บนถนนเส้นเพชรบุรี เลียบแนวรถไฟฟ้าสถานีราชเทวี ใจกลางเมืองแบบนี้ หากลองสังเกตจะเห็นว่ามีสวนสาธารณะเล็ก ๆ อยู่เบื้องหลังรั้วซี่เหล็ก ด้านในมีสนามฟุตซอล สนามเด็กเล่น สองด้านติดกับตึกที่อยู่อาศัย ทุกฝั่งกำแพงเต็มไปด้วยงานกราฟฟิตี้ ของศิลปินที่แวะเวียนกันมาอวดฝีมือพ่นสเปรย์กันเต็มผืนผนัง

ดูเหมือนงานกราฟฟิตี้ของพวกเขาจะทำให้สวนสาธารณะแห่งนี้มีสีสันขึ้น และสนามนี้ยิ่งมีชีวิตชีวากว่าที่ผ่านมา เมื่อผนังกำแพงส่วนที่สูงและกว้างที่สุดของสนามถูกแต่งแต้มด้วยภาพวาด ชนาธิป สรงกระสินธ์, ธีราทร บุญมาทัน และ สิทธิโชค ภาโส เวอร์ชันพระเอกในมังงะ นักเตะไทย 3 ชีวิตที่เข้าไปแข่งขันในเจลีก ดิวิชัน 1 ลีกฟุตบอลที่แข็งแกร่งที่สุดในเอเชีย ณ ขณะนี้ 

หากคุณเป็นนักอ่านมังงะ หรืออยู่ในยุคที่มีร้านเช่าหนังสือการ์ตูนเกลื่อนเมือง คงพอเดาได้ว่าเจ้าของลายเส้นและตัวละครในมังงะที่ถูกวาดลงบนกำแพงเคียงคู่มากับนักเตะทั้งสามนั้น คือ อาจารย์โยอิชิ ทาคาฮาชิ นักวาดจากมังงะเรื่อง กัปตันซึบาสะ (Captain Tsubasa) เรื่องราวของ ‘ซึบาสะ’ และผองเพื่อนนักเตะเยาวชน ที่ฝันอยากเป็นนักฟุตบอลมืออาชีพและได้ไปแข่งขันในลีกระดับโลก 

เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องในดวงใจของเด็กหลาย ๆ คนที่ฝันอยากเป็นนักฟุตบอลแบบซึบาสะ แม้ว่าจะผ่านมาหลายสิบปี แต่เชื่อว่ามังงะที่เป็นตำนานเรื่องนี้ยังคงตราตรึงอยู่ในใจของคนยุคก่อน และเป็นที่รู้จักของเด็กยุคนี้ได้ไม่ยาก นี่เป็นเหตุผลที่เจลีกเลือกลายเส้นของนักวาดซึบาสะมาไว้บนกำแพงสูงแห่งนี้ ตัวแทนทีมผู้จัดงาน ซึ่งตั้งแต่ที่นี่ยังเป็นพื้นปูนซีเมนต์ซีด ๆ จนเปลี่ยนเป็น ‘สนามกัปตันซึบาสะฮีโร่ชาวไทย’ อาสาเล่าให้เราฟัง

สนามเล็ก ๆ ของชุมชนใหญ่

เจลีกตั้งใจจะทำโปรเจกต์บนภาคพื้นดินในเมืองไทย โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือเด็ก ๆ ที่ผ่านมาพวกเขาพบว่ามีแต่กิจกรรมที่จัดขึ้นเพื่อผู้ใหญ่เป็นหลัก แม้แต่การถ่ายทอดสดฟุตบอล ก็เป็นสิ่งที่ออกแบบมาเพื่อผู้ใหญ่เพียงเท่านั้น โดยที่ลืมไปว่าหากเด็ก ๆ ได้รับสิ่งที่สร้างแรงบันดาลใจด้านฟุตบอล อาจทำให้เกิดผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ตามมา

เมื่อเด็ก ๆ เติบโตไปและหวนกลับมานึกถึงวัยเด็กเยาว์ พวกเขาอาจจำได้ว่าตัวเองเคยชอบอะไร ทำไมถึงชอบสิ่งนั้น แม้ที่นี่จะเป็นแค่สนามเล็ก ๆ แต่เจลีกก็หวังว่าจะเปลี่ยนอนาคตของเด็กคนหนึ่งได้ แม้ว่าในวันนี้พวกเขาอาจยังไม่รู้ว่ามังงะกัปตันซึบาสะคืออะไร แต่เมื่อเติบโตถึงจุดหนึ่ง เขาอาจจำได้ว่านั่นคือการ์ตูนที่เคยเห็นที่สนามแห่งนี้

