7 สิงหาคม 2020
25 K

เสียงในที่ประชุม The Cloud แตกเป็นสองฝั่งในจำนวนใกล้เคียงกัน เมื่อผมเสนอว่า เราควรทำเรื่อง ‘สอนเลี้ยงไก่’

ฝ่ายเสนอ มีผมเป็นแกนนำ มีแกนตามเป็นผู้คุ้นเคยกับการเลี้ยงไก่แจ้เป็นสัตว์เลี้ยง คนที่เติบโตมาในบ้านต่างจังหวัด และคนที่พักอาศัยใน ‘บ้าน’

ฝ่ายที่ไม่ยอมสนอง เป็นสาวๆ ชาวเมืองที่กำลังนึกภาพผมอุ้มไก่ชนเข้ารักแร้แล้วป้อนน้ำไก่ เธอนึกไม่ออกจริงๆ ว่าทำไมสาวๆ ชาวเมืองถึงควรมีไลฟ์สไตล์แบบนั้น

ผมยก 3 คำสำคัญ ขึ้นมาหาคะแนนเพิ่ม

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

คนสอนเลี้ยงคือ พี่แก่น-จักกาย ศิริบุตร ศิลปินระดับโลกที่สร้างงานโคตรเท่แบบไม่ซ้ำใคร

เขาเลี้ยงไก่ในบ้านที่ซอยสุขุมวิท 28

แล้วไก่ที่เขาเลี้ยงน่ะ เป็นไก่น่ารักๆ ที่ไข่มีสีสันสดใส

ข้อมูลตับนี้ของผมยังเปลี่ยนใจสาวๆ ไม่ได้ จนมีใครสักคนหยิบโทรศัพท์ขึ้นมากดดูรูปไข่ไก่หลากสี “เฮ้ย น่ารักอะ ทำๆๆ” รูปนั้นทำให้บางคนตัดสินใจย้ายขั้ว

สรุปว่า มติผ่านที่ประชุมแบบเสียงปริ่มน้ำ

ออกมานอกห้องประชุม สมาชิกพรรคไก่จ๋าเดินมารวมตัวกัน ผมชอบเรื่องไก่ เพราะตอนเด็กๆ ผมเคยเลี้ยงไก่แจ้ที่บ้าน เลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงประดับบ้านเพื่อความสวยงาม แต่ว่ามันเชื่องมาก ขนาดเรียกให้บินมาเกาะบ่าได้

น้องๆ บางคนบอกว่า การเลี้ยงไก่เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตชาวต่างจังหวัด ไม่ต่างจากสัตว์เลี้ยงอย่างหมา แมว หรือนก เมื่อถึงนึกฉากบ้านที่ต่างจังหวัด เขาจะได้ยินเสียงไก่ขันดังเป็นเสียงประกอบเสมอ

พี่ๆ บางคนบอกว่า ยุคนี้คนเมืองเขาเลี้ยงไก่กันเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตแนบชิดธรรมชาติ ไก่เป็นผู้ย่อยสลายเศษอาหาร ช่วยพรวนดิน แล้วก็ขี้เป็นปุ๋ยบำรุงดิน ที่พิเศษที่สุดคือ เราจะได้กินไข่ไก่ที่ออร์แกนิกที่สุด สดที่สุด อยากกินไข่เมื่อไหร่ ก็เดินออกไปเก็บไข่จากเล้าในบ้านได้ทันที

ผมส่งข้อความนัดแนะกับพี่แก่น เขาตอบว่า ยินดี แต่ออกตัวว่า เขาไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญเรื่องการเลี้ยงไก่แบบไก่เห็นตีนงู รู้ทุกเรื่อง เพิ่งเริ่มเลี้ยงได้ไม่นาน และมีไก่อยู่ไม่กี่ตัวเท่านั้น

