อยากไปเที่ยว แต่ไม่อยากไปไกล อยากไปพักผ่อน อยากไปนอนโง่ ๆ อยากลืมเรื่องงาน อยากลืมเรื่องรัก อยากมีเน็ตเล่น อยากมีอาหารทะเลให้กิน อยากมีชีวิตสบาย อยากมีทะเลให้แหวกว่าย อยากมีหาดทรายให้กลบฝังความเหนื่อย อยากมีน้ำใสให้ดำน้ำตื้น อยากมีเรือให้พายเล่นกับเพื่อน อยากมีทะเลแหวกให้ถ่ายรูป อยากทิ้งตัวใกล้กรุงเทพฯ แต่ก็อยากเที่ยวแบบเปิดโลก อยากมีกิจกรรมให้เลือกทำแก้เบื่อ อยากคืนรายได้ให้ชุมชน อยากสลัดทุกข์ใส่โลก แต่ก็ยังอยากได้ทริปที่รักษ์โลกให้มากที่สุด

ถ้าอยากเหมือนกันสัก 2 ข้อในทั้งหมดที่กล่าวมา บันทึกการล่องเลเที่ยวระยองใน 12 ชั่วโมงของเราคงจะเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ

ทริปนี้เกิดขึ้นจากการตัดสินใจเพียง 1 นาทีว่าจะไปหรือไม่ไป แต่หลังตัดสินใจแล้วก็ลังเลอีก 1 วัน เพราะกลัวไม่คุ้ม ส่วนคุ้มหรือไม่ แล้วแต่ใจท่านทั้งหลายจะพิจารณา ด้วยข้อมูลที่เราหยิบใส่เรือมา พร้อมภาพสวย ๆ ของวิวหลักล้านยามอาทิตย์อัสดงกลางทะเลอ่าวไทย

08.00 – 11.00 น.

วันเสาร์ที่ตื่นเช้ากว่าไปทำงาน เราขึ้นรถตู้จากกรุงเทพฯ ไปถึงอำเภอแกลง จังหวัดระยอง เพื่อขึ้นเรือของ ‘ล่องเล โลคอล ทัวร์ Longlay Local Tour’ ไปยังหมู่เกาะมัน โดยเริ่มที่เกาะมันในเป็นลำดับแรก

เราหยิบข้าวเหนียวหมูปิ้งห่อด้วยใบตองมากินระหว่างรอ สังเกตว่าของทานเล่นบริเวณโถงรับแขกทั้งหมดใส่มาในบรรจุภัณฑ์ที่นำกลับมาใช้ใหม่หรือไม่ก็ย่อยสลายได้ เช่น กระดาษหรือใบตอง 

หลังจากเดินตามวิทยากรไปยังชายฝั่งที่เรือจอดรอ เราก็ค้นพบว่าเรือล่องเลเป็นเรือปลอดขยะ ไม่อนุญาตให้นำอาหาร ขนม หรืออะไรก็ตามที่มีบรรจุภัณฑ์เป็นพลาสติกติดไปด้วย แต่หากจำเป็น นำขึ้นเรือไปกี่ชิ้นต้องนำกลับมาขึ้นฝั่งให้ครบ เพื่อไม่สร้างขยะในทะเลเพิ่ม

น่าเสียดายว่าวันนี้ลมแรงมาก จึงนำ ‘เรือล่องเล’ เรือประมงปลดประจำการที่รีโนเวตใหม่ออกจากฝั่งไม่ได้ สุดท้ายเราจึงไปกันด้วยสปีดโบตแทน

เอ๋-โสธร เทพนุเคราะห์ นายกสมาคมประมงสุนทรภู่ เล่าให้ฟังว่า พนักงานและคนขับเรือเป็นชาวประมงชุมชนอ่าวมะขามป้อมที่มาหารายได้เสริม เนื่องจากทรัพยากรธรรมชาติทางทะเลลดลงอย่างต่อเนื่อง รายได้จากการหาปลาน้อยลง เศรษฐกิจชุมชนจึงซบเซา

