การเลี้ยงต้นไม้แบบคนเล่นต้นไม้มักมียุคมีสมัย

สมัยเด็กๆ พ่อนักสะสมของผมสะสมพันธุ์ไม้ไว้หลายชนิด มีทั้งบอนสี โกสน หมากผู้หมากเมีย และอื่นๆ อีกมากมาย หนึ่งในชื่อพันธุ์บอนสีที่ผมยังจำได้ดีคือ เศวตฉัตร มีลวดลายสลับขาวเขียวอย่างลงตัว ผมรู้สึกว่าต้นนี้ช่างคลาสสิกนัก กาลเวลาผ่านไปหลายสิบปี ไม้ใบสวยของผมก็กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้ง ด้วยลวดลายและสีสันของใบที่เป็นเสน่ห์ไม่เหมือนใคร

ไม้ใบสวยอีกต้นหนึ่งที่ผมยังจำได้แม่นยำคือ โพธิ์บัลลังก์ ไม้ตระกูล Aglaonema ใบสีเขียวเข้ม เส้นใบสีชมพู ผมจำได้แม่นยำเพราะพ่อรักต้นนี้มาก ประคบประหงมอย่างดี ใน Green house เล็กๆ ของพ่อ ผมจำได้ว่าต้นนี้ราคาแพงมาก และออกจะตื่นเต้นกับราคาที่เขาซื้อขายกัน ณ ตอนนั้น อาจเพราะผมยังเป็นเด็กอยู่

นอกจากนี้ก็มีพญาช้างเผือก ที่ก้านใบขาวสะอาดตัดกับใบเขียวเข้ม ฝักแม่ทองคำ ที่มีก้านใบเป็นสีชมพู ใบเป็นลวดลายงดงาม คล้านกยูงที่แม่หรือพ่อไม่รู้นำไปปลูกไว้ตรงศาลพระภูมิจนเป็นกอใหญ่ เศรษฐีเรือนนอกเรือนในที่ขึ้นกระจัดกระจายอยู่ทั่วบ้าน ทั้งในดินและในกระถาง และที่ลืมไม่ได้คือสาวน้อยประแป้งใบสีเขียวประขาว ซึ่งเป็นไม้ใบที่คนไทยปลูกไว้แทบทุกบ้านในสมัยหนึ่ง เด็กๆ ทุกคนต้องเรียนรู้ว่าจะไม่ไปเด็ดใบสาวน้อยประแป้งมาเล่น แม่ของผมจะกำชับตลอด เพราะเวลาโดนใบของสาวน้อยประแป้งจะทำให้เกิดอาการคันได้ แต่นั่นก็แสดงให้เห็นว่าเด็กสมัยก่อนใช้เวลาเล่นในสวนกันเสียส่วนใหญ่

เมื่อไม้ใบที่มีลวดลายสวยงามจากเขตร้อนได้รับความนิยมจากทั่วโลก และมีคนจำนวนมากนำไปใช้ตกแต่งภายในบ้าน เพื่อเพิ่มเสน่ห์และลูกเล่นให้กับห้องหรือมุมต่างๆ นับว่าบ้านเราโชคดีมาก เพราะเราเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ต้นไม้ที่กำลังเป็นที่นิยมนี้ ราคาที่ซื้อขายกันจึงย่อมเยาและหาซื้อง่าย

ความรู้สึกที่ได้จากการตกแต่งบ้านด้วยไม้ใบลายสวยเขตร้อน แตกต่างจากการปลูก Cactus ไว้ในบ้าน การปลูกแคคตัสจะให้ความรู้สึกเท่ ในขณะที่การปลูกไม้ใบเขตร้อน (Tropical Plants) ให้ความรู้สึกถึงความสดชื่น ชอุ่ม ยิ่งเป็นไม้เลื้อยก็เพิ่มความอ่อนช้อยให้กับห้องหรือมุมนั้นๆ ได้อีก ลวดลายบนใบแต่ละใบก็แสดงความสวยงามของตนเองได้อย่างเป็นธรรมชาติ

