“จะกินอาหารเพื่อสุขภาพทั้งที ต้องให้มันรื่นรมย์หน่อย”
แก้ม-วศินี อัคคชาติกุล สาวสวยเจ้าของร้าน GRAM Cafe บอกผม ก่อนเสิร์ฟอาหารจานใหญ่ที่ดูน่ากินทั้งที่ในจานเต็มไปด้วยผัก
แก้มเป็นเชฟที่ถนัดทำอาหารสไตล์ตะวันตก โดยเฉพาะอาหารคอมฟอร์ตฟู้ดอย่างแพนเค้ก พาสต้า ไอศกรีม ที่ใส่ของดีๆ ลงไปในแต่ละจานแบบไม่หวงของ ในขณะเดียวกันแก้มก็เป็นนักปั่นจักรยานและนักวิ่งด้วย การออกกำลังกายทำให้แก้มสนใจเรื่องการกินอาหารให้เหมาะสมกับการออกกำลังกายของเธอ
เมื่อใช้ร่างกายอย่างหนัก แก้มเลยสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงของร่างกายของตัวเอง และเชื่อว่า การกินอาหารมีผลต่อการออกกำลังกายโดยตรง ทำให้แก้มสนใจเรื่องการกินเป็นพิเศษ และเริ่มสนใจเรื่องอาหาร Superfood เพื่อสุขภาพมากขึ้น
แต่แก้มรักการกินของอร่อยมาก เลยคิดว่าถ้าทำอาหารเพื่อสุขภาพทั้งที ก็ตั้งต้นที่ทั้งใช้ของดีๆ และทำให้อร่อยไปด้วยเลยสิ
โดยเฉพาะอาหารที่ใช้พืชเป็นวัตถุดิบแทนเนื้อสัตว์ จากกระแสการกิน Plant-based ที่กำลังถูกพูดถึงมากในตอนนี้ก็ยังถูกบรรจุอยู่ในเมนูของร้าน GRAM Cafe อย่างแนบเนียน ใครที่คิดว่าอาหารสุขภาพจะมีแต่พืชผักและถั่ว ต้องลองคิดใหม่ ที่ GRAM Cafe มีทั้งเบอร์เกอร์เนื้อที่ไม่มีเนื้อสัตว์ผสม มีจานที่เปลี่ยนหน้าตาจากสลัดให้กลายเป็นพาสต้า
อาหารของ GRAM Cafe จึงเต็มไปด้วยเมนูที่น่ากินผสมอยู่กับเมนูอื่นที่เป็นเมนูปกติและอร่อยมากในร้านอย่างกลมกลืน
มองเผินๆ อาจจะแยกไม่ออกเลยว่า เมนูนี้มีแต่ผักล้วน
1
GRAM Cafe เคยเปิดในซอยสุขุมวิท 49 เมื่อหลายปีก่อน และย้ายไปที่ท่ามหาราช จนย้ายกลับมาอยู่ที่ย่านสุขุมวิทอีกครั้ง ในซอยสุขุมวิท 39 ถ้าเคยไปสาขาก่อนๆ จะเจอเมนูพาสต้า แพนเค้ก ขนมหวานยั่วยวนน้ำลายแน่นอน
“แก้มชอบกิน เคยกินขนมได้แบบแทนอาหารเป็นมื้อ กินเค้ก ไอศกรีม ขนมปัง เป็นอาหารเช้าได้เลย อาหารในร้าน GRAM Cafe ช่วงแรกเลยเต็มไปด้วยขนม ของหวาน อาหารแบบ All day breakfast และแพนเค้ก” แก้มเริ่มเล่า
“จนวันหนึ่งมันมีหลายสาเหตุที่ทำให้ค่อยๆ เปลี่ยนการกิน เราไปตรวจร่างกายแล้วพบว่าตัวเองมีคอเลสเตอรอลสูง นอกจากนั้นก็ไปตรวจภูมิแพ้แฝง เพื่อดูว่าเราแพ้อะไรบ้างจากการที่กินมาเยอะๆ เลยพบว่าตัวเองแพ้อาหารพวกนม กลูเตน ไข่ขาว แต่มันไม่ได้แพ้แบบผื่นขึ้น จะมีคันนิดๆ หน่อยๆ แต่ไม่รู้ตัว” แก้มเล่าสาเหตุที่ไม่ใช่เรื่องใหญ่แต่ก็สำคัญพอที่จะให้เริ่มคิดเปลี่ยนตัวเอง