หลังจากได้รับโจทย์ดังกล่าว ตัวแทนของทีมเจลีกในประเทศไทยจึงเฟ้นหาพื้นที่สาธารณะใจกลางเมืองหลายแห่ง เพื่อฟื้นคืนชีพให้กลายมาเป็นพื้นที่ที่เป็นมิตรกับเด็ก ๆ ในชุมชน จนกระทั่งพวกเขาได้พบกับสวนเฉลิมหล้าที่กรมการทางพิเศษมอบให้เขตราชเทวีดูแล

ที่นี่ติดถนนใหญ่ ใกล้รถไฟฟ้าบีทีเอสสถานีราชเทวี สวนเล็ก ๆ อันเป็นที่รวมตัวของผู้คนในชุมชนบ้านครัวเหนือ บ้านครัวใต้ และชุมชนอื่น ๆ ในละแวก ทุกเย็นมักจะมีคนพากันมาเตะตะกร้อบริเวณสนามฟุตซอลในสวน ซึ่งไม่ได้มีสภาพสมบูรณ์มากนัก บนพื้นมีรอยสึกบ้าง ขรุขระบ้างตามกาลเวลา 

แม้จะเป็นที่โปรดปรานของคนรักตะกร้อ แต่สนามแห่งนี้ไม่ได้เป็นมิตรและปลอดภัยสำหรับให้เด็ก ๆ มาวิ่งเล่นกันอย่างสบายใจสักเท่าไหร่ เจลีกจึงอยากคืนชีวิตชีวาให้กับสนามแห่งนี้ และเปลี่ยนให้กลายเป็นที่ที่ทำให้ผู้ใหญ่มาเตะตะกร้อได้ เด็ก ๆ ชวนกันมาเตะฟุตบอลก็ดี เป็นสวนสาธารณะของชุมชนแห่งเดิมที่ให้ความรู้สึกใหม่สำหรับคนที่เคยมาเยือน

นอกจากนี้ ทีมงานยังหวังว่าโปรเจกต์รีโนเวตครั้งนี้จะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเยาวชนที่อาศัยอยู่รอบสนาม ทำให้พวกเขาได้มีสถานที่ที่แสดงออกด้านกีฬา สถานที่ออกกำลังกาย สถานที่สำหรับทำกิจกรรมอย่างเต็มที่ ยิ่งได้เล่นในสนามที่มองเห็นภาพนักเตะไทยซึ่งเป็นฮีโร่ของพวกเขา สนามแห่งนี้อาจเป็นแรงบันดาลใจให้เขาเติบโตไปเป็นนักกีฬาชั้นนำของประเทศได้ในสักวันหนึ่ง

จากซึบาสะ สู่สวนเฉลิมหล้า

เดิมทีสวนเฉลิมหล้า ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางเมือง เป็นศูนย์กลางของชุมชนที่เด็ก ๆ มักหาเวลาว่างมาทำกิจกรรมด้วยกันอยู่แล้ว ด้านข้างรายล้อมด้วยกำแพงโล่ง เลยดึงดูดให้มีศิลปินกราฟฟิตี้มากมายชวนกันเข้ามาอวดฝีมือ เมื่อคนแรกมาเพนต์ คนอื่น ๆ ก็ตามมาเพนต์ตาม อย่างที่เราเรียกกันว่ากราฟฟิตี้บอมบ์

เมื่อเจลีกตัดสินใจเข้ามารีโนเวตที่นี่ ทีมงานไม่ได้ลบงานเหล่านี้ออกแต่อย่างใด แต่ตัดสินใจชักชวน อาจารย์ทาคาฮาชิ โยอิจิ นักวาดมังงะสัญชาติญี่ปุ่นเรื่อง ‘กัปตันซึบาสะ’ มาร่วมกราฟฟิตี้บอมบ์บนผนังด้วยอีกคน นั่นจึงเป็นที่มาของภาพวาดนักเตะไทยในเจลีกเวอร์ชันมังงะ อยู่บนกำแพงส่วนที่สูงและกว้างที่สุด รวมถึงบนพื้นสนามฟุตซอลเก่า ซึ่งกินเนื้อที่เกือบทั้งหมดของของสวนเฉลิมหล้าแห่งนี้ 

