไซจิ๋ว กระบองเพชรตัวเล็ก และวัชพืชหน้าตาน่ารักอีกหลายพันธุ์ วางเรียงรายกันอยู่ในกระบะ

บอส-ชัยพร เวชไพรัตน์ และ เฟรม-รัตมา เกล้านพรัตน์ คู่รักเจ้าของแบรนด์ ‘miNATURE_c’ ชักชวนให้เราก้มลงไปใกล้ๆ เพื่อไล่ดูต้นไม้สายย่อมากมายที่วางเรียงรายอยู่ พร้อมเล่าให้ฟังถึงระบบนิเวศเล็กๆ ในสวนขนาดย่อมนี้ ซึ่งพวกเขากล่าวถึงและสัมผัสต้นไม้อย่างเอ็นดูทะนุถนอม ในแววตาเต็มไปด้วยความรัก

miNATURE_c เริ่มต้นมาจากความสนใจงานปั้นงานประดิษฐ์กระถางต้นไม้ของบอส อดีตนักเรียนมีเดียอาร์ต บวกรวมกับความชอบสังเกตรายละเอียดของชีวิตในแอ่งน้ำขังซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยเรียนมัธยม ออกมาเป็นกระถางต้นไม้เพื่อเพาะโลกใบน้อย เพื่อแจกจ่ายให้คนอื่นๆ ได้ร่วมดื่มด่ำความชื่นใจนี้ไปกับเขา

จนเมื่อเวลาผ่านไป 2 – 3 ปี เฟรม หญิงสาวชาวตะกั่วป่า ผู้ผันตัวจากลูกค้ามาเป็นผู้ช่วยเพราะความรักธรรมชาติ ก็เข้ามาร่วมทำสิ่งนี้ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเมื่อทั้งคู่ตัดสินใจเข้าร่วมโครงการ ‘พอแล้วดี the Creator’ รุ่นที่ 3 ก็ทำให้มองเห็นธุรกิจของตัวเองผ่านสายตาที่คมชัดและยั่งยืนขึ้น

ผ่านมา 5 ปีแล้ว บทเรียนทั้งหลายที่แม่ทัพต้นไม้จิ๋วได้ไปซึมซับมาคืออะไรบ้าง ลองไปฟังกัน

01

พอประมาณที่ความเล็ก

โดยทั่วไป วงการไม้ดัดและบอนไซมีมาตรฐานความงามที่ค่อนข้างตายตัวชัดเจน สังเกตได้จากไม้แต่ละต้นที่ได้รางวัลจากงานประกวดกล้วยไม้หรือบอนไซ ซึ่งมักจะงดงามตามแบบแผน และสวยเป็นรูปทรง แต่ก็ไม่ได้แปลว่าศาสตร์ดังกล่าวน่าเบื่อหรือไม่ดีแต่อย่างไร

สำหรับบอสและเฟรม ทั้งคู่เลือกจะเป็นนักเพาะต้นไม้นอกกระแสเสียมากกว่า

ที่มาของพันธุ์ไม้ในสวนของ miNATURE_c หลายต้นได้จากการสั่งซื้อพันธุ์โดยตรง แต่ก็มีพันธุ์ที่เริ่มจากการเป็นวัชพืชซึ่งติดมากับดิน ซึ่งเมื่องอกเงยแล้วดูน่ารักน่าเอ็นดู พวกเขาจึงนำมาใส่กระถางและลองศึกษาหาข้อมูลว่าเป็นต้นอะไร จนพบว่าวัชพืชหลายต้นเติบโตและงดงามไม่แพ้พันธุ์ไม้ชื่อดังเลย

“ต้นไม้หลายๆ ต้นที่เราเรียกว่าวัชพืช ที่จริงมันก็มีชื่อ เพียงแต่ว่าเราไม่รู้จักมันเท่านั้นเอง” บอสพูดพร้อมกับชี้ให้เราดูหญ้าลิ้นงู ต้นไม้น้อยที่คนทั่วไปอาจจะดึงทิ้ง แต่บอสกลับไปศึกษาหาข้อมูลจนพบว่าแท้จริงคือสมุนไพรโบราณ จึงตั้งใจเพาะเลี้ยงจนวันนี้งอกเงยแตกสาขาสวย