หลังจากนั้นแก้มเริ่มเปลี่ยนการกิน เธอบอกว่า ต้องปรับ ถ้าไม่อยากป่วย และเริ่มต้นเปลี่ยนจากอาหารที่แก้มทำกินเองก่อน
แก้มเริ่มทำขนมแบบกลูเตนฟรีกินเอง พอเริ่มจากการทำกินเองก็เลยใช้ของดีๆ แบบพวก Superfood มาทำ หลังจากนั้นก็เปลี่ยนเมนูที่ร้าน เมนูสำหรับวีแกนมากขึ้น มีเมนูมังสวิรัติใส่เพิ่มเข้าไปด้วย
2
แก้มเป็นที่รู้จักอยู่ในวงการนักปั่นจักรยาน การปั่นจักรยานไม่ใช่แค่ปั่นกินลมชมวิว แต่เป็นนักปั่นที่เคยปั่นทางไกลมาแล้ว
“ตอนนั้นเราเริ่มออกกำลังกายเพราะสาเหตุที่ชอบกินน้ำหนักเลยเริ่มเยอะขึ้น จากออกกำลังกายเบาๆ จนเริ่มหนักขึ้น ชอบปั่นจักรยานจนจริงจังแบบมีโค้ชจักรยาน
“ปกติเวลาจะถึงวันที่ต้องไปซ้อมหนักมากๆ หรือช่วงแข่ง เราก็จะกินเยอะ กินตุนไว้ทั้งก่อนและหลังแข่ง ก่อนแข่งเราก็กินแป้ง กินเค้ก หลังแข่งก็จะกินบุฟเฟต์ กินเนื้อเยอะๆ
“แต่ปรากฏว่าพอมีโค้ช เขาสั่งให้เรากินอีกแบบ วันไหนที่เราซ้อมหนักแทนที่จะกินหนักเหมือนเดิม เขาสั่งให้เรากินเบาลง บางวันที่ซ้อมยาว โค้ชก็ให้กินแค่ผักผลไม้เท่านั้น เหตุผลของโค้ชคือเมื่อร่างกายอย่างหนักแล้ว ถ้าเรากินหนักอีก เราต้องใช้พลังงานของร่างกายในการไปย่อยมันอีก ร่างกายเลยต้องใช้เวลาในการฟื้นฟูมากขึ้น แต่พอทำตามที่โค้ชบอกก็เริ่มรู้สึกว่าร่างกายมันฟื้นตัวเร็วขึ้นจริง
“เราเลยคิดว่าร่างกายเรามันคือชีวเคมีนี่เอง มันมีความเป็นกรดเป็นด่าง เราแค่กินให้ร่างกายสมดุล ร่างกายมันเป็นวิทยาศาสตร์ ถ้าเรารู้จักการให้พลังงานที่เหมาะสมมันก็จะมีประสิทธิภาพที่ดีอย่างที่เราอยากให้มันเป็น’
จากประสบการณ์ส่วนตัวของผม ส่วนใหญ่พบว่าคนที่รักการออกกำลังกาย สนใจเรียนรู้เรื่องระบบต่างๆ ของร่างกาย ส่วนใหญ่คุยกันถึงวิธีซ้อม การพัฒนาของสมรรถภาพ และแน่นอนว่า เรื่องอาหารก็มักเป็นเรื่องหลักในวงสนทนา
“พอแก้มเริ่มกินพวกพืชผักผลไม้หรือพวกอาหารแนว Plant-based แก้มก็สังเกตว่าร่างกายของตัวเองดีขึ้น ไม่ถึงกับขนาดรู้ว่าเลือดมันสูบฉีดได้มากขึ้นชัดเจน รู้สึกว่าร่างกายเบาสบายขึ้น มันสบายตัว