อาจารย์ทาคาฮาชิ นักวาดเรื่องนี้คลั่งไคล้ฟุตบอลมาตั้งแต่ไหนแต่ไร นอกจากนำความชอบมาเขียนเป็นมังงะแล้ว เขายังก่อตั้งทีมฟุตบอลของตัวเองชื่อว่า ‘นันคัตสึ เอสซี’ และติดตามเจลีกมาโดยตลอด จนถึงขั้นเอาไปเขียนในมังงะอีกด้วย 

มังงะเรื่อง กัปตันซึบาสะ ตีพิมพ์ครั้งแรกใน ค.ศ. 1981 เป็นเรื่องราวของ ซึบาสะ นักฟุตบอลเยาวชนและกลุ่มเพื่อนที่ใฝ่ฝันมาเสมอว่า อยากเป็นนักฟุตบอลมืออาชีพ ติดอันดับของญี่ปุ่น และพาตัวเองไปเล่นในลีกระดับโลก พวกเขาจึงพยายามเต็มร้อยเพื่อพัฒนาตัวเองให้ไปถึงจุดนั้นจนได้ 

เจลีกมั่นใจว่ามังงะเรื่องนี้จะเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้คนแทบทุกช่วงวัย และทำหน้าที่เป็นตัวกลางเชื่อมแต่ละเจเนอเรชันเอาไว้ด้วยกัน

แม้แฟนตัวยงของ กัปตันซึบาสะ มักเป็นมนุษย์ Gen Y แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า มังงะจะถูกลืมเลือนไปตามกาลเวลา เพราะเรื่องนี้กลายเป็นตำนานและน่าจะเป็นเรื่องแรก ๆ ที่คนนึกถึง หากถามถึงการ์ตูนที่เกี่ยวกับฟุตบอล 

ตั้งแต่ตีพิมพ์ในประเทศไทยมาจนปัจจุบัน มีสินค้าเกี่ยวกับ กัปตันซึบาสะ ออกมามากมาย ไม่ว่าจะเป็นเกมออนไลน์ ลูกฟุตบอล ของที่ระลึกจุกจิก ซึ่งคนเจนใหม่ ๆ ยังพอได้เห็นอยู่บ้าง แม้ว่าพวกเขาจะไม่เคยอ่านมาก่อนก็ตาม เจลีกมองว่าการเพนต์ภาพลายเส้นของอาจารย์ทาคาฮาชิลงบนพื้นสนามแห่งนี้ ถือเป็นโอกาสที่ดีที่จะได้ใช้การ์ตูนเป็นสื่อกลางเชื่อมไปถึงเด็ก ๆ ได้ง่ายขึ้น

นักเตะไทยในเจลีก

‘ชนาธิป’ นักบอลจากประเทศไทยขวัญใจชาวญี่ปุ่น มีความคล่องแคล่วว่องไว ส่งบอลได้ดี มีความเป็นทีมเวิร์กสูง ทำประตูหลายรูปแบบ เรียกได้ว่าเป็นตัวอย่างของความตั้งใจที่จะเป็นนักฟุตบอลมืออาชีพได้เป็นอย่างดี

‘ธีราทร’ เปิดบอลและยิงฟรีคิกด้วยเท้าซ้าย เป็นกองหลังที่เรียกว่าส่งบอลได้อย่างชาญฉลาด ได้ชื่อว่าเป็นแบคซ้ายอันดับต้น ๆ ของเอเชีย และเพิ่งได้แชมป์เจลีกเมื่อ 2 ปีที่แล้ว

‘สิทธิโชค’ ผู้เล่นไทยมากฝีมือที่ได้ไปอยู่ในดิวิชัน 2 และเคยไปเล่นที่ญี่ปุ่นมาแล้วครั้งหนึ่ง ก่อนหน้านั้นเขาอยู่ทีมเล็ก ๆ ที่ชื่อว่าคาโงชิมะ และได้ย้ายกลับมาอยู่ที่เอฟซี ริวกิว ซึ่งมีผู้เล่นชื่อดังอยู่หลายคน

หลังจากที่อาจารย์ทาคาฮาชิได้รับโจทย์จากทางเจลีก เขาก็ออกแบบภาพวาดที่แสดงคาแรกเตอร์ของนักฟุตบอลแต่ละคนออกมาได้อย่างชัดเจน โดยใช้เวลาทั้งหมดราว 1 เดือนในการรังสรรค์ผลงานชิ้นนี้ จากนั้นก็สแกนภาพออกมาด้วยความละเอียดสูง ส่งตรงจากญี่ปุ่นมายังประเทศไทย แล้วใช้ทีมงานเพนต์ 15 คนมาละเลงสี ถ่ายทอดลายเส้นของอาจารย์ทาคาฮาชิลงบนกำแพงทั้งผืนจนเต็ม ใช้เวลาเพียง 2 อาทิตย์ก็เสร็จสมบูรณ์ 