ด้วยความที่ The Cloud ไม่ใช่เว็บไซต์เกี่ยวกับเกษตรกรรมธรรมชาติ ไม่ได้สอนเกษตรกรขุดบ่อล่อปลา หรือสร้างเล้าไก่ในราคาหลักร้อย ผมจึงตอบพี่แก่นไปว่า ความรู้เท่าที่พี่แก่นมีนั้นเกินพอ ถ้าผู้อ่านสนใจ คงไปศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติมก่อนตัดสินใจเลี้ยง พี่แก่นแค่สร้างแรงบันดาลใจ และทำให้เข้าใจในหลักการพื้นฐาน เห็นถึงจิตวิญญาณความมุ่งมั่นในการเลี้ยงไก่

ผมก็ไม่รู้จะเรียกมันว่าอะไร ขอเรียกว่า ‘อิคิไก่’ ก็แล้วกัน

มาแล้วแจ้

สมาชิกพรรคไก่จ๋าจาก The Cloud เดินผ่านประตูบ้านของพี่แก่นเข้ามา ก็พบกับความเข้มครึ้มของต้นไม้น้อยใหญ่ที่ทำให้บ้านนี้ดูคล้ายป่าผืนน้อยกลางย่านสุขุมวิท พวกเราเดินผ่านโต๊ะไม้ที่ด้านบนระเกะระกะไปด้วยถ้วยเพาะเมล็ดพันธุ์มากมาย ที่พื้นมีกระบะย่อยสลายใบไม้และเศษอาหารขนาดใหญ่ 2 กระบะ พอเดินเข้าเขตหลังคาบ้านก็พบรังชันโรงพันธุ์จิ๋วคิชกูฏ (เราเป็นศิษย์ชันโรงสำนักเดียวกัน)

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

ระหว่างเดิน ผมนึกทบทวนเรื่องบทบาทของไก่ในเมืองจากประเทศโน้นประเทศนี้ที่เคยได้ยินมา โลกตะวันตกเลี้ยงไก่กันจริงจัง ไม่ต่างจากคนต่างจังหวัดบ้านเรา ทั้งเลี้ยงเพื่อความสวยงาม และเลี้ยงกินไข่ พิชญา อุทัยเจริญพงษ์ นักเขียนรับเชิญของ The Cloud เคยเล่าว่า ฝรั่งมีคำกล่าวว่า “ถ้ามีเงินก้อนสุดท้ายในชีวิต ให้เอาไปซื้อไก่ แล้วคุณจะมีอาหารกินทุกวัน”

การเลี้ยงไก่ในเมืองของโลกตะวันตก นับเป็นการทำฟาร์มกลางเมืองที่หลายเมืองพยายามส่งเสริมให้เกิด อย่างน้อยก็เป็นสถานที่ให้เด็กๆ ได้เข้ามาเรียนรู้เรื่องธรรมชาติว่าอาหารมาจากไหน ถ้าจริงจังหน่อยก็คือปฏิบัติการสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับเมือง

พี่แก่นยืนรอพวกเราอยู่แล้ว เดี๋ยวคงได้รู้ว่า เขาเลี้ยงไก่ด้วยเหตุผลใด

ปล่อยไก่

พี่แก่นยืนต้อนรับเราโดยลำพัง ไม่มีฝูงไก่รายล้อมอย่างที่ผมจินตนาการไว้

ผมยังนึกหน้าตาไก่ของพี่แก่นไม่ออก เช่นเดียวกับที่ยังกะภาพสีของไข่จริงๆ ไม่ได้ พี่แก่นยื่นตะกร้าไข่ส่งให้ เขาเพิ่งไปเก็บไข่ออกมาจากเล้า มันเป็นไข่สีเขียวอ่อน และครีมอ่อน นวลตาพาฝันมาก

พี่แก่นชวนพวกเราเข้าไปในนั่งบ้าน แล้วเสิร์ชรูปไข่สารพัดสีเท่าที่โลกนี้จะมีมาให้ดู ยังไม่ต้องเห็นตัวไก่ แค่เห็นไข่ก็สนุกแล้ว

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : mohnblumesworld.tumblr.com