“ถ้าเป็นเมื่อก่อน เรากินเนื้อสัตว์เยอะๆ บางวันตื่นมาแล้วรู้สึกอยากกินผักโดยอัตโนมัติ แต่โค้ชก็ไม่ได้ให้กินอาหารเพียงแค่ผักอย่างเดียวนะ วันไหนที่ต้องซ้อมแบบในโซนที่เบิร์นไขมัน เราก็ต้องกินไขมันเข้าไปทดแทน วันซ้อมแบบใช้คาร์โบไฮเดรตเราก็กินคาร์โบรไฮเดรตเข้าไป แต่ก็เลือกกินไขมันดีพวกถั่ว และแป้งจำพวกมัน เผือก หรือพวกข้าวเข้าไปแทนที่จะกินน้ำตาล” แก้มเล่า
นอกจากเป็นนักปั่นจักรยาน แก้มยังเป็นนักวิ่งที่วิ่งทั้งมาราธอน ล่าสุดแก้มวิ่งโอซาก้ามาราธอนด้วยเวลาต่ำกว่า 4 ชั่วโมง และยังเป็นนักวิ่งเทรลระยะไกลอีกด้วย
“ตอนไปวิ่งเทรลข้ามคืนในป่า เราต้องเตรียมอาหารเข้าไปกินเองระหว่างวิ่ง เราก็ต้องรู้ตัวเองแล้วว่าอะไรที่ดีกับเรา กินแล้วไม่ทำให้ท้องอืด ไม่ทำให้ปวดห้องน้ำ เราก็เลยทำขนมแบบเป็นบาร์เข้าไปเอง อะไรที่กินแล้วอยู่ท้อง ไม่ต้องเอาออกมากินบ่อยๆ ตอนนั้นเหมือนเป็นจุดเริ่มต้นจุดหนึ่งที่ทำให้เราสังเกตว่ากินแบบไหนถึงจะดีกับตัวเอง
“แต่เราก็ไม่ได้ตัดสินใจว่าหลังจากนี้ชีวิตเราจะเปลี่ยนการกินเป็นกินผัก หรือกินอาหารเพื่อสุขภาพไปตลอด เราก็อยากกินซูชิเราก็กินซูชิ อยากกินข้าวเหนียวหมูเราก็กิน
“แก้มรู้สึกว่าเราต้องรู้ร่างกายของเราด้วย แต่ละคนเหมาะสมกับอาหารแต่ละอยากไม่เหมือนกัน บางคนกินถั่วแล้วดี บางคนกินถั่วแล้วย่อยยาก ปัญหาของร่างกายแต่ละคนไม่เหมือนกัน แค่เราต้องคอยสังเกตตัวเอง แต่ถ้าเราไม่รู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลงตัวเองจากการกินอาหาร มันก็ไม่แปลกที่เรารู้สึกว่างั้นฉันกินอะไรก็ได้สิ ไม่ต่างกัน”
วิถีการกินอาหารมีหลากหลายรูปแบบมาก มีทั้งกินผัก ไม่กินเนื้อ กินแต่ไขมันแต่งดแป้ง แบบ IF (Intermittent Fasting) ที่กำหนดช่วงเวลาในการกิน หรือแม้แต่ Plant-based กินเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่ทำจากพืชเท่านั้น แก้มเชื่อเรื่องการยึดถือการกินแบบใดแบบหนึ่งไหม ผมถาม
“แก้มว่าตราบใดที่มันไม่ผิดธรรมชาติ เขาเรียนรู้ที่จะได้สารอาหารครบจากการกินอาหารแบบใดแบบหนึ่ง และไม่ทำใช้ชีวิตลำบาก มันก็ไม่เป็นปัญหา” แก้มตอบ
“บางคนทำตามเทรนด์การกินอาหาร โดยไม่ได้ดูว่าสุขภาพเราไม่เหมาะ เช่น ผมร่วง ประจำเดือนขาด มันก็อาจจะไม่ดีกับร่างกาย เพราะอาหารส่งผลต่อฮอร์โมนด้วย อะไรก็ตามถ้าเหมาะหรือไม่เหมาะกับเรามันจะสะท้อนออกมาที่ร่างกายเรา
