ช่วงปีที่ผ่านมา โลกของเราก้าวหน้าไปอย่างรวดเร็วในสารพัดมิติจนตามแทบไม่ทัน
อาจดูน่ากลัว แต่หากเรามองเห็นโอกาสและฝึกปรือตัวเองหรือผู้คนรอบข้างให้พร้อมวิ่งไปข้างหน้า เราอาจพบความเป็นไปได้ใหม่ที่น่าตื่นเต้นมากมาย
ที่คือปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นที่ขอนแก่น เมืองที่ได้รับการผลักดันเป็น Smart City ที่ทันสมัยไม่แพ้ใคร ตอบโจทย์วิถีชีวิตของประชาชน ด้วยพลังของภาคเอกชน ท้องถิ่น และประชาชนด้วยกันเอง เช่น การคมนาคมรถไฟฟ้ารางเบาที่ได้รับการร่วมลงทุนจากบริษัท ขอนแก่นพัฒนาเมือง (เคเคทีที) จำกัด ที่เกิดจากการรวมตัวของนักธุรกิจและนวัตกรกว่า 20 บริษัทที่ตั้งใจร่วมกันขับเคลื่อนเมืองให้ไปข้างหน้า
ล่าสุด พวกเขาร่วมกันผลักดันสร้างโทเคนดิจิทัลชื่อ KGO Token (Knowledge Governance Token) ด้วยพลังของบล็อกเชน โดยจุดมุ่งหมายไม่ได้มีไว้เพื่อใช้ประโยชน์เท่านั้น แต่เป็นกลยุทธ์หนึ่งในการสร้างพลเมืองและธุรกิจที่พร้อมสำหรับโลกอนาคต
“เราไม่ได้ต้องการบอกสังคมว่าเศรษฐกิจจะโตขึ้นได้ด้วยบล็อกเชนเท่านั้น แต่เราอยากบอกว่าบล็อกเชนหรือเทคโนโลยีสมัยใหม่สามารถสร้างสิ่งใหม่ที่เราไม่เคยสร้างมาก่อน มันสำคัญมากที่ประเทศเราจะก้าวเข้าสู่ Digital Economy อย่างรวดเร็ว ซึ่งจะเป็นแบบนั้นได้ คนต้องไม่เห็นแต่แง่ร้าย เช่น การมุ่งเก็งกำไรเพียงอย่างเดียว เราหวังว่าโทเคนนี้จะช่วยให้คนเห็นด้านดีและพัฒนาคนไปพร้อมกัน” สุรเดช ทวีแสงสกุลไทย หนึ่งในทีมงานของขอนแก่นพัฒนาเมืองที่ร่วมผลักดันโปรเจ็กต์นี้ เล่าแนวความคิดให้เราฟัง
ยิ่งไปกว่านั้น ผู้ลงทะเบียนร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ของ Local Economic Forum Khon Kaen 2022 จะได้รับ KGO ไปลองใช้กันด้วย
ที่จริงแล้ว Token นี้เป็นเพียงจุดเริ่มต้น ตอนนี้ทีมของเขากำลังซุ่มพัฒนาพื้นที่บนโลก Metaverse ที่มีเป้าหมายปลายทางคือการช่วยให้ผู้คนได้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างเท่าเทียม
จะเป็นไปได้อย่างไร แล้วมีอะไรให้เมืองอื่น ๆ ได้เรียนรู้บ้าง ชวนคุณมาฟังวิสัยทัศน์อันกว้างไกลของขอนแก่นกัน
ภารกิจพัฒนาเมืองเพื่อทุกคน
“ขอนแก่นพัฒนาเมืองเกิดขึ้นมาเพื่อทำเรื่องสังคม” สุรเดชประกาศภารกิจที่ชัดเจนของกลุ่ม ก่อนจะลงลึกคุยกันเรื่อง Token หรือเทคโนโลยีใด ๆ
เพราะเทคโนโลยีเป็นเรื่องของเครื่องมือที่ตามมาทีหลัง จุดหมายสำคัญที่ทำให้ขอนแก่นพัฒนารุดหน้าได้อย่างทุกวันนี้ เป็นเพราะแนวคิดตั้งต้นของผู้คน