พอการเลี้ยงไก่กลายเป็นไลฟ์สไตล์ของคนเมืองในโลกตะวันตก จึงมีพัฒนาและออกแบบอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องให้ดูดีมีลูกเล่น สิ่งที่เด็ดสุดคงหนีไม่พ้นกรงไก่ ที่ล้ำหน้าเกินสุ่มและเล้าไก่ทรงสี่เหลี่ยมมาตรฐานไปไกลแสนไกล เพราะมันถูกออกแบบให้ไก่เดินเล่นได้แบบไม่อุดอู้ คุ้ยเขี่ยหาอาหารได้ และมีที่ให้วางไข่แบบเป็นสัดเป็นส่วน ส่วนเราก็ไม่ต้องมุดเข้าเล้าไปเก็บไข่ เปิดฝาจากด้านนอกได้เลย

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : www.williams-sonoma.com
วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : gardencollage.com
วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : www.etsy.com

พอเห็นกรงไก่แบบนี้ สมาชิกพรรคไก่จ๋าหลายคนก็เริ่มนึกภาพว่า ถ้ามีกรงไก่ไปอยู่ในบ้านจะออกแบบยังไงดี

ไก่แก่

“ผมเห็นไก่ในบ้านมาตั้งแต่จำความได้” พี่แก่นเริ่มเล่าเรื่องความผูกพันกับไก่สลับกับเสียงตีปีพึ่บพั่บแล้วโก่งคอขันตอน 4 โมงเย็น “เป็นไก่ที่คนในบ้านเลี้ยงไว้ มีทั้งไก่แจ้และไก่พันธุ์ไข่ที่เลี้ยงกันทั่วไปนี่แหละ ไม่ได้เลี้ยงอะไรจริงจัง ไม่ต้องดูแลอะไรมากมาย ปล่อยไว้เฉยๆ ให้มันเดินคุ้ยหาแมลง หาหนอนกิน เดี๋ยวก็ออกลูกออกหลาน”

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

พี่แก่นตั้งข้อสังเกตว่า แม่ไก่ยุคนี้ไม่ค่อยตั้งใจฟักไข่เท่าไหร่ ถ้าปล่อยให้มันฟักไข่เองก็ไม่ค่อยจะเป็นตัว เลยต้องช่วยเอาไข่มาใส่เครื่องฟักให้ เป็นเครื่องฟักหลักร้อยที่หาซื้อได้แบบออนไลน์ ใช้เวลา 20 กว่าวัน ก็เป็นตัว 

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

แล้วพี่แก่นก็ยังตั้งข้อสังเกตเพิ่มเติมอีกว่า ไก่ไข่พันธุ์มาตรฐานยุคนี้ ออกไข่ฟองใหญ่ ออกถี่ แต่ออกไข่ได้ไม่กี่ปีก็หยุด แล้วก็อายุสั้นกว่าไก่ปกติ ทุกวันนี้บ้านของเขาก็ยังมีไก่ไข่พันธุ์มาตรฐานจำนวนไม่น้อยเป็นสมาชิกของบ้าน

พี่แก่นเห็นว่าเลี้ยงไก่มันก็ไม่ยาก ก็เลยเริ่มศึกษาหาข้อมูล เพื่อลองเลี้ยงไก่ที่เขาสนใจ

ก. ไก่ ข. ไข่

จุดเริ่มต้นที่ทำให้พี่แก่นสนใจอยากเลี้ยงไก่อย่างจริงจังก็คือ การไปเยี่ยมบ้านเพื่อนที่อเมริกาเมื่อสิบปีก่อน เขาเพิ่งรู้ว่า บนโลกนี้มีไข่ไก่สีฟ้าด้วย แล้วก็มีในหลายประเทศ ทั้งในอเมริกาใต้ แล้วก็ขยายพันธุ์ไปทั่วโลก จีนก็มี

