เราไปเยือนลำพูนด้วยฤกษ์งามวันดี  เพราะเป็นวันแรกของการเปิดร้าน ‘ปิ๊กบ้าน คาเฟ่’ เจ้าของเดียวกับ ‘ปิ๊กบ้าน โฮสเทล’ และ ‘บ้านไก่ม่วน ลำพูน’ ของ ใหม่-อุไรวรรณ ชัยพิพัฒน์ อดีตเจ้าของบริษัทรับจัดอีเวนต์และออร์แกไนเซอร์ ผู้ชวนคุณพ่อคุณแม่หนีความวุ่นวายในเมืองหลวง มาสร้างชีวิตใหม่ในจังหวัดลำพูนเมื่อ 7 ปีที่แล้ว

การมาอยู่ลำพูนเป็นความตั้งใจของเธอ

ตั้งใจอำลาเมืองหลวงแล้วหันมาใช้เวลาทั้งหมดอยู่กับครอบครัว ใหม่บอกว่า นี่เป็นบุพเพสันนิวาส แม่ของเธอซื้อที่ดินพร้อมสวนลำไยเอาไว้ แน่นอนว่าแผนการอนาคตนี้ดูจะเป็นภาพฝันในอุดมคติของใครหลายคน แต่ความจริงเธอต้องผ่านอุปสรรคมากมาย เปลี่ยนธุรกิจไปมาอยู่หลายรอบ เดินผิดทางอยู่หลายหน แต่เมื่อเธอรู้จักตนก็ทำให้เธอค้นพบเส้นทางของตัวเอง และทำให้ ‘ปิ๊กบ้าน โฮสเทล’ ที่พักสำหรับนักเดินทางขาลุยมีคะแนนสูงถึง 9.3 คะแนน และขึ้นเป็นที่พักแนะนำของเว็บไซต์จองโรงแรมออนไลน์

หญิงสาวสวมผ้ากันเปื้อนสละเวลาง่วนกับการชงเครื่องดื่มร้อนเย็น มาเล่ากระบวนการทำงานของสองธุรกิจ เหมือนแต่ทว่าต่าง และการดำเนินชีวิตอย่างพออยู่พอกินของใหม่ในบ้านหลังใหม่ตลอดระยะเวลา 7 ปี โดยปราศจากการคิดถึงกรุงเทพมหานครโดยสิ้นเชิง

01

ไม่ใช่คนลำพูน แต่ทำธุรกิจในลำพูน

“เราอาจจะไม่เหมือนคนอื่นในพอแล้วดี เราอายุมากกว่าทุกคน เรามีเป้าหมายชัดเจน เราผ่านช่วงที่จะต้องสร้างนู่นนี่เยอะๆ มาพอสมควรแล้ว” อดีตออแกไนเซอร์สาวบอกเป็นนัยว่าวันเกษียณของเธอมาถึงแล้ว

ก่อนใหม่จะสร้างชีวิตใหม่ เธอไม่ได้ละทิ้งอาชีพออแกไนเซอร์ แต่เป็นการวางแผนล่วงหน้า กำหนดช่วงเวลาเกษียณและสำรวจตนเอง มองหาสิ่งที่ขาด และคำตอบคือการให้เวลากับคุณพ่อคุณแม่ เธอจึงย้ายภูมิลำเนาเดิมมาเติมเต็มช่วงเวลาแห่งความสุขให้กับท่านทั้งสอง

ใหม่และครอบครัวเป็นสมาชิกใหม่ของจังหวัดขนาดเล็กในภาคเหนือ เธอไม่รู้จักใคร และไม่มีใครรู้จักเธอ เธอเริ่มต้นจากการหาเพื่อนผ่านช่องทางออนไลน์ พร้อมกับทำกิจการแรกในลำพูนด้วยการปลูกผัก ปลูกเยอะมาก แต่ผลสุดท้ายไม่มีคนซื้อ เพราะคนลำพูนทานผักพื้นบ้าน แถมปลูกกันในรั้วบ้านอยู่แล้ว เธอรู้ตัวเร็วมาก กิจการแรกไม่ประสบความสำเร็จก็ไม่ขอดันทุรังต่อ เดินหน้าหาข้อดีของบ้านตัวเอง จนพบว่าคุณแม่ทำน้ำพริกเก่งมาก เธอชักชวนคุณแม่ทำน้ำพริกออนไลน์ขายด้วยกัน ก็ขายดิบขายดี แต่แล้วลูกค้าขาประจำในกรุงเทพฯ กลับหดหาย จากเหตุการณ์เลือกข้างแบ่งสีในเมืองหลวง เธอเลยขอเปลี่ยนจากแม่ค้าน้ำพริกมาเปิดร้านอาหารในบริเวณบ้านแทน

