The Cloud x การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

นักท่องเที่ยวทั้งหลาย ลิสต์สถานที่ท่องเที่ยวทั่วไทยที่เรียงรายอยู่ด้านล่างนี้ ไม่เพียงสร้างรอยยิ้มและความเอี่ยมสุขให้กับเจ้าของทริปเท่านั้น แต่ยังช่วยเสกสรรให้ทั้งชุมชน สังคม ตลอดจนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ ได้พลิกฟื้นคืนชีวิตอย่างมีชีวา

การท่องเที่ยวหนึ่งครั้ง อาจเปลี่ยนเป็นการแบ่งปันทั้งรายได้ ความรู้ และความสุขให้ทั้งเจ้าบ้านและคนเที่ยวได้แบบครบครัน จนเมื่อได้พบกับ 12 สถานที่ท่องเที่ยวทั่วไทยดังรายนามต่อไปนี้ ที่ยินดีเปิดประตูบ้านต้อนรับแขกผู้มาเยือน ให้ได้เข้ามาแลกเปลี่ยน เรียนรู้ และสัมผัสกับวิถีชุมชน ตลอดจนสิ่งแวดล้อมในพื้นที่อย่างใกล้ชิด พร้อมติดประกายไฟให้ชีวิตและเศรษฐกิจในท้องถิ่นคึกคักขึ้นอีกครั้ง งานนี้นอกจากจะได้ออกเดินทางไปเปิดประสบการณ์ในสถานที่ใหม่ๆ ที่ช่วยเติมพลังให้กลับมากระปรี้กระเปร่าแล้ว ยังเป็นการช่วยกระจายรายได้และต่อแรงใจให้ทุกชีวิตในชุมชนเข้มแข็งอีกด้วย

ใครชอบเที่ยวแบบไหน จิ้มเลือกตามสบายกันได้เลย เพราะเราคัดเฟ้นมาให้หลากหลาย ถูกใจสายออกทริปแบบครบหมวดหมู่ ไม่ว่าจะเป็น Public Space จากบ้านโบราณที่ชุบชีวิตให้ย่านเก่าและชุมชน โรงละครหุ่นหมอลำฉบับแฮนด์เมด ปางชางกลางน้ำตกสุดชิลล์ ฟาร์มเกษตรอินทรีย์ หมู่บ้านทอไหม ไปจนถึงร้านหนังสืออิสระ เส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติ กาดพื้นบ้าน และตลาดงานคราฟต์สุดป๊อป

01
บ้านหลุยส์ ที. เลียวโนเวนส์

คฤหาสน์หลุยส์ยุคลำปางรุ่งเรือง สู่พื้นที่สาธารณะที่เล่าเรื่องและเชื่อมโยงวิถีชีวิตชุมชนท่ามะโอ

พาขึ้นเหนือไปแอ่วเรือนไม้หลังใหญ่สไตล์โคโลเนียล ที่อยู่คู่ชู้ชื่นกับชาวลำปางและชุมชนท่ามะโอมายาวนานกว่า 115 ปี จากอดีตที่พำนักของนายห้างค้าไม้ หลุยส์ ที. เลียวโนเวนส์ ลูกชาย แหม่มแอนนา เลียวโรเวนส์ ครูสอนภาษาอังกฤษในราชสำนักสมัยรัชกาลที่ 5 สู่ Public Space แห่งใหม่ที่คืนชีวิตและแต้มรอยยิ้มให้ชุมชนอีกครั้ง 

การหยิบยืมมือจากเครือข่ายลำปางรักษ์เมือง และองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้เมื่อราว 4 ปีก่อน สัมฤทธิ์ผลเป็นการบูรณะซ่อมแซมพื้นที่บ้านเก่าให้ฉายภาพความรุ่งเรือง เมื่อครั้งสัมปธานป่าไม้เฟื่องฟูอีกครั้ง โถงชั้นล่างใช้เป็นลานจัดนิทรรศการเล่าเรื่องวันวานของบ้านหลังโต พ่วงด้วยรถยนต์โบราณและท่อนซุงน้อยใหญ่ แต่งแต้มบรรยากาศรอบนอกให้ได้กลิ่นอายห้างค้าไม้เมื่อร้อยปีก่อน