พี่แก่นบอกว่า ตำราเล่มแรกที่นักเลี้ยงไก่มือใหม่ควรอ่านคือ หนังสือเรื่อง My Chickens and I เขียนโดย อิซาเบลลา รอสเซลลินี (Isabella Rossellini) นักแสดง นางแบบ และนักเขียนชาวอิตาลี ซึ่งเป็นนางแบบให้เครื่องสำอาง Lancome ยาวนานถึง 14 ปี เธอเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องไก่ สนใจจนไปเรียนต่อด้านไก่

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : instagram.com/isabellarossellini 

หนังสือเล่มนี้เล่าเรื่องไก่แบบเข้าใจง่ายมาก และที่สำคัญคือ เล่าเรื่องด้วยตัวหนังสือไม่มาก แต่ใช้ลายเส้นสุดสวยช่วยอธิบายความ พี่แก่นตามอินสตาแกรมของเธอคนนี้ @isabellarossellini ถ้าเข้าไปไล่ดูก็จะเห็นว่า เธอเป็นอาสาสมัครช่วยอบรมสุนัขนำทางไม่ให้หยอกไก่ด้วย

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

คนที่สองที่พี่แก่นติดตามผลงานก็คือ Deborah Mitford, Duchess of Devonshire ซึ่งเขียนหนังสือเรื่อง All in One Basket 

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

ดัชเชสท่านนี้จริงจังกับการเลี้ยงไก่มาก ภาพที่โด่งดังของเธอก็คือ ภาพที่มีไก่ฝูงใหญ่เดินตาม เธอจริงจังกับการเลี้ยงไก่มาก ถึงขนาดว่า เวลาจัดโต๊ะเลี้ยงอาหารแขกก็ยังนำลูกไก่เป็นๆ ใส่ชามสวยๆ มาตกแต่งบนโต๊ะด้วย แซมไปกับหมู่มวลดอกไม้

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : BRUCE WEBER AT CHATSWORTH จาก www.sothebys.com
วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่
ภาพ : Harry Borden

บ่มีไก่

พี่แก่นในวัยเยาว์ ชอบเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงนก เลี้ยงนั่น เลี้ยงนี่ สารพัด พอโตมากิจกรรมเหล่านี้ก็ห่างหาย จนมีหลานวัย 11 ปี ผู้ชอบเลี้ยงสัตว์เหมือนกัน ทีแรกน้องอยากทำกรงขนาดใหญ่ไว้เลี้ยงนก แต่สุดท้ายก็ไม่ได้เลี้ยง พี่แก่นเลยแปลงให้กลายเป็นกรงไก่ แล้วก็เปลี่ยนกรงไก่ที่ว่างเปล่าให้กลายเป็นบ้านของไก่ไข่สีอย่างที่ฝันไว้

“ตอนนั้นยังไม่แน่ใจว่า จะเลี้ยงพันธุ์ไหน พอหาข้อมูลก็เจอว่า ในเมืองไทยมีฟาร์มที่นำไก่พวกนี้มาขยายพันธุ์ ชื่อเพจ ‘ไก่ไข่สายพันธุ์แท้ สายพันธุ์ต่างประเทศ อุบลราชธานี’ มีไข่สีฟ้า สีเขียวเลย ฟาร์มนี้มีพันธุ์ Araucanas ไข่สีฟ้า Rhode Island ไข่สีน้ำตาลอ่อน Leghorn ไข่สีขาว Barnevelders ไข่สีน้ำตาลเข้ม แต่ละพันธุ์ก็มีสีสันไม่เหมือนกัน เลยสั่งซื้อตัวเมียมา 3 พันธุ์ 5 ตัว มาถึงมันก็จิกกันทั้งวันเพื่อหาจ่าฝูงก่อนเลย”

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

อารมณ์ขัน

ไก่เพศผู้และเพศเมียมีความแตกต่างกันเยอะมาก ก่อนจะเลี้ยงจึงต้องตัดสินใจดีๆ

ถ้าอยากเลี้ยงไก่เพื่อกินไข่ ต้องเป็นไก่ตัวเมีย ไก่ไข่ออกไข่ได้เอง โดยไม่ต้องมีตัวผู้มาผสมพันธุ์ แต่จะเป็นไข่ที่ไม่มีเชื้อ คือ จะฟักเป็นตัวไม่ได้