ใหม่ทำร้านอาหารเพื่อสุขภาพได้เพียง 3 ปีก็ต้องปิดตัวลง เพราะคุณแม่และคุณน้าจำนวนเลขอายุเพิ่มขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพ ทำให้เธอต้องปรับกิจการตามกำลังของสมาชิก หันมาเปิดกิจการที่พักโฮมสเตย์ ‘บ้านไก่ม่วน ลำพูน’ และโฮสเทลในเมือง ‘ปิ๊กบ้าน’ ก่อนจะค้นพบว่า ใช่เลย! ตอบโจทย์คุณพ่อคุณแม่ ใช้กำลังคนน้อย หากมีวันไหนเหนื่อยหน่อยก็ขอปิดการจองเพื่อให้เหล่าสมาชิกได้พักผ่อน

ส่วนกิจการใหม่ล่าสุด ‘ปิ๊กบ้าน คาเฟ่’ เป็นการร่วมลงทุนกันระหว่างเธอและสหาย

“ก่อนจะเปิดร้านกาแฟเราวิเคราะห์ว่าเราขายคนลำพูนไม่ได้ เพราะเขามีร้านประจำ แต่เราจะขายนักท่องเที่ยวแทน ถึงแม้ว่านักท่องเที่ยวจะยังไม่เยอะ แต่เราเชื่อว่าเราจะทำให้เขามาหาเราได้ การไปเรียนกับพอแล้วดี ทำให้เรามีความชัดเจนเพิ่มขึ้น”

แม้ใครจะมองว่าเธอเปลี่ยนกิจการไปมา เพราะทำแล้วไปไม่รอดหรือเปล่า หากมองลึกลงไปจะเห็นว่าเธอรู้จักตนเองเป็นอย่างดี เป็นผลให้กระทำอย่างมีเหตุมีผล

“เราค้นพบว่าการทำแบบนี้มันลงตัวกับจังหวะชีวิต เรารู้จักตัวเอง เราต้องการดูแลพ่อแม่ และเราก็ทำธุรกิจอย่างปราณีต ถ้าสมัยก่อนคงจะทำให้มันผ่านไป เพื่อให้ได้เงินเข้ามา เอาปรียบใครหรือเปล่าไม่รู้ แต่ตรงนี้เราจะไม่เอาเปรียบใคร ถ้าแบ่งปันได้เราจะทำทันที”

02

บ้านสวนแห่งความรู้

บ้านไก่ม่วน ลำพูน เป็นบ้านสวน มีจำนวนห้องพักเพียง 2 ห้องใหญ่ คนมาพักกว่า 70% จะเป็นคนเตรียมกลับบ้านและวัยเกษียณ มาเพื่อพูดคุย แลกเปลี่ยนประสบการณ์ความพอแล้วดีกับใหม่

“คนมาพักเขาสนใจวิถีชีวิตแบบพอเพียง เขาอยากรู้ว่าเป็นอย่างไร ทุกคนที่มาหาเราเหมือนกับเราตอนแรก คิดว่าแค่ปลูกข้าว ทำเกษตร รู้จักคำว่าพอเพียง แต่ไม่รู้ว่ามีกลไกมากกว่าคำว่าพอเพียง การพูดคุยของเราจะเป็นการคุยด้วยความหวังดี แลกเปลี่ยนความเห็นกับเขา นั่งคุยกันเช้า กลางวัน เย็น เลยก็มี”

หลังจบบทสนาความพอเพียงแสนเรียบง่าย คนมาพักจะมีกระบวนการการคิดแกร่งกล้ามากขึ้น ยอมรับมากขึ้น และเปลี่ยนความเข้าใจว่าพอเพียงจะต้องทำการเกษตร

“คนมาปรึกษาเราส่วนใหญ่คิดจะไปทำการเกษตร เราก็จะบอกเขาเลยว่า ไปลองทำดูก่อน แต่จะบอกด้วยการแบ่งปันประสบการณ์ของเรา และเราคิดว่าการจ้างคนงานไม่ใช่ปัญหาของความพอเพียง แต่การวางแผนที่ไม่ดี ไม่รู้ว่าจะทำอะไรก่อนหลังต่างหากที่เป็นปัญหา