ส่วนทุกวันเสาร์ที่ 3 ของทุกเดือน บ้านหลุยส์จะคึกคักมากเป็นพิเศษ เพราะชาวบ้านเขารวมตัวกันจัดงาน ‘ท่ามะโอ เรโทร แฟร์’ ไว้คอยต้อนรับแขกผู้มาเยือนทั้งไทยและเทศ จะช้อปปิ้งสินค้าชุมชนจากกาดมะโอมาร์ พาเด็กๆ มาเรียน เขียน เล่น กันกล้างแจ้งที่ลานเด็กยิ้มไก่เขี่ย แวะชมสตรีทอาร์ตสุดเก๋ หรือม่วนอกม่วนใจ๋ไปกับการแสดงละลานตาก็ตามอัธยาศัย 

เกริ่นมาคร่าวๆ ก็รู้ได้ถึงร่องรอยเมื่อครั้งวันวานที่ยังไม่จืด บ้านเก่าที่เคยทิ้งเปล่ารกร้าง วันนี้ถูกปัดฝุ่น เปิดม่าน ทำหน้าที่เล่าเรื่องเมืองเก่าเคล้าไปกับการสร้างความคึกคักหรรษาให้ชุมชน นักท่องเที่ยว และแขกบ้านแขกเมืองอีกมากหน้าหลายตา ขึ้นเหนือมาเมื่อไหร่ ก็อย่าลืมมาป๊ะกั่นเน้อ 

ที่ตั้ง : ตำบลสบตุ๋ย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52000 (แผนที่)

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม : องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือบน

โทรศัพท์ : 0 5422 7544

02
โรงละครหุ่นหมอลำ

โรงละครหุ่นหมอลำประจำชุมชนนาดูน ที่ชวนเด็กๆ และคนชรามาสร้างคณะละครสุดชิค

ศูนย์ศิลปะสำหรับชุมชนแห่งนี้ไม่ธรรมดา เพราะสร้างมาด้วยน้ำพักน้ำแรงของครูและเด็กๆ ที่ช่วยกันเกี่ยวหญ้าคา ฉาบขี้ควายกับดินเหนียวแทนปูนซีเมนต์ กับเงินทุนขวัญถุงอีกแค่ 7,000 บาท

ครูเซียง-ปรีชา การุณ นักการละครหุ่นที่ตัดสินใจย้ายสำมะโนครัวมาอยู่ที่มหาสารคาม เพื่อปะติดปะต่อเรื่องราวของศิลปะ ศาสนา และการแสดงพื้นบ้านกลิ่นอายที่ราบสูงแท้ๆ อย่างหมอลำ ให้เด็กๆ ได้ใช้เวลาว่างมาฝึกร้องรำทำเพลง จนทุกวันนี้พากันกระเตงๆ รับงานแสดงหมอลำนอกพื้นที่ได้แบบมือโปรในนาม ‘เด็กเทวดา’ 

โรงละครเล็กๆ แห่งนี้ใช้ทฤษฎีน้อย แต่แฝงไปด้วยความรู้สึกล้วนๆ พื้นที่ถูกจัดไว้เป็นเวทีด้านหน้า ขยับมาคือห้องเก็บหุ่นและห้องจัดแสดงหุ่นชิ้นมาสเตอร์พีซให้คนทั่วไปเข้าชม ส่วนเจ้าหุ่นที่ใช้เชิด มองแวบแรกก็รู้ว่าเป็นลูกอีสานเต็มขั้น เพราะเขาใช้กระติ๊บข้าวเหนียวและไม้ไผ่ มาขึ้นรูปปูร่างโดยผู้เฒ่าผู้แก่ ช่างสานชำนาญการแห่งชุมชนนาดูน ออกแบบไอเดียโดยครูเซียงและเด็กๆ หยิบยกความเชื่อทางศาสนาของชาวอีสานบ้าง ฮูปแต้มบนผนังสิมบ้าง ไปจนถึงแรงบันดาลใจจากศิลปินพื้นบ้านที่เด็กๆ ชื่นชอบ 

เมื่อชุมชนดูแลหุ่น หุ่นจึงดูแลชุมชนด้วยอีกแรง มหาสารคามและชาวบ้านนาดูนทุกวันนี้ไม่เงียบเหงาอีกต่อไปแล้ว เพราะม่วนซื่นโฮแซวด้วยเสียงเจื้อยแจ้วของเด็กๆ ที่พากันร้องหมอลำ และเชิดละครหุ่นทุกวันหลังเลิกเรียน อีกฟากคือผู้เฒ่าผู้แก่ช่างสานกระติ๊บ ที่มารวมตัวกันสร้างงานจักสานพื้นบ้านให้เยาวชนรุ่นหลานได้หยิบจับอีกครั้ง เบิ่งแล้วก็ออนซอนคักแท้ 

ที่ตั้ง : บ้านดงน้อย ตำบลนาดูน อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม 44180 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ติดต่อล่วงหน้า

