ท่ามกลางความยาวของเทือกเขาตะนาวศรีที่มนุษย์กำหนดให้ทำหน้าที่พรมแดนธรรมชาติ กั้นระหว่างไทยกับสหภาพเมียนมา เริ่มตั้งแต่จังหวัดกาญจนบุรี ทอดตัวลงใต้ผ่านจังหวัดราชบุรี จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ และสิ้นสุดที่จังหวัดชุมพร มีหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ตั้งอยู่ชายแดนตะวันตกของอำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี นามว่า ‘บ้านมอญห้วยน้ำใส’ ดูจากชื่อก็เดาได้ว่าต้องเป็นหมู่บ้านที่เกี่ยวข้องกับชาวมอญและสายน้ำไม่มากก็น้อย ซึ่งฉันจะพาเพื่อน ๆ ออกไปร่วมสำรวจหมู่บ้านนี้กัน 

พร้อมแล้วปักหมุดไปที่ สำนักสงฆ์ห้วยน้ำใส แล้วออกเดินทางกันค่ะ

“สวัสดีค่ะ พักที่ B&B Home ค่ะ” 

เป็นประโยคที่ทางเจ้าหน้าที่รีสอร์ตบอกให้ฉันแจ้งกับอาสาสมัครบ้านมอญห้วยน้ำใสเมื่อมาถึงหน้าสำนักสงฆ์ฯ เนื่องจากในวันเสาร์-อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ไม่อนุญาตให้นำรถของนักท่องเที่ยวเข้าไปในหมู่บ้าน เพราะในหมู่บ้านมีตลาด ยกเว้นรถนักท่องเที่ยวที่พักที่รีสอร์ตในหมู่บ้าน

เราจอดรถในรีสอร์ตและเลือกเดินยืดเส้นยืดสายกันก่อนเข้าห้องพัก เนื่องจากเรานั่งรถมาจากกรุงเทพฯ กว่า 2 ชั่วโมงครึ่ง บรรยากาศภายในหมู่บ้านมีถนนคอนกรีตตัดกลางหมู่บ้าน มีร้านค้าเล็ก ๆ ตั้งอยู่หน้าบ้าน โดยมีพ่อค้าแม่ค้าแต่งกายด้วยชุดมอญคอยส่งเสียงทักทายนักท่องเที่ยว ใช้เวลาไม่กี่นาทีก็เดินไปจนสุดหมู่บ้านทางด้านบน เราเดินมาในโซนริมลำธารที่จำหน่ายอาหารและมีที่ให้นั่งทาน แต่ไม่มีที่นั่งว่าง ฉันจึงตัดสินใจเดินกลับมาเพื่อทานอาหารกลางวันที่ร้าน Coffee Mat แทน

“ร้านเราไม่มีอาหารจำหน่ายค่ะ แต่ลูกค้าซื้ออาหารในตลาดมานั่งทานที่ร้านได้นะคะ”

เสียงพนักงานตอบกลับพร้อมรอยยิ้ม หลังจากที่ฉันถามถึงเมนูอาหารในร้าน Coffee Mat ซึ่งทำให้ฉันอบอุ่นใจที่ชาวบ้านมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่กันและกัน 

ฉันสั่งเครื่องดื่มจากร้านเสร็จก็เดินออกมาอุดหนุนพ่อค้าแม่ค้าที่ตลาด แล้วถืออาหารและขนมกลับเข้าไปนั่งทานในร้าน บรรยากาศภายในร้านมีนักท่องเที่ยวมานั่งจิบเครื่องดื่มและทานอาหารริมลำธารเกือบเต็มทุกที่นั่ง และบางช่วงเวลาที่นั่งก็เต็ม แต่ฉันกลับไม่รู้สึกถึงความพลุกพล่าน 

ตลอดเวลาที่เราใช้เวลาในร้าน Coffee Mat สิ่งที่ฉันได้ยินคือเสียงน้ำไหลของลำธารตรงหน้า และเสียงเด็กน้อยหัวเราะชอบใจเท่านั้น อาจเป็นเพราะทุกคนไม่ได้อยากให้เสียงของตนเองไปแทนที่เสียงน้ำไหลจากลำธาร ต่างคนจึงพูดคุยกันเบา ๆ ถ่ายรูปให้กันไปมาด้วยรอยยิ้มสดใส และพนักงานในร้านก็ไม่ได้ทำให้นักท่องเที่ยวรู้สึกอึดอัดใจที่นำอาหารจากข้างนอกเข้ามาทาน 