“ถ้าเรารู้จักตนประมาณตน มีเหตุมีผล มีภูมิคุ้มกัน ตามสูตรของสามห่วงสองเงื่อนไข และนำเอาหลักคิดไปปรับใช้กับอาชีพของตัวเอง ความพอเพียงก็จะเกิดได้ในทุกอาชีพไม่เฉพาะเกษตรกร” ใหม่ย้ำกับเราด้วยคำนี้ตลอดการสนทนา

03

บ้านเก่าเล่าใหม่อย่างมีเหตุผล

เมืองหละปูนให้ความสำคัญกับบ้านเก่าเมืองเก่า ปิ๊กบ้าน โฮสเทล เป็นการอนุรักษ์บ้านเก่าโดยปรับปรุงด้านในใหม่ด้วยฝาบ้านเก่าบ้าง เอาหน้าต่างประตูของแม่มาใช้บ้าง นอกจากเป็นการนำความคิดสร้างสรรค์จากการทำงานเป็นนักจัดอีเวนต์มาต่อยอด ยังประหยัดงบประมาณและลดการสร้างหนี้สิน

โฮสเทลบ้านเก่าในเมืองเน้นกลุ่มเป้าหมายเป็นนักท่องเที่ยวแบบแบ็กแพ็ก ผู้เข้าพักจะต้องดูแลตัวเอง จะเจอหน้าเธอเวลาเช็กอิน เช็กเอาต์ และมื้ออาหารเช้าเท่านั้น หากจะติดต่อหรือสอบถามข้อมูลเธอจะดึงลูกบ้านเข้ากลุ่มสนทนาบนแอพพลิเคชันมือถือ ถึงจะเจอหน้ากันน้อยลง แต่การบริการของเธอไม่น้อยลงไปด้วย แขกชาวไทยและชาวต่างชาติล้วนชื่นชอบการบริการของเธอ จน ‘ปิ๊กบ้าน โฮสเทล’ มีคะแนนสูงถึง 9.3 คะแนน และขึ้นเป็นที่พักแนะนำของเว็บไซต์จองโรงแรมออนไลน์อีกด้วย

“ตอนแรกเราลำบากใจในการมานอนกับแขกในเมือง เพราะเราอยู่กับพ่อแม่ พอมานอนไม่ได้ เราก็ต้องสร้างคาแรกเตอร์ชัดเจนว่าโฮสเทลของเราจะไม่มีคนดูแล แต่ลูกค้ากลับรู้สึกว่าบ้านเราดูแลดีมาก แม้ว่าจะไม่เจอกัน เราจะแชตถามตลอดเวลาว่าอยู่ตรงไหน มีอะไรให้ช่วยเหลือหรือเปล่า ก็กลายเป็นเพื่อนหลายคนนะ กลับมาช่วยเราดูแลแขกบ้าง กลับมานอนพักบ้าง”

04

ลำพูนไม่ลำพัง เพราะมีคุณธรรมและแบ่งปัน

“เราเป็นคนชอบท่องเที่ยวแบบคนท้องถิ่น มันสนุกกว่าการเที่ยวแบบมีสูตรสำเร็จ แล้วเราเห็นเสน่ห์ของลำพูน เป็นเมืองน่ารัก ใครมาเราก็อยากให้เขาเห็นว่าสิ่งที่เราสัมผัสเป็นอย่างไร”

ใหม่กำลังทำนิทรรศการภาพถ่ายจังหวัดลำพูนโดยเอาผู้สูงอายุมาเป็นช่างภาพ เธอบอกว่า ลำพูนไม่มีวิวภูเขา แต่ความเข้มแข็งคือ วิถีชีวิตเรียบง่าย เป็นกันเอง จึงให้ย่ายายถ่ายวิถีชีวิตของตนเอง เมื่อนักท่องเที่ยวเห็นภาพถ่าย จะเกิดคำถามว่าที่ไหน จากนั้นเธอจะทำหน้าที่ส่งต่อ แนะนำไปยังสถานที่นั้น เกิดการแบ่งปันและเชื่อมสัมพันธ์ให้เหนียวแน่นกว่าเดิม

เธอยังกระจายรายได้สู่ชุมชน ด้วยการใช้วิชาสมัยเป็นออร์แกไนเซอร์ดีลกับชุมชน โฮมสเตย์ใกล้เคียง ด้วยความจริงใจ และไม่บวกค่าบริการเพิ่มในแพ็กเกจ ใหม่ยังใจดีทำเส้นทางท่องเที่ยวแบบ Hidden Place ให้แขกไปสัมผัสเสน่ห์ของเมืองลำพูนอย่างแท้จริงอีกด้วย