โทรศัพท์ : 09 3083 5298

Facebook : หมอลำหุ่น คณะเด็กเทวดา

Instagram : mor.lam.hun53

03
ทอแสง คอตตอน วิเลเลจ

หมู่บ้านแห่งฝ้ายในอุบลราชธานี สืบสานภูมิปัญญาการทอผ้าจากวิถีธรรมชาติ

อุบลราชธานีไม่ได้มีแค่สามพันโบกฉันใด อำเภอโขงเจียม ก็ไม่ได้มีแค่ผาแต้มฉันนั้น เมืองรองแห่งอีสานใต้ ขอประเดิมด้วยชุมชนแหล่งเรียนรู้ผ้าฝ้ายทอมือในอำเภอโขงเจียม อย่างทอแสง คอตตอน วิลเลจ ที่พาเหล่าแม่บ้านนักถักนักทอมือฉมัง มารวมตัวกันเพื่อสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างการทอฝ้ายให้เข้มแข็ง

ความเงียบเหงาของผ้าทอมือ ถือกำเนิดขึ้นพร้อมๆ กับการเติบโตของสิ่งทออุตสาหกรรม ทอแสง คอตตอน วิลเลจ คือหมู่บ้านแห่งฝ้ายเล็กๆ ที่ชักชวนชาวบ้านในหมู่บ้านโขงเจียม มาส่งต่อภูมิปัญญาไทยด้วยการสร้างสรรค์ผืนผ้าฝ้ายสุดประณีต แค่เห็นก็รู้ว่าใส่สบายคลายร้อนได้ชนัก ที่นี่เขาถักเอง ทอเอง ปลูกฝ้ายเอง และเก็บเกี่ยวเองด้วยกรรมวิธีธรรมชาติ อาจลำบากกว่ากระบวนการผลิตในโรงงานทั่วไป และต้องอาศัยความใจเย็นเอามากๆ แต่ผลลัพธ์ที่ได้คือผ้าทอจากภูมิปัญญาไทยที่เป็นมิตรทั้งต่อผู้ทำ ผู้ใส่ และสิ่งแวดล้อม 

ใครสนใจทดลองเป็นช่างทอผ้าแห่งหมู่บ้านโขงเจียมดูสักวัน สาวเล็กสาวใหญ่จากทองแสง คอตตอน วิลเลจ ยินดีอาสาพาทัวร์ไร่ฝ้ายริมโขง จัดกิจกรรมวอล์กแรลลี่พาไปเรียนรู้ทุกกระบวนการและทำภารกิจทอผ้ากับผู้เชี่ยวชาญในท้องถิ่น หากเริ่มเหงื่อไหลไคลย้อยและท้องร้องโครกคราก ก็แวะพักดื่มน้ำทานขนมในคาเฟ่ประจำหมู่บ้านแห่งฝ้ายนี้กันก่อนได้

ช้อปขายของที่ระลึกของที่นี่ มีสินค้าจากฝ้ายทอมือที่พร้อมถลุงเงินในกระเป๋าของผู้มาเยือนหลากหลายชนิด ทั้งเสื้อดีไซน์เท่ กางเกงเลใส่สบาย ผ้าถุง ผ้าคลุมไหล่ ซองใส่ช้อนซ้อม ไปจนถึงสร้อยคอ ผ้าปิดจมูก และสายคล้องแมส บางชิ้นก็เก๋มากจนเกือบลืมไปเลยว่าเคยเป็นฝ้าย หรือใครอยากจะซื้อใยฝ้ายไปฝึกปรือฝีมือกันต่อที่บ้าน เขาก็มีบริการจำหน่ายให้ด้วยนะ

ที่ตั้ง : เลขที่ 68/1 หมู่ 7 ตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี 34220 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน 08.00 – 18.00 น. (ติดต่อล่วงหน้า)

Facebook : Tohsang Cotton Village

โทรศัพท์ : 09 5825 8696, 045 210324 (กิจกรรม Walk Rally) 

04
กาดนัดจีนยูนนาน

ตลาดเช้าวันศุกร์ของชาวมุสลิมจีนยูนนาน จังหวัดเชียงใหม่ ที่ชุบชีวิตให้บ้านเก่าและชาวบ้านฮ่อ

สิ่งที่ทำให้ประหลาดใจจนต้องร้องว่า ‘แต๊ก๊ะ’ เมื่อมาเยือนตลาดเช้าแห่งนี้มีอยู่ 2 ข้อด้วยกัน ข้อแรกคือเราเพิ่งรู้ว่าข้าวซอยเป็นอาหารของชาวมุสลิมจีนยูนนาน และข้อสอง คือการปรากฏของบ้านไม้โบราณหลังใหญ่กลางตลาดที่มองดูแล้วแปลกตา ทว่ากลืนไปกับความจอแจของเหล่าพ่อค้าแม่ขายได้อย่างพิกล