“เราทำงานที่ถ่ายทอดวิธีคิดแบบคนตัวเล็กมาเป็นสิบปีแล้ว เช่น ที่ผ่านมา เราร่วมกันทำรถรางเบาเพื่อแก้โจทย์ความเหลื่อมล้ำ พาบริษัทเข้าตลาดหลักทรัพย์ เอาเงินมาทำกองทุนเพื่อพัฒนาเมือง ให้คนรู้สึกถึง Sense of Belonging กับเมืองที่เขาอยู่ และด้านอื่น ๆ (เช่น รถโดยสารประจำทาง) ที่เราลงเงินมาพัฒนาโดยไม่หวังผลกำไร มีคนถามกลุ่มเราเหมือนกันว่าโง่หรือเปล่า ไปทำอะไรเหล่านี้ทำไม แต่เราเชื่อเรื่องการคิดถึงคนตัวเล็กก่อน”
เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนผ่าน พวกเขาขยับขยายเข้าสู่การทำงานโลกดิจิทัลด้วยวิธีคิดแบบเดียวกัน ลงทุนสร้างโครงสร้างเพื่อประโยชน์ส่วนรวม มุ่งหวังการพัฒนาผู้คนและเมืองให้เติบโตขึ้นด้วยเศรษฐกิจดิจิทัล
ด้วยเทคโนโลยีที่เอื้ออำนวย พวกเขาตั้งเป้าหมายไปถึงการสร้างทีมที่พลิกโฉมไปจากองค์กรเดิม ๆ ไม่ต้องมีตำแหน่งระดับขั้นหรือกฎระเบียบในลักษณะเดิม แต่เป็นองค์กรที่คนธรรมดามีสิทธิ์เสียงและดำเนินอย่างเป็นธรรม เป็นรูปแบบองค์กรแห่งอนาคตที่กระจายอำนาจและมีระบบอัตโนมัติคอยบริหารจัดการการตัดสินใจต่าง ๆ เรียกว่า DAO (Decentralized Autonomous Organization)
“เป้าหมายสูงสุดของพวกเราคือ ในอีก 3 ปีข้างหน้า คนจะตั้งคำถามกันเป็นเรื่องปกติว่า เราจำเป็นต้องมี ส.ส. หรือหน่วยงานกลางในหลาย ๆ เรื่องหรือเปล่า ในเมื่อเรารวมตัวกันแล้วส่ง Proposal สั่งให้กระทรวงต่าง ๆ และข้าราชการทำงานได้โดยตรงเลย ไม่ต้องผ่านขั้นตอนของมนุษย์แบบเดิม ๆ นั่นเป็นเทรนด์ที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคต
“แต่ก่อนจะถึงวันนั้น เราต้องมีสนามเด็กเล่นให้คนเข้าใจก่อนว่ามันคืออะไร เหมือนเกม SimCity™ ที่ช่วยให้คนเข้าใจเรื่อง Urban Development ได้ง่ายขึ้นมาก” สุรเดชเล่าวิสัยทัศน์ ทีมงานของพวกเขาฝันถึงบ้านเมืองที่ทุกคนมีส่วนร่วมและผลักดันเมืองไปข้างหน้าได้ ไม่จำเป็นต้องมียศฐาบรรดาศักดิ์อะไร
KGO Token
เพื่อไปให้ถึงจุดนั้น KGO Token คือเครื่องมือในการปูทางให้แก่สังคม
KGO เป็น Utility Token หรือสินทรัพย์ดิจิทัลที่มีคุณสมบัติเป็นแต้มส่วนลดดิจิทัล ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้ผู้คนได้ใช้กับสินค้าและบริการของกิจการต่าง ๆ เหมือนเป็น E-Voucher ที่สามารถเปลี่ยนมือผ่านการแลกเปลี่ยนเหรียญ ปัจจุบันมีผู้ใช้งานในพื้นที่จังหวัดขอนแก่นรวมกว่า 22,000 กระเป๋าผู้ใช้งาน และ 270 กว่าร้านค้า
คนที่ถือเหรียญสามารถใช้ KGO เป็นแต้มส่วนลด เมื่อซื้อสินค้าหรือบริการกับร้านค้าในระบบ (ทั้งในโลกออฟไลน์และโลกเสมือน) โดยเก็บสะสมเหรียญนี้ได้จากตอนลงทะเบียนครั้งแรก การซื้อของด้วยเงินบาท และการทำกิจกรรมกับหน่วยงานหลากหลายประเภทที่ได้รับการกระจาย KGO ซึ่งมักเป็นงานที่ไม่แสวงผลกำไร หรือเป็นประโยชน์ต่อชุมชนและสังคม