“ตอนอยู่บ้านไก่ม่วน เราสอนแขกทำสวนดอก ทำโคมล้านนา ทำจักสาน ส่วนใหญ่พลเมืองลำพูนจะเป็นคนสูงอายุ เวลาเราไปทำกิจกรรมกับเขา สายตาเขาดูมีความสุขมาก เหมือนมาหาก็ดีใจแล้ว

“ชุมชนเราก็ประทับใจนะ เป็นเพราะเราเป็นคนต่างถิ่น ต้องมานับหนึ่งใหม่ พอเราทำกิจกรรมร่วมกับชุมชน เหมือนตัวเราก็กลายเป็นส่วนหนึ่งกับเขาด้วย เราเป็นคนแปลกหน้ามาในพื้นที่ บางทีการยอมรับจะน้อยมาก แต่ลำพูนไม่ใช่ และเราพิสูจน์แล้วว่าเราเข้ามาอยู่โดยไม่คิดจะเอาเปรียบเขา”

 

05

ลงทุนแต่พอตัว

ใหม่เลือกทำธุรกิจตามกำลังของเธอ ตามกำลังของครอบครัว และตามกำลังทรัพย์ เธอไม่เลือกทำเกินตัว ถ้าคิดใหญ่ ทำใหญ่แล้วจะไปกันใหญ่ ไม่ต่างจากวงจรเดิมที่เธอจากมา

“เราจะไม่ลงทุนเยอะ เพราะปัจจัยเรามีน้อย แล้วเราก็พยายามหาคอนเนกชัน หาเครือข่าย หาเพื่อน เพราะว่าเราเป็นคนใหม่ในลำพูน เราทำอะไรจะต้องปรึกษาก่อน จะไม่นึกอยากทำก็ทำเลย ไม่ทำหลายอย่างพร้อมกัน ทำทีละอย่างให้ดีก่อน

“การจะทำให้ธุรกิจอยู่ได้โดยไม่ควักเงินเก่ามาลงทุนเพิ่ม เราต้องลดความต้องการลง ไม่โลภมากรายได้ที่เกิดขึ้นก็จะหล่อเลี้ยงครอบครัวได้ ในปีแรกอาจจะอยู่ไม่ได้ แต่พอเราทำอย่างเต็มที่ มีการประชาสัมพันธ์ ตั้งใจดูแล กิจการก็อยู่ได้ และเราก็มีเงินเก็บส่วนหนึ่งเป็นเงินประกันตัวเรายามเจ็บป่วย” ใหม่แบ่งปันวิธีลดความเสี่ยงของธุรกิจฉบับมือใหม่

06

ลำพูน พูนความสุข

“เราสนุกกับชีวิตช่วงนี้ของเรามาก บางทีแม่ก็ถามนะ พอแล้วดียังไงหรอ (หัวเราะ) ทำไม่หยุดเลยนะ เราก็บอกแม่ว่า พอแล้วดีของเราไม่ได้หยุด แต่ทำอย่างมีความสุข” นอกจากมีความสุข ความพอยังทำให้เธอมองโลกในแง่ดีมากขึ้น ขจัดภาพเก่าของสาวพร้อมรบ แรงมาแรงกลับอย่างหมดจด

“เป้าหมายของเราแค่อยากดูแลครอบครัวที่เราไม่ได้ดูแลมานานแล้ว อยากให้เวลากับพ่อแม่มากขึ้น อยากทำงานในชุมชนเล็กๆ แต่เราทำได้เอง โดยไม่คิดจะทำใหญ่แล้วไปไม่ถึง ทำเท่าที่เราทำได้ และเราคิดว่าบางอย่างไม่ควรจะเป็นเรื่องพยายามทำด้วยซ้ำ อย่างเช่น ทำมาหากินด้วยการมีจริยธรรม ไม่จำเป็นต้องสร้าง มันควรจะมีอยู่แล้วในตัวทุกคน

“ความพอของเรา เราไม่โลภ เราไม่ต้องการอะไรที่เกินตัว ละเรื่องกิเลส ลดของฟุ่มเฟือยที่ไม่เหมาะกับชีวิต ตอนอยู่ลำพูนเราไม่ต้องการอะไรมาก เราแค่ทำอย่างมีความสุข กลายเป็นว่าทุกอย่างลงตัวหมด”  รอยยิ้มของเธอเป็นตัวแทนความสุขที่เพิ่มพูนขึ้นทุกวันจนเราสังเกตได้