บรรยากาศช่างผ่อนคลาย ทำให้ฉันตระหนักได้ว่า ก่อนหน้านี้ฉันไม่ได้เดินเล่นในหมู่บ้าน แต่เหมือนเป็นการเดินทำเวลา เพื่อต้องการรู้ว่าสุดหมู่บ้านด้านบนนี้มีอะไรเท่านั้นเอง ซึ่งเป็นนิสัยที่เคยชินที่ฉันต้องเร่งรีบตลอดเวลาเมื่อใช้ชีวิตในกรุงเทพฯ รวมถึงวิธีการทำงานที่ต้องรีบเร่งเพื่อให้ถึงเป้าหมาย

เมื่ออิ่มท้องแล้วเราเดินสำรวจหมู่บ้านใหม่อีกครั้ง โดยใช้จังหวะฝีเท้าที่ชะลอลง และพบว่าร้านค้าแต่ละร้านแทบขายของไม่ซ้ำกัน นักท่องเที่ยวจะพบกับขนมมากมาย อาทิ ขนมโดนัทมอญ ทำจากแป้งมีรูตรงกลาง วางเรียงกันในถาดที่รองด้วยใบตอง ทั้งน่ารักและชวนลิ้มลอง

ขนมต้มใส่ไส้เสียบไม้ที่แม่ค้าบรรจงตกแต่งด้วยดอกอัญชัน และนำใบตองมาทำเป็นแพ็กเกจจิ้ง ขนมมอญกระบองจ่อ และขนมอื่น ๆ อีกมากมายที่เดินทานเล่นได้เรื่อย ๆ สร้างความบันเทิงเริงใจเป็นอย่างดี แถมพ่อค้าแม่ค้ายังใจดีให้นักท่องเที่ยวฝากทิ้งขยะได้ทุกร้าน นอกจากทำให้ทัศนียภาพในหมู่บ้านสะอาดตาที่ไม่มีถังขยะมาตั้งขวาง ยังอำนวยความสะดวกให้นักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก

ยังมีอาหารคาว ไม่ว่าจะเป็นยำผักกูด ทอดมัน ข้าวไข่เจียว และเมนูอื่น ๆ มีวัตถุดิบพื้นบ้านอย่าง หน่อไม้ดอง ผักสด ๆ กล้วยน้ำว้าที่ชาวบ้านปลูกไว้ทานเอง เมื่อมีจำนวนเกินที่จะทานก็นำออกมาขาย รวมถึงของใช้อย่างเครื่องจักสาน ชุดชาวมอญ ยาดม และสมุนไพรต่าง ๆ

เราเดินซื้อของทานเล่นมาเรื่อย ๆ ตามเส้นทางเดิม แต่ต่างกันตรงฝีเท้าที่ใช้จังหวะช้าลงจนมาถึงด้านบนของหมู่บ้านอีกครั้ง และต้องประหลาดใจที่ก่อนหน้านั้นฉันกลับมองไม่เห็นบางสิ่ง หรืออาจจะหลายสิ่ง นั่นคือ ด้านบนของหมู่บ้านมีสิ่งก่อสร้างที่ทำด้วยปูนเป็นรูปเรือ และบนเรือมีรูปปั้นพญานาค นามของท่านคือ ‘ปู่มหาสุข’ ด้วยความสงสัยว่าทำไมต้องสร้างพญานาคนั่งเรือ ในเมื่อท่านว่ายน้ำได้ ฉันจึงสอบถามเรื่องราวของท่านกับแม่ค้าที่จำหน่ายพานดอกไม้และบายศรีตรงตลาด ได้ความว่า 

“เดิมทีตรงนั้นจะสร้างรีสอร์ตเลยสร้างเรือไว้ด้านหน้า แต่สุดท้ายก็ไม่ได้สร้าง เจ้าของที่เลยสร้างพญานาคไว้บนเรือ เพราะเป็นจุดสูงที่สุดของหมู่บ้าน ใกล้ลำธาร ให้ท่านคุ้มครองปกป้องหมู่บ้านแห่งนี้”

เราสนทนากันเพิ่มเติมถึงที่มาของการเปิดหมู่บ้านแห่งนี้เป็นสถานที่ท่องเที่ยว คุณพี่แม่ค้าเล่าว่า ผู้ใหญ่บ้านประชุมกับลูกบ้านก่อน เพื่อถามความคิดเห็นว่าจะเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวดีหรือไม่ รวมถึงข้อปฏิบัติต่าง ๆ ที่ตกลงร่วมกัน วันธรรมดาชาวบ้านประกอบอาชีพปกติ ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ก็นำของออกมาขายหน้าบ้าน นับเป็นการสร้างรายได้เพิ่มให้กับชาวบ้าน