ชนาธิป ธีราทร และสิทธิโชค มาในชุดนักเตะ ทรงผม วิธีเคลื่อนไหวที่มีเอกลักษณ์ของตัวเอง แบบที่แม้เป็นภาพวาดก็เดาได้ทันทีว่าเป็นใคร พวกเขากำลังจะยิงลูกเข้าประตูไปพร้อม ๆ กับกัปตันซึบาสะในชุดนักเตะสีขาวที่คุ้นตา ส่วนเฮียวงะ เพื่อนสนิทของเขาในชุดบอลสีเหลือง รวมถึงวากาบายาชิในชุดผู้รักษาประตูสีเขียว กำลังเพ่งมองไปข้างหน้าด้วยสายตาเด็ดเดี่ยว

บนพื้นสนามสีสดใสที่รายล้อมด้วยต้นไม้ใหญ่ หากมองจากมุมสูง จะเห็นเป็นภาพของชนาธิปและธีราทรกำลังยิงลูกพร้อมกันด้วยท่าเตะ ทวินชู้ต (Twin shoot) ซึ่งเป็นท่ายิงประตูจากเรื่อง กัปตันซึบาสะ ที่นักเตะสองคนเตะบอลคนละครึ่งลูก แล้วช่วยกันส่งแรงเตะยิงเข้าประตูไปพร้อมกัน 

นี่เป็นภาพสำคัญภาพหนึ่งในประวัติศาสตร์ เพราะโดยปกติแล้ว สโมสรในญี่ปุ่นมักจัดให้ตัวแทนจากประเทศไทยมาดวลแข้งกัน ศึกนี้ญี่ปุ่นเรียกว่า ‘เจลีกไทยดาร์บี้’ อาจารย์ทาคาฮาชิจึงหยิบแมตช์เหล่านั้นมาเล่าอีกครั้งบนพื้นสนาม ด้วยภาพวาดการปะทะกันระหว่างพวกเขาทั้งสองคน โดยไม่ลืมใส่รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ลงไปด้วย ถ้าสังเกตชนาธิปเตะด้วยเท้าขวา ส่วนธีราทรใช้เท้าซ้ายอย่างที่พวกเขาถนัด

Safe place to play

นับตั้งแต่ ค.ศ. 1980 หากยังจำได้ ประเทศไทยมีความเป็นเลิศด้านฟุตบอลและแข็งแกร่งกว่าประเทศไหน ๆ ในเอเชีย แต่ในช่วงปีเดียวกันนั้น ญี่ปุ่นก็เริ่มมีแผนการพัฒนาฟุตบอลในประเทศตัวเองที่ยาวนานไปถึง 100 ปี เพื่อจัดการทุกอย่างให้เป็นระบบ ระเบียบ มีวิธีการทำงานของแต่ละฝ่ายร่วมกันอย่างดี เลยทำให้ญี่ปุ่นพัฒนาได้อย่างก้าวกระโดด จนกระทั่งใน ค.ศ. 1993 เจลีกก็ถือกำเนิดขึ้น

พอถึง ค.ศ. 1998 ญี่ปุ่นก็ได้ไปปะทะกับทีมชาติใหญ่ ๆ ระดับโลก ค.ศ. 2002 ญี่ปุ่นและเกาหลีก็ได้เป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลก ซึ่งทั้งสองประเทศทำได้เป็นอย่างดี

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีผู้สูงอายุจำนวนมาก เศรษฐกิจและบริษัทต่าง ๆ จึงมีแนวทางว่าต้องไปเติบโตท่ามกลางตลาดอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ให้ได้ ญี่ปุ่นมองว่าประเทศไทยเป็นอีกหนึ่งตลาดที่สำคัญ เนื่องจากที่นี่มีนักเตะเก่ง ๆ พอจะไปแข่งขันที่ญี่ปุ่นได้ นอกจากนี้ ประชากรชาวมากมายล้วนติดตามฟุตบอลอยู่แล้ว ญี่ปุ่นเลยพยายามเจาะตลาดบอลไทย อินโดนีเซีย และเวียดนามเป็นหลัก

เจลีกเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายมาเป็นลีกอันดับหนึ่งของเอเชีย และเป็นลีกมืออาชีพที่ส่งผู้เล่นไปยังยุโรปเยอะมาก หากนักเตะมองว่านี่เป็นขั้นบันได เจลีกก็ถือเป็นขั้นบันไดที่ดี ซึ่งจะทำให้พวกเขาไต่ไปยังลีกระดับโลก