ถ้าอยากเลี้ยงไก่เพื่อความสวยงาม คนที่คุ้นเคยกับการเลี้ยงไก่สายพันธุ์ไทย จะแนะนำให้เลี้ยงตัวผู้ เพราะมันสวยกว่าตัวเมียเยอะ แต่ถ้าเป็นไก่ฝรั่งเหล่านี้ ความสวยงามของตัวผู้และตัวเมียไม่แตกต่างกันมากนัก

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

สิ่งที่ต้องทราบก็คือ ไก่ตัวเมียไม่ขัน แต่ถ้าเลี้ยงไก่ตัวผู้ มันจะขันทั้งวันทั้งคืน

แล้วสิ่งที่ต้องทราบอีกก็คือ เราจะรู้เพศไก่ก็ต่อเมื่อมันมีอายุเกิน 4 เดือนแล้ว ขนาดพี่แก่นซื้อไก่มาตอนอายุ 4 เดือน คนขายยังมองเพศพลาดเลย

สำหรับคนที่จะเลี้ยงเอาเชื่อง สิ่งที่ต้องทราบที่สุดก็คือ ถ้าซื้อไก่ที่มีอายุมากๆ มา โอกาสที่จะเชื่องนั้นยากมาก แต่ถ้าเราเลี้ยงตั้งแต่ยังเป็นลูกเจี๊ยบ มันจะเชื่องแน่ๆ ยิ่งถ้ามันฟักออกจากไข่แล้วเห็นเราเป็นคนแรก มันจะเดินตามเราแจราวกับว่าเป็นแม่มันเลย

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

“ไก่ชุดแรกที่ซื้อมา อุ้มมาถ่ายรูปไม่ได้เลย แต่ไก่รุ่นที่เกิดที่นี่เชื่องมาก” พี่แก่นอุ้มไก่ตัวน้อยขึ้นมา แล้วมันก็กระโดดเกาะบ่า เกาะหัวพี่แก่นอย่างสนุกสนานและสนิทสนม

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

ไก่ย่าง

ถ้าจะเอาให้ง่าย เราก็เลี้ยงไก่ด้วยอาหารเม็ดสำเร็จรูป สลับกับไส้เดือนหรือหนอน ซึ่งมีขายทั่วไป ตามร้านขายอาหารสัตว์ ซึ่งมีให้สั่งซื้อออนไลน์ หรืออยากซื้อแบบออฟไลน์ก็ลองไปหาแถวย่านที่มีบ่อนไก่ มีอุปกรณ์ทุกอย่างครบครันแน่นอน

“อาหารเม็ดทำมาจากข้าวโพด ซึ่งผลิตแบบพืชเชิงเดี่ยวขนาดใหญ่ เป็นตัวการทำลายป่า แต่เราก็มีทางเลือกอื่น” พี่แก่นพูดถึงการให้อาหารด้วยธัญพืชอื่นๆ ซึ่งรู้ที่มา รวมไปถึงอาหารไก่ออร์แกนิกที่ไม่ทำร้ายโลกอย่างแบรนด์ ‘แทนคุณ ฟีดส์’

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

“หนอนที่ให้ก็ควรรู้ที่มา เพราะบางฟาร์มในบางประเทศอาจจะเลี้ยงด้วยการให้มูลสัตว์ หรือมูลคน ถ้ามีเชื้อโรคปนเปื้อนมา ไก่กินแล้วก็จะมีเชื้อไปสะสมในไข่ ซึ่งจะถ่ายทอดมาสู่คนได้”

ถ้าเลี้ยงแบบชาวบ้านต่างจังหวัด ก็ให้กินเศษข้าว เศษอาหาร เศษผัก แล้วก็ปล่อยให้ไก่เยื้องย่างคุ้ยเขี่ยหาอาหารกินเอง