จบบทสนทนา ฉันเดินกลับลงมายังรีสอร์ต ผ่านรั้วไม้ไผ่ที่ชาวบ้านร่วมกันสร้างไว้ตรงกลางหมู่บ้าน นับว่าเป็นสัญลักษณ์ของหมู่บ้านนี้เลยก็ว่าได้ เป็นจุดที่นักท่องเที่ยวนิยมมาถ่ายภาพ ตัวฉันเองก็ใช้เวลากับจุดนี้มากพอสมควร 

ฉันมองไปยังร้านรวงต่าง ๆ ที่ตั้งแผงไม้ขายสินค้าหน้าบ้าน เมื่อมองเลยไปหลังแผงขายสินค้าก็พบกับวิถีชีวิตปกติของชาวบ้าน ฉันเห็นคุณยายออกมานั่งเล่น มองดูผู้คนที่ระเบียงบ้านไม้ เห็นเด็กน้อยวิ่งเล่นตามปกติซึ่งเป็นไปตามวัยอันสมควร เรากลับมาถึงรีสอร์ตก็เดินเล่นริมลำธาร หมู่บ้านนี้มีลำธารขนาบข้างทั้งซ้ายและขวา จึงไม่แปลกใจเมื่อเราเดินภายในหมู่บ้านหลาย ๆ จุดก็ได้ยินเสียงน้ำไหลเบา ๆ อยู่ตลอดเวลา เดินเล่นสักพักใหญ่ ๆ ก็เช็กอินเข้าห้องพัก 

ตกเย็นเราออกมาเดินเล่นที่ด้านหน้าหมู่บ้าน ตอนมาถึงหมู่บ้านฉันนั่งรถมา จึงไม่ทันได้สังเกตว่าหน้าป้ายทางเข้าหมู่บ้านด้านขวามือมี ‘ศาลหลวงปู่เหมราช’ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์เก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองของบ้านห้วยน้ำใส ฉันเดินเข้าไปซื้อดอกไม้ธูปเทียนเพื่อจะไหว้ศาล ขณะกำลังจะหลับตาอธิษฐาน ก็สัมผัสได้ถึงความรู้สึกเหมือนมีสายตาจ้องมองจากด้านหลัง ฉันจึงตัดสินใจหันหลังไปดูแต่ก็ไม่พบอะไร 

ความขนลุกบังเกิดทันที แต่ ๆ ๆ พอค่อย ๆ ไล่สายตาไปโดยรอบจนพบกับเจ้าของสายตาคู่นั้น นั่นคือเด็กหญิงชาวมอญที่น่าจะอายุประมาณ 5 ขวบ (แต่เจ้าตัวยืนยันว่า 8 ขวบ) บนแก้มตกแต่งด้วยแป้งทานาคากำลังแอบมองฉัน โดยซ่อนตัวอยู่ข้างจุดจำหน่ายดอกไม้และโผล่ออกมาแต่ศีรษะ ฉันจึงเอ่ยปากออกไป “ออกมาไหว้ปู่ด้วยกันสิ” สาวน้อยก็ส่งยิ้มให้แล้วออกมายืนไหว้ศาลกับฉัน

ไหว้ศาลฯ เสร็จก็มุ่งหน้าออกเดินเล่นต่อ โดยมีปลายทางคือสำนักสงฆ์ห้วยน้ำใส เดินมาเรื่อย ๆ อย่างช้า ๆ จนมาเจอภาพวิวที่เห็นแล้วสดชื่นมาก ๆ อยู่ทางซ้ายมือ ทุกท่านนึกภาพตามนะคะ 