ความเล็กในที่นี้ไม่ได้หมายถึงขนาดของต้นไม้ที่ขายเท่านั้น แต่รวมไปถึงการเลือกวางที่ทางของตัวเองในตลาด แม้จะเป็นคนตัวเล็ก ขายต้นไม้แบบเล็กๆ ไม่เน้นความสมบูรณ์แบบตามตำรา แต่มีอิสระมากกว่า

เมื่อเห็นเสน่ห์ของความเล็กนี้ พี่หนุ่ย-ดร.ศิริกุล เลากัยกุล จึงช่วยชี้ทางให้ทั้งสองรู้จักตัวตนของแบรนด์ ผ่านวลี ‘ยิ่งเล็ก ยิ่งเห็น’ หมายถึง เหล่าต้นไม้โนเนมขนาดเล็กที่มีพลังทำให้ผู้ปลูกเห็นโลกทั้งใบในกระถางจิ๋ว รวมถึงมีสติมองเห็นตัวเองด้วย

การประมาณตนและรู้จุดยืนของตัวเองในตลาดส่งผลให้ miNATURE_c กลายเป็นผู้นำเทรนด์ เช่น ว่านมหารวย พันธุ์ไม้โนเนมที่ทั้งสองตั้งใจเพาะเลี้ยงให้สวย ก่อนนำไปแนะนำตัวในตลาด จนทำให้คนหันมารู้จักและสนใจ

02

มีความรู้เยอะไว้ ปลอดภัยกว่า

“ความพิเศษคือ เรารู้จักนิสัยของต้นไม้ทุกต้นที่เราขาย” เฟรมเล่าจุดแข็งของแบรนด์ miNATURE_c

โดยทั่วไปร้านต้นไม้จะทำหน้าที่เป็นคนกลาง รับต้นไม้จากคนเพาะมาดูแลและขายต่อให้ลูกค้า แต่แบรนด์เล็กๆ ของพวกเธอทำทุกอย่าง ตั้งแต่เพาะต้นไม้ไปจนหากระถางที่เหมาะสม เพราะพวกเขารักต้นไม้ทุกต้นเหมือนลูก และรู้ดีว่าควรดูแลพวกเขาอย่างไร

“แค่เราเห็นรูปที่ลูกค้าส่งมาถาม เราก็รู้เลยว่าต้นไม้ต้นนี้ขาดการรดน้ำ 1 วัน 2 วัน หรือ 3 วัน เห็นเลยว่าสภาพปัญหาที่เขาเจอมันคืออะไร” เฟรมยกตัวอย่างพร้อมอธิบายสาเหตุที่เธอตั้งใจเขียนรายละเอียดเกี่ยวกับต้นไม้ทุกต้นในเพจเฟซบุ๊กว่า ต้นนี้ต้องการน้ำหรือแดดมากน้อยเพียงใด เป็นการให้ความรู้ประกอบการตัดสินใจ ส่งผลดีกับทั้งต้นไม้ที่ขายและผู้ที่อยากซื้อ

ทั้งบอสและเฟรมสะสมความรู้เรื่องการเพาะปลูกต้นไม้จากการขวนขวาย สอบถามผู้รู้ และลองผิดลองถูก ส่งผลให้องค์ความรู้เกี่ยวกับต้นไม้กลายเป็นอาวุธหลักของการทำธุรกิจนี้

มั่นใจได้เลยว่าใครที่ซื้อต้นไม้กับ miNATURE_c นอกจากจะได้ต้นไม้ที่รับประกันคุณภาพแล้วว่าเลี้ยงมาด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่แค่อัดปุ๋ยอัดยาให้ต้นสวย ลูกค้าจะได้ความรู้ในการดูแล คำแนะนำ และความช่วยเหลือ ติดกลับบ้านไปอีกเป็นตั้ง เรียกว่าเป็นบริการหลังการขายระดับห้าดาว

