ปกติแล้วผมเองเป็นคนเลี้ยงหมา แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าปัจจุบันสัตว์เลี้ยงที่หลายบ้านเลี้ยงเอาไว้ กลับเป็นน้องแมวเหมียวเยอะมากกว่าเสียอีก ส่วนใหญ่แมวในฟาร์มเป็นแมวจรเก็บมาเลี้ยง ตอนแรกที่บ้านก็ไม่ค่อยเห็นด้วย แต่พอเจอลูกอ้อนของเจ้าเหมียวเข้าไปเท่านั้นแหละ เลี้ยงกันยาว ๆ ทุกวันนี้ในฟาร์มมีแมวอ้วนบ้างผอมบ้าง นอนทิ้งตัว วิ่งเล่นอยู่ ที่นับ ๆ ได้น่าจะเกิน 10 กว่าตัว

สำหรับเพื่อนบ้านหรือคนที่ไม่ได้เลี้ยงแมวอย่างเรา ปัญหาขี้แมวก็เป็นเรื่องหนึ่งที่ทำให้คนไม่ได้เลี้ยงคิ้วขมวดเสมอ ถ้าเลี้ยงในบ้าน ก็คงจะใช้ผลิตภัณฑ์เป็นทรายแมวสร้างสุขอนามัยให้เจ้าเหมียว มีทั้งถาดรองธรรมดา ๆ บานปลายไปจนถึงระดับห้องน้ำส่วนตัวเลยเป็นได้ แล้วแต่ความคลั่งรักของทาสแต่ละบ้าน

แต่ถ้าบ้านไหนเลี้ยงแมวแบบปล่อยอิสระ ปัญหากลิ่นขี้แมวอาจทำให้การลงทำแปลงผักสวนครัว กระถางต้นไม้ของเพื่อนบ้านไม่สนุกอีกต่อไป เพราะแมวมักชอบมาอึในแปลงผัก สังเกตได้ว่าเจ้าแมวเหมียวจะเข้ามาทักทายกองดินเสมอ ประหนึ่งนัดกันไว้ เหมือนอดใจไม่ได้ คล้ายไปชนตอม่อท้าทายเจ้าเหมียวเข้าจัง ๆ สุดท้ายก็จะฝากขี้แมวไว้ ซึ่งถ้ามองในแง่ดี ก็เหมือนเพิ่มสารอาหารในดินให้เราเสร็จสรรพ โดยไม่ต้องร้องขอเลย

ทรายแมวโฮมเมดจากแกลบ

วิเคราะห์ไปมา พบว่าดินปลูกพืชปลูกผักมักมีส่วนผสมของวัตถุดิบอยู่ 3 ชนิด ได้แก่ แกลบดิบ แกลบดำ และขุยมะพร้าวร่อน เป็นสูตรพื้นฐานของแปลงดิน จากประสบการณ์ผมเลยสันนิษฐานได้ว่า ส่วนผสมเหล่านี้เจ้าเหมียวคงมีใจให้ไม่น้อย ถึงได้ดึงดูดใจได้พอสมควร ก็เลยอยากทดลองทำที่ให้แมวอึแบบเป็นที่เป็นทางจากวัสดุธรรมชาติเหลือใช้เหล่านี้มันเสียเลย อันนี้คือการแก้ปัญหาอย่างง่ายก่อน คือรู้แล้วว่าชอบอะไร ก็จัดทำให้เลยเป็นที่เป็นทาง เริ่มทำวัสดุรองพื้นห้องน้ำแมวขึ้นเองแบบง่าย ๆ สไตล์ชาวเกษตร

ก่อนนำวัสดุทั้ง 3 มาทำ แกลบดิบ แกลบดำ และขุยมะพร้าวร่อน ให้ตรวจสอบวัสดุก่อนว่าเปียกชื้นหรือไม่ ถ้ายังเปียกชื้นอยู่ ควรนำไปตากแดดสัก 1 แดดก่อน

หลังจากนั้นค่อยนำมาวางเรียงกันเป็นชั้น ในอัตราส่วนเท่า ๆ กัน หากเรามีขุยมะพร้าว 1 กิโลกรัม ก็ต้องใช้แกลบดำและแกลบดิบอย่างละ 1 กิโลกรัมเช่นเดียวกัน การวางขุยมะพร้าวชั้นใต้สุดช่วยเก็บกลิ่นได้ดี แกลบดำชั้นกลางช่วยอุ้มน้ำ และแกลบดิบไว้บนสุดช่วยให้ของเสียจับตัวเป็นก้อน ซึ่งการจำลองทรายแมวรูปแบบนี้ทำให้เกิดฝุ่นน้อยมาก

วัตถุดิบเหล่านี้หาซื้อง่ายตามร้านขายต้นไม้ทั่วไป ราคาหลักสิบ ข้อดีของการจำลองห้องน้ำแมวโดยใช้วัสดุภาคเกษตร คือเมื่อผ่านการหมัก ย่อยสลายแล้วนำไปหมุนเวียนเป็นปุ๋ย เป็นอินทรีย์วัตถุปลูกต้นไม้ต่อได้ด้วย ปราศจากสารเคมีทุกชนิด ไม่ต้องหิ้วถุงทิ้งรวมไปกับขยะตามบ้าน เป็นภาระให้คนที่ต้องไปแยกขยะจัดการต่อ แต่ข้อเสียก็คือฉี่แมวจะไม่จับตัวเป็นก้อน และจะซึมลงกระบะด้านล่าง อึแมวจะตักยากกว่าการใช้ทรายแมวแบบปกติ 