ท่ามกลางอากาศเย็นสบาย ภาพตรงหน้าเป็นสะพานปูนโค้งที่มีความกว้างเพียงคนเดียวเดินผ่านได้ พาดผ่านลำธารเล็ก ๆ สายน้ำส่งเสียงดังเป็นจังหวะตามการกระทบของกระแสน้ำกับโขดหิน ไหลผ่านสะพานแล้วเลี้ยวโค้งหลบสายตา ภาพนั้นทำให้ฉันตัดสินใจเดินตามลำธารไปเรื่อย ๆ ด้วยความตื่นเต้นว่าสุดลำธารจะได้พบกับอะไร ฉันยืนนิ่ง ๆ เพื่อใช้สายตาบันทึกภาพน้ำตกเล็ก ๆ และลำธารที่ไหลมาบรรจบกันภายใน ‘บ้านฟ้าใส รีสอร์ท’ – ใช่ค่ะ เราเดินเข้ามาในรีสอร์ตที่เราไม่ได้พักโดยไม่รู้ตัว แต่กลับไม่ได้รู้สึกอึดอัด เพราะตรงสะพานที่ฉันพบกับวิวประทับใจนั้น มีป้ายเชิญชวนให้ทุกคนที่เห็นป้ายเข้ามาเดินเล่น นั่งจิบกาแฟ โดยโซนห้องพักจะอยู่อีกโซนหนึ่ง จึงไม่เป็นการรบกวนแขกผู้เข้าพักของที่นี่

ความรู้สึกของฉันตอนนี้ก็เหมือนกับตอนที่พนักงานในร้าน Coffee Mat บอกให้ซื้ออาหารจากข้างนอกเข้ามานั่งทานในร้านของเขา พวกเขาไม่ได้หวงวิวที่สวยงามไว้ให้เฉพาะนักท่องเที่ยวที่มาใช้บริการของตนเอง แต่กลับเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ให้ทุกคนที่มาเยี่ยมหมู่บ้านได้ชมโดยเท่าเทียมกัน 

ฉันขออุบภาพน้ำตกเล็ก ๆ ในบ้านฟ้าใสรีสอร์ทนะคะ (เพราะอยากให้เพื่อน ๆ ไปตามรอยจะได้สัมผัสถึงความรู้สึกที่ฉันได้รับค่ะ)

ตะวันคล้อยต่ำลงจนท้องฟ้าเปลี่ยนเป็นสีดำเกือบสนิท เราตัดสินใจหันหลังแล้วเดินกลับเข้าไปในหมู่บ้านแทน พรุ่งนี้เช้าค่อยไปที่สำนักสงฆ์ห้วยน้ำใสก็แล้วกัน เราเดินมาที่ ร้านดีบุก หมูกระทะ ตั้งอยู่ด้านขวาของป้ายทางเข้าหมู่บ้าน ผู้คนจำนวนมากกำลังมีความสุขกับหมูกระทะท่ามกลางบรรยากาศเย็นสบาย และแน่นอนว่าฉันย่อมไม่พลาดความสุขนี้ สำหรับท่านใดที่ไม่ได้พักในหมู่บ้านห้วยน้ำใสก็เข้ามาอุดหนุนกันได้ ร้านเปิดในช่วงเย็นค่ะ 

ทานมื้อเย็นเสร็จ เราเลือกเดินเล่นในหมู่บ้านต่ออีกสักหน่อยเพื่อเป็นการย่อยอาหาร บรรยากาศภายในหมู่บ้านเวลานี้เงียบสนิท เราเดินขึ้นไปยังด้านบนของหมู่บ้าน ผ่านจุดที่มีไฟสลัว ๆ บ้าง ผ่านจุดที่มืดบ้าง ฉันเห็นภาพพ่อค้าแม่ค้าเมื่อกลางวันที่ใส่ชุดชาวมอญกำลังนั่งทานข้าวเย็นโดยพร้อมหน้ากับครอบครัวตรงระเบียงบ้านไม้ชั้นเดียว ตามวิถีชีวิตปกติของชาวบ้าน

ฉันดีใจนะ ที่การมาของนักท่องเที่ยวไม่ได้ทำลายวิถีชีวิตปกติของพวกเขา

ฉันเดินมาสักระยะก็แอบถอดใจนิดหน่อยเพราะเส้นทางมีช่วงมืด ฉันรู้สึกกลัว แต่มีพี่ชาวบ้านที่กำลังนั่งทานข้าวหน้าบ้านตะโกนบอกว่า “เดินขึ้นไปด้านบนเขาจะเปิดไฟ สวยมาก ๆ ต้องไปดูนะ” 