03

ปลูกต้นไม้ รดน้ำ และพรวนดินธุรกิจ

นอกจากความรู้จะช่วยให้ธุรกิจของ miNATURE_c ไม่ต้องขึ้นอยู่กับการขายต้นไม้เพียงอย่างเดียว ยังต่อยอดเป็นธุรกิจประเภทอื่นๆ ได้อีก ทั้งขายอุปกรณ์เพาะปลูก ทำหนังสือเผยแพร่ความรู้ ทำเวิร์กช็อปสอนปลูกและดูแลต้นไม้ รับฝากดูแลต้นไม้ รวมถึงไปเป็นวิทยากรตามงานต่างๆ 

ผลิตภัณฑ์หนึ่งที่ทั้งคู่ตั้งใจทำคือ ดินสำหรับปลูกต้นไม้จิ๋ว ซึ่งเป็นสูตรที่ใช้เวลาทดลองคิดค้นหลายปี ก่อนจะออกมาเป็นดินเม็ดกลมเล็ก เหมาะสำหรับใส่กระถางขนาดเล็ก และเข้ากับต้นไม้สายย่อได้ดีกว่าดินผง เพราะไม่ต้องการการพรวนดิน รดน้ำแล้วไม่อัดตัว และเมื่อถูกกดก็ไม่ยุบยวบ ทั้งบอสและเฟรมต่างหวังว่าอุปกรณ์ช่วยเพาะปลูกเช่นนี้จะเป็นตัวช่วยหลักในการสนับสนุนธุรกิจให้แข็งแรงปลอดภัย

“จากความตั้งใจที่เราอยากให้ทุกคนปลูกต้นไม้ได้ แต่ตอนแรกเรากลับขายต้นไม้เพียงอย่างเดียว เหมือนขายของกึ่งสำเร็จรูป ลูกค้าแค่รดน้ำ ให้แดด แล้วเขาจะรู้วิธีปลูกได้ยังไง” หลังจากไปทบทวนตัวเองร่วมกับโครงการ ‘พอแล้วดี The Creator’ บอสจึงค้นพบแก่นและความเชื่อแบรนด์ 

“ประสบการณ์จากการลองผิดลองถูกทำให้รู้ว่าธุรกิจของเรามีความรู้เป็นภูมิคุ้มกัน” เฟรมพูดด้วยความภูมิใจ หากพวกเขากระจายรายรับออกไป เมื่อวันที่ต้นไม้ขายไม่ได้แล้ว ธุรกิจก็จะยังอยู่ได้

04

นำด้วยใจ ตามด้วยแผน มุ่งสู่จุดที่พอดี

บทเรียนสำคัญในการทำธุรกิจรวมกันคือ การวางแผน

“ตอนแรกเริ่ม เราทำจากความชอบหมดเลย คิดเอง ทำเอง เออเอง เพราะไฟแรงมาก แต่เมื่อทำสักระยะหนึ่ง ที่ผ่านมาเราใช้ชีวิตที่มีแต่ใจนำ ไม่ค่อยมีเหตุมีผลอะไรเลย” บอสทบทวนบรรยากาศเมื่อครั้งทำธุรกิจแรกๆ ก่อนเฟรมจะเสริมว่า “ช่วงที่ขายต้นไม้ได้เยอะ เราก็ตะบี้ตะบันขาย โดยไม่ได้รู้ว่าศักยภาพของตัวเองมีเท่าไร และทิศทางของแบรนด์จะไปทางไหน”

miNATURE_c เริ่มจากการขายต้นไม้จำนวนมากและหลากหลายสายพันธุ์ ก่อนจะพบว่าพวกเขาไม่อาจจัดการทุกสิ่งทุกอย่างโดยรักษาคุณภาพเดิมไว้ได้ จึงทบทวนตัวตน หาเหตุ และนำผลมาปรับแผนการทำงาน ด้วยการสร้างระบบเปิดจองต้นไม้เป็นรอบแทน และคัดเลือกเฉพาะพันธุ์ไม้ที่เหมาะกับแบรนด์

