จริงๆ ชื่อสำนักพิมพ์คือศรีสารา ตามชื่อบริษัท แต่คนมักจะเรียก ‘สำนักพิมพ์พลอยแกมเพชร’ ตามชื่อนิตยสารมากกว่า (ฉบับแรกวางแผงในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2535) เพราะพ็อกเก็ตบุ๊ค หรือที่ชาวพลอยแกมเพชรเรียกกันเองว่า หนังสือเล่มเล็ก 99.99 เปอร์เซ็นต์ คือเรื่องที่เคยลงเป็นตอนๆ ในนิตยสาร เมื่อจบเรื่อง หรือมีจำนวนตอนมากพอก็จะถูกนำมารวมเป็นหนังสือเล่ม โดยมักใช้ชื่อหนังสือตามชื่อเรื่อง หรือคอลัมน์ที่ลงในนิตยสาร
นี่น่าจะเป็นสำนักพิมพ์และนิตยสารเดียวที่นำเรื่องที่เคยตีเผยแพร่แล้วมารวมเล่มอย่างต่อเนื่อง ตลอด 25 ปีที่มอบความสุขให้กับนักอ่าน แฟนนิตยสารส่วนใหญ่เปรียบพลอยแกมเพชรว่าเป็นเหมือนห้องสมุดขนาดใหญ่ ที่อยากอ่านเรื่องแนวไหนก็มีให้อ่าน และพาทุกคนท่องโลกไปกับตัวหนังสืออย่างสนุกสนาน
จุดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ของหนังสือเล่มเล็กของพลอยแกมเพชร คือทุกเรื่องทุกเล่มมีภาพประกอบเหมือนในนิตยสาร เป็นจำลองคอลัมน์ทั้งหมดมารวมไว้ในเล่มเดียว แถมภาพประกอบถ้าเป็นภาพวาด ก็เป็นฝีมือระดับศิลปินแห่งชาติอย่าง อาจารย์จักรพันธ์ุ โปษยกฤต ศิลปินที่มีชื่อเสียง หม่อมหลวงจิราธร จิรประวัติ, สุรเดช แก้วท่าไม้, ปารเมศ ญารณรพ, สมนึก คลังนอก, ภัทรีดา ประสานทอง, นวลตอง ประสานทอง เป็นต้น
นิตยสารพลอยแกมเพชรทุกฉบับมีคอลัมน์ที่หลากหลาย โดยมีนักเขียนชื่อดังหลายท่านเป็นแม่เหล็กดึงดูดนักอ่านให้ติดตาม เริ่มตั้งแต่ กฤษณา อโศกสิน ศศิวิมล (นามปากกา อาจารย์จักรพันธ์ุ โปษยกฤต) ว.วินิจฉัยกุล, แก้วเก้า, หมอไพศาล-หมอดูชื่อดัง มนันยา วราวุธ นักแปลมือหนึ่ง อีกทั้งยังให้พื้นที่คอลัมน์ประจำกับนักเขียนหน้าใหม่ได้แจ้งเกิดในวงการหนังสือ หลายท่านประสบความสำเร็จในอาชีพนักเขียน
วันนี้มีหนังสือเล่มเล็กของพลอยแกมเพชรเพียงเสี้ยวหนึ่งของหนังสือ 250 กว่าเล่มมาแนะนำ ทั้งแบบเดี่ยวๆ และเป็นชุด
01
ชีวิตในวัง
ผู้เขียน : หม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2537
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 2
‘ชีวิตในวัง’ ของ หม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์ นักเขียนผู้เริ่มต้นการเขียนหนังสือเมื่ออายุ 72 ปี แต่สำบัดสำนวนลีลาการเขียนและเรื่องที่เล่านั้น ทำให้ท่านกลายเป็นขวัญใจคนอ่านแทบจะทันทีที่ลงเรื่องเพียงไม่กี่ตอน
ชีวิตในวัง เป็นชื่อคอลัมน์และชื่อหนังสือรวมเล่มที่พิมพ์มากที่สุดของสำนักพิมพ์ คือ 14 ครั้ง เป็นหนังสือชุด 2 เล่ม แต่ครั้งสุดท้ายได้พิมพ์รวมเป็นเล่มใหญ่เล่มเดียว
และเมื่อจบ ชีวิตในวัง หม่อมหลวงเนื่องก็ขอเริ่มคอลัมน์ใหม่ ‘ชีวิตนอกวัง’ ต่อทันที และลงต่อเนื่องมาจนถึงวันที่ท่านไม่สามารถเขียนหนังสือได้อีก ชีวิตนอกวัง รวมเล่มได้ 17 เล่ม เป็นหนังสือที่แฟนๆ ต้องติดตามเก็บให้ครบ ใครมีครบ เหมือนมีหม่อมหลวงเนื่องอยู่ด้วย หยิบมาอ่านเมื่อไหร่ก็เหมือนได้ฟังคุณยายเล่าเรื่องสนุกๆ ทุกครั้งไป
02
สำรับ
ผู้เขียน : หม่อมหลวงขวัญทิพย์ เทวกุล
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2554
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 226
‘สำรับ’ โดย หม่อมหลวงขวัญทิพย์ เทวกุล ที่เคยแต่จับอาหารและเครื่องครัว ไม่เคยคิดเขียนหนังสือ ก็เริ่มต้นที่นี่กับคอลัมน์ ‘สำรับ’ รวมเล่มสำรับออกมาได้ถึง 5 เล่ม ปัจจุบันเป็นที่ต้องการในหมู่คนทำอาหารมาก เพราะมีสูตรอาหารที่ละเอียดและเรื่องเล่าเบื้องหลังแต่ละสูตร ที่อ่านเพลิน ตัวหนังสือตอนนี้ในตลาดหนังสือมือสอง ราคา สำรับ เล่มแรกแรกสูงถึงเกือบ 5,000 บาทแล้ว