“ศาสตร์ทุกอย่างมีข้อดีของมัน มีคนพิสูจน์มาหมดแล้ว แต่บางวิธีการเราก็ไม่คิดที่จะลอง เพราะรู้สึกว่ามันไม่ใช่เราและดูเหมือนจะผิดธรรมชาติของตัวเรา ซึ่งบางคนบางวิธีก็เวิร์กกับเขา แต่สุดท้ายเราจะรู้จักร่างกายของเราเองมากที่สุด”
3
ผมคิดว่าอาหารส่วนใหญ่ของร้าน GRAM ไม่ใช่อาหารที่ดูยากและซับซ้อนอะไร แต่ส่วนประกอบในแต่ละจานค่อนข้างเยอะและอลังการ เหมือนกับว่าเจ้าของร้านตั้งใจทำอาหารเพื่อคนกินแบบไม่ได้คิดจะเอากำไรสักเท่าไหร่
“จุดเริ่มต้นที่เราทำร้าน เหมือนกับทำอาหารให้คนที่บ้าน เรามีคติในการทำอาหารว่า Every gram made gourmet เราจะใช้ของที่ดีที่สุดที่เราหาได้ ในราคาที่เหมาะสมที่เรารับได้ ของบางอย่างดีมาก อยากใช้มาก แต่ราคาแพงเกินเราก็ไม่ใช้
“เดี๋ยวนี้ของไทยคุณภาพดีก็มีเพิ่มขึ้นเยอะแยะ ยิ่งมีเทรนด์เรื่องความยั่งยืน เลยทำให้มีวัตถุดิบที่ดีในราคาที่เหมาะสมเพิ่มขึ้นด้วย
“แก้มเชื่อเหมือนกันว่าพวกความเครียดของสัตว์ ฮอร์โมนในเนื้อสัตว์ มันจะส่งผลกับร่างกายเรา จึงเป็นเหตุผลให้เราซื้อเนื้อสัตว์และพืชผักผลไม้ออร์แกนิก เพราะมันมีพวกเอนไซม์ช่วยขับเคลื่อนร่างกาย ช่วยสร้างเซลล์ชีวิตที่ดีให้ร่างกายเรา
“การกินของดีๆ มันก็ดีกับร่างกาย ถ้าเราดูแลร่างกายเราดี ร่างกายก็จะดีกับเรา’
แก้มเล่าว่า ตอนที่แก้มไปปฏิบัติธรรม ตลอด 10 วันกินอาหารมังสวิรัติทุกมื้อ แต่เธอไม่รู้สึกเบื่อ เพราะที่ศูนย์ปฏิบัติธรรมสลับเปลี่ยนเมนูให้ไม่ซ้ำ
“ที่จริงมังสวิรัติมันก็กินได้ แค่ต้องทำให้มันมีสีสันหน่อย ไม่กินอะไรซ้ำๆ เดิมๆ บางทีกินขนมปังกับเนยถั่วสลับไปด้วย ตอนนั้นเอนจอยกับการกินมาก กลับมาตอนแรกที่คิดว่าจะน้ำหนักขึ้น แต่กลับลดลง คงเพราะไม่เครียด จนรู้สึกว่าความเครียดมีผลกับน้ำหนักเหมือนกัน ถ้าเราเครียดน้ำหนักมันก็จะขึ้น
“แก้มเคยถามคนที่กินมังสวิรัติ เขาบอกว่า เขารู้สึกดีกับร่างกาย พอแก้มลองกินดูในระยะเวลาสั้นๆ สองสามอาทิตย์ ก็เลยพอเข้าใจว่าที่เขาบอกว่ารู้สึกดีมันก็คือเขาขับถ่ายดี เลือดลมไหลเวียน ไม่ค่อยมีความเครียด
“บางคนบอกว่า กินมังสวิรัติเพื่อสุขภาพ แต่ถ้าเขากินอะไรซ้ำๆ เดิมๆ วันหนึ่งเขาก็ต้องแพ้อะไรสักอย่างที่เขากินในปริมาณที่มากเกินไปจนได้ เลยคิดว่าทางที่เรายืดหยุ่นกับการกิน ไม่ติดกับการกินอะไรอย่างเดียว มันก็ช่วยทำให้ร่างกายกายของเราไม่เครียดไปด้วย”
4