วันวานของบ้านเก่าอายุกว่าร้อยปีแห่งนี้ คือบ้านพักของคหบดีเมืองเชียงใหม่ ท่านขุนชวงเลียง วงศ์ลือเกียรติ พ่อค้าชาวอิสลามเชื้อสายจีนยูนนานที่เดินทางเข้ามาตั้งรกรากในเชียงใหม่ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ปัจจุบันลูกหลานจึงเปิดพื้นที่รอบบ้านเป็นกาดพื้นเมืองให้ชาวบ้านได้เข้ามาตั้งร้านรวงตามใจชอบ มองเผินๆ ดูเหมือนตลาดนัดทั่วไป แต่ภายในอัดแน่นไปด้วยมวลความอบอุ่น กันเอง และเสียงครื้นเครงของชาวบ้านที่ผูกพันกับตลาดและชุมชนบ้านฮ่อมาอย่างยาวนาน

สารพันสินค้าที่วางขายในตลาด ล้วนมาจากเกษตรกรในพื้นที่แบบไม่มีพ่อค้าคนกลาง จึงมั่นใจได้ว่าเป็นของดี สะอาด ปลอดภัย คุณภาพเทียบเท่าสินค้าในซูเปอร์มาร์เก็ต (แต่ราคาย่อมเยากว่าเยอะ) ทั้งลูกพลับ เชอรี่ อะโวคาโด ที่มีให้ซื้อตลอดปี หรือจะเป็นไก่ดำ เต้าหู้ยี้ ผักดอง เนื้อน้ำค้าง (เนื้อเป็ดพอกเกลือตากแห้ง) วัตถุดิบทำอาหารสไตล์จีนยูนนานก็มีให้เลือกหลายร้านหลายสูตร ก่อนปิ๊กมาอย่าลืมแวะชิมบรรพบุรุษสูตรต้นตำรับข้าวซอย หรือหากขยันเดินอีกหน่อย ถัดมาจากตลาดเล็กน้อย จะมีร้านข้าวซอยอิสลามชื่อดังคู่ย่านบ้านฮ่อ ที่ยังใช้เส้นจากข้าวให้คุณได้ลองชิม

แม้บ้านเก่าหลังโตจะผุพังและสึกกร่อนตามกาลเวลา แต่สิ่งที่สวนทางคือการงอกงามและเติบโตของชุมชนบ้านฮ่อ พวกเขายังคงรักษาวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ของชาวมุสลิมยูนนานไว้ได้อย่างเหนียวแน่น มากกว่าการตั้งกาดในทุกเช้าวันศุกร์ คือความสุขที่ได้พบปะ ผูกพัน และแลกเปลี่ยนสินค้ากันภายในครอบครัวใหญ่แห่งนี้ต่างหาก

ที่ตั้ง : ซอยเจริญประเทศ 1 ตำบลช้างม่อย อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50100 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : เฉพาะวันศุกร์ 05.00 – 12.00 น. 

โทรศัพท์ : 06 2592 3447

Facebook : กาดนัดจีนยูนาน

05
Elephant Haven Thailand ปางช้างไทรโยค

ปางช้างไทรโยคในกาญจนบุรี ที่ให้เราผูกมิตรกับเพื่อนตัวโตใจดีแบบไม่ต้องขึ้นขี่

เห็นทีจะต้องเปลี่ยนจาก ‘น้องเคยเห็นช้างหรือเปล่า’ เป็น ‘น้องเคยเดินเล่นกับช้างหรือเปล่า’ เพราะปางช้างไทรโยคที่โอบล้อมด้วยแม่น้ำแควน้อยใสแจ๋วแห่งนี้ จะพาคุณไปป้อนอาหาร เล่นน้ำ และเดินเล่นออกกำลังกายไปกับเจ้าช้างแบบไม่ต้องฝืนใจพี่ใหญ่ตัวโต

ช้างทุกเชือกที่นี่ล้วนมีดีกรีเป็นดาราหนังและช้างนำเที่ยวให้คนขี่หลังมาก่อน เมื่อถูกปลดประจำการและมีการสนับสนุนกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ภายในแคมป์ จึงลบภาพทริปขี่หลังและชมกายกรรมช้างไปปลิดทิ้ง แทนที่ด้วยการทำและป้อนอาหารให้เหล่าช้างหนุ่มสาว (ที่ไม่สาวแล้วก็มี) 