“พวก Perma Culture ในออสเตรเลีย เขาเอาเศษอาหารมาเทใส่กระบะหมักเป็นปุ๋ย ไก่มันก็จะมากินเศษอาหารพวกนี้ ช่วยคุ้ยกองปุ๋ย ช่วยพลิกกอง ช่วยกินหนอน”

ทางเลือกในการให้อาหารไก่จึงมีหลากหลายมาก

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

ไก่ตาแตก

ถ้าเราไม่ได้เลี้ยงไก่ชน โรคที่เกิดกับไก่บ่อยกว่าอาการตาแตกก็คือ เป็นหวัด

พออาหารเปลี่ยนหรือโดนฝน ไก่อาจจะเป็นหวัดได้ ไก่ที่เลี้ยงแบบอุตสาหกรรมในโรงเรือนขนาดใหญ่ต้องระวังสิ่งนี้มาก เพราะถ้ามีไก่ป่วยสักตัวก็อาจจะติดไก่ทั้งฟาร์มได้ จึงต้องให้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกัน

“ตอนแรกเราก็ให้ยาปฏิชีวนะ บนซองเขียนว่า หลังจากให้ยา ห้ามกินเนื้อ กินไข่สิบวัน แสดงว่ายาต้องแรงพอสมควร” ฟังข้อมูลนี้แล้วก็สงสัยว่า เนื้อไก่และไข่ไก่ที่เรากินกันอยู่ทุกวันนี้ปลอดภัยจากยาปฏิชีวนะของไก่จริงๆ ใช่ไหม

“ฟาร์มที่เลี้ยงไก่แบบออร์แกนิก เขาจะเอาใบฟ้าทะลายโจรมาใส่ในน้ำให้ไก่กิน หรือให้กินทั้งใบ เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันหวัดโดยไม่ต้องใช้ยา” ซึ่งพี่แก่นก็ใช้วิธีนี้อยู่เช่นกัน

พี่แก่นเล่าว่า ด้วยความที่วงการไก่ชนมีเงินสะพัดอยู่มหาศาล จึงเกิดการพัฒนายาไก่และอาหารไก่ เป็นอานิสงส์ถึงคนที่เลี้ยงไก่แบบปกติด้วย ซึ่งเราก็หาซื้อสิ่งเหล่านี้ได้ที่ตลาดนัดจตุจักร และร้านค้าออนไลน์ทั้งหลาย

เหยียบขี้ไก่

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

“ไก่ไข่ที่อยู่ใบบ้าน มันก็อยู่ของมันตามธรรมชาตินะ ตกเย็นมันก็บินไปนอนบนต้นไม้ แต่ถ้าเราทำกรงให้มัน ก็จะช่วยกันฝน ถ้ามีมุ้งลวดก็จะช่วยป้องกันงูได้” พี่แก่นอธิบายถึงความสำคัญของการมีกรง

ถ้าจะเลี้ยงไก่ในกรงตลอด ในกรงก็ต้องมีพื้นให้มันคุ้ยเขี่ย มีกองทราย มีน้ำให้มันอาบน้ำ มีส่วนที่แห้งด้วย มีการเอาฟางไปรอง บ้านพี่แก่นทำความสะอาดกรงทุกๆ 10 วัน ฟางที่เปื้อนขี้ไก่ก็เอาไปทำปุ๋ย แล้วเอาฟางใหม่มาวาง

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

แต่การเลี้ยงไก่ที่ดีกว่าก็คือ ตอนกลางวัน ปล่อยให้มันออกมาเดินเล่นนอกกรง แล้วฝึกให้มันมีนิสัยกลับมานอนในกรงตอนกลางคืน ด้วยขนาดของไก่พวกนี้ พอจะสู้กับแมวได้ แต่ถ้าสู้ไม่ได้มันก็จะบินหนี ศัตรูที่น่ากลัวที่สุดในกรุงเทพฯ เห็นจะเป็นงูเหลือมกับเหี้ย