ไม่นานนี้ วงการอาหารต่างพร้อมใจพูดถึง Plant-based กันเป็นเรื่องหลัก การกินอาหารที่ใช้พืชทดแทนเนื้อสัตว์กลายเป็นเทรนด์ใหม่ในวงการอาหารบ้านเรา แต่ก็ยังไม่มีใครนิยามว่า Plant-based นั้นจะต้องเป็นแบบไหน บางคนซีเรียสว่าทุกอย่างต้องทำมาจากพืช 100 เปอร์เซ็นต์ แต่บางคนก็บอกว่าใช้เครื่องปรุงจากสัตว์เช่นกะปิ น้ำปลา ได้เล็กน้อย หรือแม้แต่ประเด็นเรื่องการกินอาหารจากพืชแบบที่ต้องผ่านการแปรรูปให้น้อยที่สุดหรือไม่ผ่านการแปรรูปเลย
Gram cafe ก็เพิ่งเพิ่มเมนู Plant-based เข้าไปด้วยเหมือนกัน
“แก้มคิดว่า Plant-based เป็นมังสวิรัติแบบหนึ่ง แต่ไม่ถึงขั้นวีแกน แค่กินพืชผักผลไม้เหมือนกัน แต่ไม่ถึงขนาดจะไม่ใช้กระเป๋าจากหนังสัตว์
“แต่ละคนมีเหตุผลในการกินอาหาร Plant-based ต่างกัน บางคนทำเพื่อสุขภาพ บางคนเป็นเหตุผลเรื่องสิ่งแวดล้อมที่ไม่ต้องการสร้างมลภาวะจากการทำปศุสัตว์ แต่สุดท้ายแล้วถ้าสารอาหารที่เขาได้มันครบถ้วนมันก็เป็นวิถีการกินที่ดี
“อาหารแบบ Plant-based ก็ควรจะผ่านกระบวนการที่น้อยด้วย ถ้ามาจากพืชแต่ผ่านการสังเคราะห์เยอะๆ มันก็ไม่น่าจะดีเท่าไหร่ ที่ Gram cafe จะแยกอาหารไปชัดเจนเลยว่าเป็นสำหรับวีแกน สำหรับมังสวิรัติ และเมนูแบบ Plant-based
“แก้มอยากให้ Gram Cafe สร้างประสบการณ์ที่ดีในการกินอาหารเพื่อสุขภาพกับคนที่เพิ่งเริ่มด้วย เช่น Beyond Vegan Burger การรับรู้ของคนทั่วไปจะคิดว่าเบอร์เกอร์ที่ไม่มีส่วนผสมของนม เนย เลยมันจะอร่อยได้ยังไง มันน่าจะมีแต่ถั่วจนน่าฝืดคอ แต่ส่วนที่เป็นแพทตี้แทนเนื้อสัตว์ที่ใช้ก็เป็น Plant-based Meat ของ Beyond Meat
Beyond meat หรือเนื้อสัตว์ที่ประกอบขึ้นมาจากพืช ส่วนใหญ่ผลิตจากถั่วเป็นนวัตกรรมทางอาหารที่เพิ่งเกิดมาไม่นาน และได้รับความนิยมอย่างมาก ถ้าว่ากันตรงๆ เนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชนี้ก็ผ่านการแปรรูป แต่ส่วนดีของมันก็มีมากกว่าส่วนเสีย คือยังมีสิ่งที่คนกินต้องการอยู่ เช่นเทกซ์เจอร์ หรือรสของเนื้อสัตว์ สีแดงที่มาจากบีตรูต หรือการย่างให้ได้กลิ่นไหม้นิดๆ ไม่น่าแปลกใจที่ Gram cafe ที่มีความยืดหยุ่นในเรื่องการกินก็จะเลือกมาเป็นส่วนประกอบในอาหาร เพื่อให้คนที่จังชื่นชอบเนื้อสัตว์แต่อยากลดสัดส่วนลงมีตัวเลือกที่เพิ่มขึ้น และดูเหมือนจะได้รับการตอบรับที่ดีเสียด้วย