03
ลายน้ำทอง
ผู้เขียน : วุฒิเฉลิม
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2543
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 55
‘ลายน้ำทอง’ โดย วุฒิเฉลิม หนังสือได้รับรางวัลจากการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำ พ.ศ. 2544 ลายน้ำทอง เขียนในรูปนวนิยายจากความทรงจำของท่านหญิงปีนัง หรือ หม่อมเจ้าหญิงวุฒิเฉลิม วุฒิชัย พระธิดาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวุฒิไชยเฉลิมลาภ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร กับ หม่อมประพันธ์ วุฒิชัย ณ อยุธยา เป็นเรื่องของชีวิตตอนปลายของพ่อ และเหตุการณ์ที่ประทับใจของลูก ตั้งแต่จำความได้จนวันที่พ่อสิ้นไป
ผู้อ่านได้รับรู้ความเป็นอยู่ในสมัยก่อน พ.ศ. 2475 ของท่านหญิงและครอบครัว พร้อมเกร็ดความรู้แบบไทยๆ อีกมากมาย ด้วยภาษาที่สละสลวย มองเห็นภาพตามคำบอกเล่าของผู้เขียน
ภาพปกและภาพประกอบส่วนหนึ่งเป็นผลงานของ อาจารย์จักรพันธ์ุ โปษยกฤต ลายน้ำทอง จึงเป็นการรวมความงามทั้งวรรณศิลป์และจิตรกรรม เล่มนี้พิมพ์ใหม่หลายครั้ง ราคาขายในตลาดมือสองเพิ่มขึ้นเท่าตัว
04
กายนาง
ผู้เขียน : กฤษณา อโศกสิน
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2558
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 248
มาลัยสามชาย
ผู้เขียน : ว.วินิจฉัยกุล
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2550
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 175
กำไลมาศ
ผู้เขียน : พงศกร
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2557
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 247
‘นวนิยาย’ คอลัมน์ที่สมาชิกผู้อ่านเฝ้าติดตามมากที่สุด ทุกฉบับจะมีนวนิยาย 2 เรื่อง ของนักเขียนดัง 2 คน แต่ที่ลงต่อเนื่องประจำ คือผลงานของ กฤษณา อโศกสิน, แก้วเก้า, ว.วินิจฉัยกุล และ พงศกร แต่ละเรื่องลงติดต่อกันอย่างน้อย 2 ปีจึงจะรวมเล่มได้
นวนิยายทุกเรื่องที่รวมเล่มพิมพ์มากกว่า 1 ครั้ง และถูกติดต่อขอนำไปสร้างเป็นละครตั้งแต่ผู้เขียนยังเขียนไม่จบ จำได้ว่าเรื่องแรกคือ เรือนมยุรา แล้วยังมี ดอกแก้วการะบุหนิง มาลัยสามชาย กำไลมาศ นักอ่านส่วนใหญ่ชอบนวนิยายรวมเล่มของพลอยแกมเพชร เพราะมีรูปประกอบสวยให้พักสายตาด้วย
05
ดาวประดับฟ้า
ผู้เขียน : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2542
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 39
เสียงจากใจเศร้า
ผู้เขียน : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2542
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 44
มากชายหลายรัก
ผู้เขียน : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2541
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 35
แสบแสบ–คันคัน–มันหยด
ผู้เขียน : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2542
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 43
เรื่องแปลชุดนักร้องนักแสดง ของ วราวุธ เป็นชุดหนังสือเล่มเล็กจริงๆ เพราะเรื่องไม่ยาวมาก รวมออกมาเป็นเล่มบางๆ เช่น
ดาวประดับฟ้า ประวัติ ออเดรย์ เฮปเบิร์น พิมพ์ 2 ครั้ง 2 ปก
เสียงจากใจเศร้า ประวัติของนักร้องคนดัง บิลลี่ ฮอลิเดย์
มากชายหลายรัก ชีวิตของซาซ่า การ์บอ
ลิเบราชี่ แสบแสบ คันคัน มันหยด ชีวิตแสบซ่าของนักเปียโน
06
ฟอว์ซีย่า วีนัสแห่งลุ่มน้ำไนล์
ผู้เขียน : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2552