ไม้ใบลายสวยที่อยากแนะนำให้ลองนำมาตกแต่งบ้านกัน บางต้นก็มีรูปทรงใบที่โดดเด่นสวยงาม เช่น ว่านหางจระเข้ เเอนทูเรียม นอกจากนี้ก็มีไม้ใบที่มีลวดลายชัดเจนอย่างซานโตนิมา กนกลายไทย พลูลงยา พลูนางฟ้า ว่านน้ำทอง ลิ้นมังกร บอนสี คล้า ซึ่งคล้ามีให้เราเลือกนับสิบชนิด แต่ละชนิดมีความแตกต่างทั้งลวดลายและสี แก้วหน้าม้า อโลคาเซีย บอนสี อโกลนีมา พลูชนิดต่างๆ (พลูหัวใจแนบ แนบอุรา) หรือใครอาจหลงใหลไม้ใบด่าง มีทั้งด่างเหลือง ด่างขาว ซึงถือเป็นไม้แปลกหายาก มีทั้งราคาแพงและราคาทั่วๆ ไป

การดูแลต้นไม้ใบสวยเหล่านี้ เวลาที่เรานำมาตกแต่งในบ้านเป็นเรื่องจำเป็นที่เราต้องหมั่นสลับผลัดเปลี่ยนต้นไม้ คอยนำออกไปพักฟื้น เพื่อให้ได้รับแสงแดดอย่างน้อยทุกสัปดาห์

การปรับพื้นที่ของระเบียงบ้านที่มีแสงส่องถึงให้เป็นที่เพาะชำหรือดูแลต้นไม้ กระถางก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจทีเดีย โดยปกติระเบียงของหลายบ้านมักจะเป็นระเบียงร้างไม่ได้ใช้ประโยชน์ ถ้าเราจะทำมุมเล็กๆ เก๋ๆ บนระเบียงเป็นมุมไม้กระถางสวยๆ ที่มีพันธุ์ไม้หลากหลายชนิด มีชุดโต๊ะ เก้าอี้เล็กๆ มุมนี้ก็จะกลายเป็นมุมพักผ่อนที่เปิดโอกาสให้เรานั่งสบายๆ และมีเวลาสังเกตและทำความรู้จักกับต้นไม้ในกระถางแต่ละต้น

และที่สำคัญ มุมสวยมุมนี้จะเป็นมุมที่เราได้นำต้นไม้ซึ่งนำไปตกแต่งภายในออกมาพักผ่อนให้ได้รับแสงแดดอุ่นๆ และรอเวลากลับเข้าไปสร้างความสวยงามให้มุมต่างๆ ในบ้านอีกครั้ง

ถ้ามีเวลาเดินเล่นในสวนหรือมีเวลานั่งนึกถึงต้นไม้ในสวน เราอาจจะพอนึกออกว่าเรามีต้นไม้ใบสวยที่เคยปลูกไว้นานแล้ว เราอาจจะมีต้นพลูด่างเลื้อยพันต้นไม้ใหญ่อยู่ที่ไหนสักมุมของสวนหรืออาจมีว่านหางจระเข้ สับปะรดสี หรือมีสาวน้อยประแป้ง อยู่ในสวน

จะดีไม่น้อยถ้าเรานำต้นไม้ที่เคยซื้อสะสมไว้ในสวนมาปลูกลงกระถางเพื่อให้ได้หน่อของต้นนั้น นำมาใช้ตกแต่งภายใน เป็นการหยิบไม้ในสวน (outdoor) มาไว้ในบ้าน (indoor) และหาเวลาดูแลไม้กระถางริมระเบียงด้วยตนเอง เพื่อนำไปสลับเปลี่ยนตกแต่งห้องต่างๆ ด้วยตนเอง เป็นการฝึกฝนการดูแลสิ่งที่เรารัก ซึ่งในที่นี้ก็คือต้นไม้ ได้เป็นอย่างดี