“คนที่มากินส่วนใหญ่ก็มักจะเปลี่ยนความคิดไปเลย บางคนก็อยากลองเมนูอื่นๆ ต่อ อย่างอาหารที่ใช้ Superfood แบบ ควินัวสลัด บางคนก็ไม่ชอบกินควินัว แต่ที่จริงสลัดมันขึ้นอยู่กับเดรสซิ่งกับส่วนประกอบอื่นๆ ในสลัด ถ้าเราทำส่วนอื่นๆ ได้ดี มันก็ทำให้เขาเอนจอยกับสลัดทั้งชามได้ ค่อยๆ ปรับให้กินควินัวได้ แล้วมันก็จะไปช่วยทำให้ประสบการณ์การกินควินัวของเขาดีขึ้น
“เราชอบอะไร เราก็เอาสิ่งที่เราชอบมากิน แต่เอามาทำให้เขากินง่าย เช่น Quinoa Butternut Squash Salad เป็นเมนูโปรดของตัวเอง เราก็เอามาปรุงในแบบที่คนอื่นเขาจะกินได้ง่าย
“หรือเทมเป้ ที่เป็นถั่วเหลืองหมักแบบอินโดนีเซีย ที่เอาถั่วมาหมักจนได้เป็นก้อนเค้ก ถ้าเป็นเทมเป้เฉยๆ อาจจะกินยาก แต่ถ้าเราเอามาเป็นส่วนผสมในอาหารที่คนปกติชอบอย่าง Bhudda Bowl สลัดที่มีส่วนผสมของผัก ถั่วแระญี่ปุ่น สาหร่าย กิมจิ หรือ Tempe Zucchini Spaghetti ที่เอาซุคคินีมาทำเป็นเส้นสปาเกตตี แล้วใช้ซอสงาแทนครีม เปลี่ยนสลัดมาให้อยู่ในรูปแบบพาสต้าทำให้เขากินของกินยากๆ หรือ อย่างเทมเป้กินง่ายและอร่อยขึ้น”
ความคิดแรกๆ ของอาหารเพื่อสุขภาพมักจะเป็นผัก และรสจืดชืดจนน่าเบื่อ แต่ผมคิดว่าแก้มมีวิธีการทำอาหารเพื่อสุขภาพได้น่าสนใจดี จนทำให้บางทีผมก็กินโดยที่ลืมความเป็นอาหารสุขภาพของมันไปเลยก็มี
“เราตั้งใจจะทำให้อร่อย เพราะไม่อยากให้บางคนมาเจอประสบการณ์ไม่ดีของอาหารมังสวิรัติจากการกินครั้งแรก” แก้มคลุกเส้นที่ทำจากซุคคินีกับครีมสลัดที่ปรุงขึ้นมาเองกับมือ เส้นจากผักเคล้ากับครีม เปลี่ยนภาพสลัดเป็นสปาเกตตีครีมซอสดูน่ากินขึ้นมา
5
“แก้มว่าคนไทยชอบกินครบรส ต้องมีเค็มมีหวาน ถ้าเป็นฝรั่งอาจจะปรุงแบบน้อยมาก แค่น้ำมันมะกอก กับเกลือ แต่ไม่ถูกปากคนไทยแน่นอน
“คนเดี๋ยวนี้ยืดหยุ่นในการกินเหมือนกับแก้มนะ ไม่ใช่ว่าจะต้องกินแค่ผักอย่างเดียวไปตลอด กินร่วมกับคนที่กินเนื้อสัตว์ตามปกติได้บ้าง ที่ร้านเลยมีเมนูทั้งสองแบบ มีทั้งเมนูอาหารปกติ เมนูมังสวิรัติ และเมนู Plant-based ไว้สำหรับวันที่ต้องการกินแบบนี้ แต่ทั้งหมดก็ทำรสชาติให้ทุกคนบนโต๊ะก็กินด้วยกันได้” แก้มเล่าแล้วยิ้มทิ้งท้าย
“เมนูมังสวิรัติ หรือ Plant-based มันมีข้อจำกัดที่วัตถุดิบ แต่มันไม่ได้จำกัดที่รสชาติสักหน่อย”
GRAM cafe
Sereine Residence ซอยสุขุมวิท 39
INSTAGRAM : gram_cafe
เปิด : วันอังคาร-อาทิตย์ เวลา 08.00 – 18.00 น.