ข้อดีอีกอย่างของการให้อาหารจนมันชินก็คือ ถึงมันจะบินเถลไถลออกนอกบ้านไป สุดท้ายมันก็จะกลับเข้ามาในบ้านเอง

คุณไข่

พี่แก่นบอกว่า เขาซื้อไก่มา 5 ตัว ป่วยตายไป 1 ตัว ตอนนี้เหลือ 4 ตัว เฉลี่ยแล้วออกไข่วันละ 3 ฟอง

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

“เวลาเก็บไข่ จะเก็บไม่หมด สามสี่วันเก็บที เหลือไว้ฟองสองฟองให้มันเห็น จะได้รู้ว่าต้องวางไข่ตรงนี้ คนที่เก็บไข่หมดเกลี้ยงทุกวัน ต้องซื้อไข่ปลอมมาวางแทน มันจะได้รู้ว่าต้องวางไข่ตรงนี้นะ เพราะถ้ามันวางไข่แล้วไข่หายหมด มันก็จะไปวางไข่ที่อื่น”

พี่แก่นบอกว่า รสชาติไข่ไม่ว่าจะสีอะไร ก็ไม่ได้แตกต่างจากไข่ที่เราคุ้นเคย แต่เนื่องจาก บ้านเขาไม่ได้กินไข่เยอะ เลยใช้วิธีเอาไข่สีสันละมุนละไมเหล่านี้ใส่ตะกร้าไปมอบเป็นของกำนัลให้เพื่อนฝูงแทน

วิธีเลี้ยงไก่ พันธุ์ที่ออกไข่หลากสีในบ้านกลางเมือง เราจะมีไข่ออร์แกนิกสดๆ กินทุกวัน, เลี้ยงไก่ไข่

รักไก่

“สำหรับคนที่จะเริ่มเลี้ยงไก่ไข่สีๆ ผมแนะนำให้เลี้ยงพันธุ์ Leghorn หรือ Rhode Island ถ้าเป็นลูกเจี๊ยบก็ราคาหลักสิบถึงหลักร้อย ถ้ารอให้อายุสี่เดือนแล้ว ก็คู่ละสองพัน” พี่แก่นแนะนำ

แล้วทำไมคนเมืองในกรุงเทพฯ ต้องเลี้ยงไก่

“ถ้ากินไข่ประจำ ก็ถือเป็นเหตุผลที่ดีนะ เพราะเราจะมั่นใจได้ว่า ไข่ที่เรากินมันปลอดภัยจริงๆ เลี้ยงแค่สามสี่ตัวอาทิตย์นึงก็ได้ไข่เยอะอยู่นะ” พี่แก่นตอบ “แล้วก็เลี้ยงเหมือนเป็นสัตว์เลี้ยง ก็เพลินดีนะ ไม่ต้องดูแลมาก หรือจะเลี้ยงแบบต่างจังหวัดก็ได้ ทำกรงไว้ใต้ต้นตะขบ เป็นทั้งร่มเงา แล้วมันก็บินไปกินลูกตะขบได้ด้วย

“เอาไปเลี้ยงสักตัวไหมล่ะ ตอนนี้มีไข่ที่กำลังฟักอยู่สามฟอง”

ผมไม่แน่ใจว่าตอบพี่แก่นไปว่าอะไร เพราะตอนนั้นผมวาดภาพรอแล้วว่าจะทำกรงไก่แบบไหนในบ้าน

Writer

ทรงกลด บางยี่ขัน

ทรงกลด บางยี่ขัน

ตำแหน่งบรรณาธิการโดยอาชีพ เป็นนักเดินทางมือสมัครเล่น แบ่งเวลาไปสอนหนังสือโดยสมัครใจ และชอบจัดทริปให้คนสมัครไป

Photographer

Avatar

วินัย สัตตะรุจาวงษ์

ผู้กำกับรายการและโฆษณาที่ช่วงนี้หันมาสนใจงานแนวสารคดี จึงเน้นทำงานที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานความจริง ตัวอย่างผลงานที่ผ่านมาคือ รายการ human ride และ เป็น อยู่ คือ