ทรายแมวโฮมเมดจากกากกาแฟ  

โดยปกติไม่ว่าพื้นที่บ้านจะเป็นอย่างไร เป็นคอนโด ห้องเช่า หรือบ้านเดี่ยว ต่างก็ต้องมีพื้นที่ให้น้องแมวได้ขับถ่าย เราเพียงแค่นำทรายแมวที่จัดซื้อจัดหากันเป็นประจำ ส่วนจะใช้เกรดไหน แบบไหน ย่อยได้หรือไม่ได้ ก็อยู่ที่รายได้ในแต่ละเดือนของเรา ทาสจงจัดหามาเทรอไว้ ถึงเวลานายเสร็จกิจก็ลาสุขา ทาสจงโกยร่อนนำไปทิ้งเป็นสิ่งปฏิกูลให้เป็นกิจวัตร

เรื่องคือผมชักจะเริ่มหาทรายแมวให้ไม่ทัน เพราะบางวันไม่ว่างไปจัดหาให้ เลยประท้วงมาอึกันในสวน เพราะเป็นคนรักสิ่งแวดล้อมด้วย เลยอยากลองทำทรายแมวแบบโฮมเมดง่าย ๆ อีกแบบที่ทุกคนทำตามได้ แล้วเจ้าเหมียวไม่เมินใส่ด้วย 

หันซ้ายหันขวา ก็อดไม่ได้ที่จะเลือกใช้เป็นกากกาแฟที่มีเหลือเฟือทุกวัน แถมตามร้านกาแฟบางร้านเดี๋ยวนี้ก็มีแบ่งไว้ให้ฟรี ๆ เลยเลือกกากกาแฟมาเป็นส่วนผสมหลัก เพราะกากกาแฟมีโครงสร้างนุ่ม แถมมีกลิ่นหอมสยบกลิ่นอึแมว ว่าแล้วก็ไปดูวิธีการทำกันเลย

วัตถุดิบและอุปกรณ์ 

1. กากกาแฟ 600 กรัม หรือ 60 เปอร์เซ็นต์ของวัตถุดิบทั้งหมด

2. เบนโทไนท์ 400 กรัม หรือ 40 เปอร์เซ็นต์ของวัตถุดิบทั้งหมด (เบนโทไนท์ คือส่วนผสมหลักของทรายแมวบางประเภท ทำหน้าที่อุ้มน้ำ ทำให้วัสดุอนุภาคเล็ก ๆ ยึดเกาะกันได้ดีเมื่อโดนน้ำ ในภาคการเกษตร นิยมใช้ในการปรับปรุงคุณภาพดิน ให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ อุ้มน้ำได้มากและนานขึ้น)

3. ภาชนะผสม

ขั้นตอนการทำ

1. นำกากกาแฟที่ได้ไปตากแดดให้แห้ง

2. พอกากกาแฟแห้งสบายมือแล้ว นำมาเทรวมกับเบนโทไนท์ในภาชนะที่เตรียมไว้ จากนั้นก็คลุกเคล้าให้เข้ากัน

ข้อควรระวัง : ระวังอย่าให้มือเปียกขณะคลุกเคล้า เพราะเบนโทไนท์จะจับตัวเป็นก้อนทันที

3. เราตรวจเช็กการจับตัวของฉี่น้องแมวเหมียวได้ จากการหยดน้ำลงไปบนทรายแมวที่ทำเตรียมไว้ ลองตักออกมาดู จะเห็นว่าน้ำที่หยดลงไปจะจับตัวกับทรายจนเป็นก้อน

ข้อดีของการทำทรายแมวด้วยเบนโทไนท์และกากกาแฟ คือของเสียของน้องแมวจับตัวง่าย ตักและทำความสะอาดง่าย นำไปเป็นปุ๋ยต่อได้ เก็บกลิ่นได้ดี แต่ข้อเสียของทรายแมวแบบนี้ก็อยู่ตรงที่เบนโทไนท์หาซื้อยาก ไม่ได้มีขายทั่วไป และฝุ่นผงกาแฟเป็นสีเข้ม อาจเลอะเท้าน้องแมวได้ง่าย ต้องทำความสะอาดบ่อย เหมาะกับการเลี้ยงแมวแบบปล่อยมากกว่า

การเลี้ยงน้องแมวเหมียวนั้น ช่วยเติมเต็มความสุขเล็ก ๆ น้อย ๆ ในชีวิตของเรา การที่เราเข้าใจพฤติกรรมต่าง ๆ ของแมว ทำให้เราปรับมุมมองจากปัญหาการขับถ่ายของแมวให้เป็นเรื่องง่ายตามธรรมชาติ การทำทรายให้น้องแมวก็อาจเป็นอีกหนึ่งทักษะยามเราอยู่ติดบ้าน ที่ช่วยให้ทุกคนได้ลองลงมือทำ 

นอกจากช่วยประหยัดเงินกระเป๋า ยังมีส่วนช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมไปด้วยกัน แถมยังใช้เป็นวัสดุหมุนเวียนเป็นปุ๋ยสำหรับใส่ต้นไม้ แปลงผักหลังบ้าน บ้าน ริมระเบียงได้อีกต่อ นึกแล้วการเลี้ยงเจ้าแมวเหมียวก็มีเรื่องสนุกให้ทำเยอะเหมือนกัน