เราเลยตัดสินใจเดินต่อ พอผ่านช่วงมืดอีกครั้ง คนที่เดินอยู่ข้างกายก็สะกิดให้แหงนหน้ามองท้องฟ้า เพื่อให้มองดวงดาวที่ส่องแสงทักทายฉันผู้มัวแต่ก้มหน้าก้มตาเดิน วินาทีนั้นทำให้ฉันนึกถึงชีวิตปกติที่มักจะก้มหน้าก้มตาทำงานให้เสร็จเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อจะได้ทำงานชิ้นใหม่ โดยไม่ได้ให้คุณค่าของเวลาที่ต้องพักผ่อน มันเป็นความท้าทายที่สนุก แต่ฉันก็ยอมรับว่าบางครั้งก็รู้สึกถึงความหม่นหมองในใจ และมีคำถามว่า “เราต้องรีบขนาดนี้ทุกงานเลยหรือ”

ฉันเดินท่ามกลางบรรยากาศของโลกที่มืดมิด แต่บนท้องฟ้ากลับสุกสกาวด้วยดวงดาวน้อยใหญ่ด้วยใจที่สงบ แต่ก็แอบตื่นเต้นเล็ก ๆ ว่าจะได้พบกับอะไร เราเดินมาสักพักก็พบกับสิ่งที่ต้องร้องว้าววว (ว.แหวนล้านตัว) กับเซอร์ไพร์สเล็ก ๆ ของหมู่บ้านนี้ เพราะภาพตรงหน้าของฉัน คือรั้วไม้ไผ่ที่อยู่กลางหมู่บ้านตอนนี้เต็มไปด้วยแสงไฟ และบรรยากาศที่เงียบสงบทำให้ได้ยินเสียงน้ำไหลจากลำธารดังชัดเจน เปรียบเหมือนเสียงดนตรีที่ใช้บรรเลงเพื่อผ่อนคลาย โดยไม่ต้องเปิดฟังจาก Spotify

ฉันหลับสบายโดยมีเสียงน้ำไหลจากลำธารภายในรีสอร์ตขับกล่อม

ในห้องพักมีเพียงพัดลม 1 ตัว – ใช่ค่ะ อากาศเย็นจนไม่ต้องพึ่งพาเครื่องปรับอากาศเลย 

เราอุดหนุนของตักบาตรกับรีสอร์ตที่เข้าพัก แม่ค้าบอกว่าตักบาตรหน้ารีสอร์ตได้เลยเพราะพระเดินผ่าน แต่ฉันอยากขึ้นไปตักบาตรบริเวณรั้วไม้ไผ่กลางหมู่บ้านมากกว่า จึงเดินถือของตักบาตรขึ้นไปด้านบนหมู่บ้าน บรรยากาศตอนเช้าเต็มไปด้วยชาวบ้านที่แต่งกายด้วยชุดมอญ นักท่องเที่ยวต่างถือของสำหรับเตรียมตักบาตร เป็นภาพที่น่ารักมาก ๆ เพราะของส่วนใหญ่ใส่ไว้ในตะกร้าตกแต่งด้วยดอกไม้จริงหรือดอกไม้ประดิษฐ์ แต่ละร้านตกแต่งตะกร้าไม่เหมือนกัน เมื่อนักท่องเที่ยวตักบาตรเสร็จก็วางตะกร้าไว้ตรงเสื่อได้เลย สะดวกทั้งเจ้าของตะกร้าในการเก็บและนักท่องเที่ยวที่ไม่ต้องหิ้วตะกร้าลงมาคืน ซึ่งมีนักท่องเที่ยวที่ไม่ได้พักในรีสอร์ตภายในหมู่บ้านมาเข้าร่วมกิจกรรม ‘จู๊ดเปอป๊าด’ (ตักบาตร) ด้วย

เวลาประมาณ 08.00 น. เสียงระฆังดังขึ้นจากขบวนหน้าสุดที่มีชายชาวมอญแบกระฆังและตีส่งสัญญาณการเริ่มตักบาตร ตามด้วยพระสงฆ์จากสำนักสงฆ์ห้วยน้ำใสที่เดินเป็นแถวเพื่อรับของจากญาติโยม ปิดท้ายแถวด้วยหญิงชาวมอญเทินข้าวของเครื่องใช้ไว้บนศีรษะ

ตักบาตรเสร็จ เรานั่งรอที่เสื่ออีกสักพักเพื่อเก็บบรรยากาศ แล้วจึงลุกเดินไปหาอาหารเช้าทานที่ด้านบนของหมู่บ้าน ฉันตั้งใจจะไปอุดหนุนร้านข้าวไข่เจียวริมลำธาร แต่ไม่ได้จะไปซื้อข้าวไข่เจียวนะคะ เพราะขนมถ้วยที่ฉันตักบาตรนั้นน่าทานมาก ๆ และมีขายที่ร้านนี้ค่ะ (ตามรอยขนมถ้วยนั่นเอง)