เขาและ วินเนอร์-วินชนะ พฤกษานานนท์ รวมถึง Co-founder ล่องเล โลคอล ทัวร์ คนอื่น ๆ จึงรวมตัวกันสร้าง ล่องเล โลคอล ทัวร์ ขึ้น เพื่อเผยเสน่ห์ของท้องทะเลและ ‘คนทะเล’ ผ่านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่พัฒนาจากสิ่งที่มีอยู่ โดยตั้งใจรักษาธรรมชาติของเดิมให้ดีที่สุด

11.15 น.

เพราะใช้เรือสปีดโบต ทำให้เราแว้นมาถึงเกาะมันในอย่างรวดเร็ว แต่หากเป็นเรือตามโปรแกรมอาจใช้เวลามากกว่า 20 นาที แนะนำให้ทาครีมกันแดดมาให้ดีและใส่รองเท้าสบาย ๆ ไม่ต้องเป็นรองเท้าผ้าใบ เนื่องจากเรือไม่ได้เทียบท่า เราต้องเดินลงน้ำเพื่อขึ้นฝั่งเอง

บนเกาะเงียบสงบ มีเพียงป้ายศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตะวันออก พร้อมป้ายโครงการอนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลที่เกาะมันในเท่านั้นที่บอกว่าเรามาทำอะไร

เต่าทะเลหลายสายพันธุ์ทั้ง เต่ามะเฟือง เต่าตนุ เต่ากระ เต่าหญ้า และเต่าหัวค้อน กำลังจะหายไป เพราะมลพิษทางทะเลและการฉกฉวยความสวยงามโดยมนุษย์ โครงการอนุรักษ์เต่าทะเลจึงเกิดขึ้นตามพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อเป็นแหล่งอนุรักษ์และอนุบาลเต่าทะเลคืนสู่ธรรมชาติ

วิทยากรประจำทริปอธิบายเพิ่มเติมว่า กระดองของเต่ากระและเต่ามะเฟืองถูกนำไปทำเครื่องประดับมากที่สุด เพราะมีลายสวยงาม ขณะที่หนังถูกนำไปทำเข็มขัด รองเท้า และกระเป๋า ส่วนอวัยวะภายในนำไปสกัดเป็นอาหารเสริมหรือหัวน้ำหอม นอกจากนี้ไข่เต่ายังมีโปรตีนสูงถึง 92 เปอร์เซ็นต์ หากไม่ใช่สัตว์ที่มาขุดไปกิน ก็ยังมีคนใจร้ายที่แอบขโมยไปขายในตลาดมืด อย่างที่เคยได้ยินว่า ไข่สัตว์สงวนอย่างเต่ามะเฟืองถูกขโมยไปจากหาดในจังหวัดพังงา

“ทุก 1 ปีเราจะปล่อยเต่าคืนสู่ธรรมชาติ โดยฝังไมโครชิปเพื่อดูว่าเขาไปอยู่ที่ไหน ส่วนใหญ่ก็ออกหากินทั่วทะเล ไปถึงอินโดนีเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย จนถึงเวลาวางไข่จึงกลับมาวางไข่ในจุดที่เขาเกิด เต่าความจำดีมากจึงไม่หลงทาง” วิทยากรอธิบาย

มีผู้ร่วมทริปถามว่า อายุของเต่าทะเลยืนยาวขนาดไหน วิทยากรตอบว่า อายุของเต่าทะเลไม่ยืนยาวเท่าเต่าบก แต่ก็อยู่ได้เกือบร้อยปี ถึงอย่างนั้นทุกคนต่างรู้ว่าพวกมันมีอายุเฉลี่ยต่ำลง เพราะถูกล่า กินขยะพลาสติก และต้องใช้ชีวิตอยู่ท่ามกลางมลพิษทางน้ำที่เขาไม่ได้สร้าง แล้วเราในฐานะผู้สร้างทั้งทางตรงและอ้อม มีหนทางที่จะคืนชีวิตให้ธรรมชาติที่มนุษย์มีส่วนพรากไปไม่มากก็น้อยบ้างไหม