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 203
สามจักรพรรดิแห่งดินแดนอาทิตย์อุทัย
ผู้เขียน : Stephen S. Large
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2544
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 140
มหารานี
ผู้เขียน : Lucy Moore
ผู้แปล : วราวุธ
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2551
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 182
เรื่องประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวกับราชวงศ์ต่างประเทศ ก็เป็นคอลัมน์ยอดนิยมเช่นกัน
ฟอว์ซีย่า วีนัสแห่งลุ่มน้ำไนล์ ความสัมพันธ์ของราชวงค์อิหร่านและอียิปต์
สามจักรพรรดิแห่งดินแดนอาทิตย์อุทัย ประวัติศาศตร์ในการสร้างชาติของราชวงศ์ญี่ปุ่น
มหารานี บทบาท ความสำคัญ และอำนาจของสตรีอินเดีย
07
รูปเก่าเล่าเรื่อง
ผู้เขียน : พิษณุ จันทร์วิทัน
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2545
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 56
‘รูปเก่าเล่าเรื่อง’ รวมเล่มประวัติศาสตร์ไทยที่ขายดีที่สุด คือมีรวมออกมา 2 เล่ม ผลงานของ พิษณุ จันทร์วิทัน นักการทูตที่นำรูปเก่าที่เก็บสะสมมาค้นคว้าแล้วเล่าเรื่องให้เราฟัง
08
เจ้าเด็ดของยายมา
ผู้เขียน : ยายมา
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2545
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 87
เรื่องอาหารการกิน เป็นเนื้อหาอีกหนึ่งส่วนที่มีในนิตยสารตลอดในหลากหลายคอลัมน์ แต่คอลัมน์ที่ลงตั้งแต่นิตยสารเล่มแรกจนเล่มสุดท้ายคือ ‘ยายมา’ เป็นชื่อคอลัมน์และนามปากกา พี่ชาลี (ชุลิตา อารีย์พิพัฒน์กุล) บรรณาธิการ ที่จะพาผู้อ่านไปชิมร้านอาหารอร่อยทุก 15 วัน จนคนเฝ้ารอตามรอย และเป็นคอลัมน์แรกที่เปิดอ่านจนเรียกร้องให้รวมเล่ม เพื่อไว้เป็นคู่มือเลือกร้านอาหาร ในสมัยที่ไม่มีโซเชียลมีเดียแบบทุกวันนี้ รวมเล่มได้ 6 เล่ม อ่านอร่อยทุกเล่มด้วยสำนวนการเขียนไม่เหมือนใคร ร้านหรือเมนูไหนยายมาให้ดาวทั้งฟ้า เป็นต้องเกิด (เล่มในภาพคือ เจ้าเด็ดของยายมา 5)
09
สามมุกงามตระกูลซ่ง
ผู้เขียน : สุภาณี ปิยพสุนทรา
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2548
หนังสือเล่มเล็กลำดับที่ 136
เรื่องแปลจีน ทั้งนวนิยาย ประวัติบุคคลสำคัญ ประวัติศาสตร์ ที่แปลและเรียบเรียงจากต้นฉบับภาษาจีนโดยนักแปลที่มีความรู้ ทุกเรื่องรวมเล่มออกมาแล้วขายหมดอย่างไม่น่าเชื่อ เช่น องค์หญิงไท่ผิง ฮองเฮาอัปลักษณ์ สามมุกงามตระกูลซ่ง
10
รวมเรียงความของ ศศิวิมล
ผู้เขียน : ศศิวิมล
พิมพ์ครั้งแรก : พ.ศ. 2537
หนังสือชุดศศิวิมล เริ่มต้นด้วย ศศิวิมล ปฐมบรรพ หรือ ศศิวิมล เล่ม 1 ไปจนถึงเล่มที่ 14 ถ้ารวมเล่มที่แยกออกไปเป็น หุ่นจักรพันธ์ุ กับ คิดถึงครู ของศศิวิมลอีก 2 เล่ม ก็รวมทั้งหมด 16 เล่มจากคอลัมน์ที่อยู่กับนิตยสารมาตั้งแต่ฉบับแรก (เล่มในภาพคือ รวมเรียงความของ ศศิวิมล ฉัฐมบรรพ ลำดับหก)
เสน่ห์ของศศิวิมลคือการใช้ภาษา สำนวน วิธีการเล่าเรื่อง ที่แม้จะหยิบเรื่องเล็กๆ รอบตัว เรื่องผู้คน เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในบ้าน นอกบ้าน มาเล่าได้อย่างสนุกสนานชวนอ่านแล้ว ภาพประกอบฝีมืออาจารย์จักรพันธุ์ โปษยกฤต น่าจะเป็นเหตุผลหลักที่ทำให้แฟนๆ อยากเก็บหนังสือของศศิวิมลไว้ บางคนยอมซื้อ 2 เล่ม เพื่อตัดภาพที่พิมพ์ 4 สีด้วยกระดาษอาร์ตอย่างดี เพื่อไปใส่แฟ้มเก็บเป็นงานศิลปะ
น่าจะพูดได้ว่า หนังสือเล่มเล็กของพลอยแกมเพชรทำขึ้นเพื่อคืนกำไรให้นักเขียน และเติมความสุขให้กับนักอ่านอย่างแท้จริง