ซื้อของสำหรับทานเป็นมื้อเช้าเรียบร้อย เราเดินกลับแต่พบกับความประหลาดใจ เพราะขบวนตักบาตรยังไปไม่ถึงหน้าหมู่บ้านเลย วันนี้มีญาติโยมมาตักบาตรกันเป็นจำนวนมาก แถวยาวเป็นกิโลเมตร และการตักบาตรก็ทำด้วยจังหวะพอดี ๆ ไม่เร่งรีบและไม่ช้าจนเกินไป

เราตัดสินใจเดินตามแทนที่จะแซงไปทางด้านขวาของขบวน เพราะอยากเก็บบรรยากาศแบบนี้นาน ๆ และสิ่งที่ฉันค้นพบคือ แววตาของญาติโยมที่มาตักบาตร ตอนฉันตักบาตรก็จะเห็นเพียงด้านหลังของคนที่อยู่หน้าฉัน มีเพียงพระสงฆ์และคนที่อยู่ในขบวนเท่านั้นที่ได้เห็นแววตาของผู้ตักบาตร ซึ่งดูสงบ ผสมความปีติยินดี อาจเป็นความสุขที่ได้มาทำบุญ หรืออาจเป็นความรู้สึกที่ต้องต่อสู้กับตนเองในการตื่นเช้ามาได้สำเร็จ ตัวฉันเองก็ได้ตักบาตรในรอบหลายปีที่หมู่บ้านนี้ค่ะ

ฉันแวะซื้อน้ำดื่มสมุนไพรที่แม่ค้าใช้กระบอกไม้ไผ่แทนแก้วพลาสติก แล้วเดินตามขบวนมาเรื่อย ๆ จนกระทั่งถึงหน้าหมู่บ้าน ฉันเดินเล่นต่ออีกสักพักเพื่อตั้งใจมาชมวิวลำธารที่เห็นเมื่อวานเย็นอีกครั้ง

ฉันนั่งดูดน้ำสมุนไพรจากกระบอกไม้ไผ่เพื่อดับกระหายตรงเก้าอี้ที่ตั้งอยู่บนสะพานปูน ซึ่งสร้างขึ้นมาเพื่อใช้สัญจรข้ามลำธาร มีฉากหลังเป็นลำธารและด้านหน้าเป็นลำธารสายเดียวกัน มีรถมอเตอร์ไซค์พ่วงของชาวบ้านที่คอยบริการรับ-ส่งนักท่องเที่ยว ชาวบ้านยังใช้วิถีชีวิตปกติ และนักท่องเที่ยวเดินผ่านไปมา ฉันพลางนึกถึงเนื้อหาส่วนหนึ่งในหนังสือเรื่อง Slow in Praise of Slowness ที่เขียนว่า 

“ขบวนการเนิบช้าไม่ได้คิดจะเปลี่ยนโลกทั้งโลกให้เป็นบ้านพักตากอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน พวกเราส่วนมากไม่ได้อยากแทนที่ลัทธิบูชาความเร็วด้วยลัทธิบูชาความเนิบช้า 

“ความเร็วก็อาจสนุก มีประสิทธิผล และทรงพลัง หากไม่มีความเร็ว เราอาจจะขาดแคลนกว่านี้ สิ่งที่โลกนี้จำเป็นต้องมีและสิ่งที่ขบวนการเนิบช้าเสนอให้คือ ทางสายกลาง เป็นสูตรผสมระหว่างชีวิตเจ้าสำราญกับความเคลื่อนไหวไม่หยุดนิ่งของยุคข้อมูลข่าวสาร แทนที่จะทำอะไรเร็วไปหมด ให้ทำทุกอย่างด้วยอัตราที่เหมาะสม บางครั้งเร็ว บางครั้งช้า บางทีก็อยู่ระหว่างกลาง

“การทำอะไรเนิบช้า หมายความว่า ไม่รีบร้อน ไม่พยายามประหยัดเวลาเพียงเพื่อให้ได้ชื่อว่าประหยัดเวลาเท่านั้น ให้สงบเยือกเย็นไม่ลนลาน แม้เมื่อสถานการณ์บีบให้เร่งความเร็ว” 

หมายเหตุ นักท่องเที่ยวเดินทางมาเที่ยวหมู่บ้านมอญห้วยน้ำใสได้ทุกวัน แต่ตลาดในหมู่บ้านและกิจกรรมตักบาตรมีเฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์