คำตอบคือ มี และไม่ต้องเริ่มที่ไหนไกล เริ่มแค่วันนี้สร้างขยะกี่ชิ้น สร้างแล้วกำจัดอย่างที่ควรทำหรือไม่ หรือปล่อยทิ้งไว้กลางทะเลพร้อมคำว่า ไม่เป็นไร แค่ชิ้นเดียวเอง

ได้โปรด อย่าทำอย่างนั้น แค่คิดว่าเต่าเหล่านี้ต้องเติบโตในบ่อแทนที่จะได้ท่องทะเลเหมือนในอดีตก็ใจหายแล้ว

13.30 น.

นั่งเรือต่อมาเพียง 500 เมตรก็ถึงเกาะมันกลาง เรามองเห็น ‘ล่องเล บีช คลับ’ ตั้งอยู่บนหาดทรายสีขาว มีเก้าอี้ชายหาดวางเรียงต้อนรับ พร้อมที่พักหลบแดดรับแอร์ธรรมชาติ ทุกอย่างประกอบจากไม้ ผ้า หิน ดิน และทราย ที่ไม่ทำตัวแปลกแยกจากกัน

หนึ่งในพนักงานบนเกาะชี้ให้เราดูธงที่โบกสะบัดไปตามลม ธงเหล่านั้นมีทั้งสีน้ำเงิน สีฟ้า สีขาว บ้างขาวแบบมีลาย บ้างก็ขาวครีมธรรมดา เธอบอกว่า ล่องเลต้องการใช้ทรัพยากรให้สิ้นเปลืองน้อยที่สุด ผ้าเหล่านี้จึงเป็นผ้าค้างสต็อกที่เสีย ไม่สมบูรณ์ หรือขายไม่ออก สาเหตุที่มีหลายสีก็เพราะผ้าส่วนดีมีเหลือแค่นั้น

เราถอดรองเท้าเดินบนหาดทราย เมื่อมาถึงจุดล้างเท้าจึงหยิบกระบวยไม้ขึ้นมาตักน้ำราด เห็นว่าระบบประปาของเกาะมันในเป็นระบบน้ำจืด ขณะที่เกาะมันกลางยังเป็นระบบน้ำเค็ม

หลังหาโต๊ะได้ เรานั่งทานอาหารที่สร้างสรรค์จากวัตถุดิบท้องถิ่น ทั้งซาชิมิปลากะพงขาว ข้าวผัดปู ผัดไทยกุ้ง ปูนิ่มทอด และแจงลอน (ของกินท้องถิ่นลักษณะเหมือนทอดมันใส่มะพร้าว) ปิดท้ายด้วยของหวานสไตล์ไทยหลากหลายเมนู

“ผัดไทยของเราใส่กะปิกุ้งเคยของระยองเพื่อให้รสชาติน่าสนใจ นอกจากนี้ ซาชิมิปลาไทยก็เกิดจากการสร้างสรรค์ของ เชฟมิว ชาวอำเภอแกลงที่ได้รางวัลเชฟชุมชน มีการนำผลไม้ของดีท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ เช่น ใส่น้ำมะปี๊ดลงบนปลาเพื่อดึงรสหวาน มีการเพิ่มมูลค่าปลาเหยื่อให้มีราคาขึ้น เช่น จับปลาใบขนุนเป็น ๆ แล้วนำมาทำซาชิมิ” วินเนอร์เกริ่น

“แต่ตอนผมกิน ไม่รู้นะว่าปลาใบขนุน เพราะมันอร่อยเกินไป” เอ๋เสริมในฐานะที่เกิดและโตที่นี่

ทานเสร็จพักยกไปเกือบชั่วโมง เมื่อทุกคนคลายความอิ่มจึงเริ่มแยกย้ายกันทำกิจกรรม ไม่ว่าจะเป็นว่ายน้ำ ดำน้ำตื้นดูปะการัง พายเรือ หรือเวิร์กช็อปทำสร้อยลูกปัดจากเศษพลาสติกเหลือใช้

17.30 น.