ผู้เล่นไทยที่ได้ไปแข่งขันในเจลีกจึงมีความหมายกับทั้งไทยและญี่ปุ่น ประการแรกคือ ถือเป็นความภูมิใจให้กับแฟนบอลชาวไทย เป็นแรงกระเพื่อมครั้งแรก ๆ ที่ทำให้ผู้คนเห็นได้ชัดว่า ความฝันที่จะได้ไปเล่นในลีกญี่ปุ่นนั้นไม่ใช่สิ่งที่เกินเอื้อม

นอกจากนี้ นักเตะชาวไทยยังได้สัมผัสกับความเป็นมืออาชีพของญี่ปุ่น นอกจากเรื่องฟุตบอลแล้ว ยังมีความเนี้ยบอื่น ๆ ทั้งตรงต่อเวลา ควบคุมอาหาร กินอย่างถูกสุขลักษณะ สิ่งนี้ถือเป็นวัฒนธรรมญี่ปุ่นที่ผลักดันให้คนรุ่นใหม่ในโลกฟุตบอลไทยได้เห็นตัวอย่างที่ดีของการฝึกซ้อมอย่างเป็นระบบ

ทีมผู้จัดงานเล่าอีกว่า คอนเซ็ปต์ของฟุตบอลในญี่ปุ่น ทั้งของทางสมาคมฟุตบอลญี่ปุ่นและเจลีก รวมถึงในเรื่อง กัปตันซึบาสะ นั้นจะพูดคำว่า ‘ดรีม (Dream)’ เยอะมาก ซึ่งนั่นเป็นความตั้งใจของพวกเขาที่อยากสร้างแรงบันดาลใจให้เด็ก ๆ มีความฝัน แล้วสู้เพื่อฝันของตัวเอง อีกทั้งพวกเขายังอยากให้วงการบอลไทยเติบโต มีผู้เล่นจากประเทศไทยไปเล่นในลีกเยอะ ๆ เพราะส่งผลดีต่อทั้งสองประเทศทั้งในแง่ธุรกิจและความสัมพันธ์

ที่ผ่านมาเจลีกไม่เคยปิดบังสูตรพัฒนาเยาวชนของพวกเขาเลย ยิ่งไปกว่านั้น กลับอยากชวนให้ชาติอื่น ๆ มาเรียนรู้และทำตามแบบพวกเขาเสียด้วยซ้ำ

เจลีกมองว่าเยาวชนไทยเก่งและมีความตั้งใจไม่แพ้ใคร เพียงแต่ยังไม่เคยได้สัมผัสกับการฝึกซ้อมแบบมืออาชีพในระดับโลก ยังไม่เคยเห็นว่าต่างประเทศฝึกกันอย่างไร ต้องตื่นเช้าแค่ไหน ต้องยืดเส้นยืดสาย กินอาหารเว้นระยะห่างหลังซ้อมอย่างไร เรื่องเล็ก ๆ เหล่านี้ก็ถือเป็นสิ่งสำคัญในการฝึก แม้ว่าหลายคนจะเรียนรู้ด้วยตัวเอง แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าการไปสัมผัสสิ่งเหล่านี้ จะช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้กับพวกเขาได้เหมือนกัน

เจลีกเชื่อว่าสนามกัปตันซึบาสะฮีโร่ชาวไทย จะเป็นจุดเล็ก ๆ ที่ทำให้เยาวชนผู้ชื่นชอบฟุตบอล มองเห็นความสำเร็จของรุ่นพี่ และฝันอยากเดินตามรอยพวกเขา แม้ว่าเจลีกไม่ได้พัฒนาฟุตบอลไทยโดยตรง แต่ยังหวังว่างานชิ้นนี้จะเป็นแรงบันดาลใจให้หลาย ๆ ที่ได้ปรับปรุงพื้นที่เล็ก ๆ ให้เป็นประโยชน์กับชุมชน เปิดโอกาสให้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก ๆ ได้มาใช้พื้นที่ทำกิจกรรม

สนามแห่งนี้อาจไม่ได้สร้างผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ แต่ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คนอื่นเห็นว่าพื้นที่เล็ก ๆ แห่งนี้ ช่วยเพิ่มทักษะและความประสบการณ์ให้กับผู้เล่น อีกทั้งยังเป็น Safe place to play ให้เยาวชนผู้รักฟุตบอลได้