“ต่อไปเวลามหาวิทยาลัยทำวิจัย หน่วยงานสามารถให้ KGO เป็นค่าตอบแทนในการทำแบบสอบถาม ใครอยากได้เพิ่ม ก็ไปทำกิจกรรมกับเทศบาล หน่วยงานจังหวัด หาซื้อไม่ได้ สิ่งนี้จะทำให้คนเริ่มได้ยินเกี่ยวกับบล็อกเชนมากขึ้นแบบที่เข้าถึงได้ง่าย เริ่มเข้าใจว่า Digital Economy เป็นอย่างไร ไม่ใช่มีแต่เรื่องการเก็งกำไรเท่านั้น นี่คือสิ่งที่ขอนแก่นอยากทำให้สังคมเห็น”
ทางด้านร้านค้าหรือกิจการ สิ่งที่พวกเขาได้รับคือเครื่องมือส่งเสริมการขายได้อย่างอิสระโดยไม่ต้องลงทุนอะไรมาก พวกเขาบริหารจัดการ KGO ให้เป็นแต้มส่วนลด โปรโมชั่น สำหรับลูกค้า อย่างง่ายดาย เช่น ลูกค้าใช้ 100 KGO เพื่อส่วนลด 5 เปอร์เซ็นต์ หรือใช้ 50 KGO กับเงินอีก 1 บาท เพื่อขึ้นรถเมล์ (รวมถึงร้านค้ายังสามารถใช้จ่ายเพื่อประชาสัมพันธ์ตามช่องทางต่าง ๆ ของพาร์ทเนอร์ในระบบนิเวศด้วย)
ด้วยพลังของบล็อกเชน ข้อมูลทุกอย่างจะถูกบันทึกไว้และตรวจสอบย้อนกลับได้ทั้งหมด และเปิดโอกาสให้หน่วยงานต่าง ๆ ทำงานร่วมกัน เหมือนมีเครื่องมือที่เป็นตัวกลางไว้ใช้ได้ตามที่ต่าง ๆ โดยไม่ได้มีบุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็นเจ้าของที่กุมอำนาจแท้จริง ทุกอย่างผ่านระบบอัตโนมัติที่คอยจัดสรรให้เป็นไปตามกลไก
เมื่อระบบนิเวศขยายใหญ่ขึ้น การสร้างสังคมที่คนมีทักษะดิจิทัลจะง่ายขึ้นตามไปด้วย
แต่นี่เป็นเพียงก้าวแรกเท่านั้น
INFINITLAND
“เรากำลังพัฒนาพื้นที่ Metaverse บนแพลตฟอร์มระดับโลก เรียกว่า INFINITLAND (เดิมชื่อ Siam Metaverse)” สุรเดชเล่าถึงงานน่าตื่นเต้นที่กำลังพัฒนาอยู่
พื้นที่เสมือนนี้ไม่ได้ติดอยู่กับกรอบของโลกออฟไลน์ เป็นการสร้างพื้นที่ที่สามารถกำหนดกฎเกณฑ์การจัดสรรพื้นที่ได้ใหม่
เช่น พื้นที่ 30 เปอร์เซ็นต์ของ INFINITLAND จะถูกแจกจ่ายให้กับผู้มีรายได้น้อย เพื่อสร้างโอกาสให้ผู้คน ส่วนที่เหลืออีก 50 เปอร์เซ็นต์จะเปิดให้มีการซื้อขาย ซึ่งการซื้อขายทั้งหมดจะทำผ่าน Digital Currency เช่น Bitcoin
และคนยังใช้ KGO เพื่อเป็นแต้มส่วนลดในการซื้อที่ดินหรือสิทธิ์ในการโหวตเรื่องต่าง ๆ ด้วย ทำให้ KGO มีความต้องการในระบบมากขึ้นไปอีก
ในอนาคต ถ้าพื้นที่บนโลกเสมือนนี้มีกิจกรรมที่ดึงดูดให้คนสนใจจำนวนมาก ที่ดินจะมีมูลค่ามากขึ้น เปิดโอกาสให้คนปล่อยเช่าเพื่อสร้างรายได้ได้ต่อเนื่อง ซึ่งสุรเดชกระซิบบอกเราว่ากำลังจะมีอีเวนต์ใหญ่เกิดขึ้นให้ติดตามดูเร็ว ๆ นี้
นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาแพลตฟอร์ม NFT ที่เพิ่มโอกาสการสร้างรายได้ให้คนท้องถิ่น และเกม (GameFi) ให้คนเล่นไปพร้อมกับการทำความเข้าใจการทำงานของเทคโนโลยีแห่งอนาคต
“เราตั้งใจจะเป็นตัวอย่างของการพัฒนา Digital Economy เพื่อแก้ปัญหาที่ประเทศนี้ยังแก้ไขไม่ได้มานานหลายสิบปีอย่างเรื่องความยากจน และทำให้สังคมเข้าใจเศรษฐกิจแบบนี้ ประเทศเราจะได้ไปสู่โลกดิจิทัลเร็วขึ้น”
The Future is Here, Evenly Distributed
“ทำเรื่องดิจิทัลอาจง่ายกว่าทำรถรางอีกนะ” สุรเดชตอบ เมื่อเราถามว่าเขาและทีมขับเคลื่อนภารกิจใหญ่ขนาดนี้ได้อย่างไร
หนึ่งในข้อดีของการขับเคลื่อนด้านดิจิทัลคือการไม่ค่อยติดอยู่กับกรอบเกณฑ์ โครงสร้างหรือผู้คนเดิม ๆ (แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มี) และมีคนรุ่นใหม่ที่เติบโตมาพร้อมกับเทคโนโลยีเหล่านี้ที่พร้อมเข้ามาร่วมหัวจมท้าย กล้าทดลองอะไรเหนือจินตนาการไปด้วยกัน
“คนอายุเยอะแล้วอย่างเรามีหน้าที่เป็นคนให้กำลังใจเด็ก ๆ เวลาทำงาน บางทีเด็กอาจกลัวจากการถูกจำกัดกรอบตามระบบมาตลอด กังวลว่าจะมีปัญหาทางกฎหมายเวลาทำอะไรใหม่ ผมบอกเลยเดี๋ยวผมรับผิดชอบเอง บอกคนไปเลยว่าเราให้ลองเอง” สุรเดชกล่าว เขามองเห็นว่าคนรุ่นใหม่มีพลังมหาศาล หากได้รวมพลังกับผู้ใหญ่ที่เข้าใจ พร้อมรับฟังและแนะนำ ยิ่งเกิดความเป็นไปได้ใหม่
“สุดท้าย เราไม่ได้ทำเพื่อตัวเอง แต่เรากล้าเดินหน้าก่อนสังคม เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ที่จะเป็นประโยชน์ในอนาคต พอเราทำได้ คนรุ่นต่อไปก็จะกล้าเดินเหมือนกัน เป็นสิ่งที่เราอยากให้เกิดขึ้นที่ขอนแก่น”
อีกความพิเศษคือ ความไร้พรมแดนของโลกดิจิทัล ที่ทำให้เมืองอื่น ๆ เชื่อมต่อและสร้างปรากฏการณ์เช่นเดียวกันนี้ เพียงแต่ต้องมีแนวคิดและทีมที่ใช่ด้วย
“ถ้าคิดว่าจะรวย มันเริ่มไม่สำเร็จหรอก เพราะในแนวคิดนี้ มันแฝงเรื่องการทำเพื่อคนอื่น ถ้าคิดว่าอยากทำอะไรให้คนอื่นจริง ไม่ได้คิดเลี้ยวเข้ามาหาประโยชน์ส่วนตัว คิดงานอะไรก็ออก ถ้าใจเราเชื่อแบบนั้นเมื่อไร มาเรียนรู้จากที่ขอนแก่นแล้วไปทำต่อง่ายมาก”
แน่นอนว่าระหว่างทางอาจมีอุปสรรคบ้าง การทำสิ่งใหม่มักไปรบกวนสิ่งเดิม ๆ ที่ไม่ยอมเปลี่ยน รวมถึงมีความเสี่ยงที่จะไม่สำเร็จ แต่เราต้องไม่กลัว
“เราต้องไม่อายที่จะล้มเหลว ประเทศนี้เราอยู่กับการทำฟอร์มให้ดีมาเยอะ ต้องทำตัวให้ดูดี แต่พอฟอร์มเยอะ เราก็จะคิดถึงตัวเองมากและกลัวความล้มเหลว แต่ทีมผมไม่กลัว ล้มก็ทำใหม่ ถ้าเราทำสำเร็จขึ้นมาหนึ่งอัน เดี๋ยวคนก็ลืมเรื่องล้มเหลว 15 เรื่องที่ผ่านมาเอง แป้กก็ช่างมัน โดนหัวเราะเยาะอยู่สองวัน แต่สำเร็จเมื่อไร เดี๋ยวเราจะปรบมือให้สิ่งนี้ด้วยกัน”