ได้เวลาเดินข้ามไปยังทะเลแหวกเพื่อถ่ายภาพสวย ๆ แต่พอเดินไปถึง อะ อ้าว! วันนี้ทะเลเลยเวลาแหวกมาแล้ว เราจึงถ่ายภาพกันสักพัก ก่อนเดินกลับมาเจอเอ๋และวินเนอร์ที่ดูจะมีเวลาว่างพอนั่งสนทนากับเราถึงที่มาที่ไปของทริปนี้แล้ว

“ก่อนจะมาเป็นล่องเล เรามาที่เกาะมันในและพบว่ามันคือแหล่งทิ้งขยะจำนวนมหาศาล ในเวลา 4 เดือน เราเก็บขยะไปทิ้งราว 1,000 ถุง เพราะประสบการณ์ในการทำ Sunne Voyage เปลี่ยนเรือประมงเก่าเป็นเรือท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ ทำให้เราตระหนักถึงการดูแลธรรมชาติให้มากขึ้นในฐานะคนหนึ่งที่เข้ามาใช้ทรัพยากรของท้องถิ่น”

ทั้งสองเริ่มจากการแลกเปลี่ยนวิธีทำการตลาดเพื่อให้เกิดนักท่องเที่ยวกลุ่มใหม่ และทำให้ระยองกลายเป็นที่พูดถึงอีกครั้ง จนในที่สุดพวกเขาก็ลงเอยด้วยการทำล่องเลร่วมกัน

“การท่องเที่ยวกับทะเล ไม่มีใครรู้จักทะเลได้ดีกว่าชาวประมง เราจึงจับ 2 สิ่งนี้มาเจอกัน พอดีกับที่พี่เอ๋มีชาวบ้านท้องถิ่น ซึ่งเขาก็กำลังมองหาวิธีเพิ่มรายได้ให้คนในชุมชน” วินเนอร์อธิบาย

“เป็นการให้ชาวประมงหารายได้ตามวิถีเดิมในช่วงเช้า ช่วงบ่ายถึงเย็นก็มาหารายได้เสริมเป็นคนเรือหรือกัปตัน ความเป็นตัวตนของลูกทะเลน่ารักอยู่แล้ว มีแค่บางอย่างที่ต้องปรับเพื่อมอบบริการที่ดีที่สุด” เอ๋เสริม

ทั้งสองมีเป้าหมายอันแน่วแน่ คือการสร้างประสบการณ์ให้คนต่างถิ่นได้ใกล้ชิดธรรมชาติมากที่สุดโดยไม่ทำร้ายและทำลายสิ่งที่มีอยู่ ให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้และเข้าใจวัฒนธรรมของคนทะเล และให้ล่องเลเป็นหนึ่งในแรงบันดาลใจของผู้ประกอบการ เพื่อสร้างสรรค์การท่องเที่ยวรูปแบบใหม่ที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม ให้ความสำคัญกับชุมชน และสร้างอนาคตที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง

18.30 น.

20.00 น.

เปิดเพลงโยกย้ายกลางทะเลพอหอมปากหอมคอเกือบชั่วโมง เรือก็เทียบท่าพร้อมส่งเรากลับบ้าน หากมาแล้วเห็นพ่อค้าแม่ขายเต็มท่า อย่าลืมแวะอุดหนุนของฝากกลับไปด้วย เพราะเราเสียดายอีกแล้วที่ทะเลก็ไม่แหวก แถมตลาดก็ปิด!