เดือนตุลาคมปีนี้ ผืนแผ่นดินไทยถูกแต่งแต้มด้วยสีเหลืองของดอกดาวเรืองในทุกทุกที่ เกาะกลางถนนในเมือง สองข้างถนนชนบท หน้าบ้านของแทบทุกบ้าน ร้านรวง สำนักงาน และหน่วยงานต่างๆ พร้อมใจกันปลูกดอกดาวเรืองเพื่อน้อมถวายในหลวงรัชกาลที่ 9 ด้วยหวังว่าเมื่อพระองค์ทอดพระเนตรลงมาจากฟ้าจะเห็นความรักของลูกๆ บนแผ่นดินแทรกตัวอยู่ในดอกไม้สีเหลืองทุกดอกที่พวกเขาบรรจงปลูกถวาย
นอกจากคุณค่าทางจิตใจที่ดอกดาวเรืองมีต่อคนไทย ดอกดาวเรืองยังมีคุณค่าและคุณประโยชน์มากมาย ดอกดาวเรืองมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tagetes erecta L. และมีชื่อสามัญว่า Marigold นอกจากชื่อดอกดาวเรืองแล้ว ยังมีชื่อเรียกอีกหลายชื่อ คนภาคเหนือเรียกดอกไม้สีเหลืองด้วยชื่อน่ารักๆ ว่า ดอกคำปู้จู้
ดาวเรืองมีถิ่นกำเนิดในประเภทเม็กซิโก และนำมาปลูกในประเทศไทยจนคุ้นกับสภาพอากาศของเมืองไทย ปลูกและเพาะพันธ์ุง่าย โดยทั่วไปนิยมขยายพันธ์ุด้วยเมล็ด แม้จะปักชำขึ้นก็ตาม
คนไทยนิยมปลูกดอกดาวเรืองเพื่อตัดดอกขายและนำมาร้อยมาลัย นิยมปลูกหลายพันธ์ุ นอกจากประโยชน์ที่ปลูกไว้เป็นไม้ตัดดอกเพื่อนำไปร้อยมาลัย ปักแจกัน หรือเป็นไม้กระถางประดับตามอาคารและพิธีต่างๆ ในสวนเกษตรอินทรีย์ยังปลูกดอกดาวเรืองแซมไว้ในแปลงผัก กลิ่นฉุนของดาวเรืองจะช่วยไล่แมลงในแปลงผักได้ นอกจากนี้ยังมีการนำดอกและใบของดาวเรืองไปคั้นน้ำ และนำมาฉีดพ่นในแปลงผัก เพื่อไล่หนอนและแมลง
กลีบดอกดาวเรืองนำมาทำอาหารได้หลายชนิด นำมาโรยสลัด ไข่เจียว หรือปาดหน้าเค้ก แล้วก็ยังมีการนำดอกดาวเรืองมาผสมอาหารให้ไก่ เพื่อทำให้ไข่ไก่มีไข่แดงสีสวย
นอกจากนี้ดอกดาวเรืองยังมีสรรพคุณทางยา บางที่นำมาเคี่ยวน้ำมัน ทำยาทาแผล หรือผสมในครีมบำรุงผิว
นอกเหนือจากคุณประโยชน์ในด้านเกษตรกรรม ด้านอาหาร และสมุนไพรรักษาโรค สารสีเหลืองในดอกดาวเรืองยังนำมาย้อมผ้าได้อย่างสวยงาม วิธีย้อมผ้าด้วยดาวเรืองไม่ยุ่งยากนัก เพียงเราเก็บดอกดาวเรืองที่บานเต็มที่แล้ว ดึงกลีบออกจากขั้ว นำไปนึ่งให้กลีบสลบ แล้วนำมาต้มทำน้ำย้อมไว้ย้อมผ้า และใช้สารส้มเป็นมอร์แดนท์ฟิกส์สีให้ติดผ้า
เมื่อเสื้อผ้าสีขาวของเราสีหม่น อยากได้เสื้อผ้าสีเหลืองสดใส เรานำเสื้อตัวเก่าของเราย้อมด้วยน้ำย้อมดอกดาวเรืองที่ปลูกไว้ เพื่อให้ได้เสื้อสีสวยตัวใหม่โดยไม่ต้องซื้อหา เป็นการเดินตามรอยพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 ในเรื่องของความพอเพียงได้อย่างงดงามทีเดียว
ในสวนดอกไม้บ้านผม เรามักมีดอกไม้สีเหลือง อย่างดาวกระจายและดอกดาวเรืองปลูกอยู่ในแปลงตลอดปี เรานำมาจัดแจกันบนโต๊ะอาหารบ้าง นำมาผูกห้อยประดับเป็นราวดอกไม้ในโอกาสพิเศษต่างๆ บ้าง และในบางครั้งแปลงดอกดาวเรืองในสวนก็เป็นห้องเรียนให้เด็กๆ ได้เรียนรู้
ในช่วงเวลาสำคัญอย่างเดือนตุลาคมนี้ ผมนำดอกไม้สีเหลืองหลากชนิดในสวนรวมทั้งดอกดาวเรืองมาใส่ตะกร้าแขวน (hanging baket) ห้อยประดับไว้ตามมุมต่างๆ ของร้านเพื่อน้อมถวายเป็นพระราชกุศลและรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ไปพร้อมๆ กับคนไทยทุกคน
