หลายคนชอบสนามหญ้าเรียบๆ เพราะดูแล้วสะอาดตาสบายใจ บางคนก็ไม่ได้ชอบ แต่ไม่มีทางเลือก เพราะจะให้ปล่อยเปลือยเป็นพื้นดินน้ำตาลแห้งๆ ก็ดูจะดิบเกินไป
ที่ว่าไม่ชอบก็มีหลายเหตุผล ตั้งแต่เหตุผลง่ายๆ อย่างขี้เกียจดููแล ทั้งการตัดและบำรุงให้เขียวสดอยู่เสมอทุกฤดูกาล ไปจนถึงเหตุผลเชิงนิเวศ อย่างสนามหญ้าในทรัพยากรดูแลค่อนข้างมาก แต่แทบไม่ได้ช่วยส่งเสริมระบบนิเวศให้กับพื้นที่ตรงนั้นเลย (อุ้ม สิริยากร เคยเขียนเรื่องกระแสการเปลี่ยนสนามหญ้าให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมไว้ในคอลัมน์ของเธอ)
คอลัมน์ตอนนี้ก็เลยขอเสนอทางเลือกในการปลูกพืชคลุมดินชนิดอื่นๆ แทนหญ้า ซึ่งก็มีตั้งแต่พืชคลุุมดินที่เดินเหยียบได้สบาย ไปจนถึงพืชที่ไม่เหมาะกับการเหยียบ แต่เหมาะจะปลูกไว้สร้างสีสันให้สนามในบริเวณที่ไม่ต้องเดินผ่าน
พืชเหล่านี้แทบไม่ต้องการการดูแลรักษาใดๆ แค่รดน้ำอย่างสม่ำเสมอก็พอ เลี้ยงง่ายขนาดนี้ก็น่าลองปลูกแทนหญ้าเหมือนกันนะ
01
โพวตี้กิ้ม
Desmodium triflorum (L.) DC.
ต้นโพวตี้กิ้ม หรือ หญ้าเกล็ดหอย เป็นไม้โบราณที่อยู่ในเมืองไทยมาเนิ่นนาน คนโบราณใช้เป็นสมุนไพรตำแล้วโปะแก้ปวดฟัน ด้วยขนาดใบที่เล็ก แผ่ไปตามพื้น และฟอร์มของใบที่มีแฉกสวยงาม รวมถึงมีดอกเล็กๆ สีม่วง จึงเหมาะกับการปลูกคลุมดิน ต้นนี้ชอบดินที่มีความชื้นเล็กน้อย ปลูกแล้วก็รอให้ทอดยอดไปตามพื้นเองได้เลย
02
ใบต่างเหรียญ
Evolvulus nummularius (L.) L.
ก่อนหน้านี้ใบต่างเหรียญมีสถานะเป็นวัชพืช เวลาจะเอาไปใช้จัดสวนก็ต้องจอดรถเก็บจากข้างทาง แต่ตอนนี้พอมีสถานะกลายเป็นไม้จัดสวน ก็มีคนเพาะพันธุ์ขายจริงจัง หาซื้อได้ง่ายมาก ใบต่างเหรียญถือเป็นไม้อันดับต้นๆ ที่คนนิยมใช้คลุมดินแทนหญ้า ใบมีลักษณะกลมเล็ก มีดอกสีขาว ทนแล้งได้ดี และโตเร็ว
03
ถั่วบราซิล
Arachis pintoi Krapov. & W.C.Gregory
ถั่วบราซิลกำลังเป็นพืชคลุมดินแทนหญ้าที่ฮิตมาก เพราะเลี้ยงง่ายและมีดอกสีเหลืองสวย ทำให้สนามของเรากลายเป็นทุ่งดอกไม้ได้เลย ถั่วบราซิลเป็นไม้ล้มลุกมีอายุหลายปี ลำต้นทอดเลื้อยคลุมดิน โตเร็ว ดอกสีเหลืองสด ออกดอกตลอดทั้งปี ทนแล้งได้ เดินเหยียบได้บ้าง ชอบแดดจัด ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและปักชำ ข้อควรระวังอย่างเดียวคือ อย่าปลูกในที่ชื้นแฉะเพราะอาจจะเน่าได้
04
กระดุมทอง
Wedelia trilobata (L.) A.S. Hitchcock
กระดุมทองเป็นไม้ประดับยอดฮิตที่คุ้นเคยกันดี ใช้เป็นไม้กระถางได้ แล้วก็เอามาเป็นไม้คลุมดินได้ ข้อดีคือมีดอกสีเหลือง ออกดอกทั้งปี แต่สิ่งที่ต้องระวังคือ กระดุุมทองเป็นไม้เลื้อยที่เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กที่ค่อนข้างหนา ไม่เหมาะกับการเดินเหยียบ ควรปลูกเป็นไม้ข้างทางเดินมากกว่า
05
เกล็ดปลาสร้อย
Solidago canadensis L.