นอกจากเรื่องการขาย เฟรมและบอสก็วางแผนการบริหารงานภายในด้วยความมีเหตุมีผลเช่นกัน จากที่ต่างคนต่างเคยคาดหวังให้อีกฝ่ายทำสิ่งที่ไม่ถนัด เปลี่ยนมาทำความเข้าใจถึงข้อจำกัดของกันและกัน ช่วยกันเสริมในส่วนที่อีกฝ่ายขาด เมื่อจัดตารางและแบ่งงานกันทำอย่างเป็นระบบเช่นนี้ สิ่งที่เคยเป็นปัญหาก็กลายเป็นข้อได้เปรียบในการทำธุรกิจ

“ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะพูดว่าตรงไหนคือพอ ถ้าไม่เคยทำอะไรสุดโต่งมาก่อน เราก็ไม่อาจรู้ว่าตัวเองมีกำลังแค่ไหน หรือที่ไหนคือจุดตรงกลางที่พอดีสำหรับตัวเรา” บอสเล่า 

มาถึงตอนนี้ คำว่า พอ ของพวกเขาคือการทำธุรกิจให้ดีตามเป้าหมาย แต่ก็มีเวลาพักผ่อน และพร้อมจะช่วยเหลือส่วนรวม

05

โตไปด้วยกัน อยู่กับคนอื่นอย่างมีคุณธรรม

สำหรับบอสและเฟรม คุณธรรมในการธุรกิจ miNATURE_c หมายรวมถึง การอยู่ด้วยกันอย่างไม่เบียดเบียน ระหว่างพวกเขา ลูกค้า และเหล่าต้นไม้ หากเป็นไปได้ เฟรมหวังว่าการให้ความรู้ไปก่อนล่วงหน้า จะช่วยให้ต้นไม้ได้อยู่ในมือของคนที่พร้อมจะดูแล และเติบโตอย่างน่ารักและมีคุณภาพ เพราะงอกเงยจากความใส่ใจ

นอกจากให้ความรู้และคำแนะนำทั่วไปแล้ว พวกเขายังวางแผนจะร่วมทำเวิร์กช็อปกับกลุ่มเด็กสมาธิสั้นและผู้เป็นโรคซึมเศร้าที่มหาวิทยาลัยมหิดล ด้วยอยากให้การปลูกและเลี้ยงดูต้นไม้จิ๋วเป็นตัวช่วยให้พวกเขาได้ผ่อนคลายและลดอาการของโรค เช่นเดียวกับที่ต้นไม้ช่วยบอสกับเฟรมให้ใจเย็นลง

06

ดี… ที่มีชีวิต

เมื่อบอสและเฟรมหยิบวิชาความพอเพียงมาใช้ ในวันนี้ธุรกิจดีขึ้นอย่างไรบ้าง เราถาม

“ธุรกิจดูมีชีวิตมากขึ้น” เฟรมตอบ

miNATURE_c ไม่ได้เป็นแค่ร้านขายต้นไม้ แต่ขยายไปเป็นชุมชนของคนที่รักอะไรคล้ายๆ กัน จากความภูมิใจที่มาจากการขายต้นไม้สวยๆ ผันกลายเป็นความภูมิใจเมื่อเห็นผู้อื่นรับความรู้ไปต่อยอด และดูแลต้นไม้จิ๋วของตนเองจนสำเร็จ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นได้เพราะการกลับมาพิจารณาตัวตนให้ชัดเจน เพื่อตอบตัวเองว่า ทำธุรกิจไปเพื่ออะไร

ไม่ใช่แค่เพื่อขายต้นไม้หรือเพื่อหาเงินมหาศาล แต่เป็นการให้ความรู้กับคน

ธุรกิจต้นไม้ของ miNATURE_c จึงมีค่ามากกว่าแค่ต้นไม้ เพราะกระจายความสุขไปสู่ผู้อื่น จนความสุขนั้นกลับมาถึงตัวเอง