ต้นเกล็ดปลาสร้อย หรือ สร้อยเงินสร้อยทอง เป็นไม้เลื้อยที่คนนิยมเลี้ยงในกระถางแขวน แต่เรานำมันมาปลูกคลุมดินให้ยอดแผ่ไปตามพื้นดินได้ ก็จะได้พื้นสนามที่สวยแปลกตาไปอีกแบบ สิ่งที่ควรระวังคือ มันไม่เหมาะกับการถูกเหยียบ ดังนั้นต้องปลูกไว้ตามข้างทางเดินหรือจุดที่เราจะไม่เดินผ่าน
06
หนวดปลาดุก
Ophiopogon japonicas (L.f.) Ker Gawl.
หนวดปลาดุกเป็นไม้อเนกประสงค์ที่ปลูกประดับในกระถางก็ได้ ปลูกเป็นกอให้คลุมดินก็ได้ เป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี คล้ายหญ้า แต่ใบหนาและสั้นกว่า มีดอกสีขาว ปลูกกลางแจ้งได้ รำไรได้ ทนร่มได้พอสมควร ถือเป็นไม้อีกชนิดที่คนนิยมใช้จัดสวนแทนหญ้า ข้อควรระวังคือ พอโตแล้วจะมีกอที่หนา จึงเหมาะจะปลูกคลุมดินในจุดที่จะไม่โดนเหยียบ
07
ฟ้าประดิษฐ์
Convolvulus sabatius Viv.
ฟ้าประดิษฐ์ หรือ Ground Morning Glory เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก มีดอกสีม่วง นิยมใช้ปลูกประดับ หลายคนนิยมใส่กระถางแขวนให้ลำต้นทอดเลื้อย บางคนก็ปลูกลงดินให้เป็นกอ เรานำมาใช้คลุมดินได้เช่นกัน แต่ต้นมีขนาดค่อนข้างสูง จึงเป็นไม้คลุมดินในลักษณะไม้พุ่ม ไม่ชอบแฉะ ถ้าอยู่ในที่แฉะจะเน่า
08
บัวดิน
Zephyranthes minuta
บัวดิน หรือ ว่านขุนแผนสะกดทัพ เป็นไม้หัวอายุหลายปี ดอกมีหลายสี ขาว ชมพูู เหลือง ออกดอกดกช่วงฤดูฝน ถ้าปลูกเป็นทุ่งจะสวยมาก ขยายพันธุ์ได้ด้วยการใช้เมล็ดหรือแยกหัว ชอบแดดจัด ชอบน้ำ ทนแล้งและทนน้ำท่วมขังได้ดี เมื่อปลูกไปแล้วดอกโรย ต้นจะโทรมจนตาย พอตายแล้วเราก็รดน้ำ หัวจะแตกยอดขึ้นมาใหม่และออกดอกอีกครั้ง ถือเป็นไม้คลุมดินที่ให้ความรู้สึกเป็นทุ่งดอกไม้ที่สวยสบายตามาก