อย่างข้าวปั้นก้อนยักษ์ และเสริมทัพวิตามินด้วยแตงโมหวานฉ่ำ ต่อด้วยการเดินออกกำลังกายไปกับขบวนช้าง ควาญช้าง และพี่มัคคุเทศก์ เหล่าช้างรุ่นเล็กรุ่นใหญ่ พากันเดินไปอย่างเงียบเชียบเรียบร้อย ใช้งวงคว้าใบไม้มาเคี้ยวแหย็บๆ คลายเหนื่อยบ้าง คว้าดินมาโรยหลังกันร้อนกันแมลงบ้าง บ่งบอกว่าครอบครัวช้างที่นี่ใจดีและเป็นมิตรกันทั้งนั้น 

จุดแวะพักเป็นลานวางแหย่งช้าง ที่ปลดจากหลังช้างมาวางไว้บนดิน ให้คนได้พักเหนื่อยพร้อมอ่านประวัติเหล่าช้างไปพลางๆ ตบท้ายด้วยการพาช้างไปทำสปาบ่อโคลนและลงเล่นน้ำอย่างเย็นใจ เหล่าช้าง (รวมถึงควาญช้าง) ดูจะชอบกิจกรรมนี้มากเป็นพิเศษ เพราะต่างโยกย้ายส่ายสะโพกในน้ำกันอยู่นานสองนาน 

คนไทยชอบดูโชว์ช้างและขี่หลังช้างมากกว่า นักท่องเที่ยวส่วนมากจึงเป็นชาวตะวันตก บางคนชอบที่นี่มากจนถึงขั้นกลับมาทุกปี เพื่อล้อมวงร้องเพลงสวดมนต์และเล่นดนตรีให้ช้างฟัง แม้จะเป็นทริปเล็กๆ ไม่มีโชว์อะไรหวือหวา แต่เราคิดว่าการได้ทำความรู้จักกับเจ้าช้างอย่างเงียบๆ แต่ลึกซึ้งมาก เป็นภาพที่หาดูได้ยากและน่าประทับใจสุดๆ เลยว่าไหม

ที่ตั้ง : ตำบลลุ่มสุ่ม อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี 71150 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน 08.00 – 16.00 น. 

โทรศัพท์ : 06 1287 7205, 09 0935 9178, 09 2107 9768

Facebook : ปางช้างไทรโยค-ThaiElephantHaven

06
ฟาร์มจ่าทูน

วิสาหกิจชุมชนเล็กๆ แห่งบ้านคลองสิบสาม ที่กลายเป็นผู้ส่งมอบสมุนไพรรายใหญ่จากเกษตรกร

ใครว่าไปสระแก้วจะต้องมีชมพู่หวานและข้าวหลามบ้านพร้าวเป็นของฝากเท่านั้น เราแนะให้แวะไปเยี่ยมกลุ่มเกษตรกรที่วิสาหกิจชุมชนบ้านคลองสิบสาม หรือที่ชาวบ้านเรียกกันติดปากว่าฟาร์มจ่าทูนกันเสียหน่อย รับรองว่าจะได้ชาและยาสมุนไพรไปฝากคนที่บ้านกันกระบุงใหญ่

ฟาร์มจ่าทูน คือหนึ่งแลนด์มาร์กสำคัญในตำบลเขาสามสิบ เพราะทำหน้าที่เป็นผู้ผลิต แปรรูป และส่งออกสมุนไพรรายใหญ่ให้ทั้งในและนอกประเทศ จากความตั้งใจของเกษตรกรผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพรอินทรีย์อย่าง วรรณ-ธนวรรณ กันกาญจนะ ขยับขยายกลายเป็นการชักชวนชาวบ้านมาร่วมเพาะปลูกแปลงสมุนไพรหมุนเวียน เก็บเกี่ยวได้ตลอดทั้งปี แถมยังการันตีคุณภาพตั้งแต่ขั้นตอนการหว่านเมล็ด จนสำเร็จผลเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนรายใหญ่ รับซื้อ-ส่งออกสมุนไพรกันอย่างคึกคัก กระจายรายได้และอาชีพสู่ชุมชน 

ความน่าตื่นตาตื่นใจเมื่อได้มาเยือนฟาร์มแห่งนี้ คือเราจะได้ทัศนากระบวนการปลูก เก็บ แปรรูป และเยี่ยมชมโรงตากสมุนไพรขนาดใหญ่แบบเอ็กซ์คลูซีฟสุดๆ ระหว่างทางยังมีสวนผลไม้ให้แวะเก็บแวะชิมกันอย่างหรรษา แต่ถ้าหากใครโชคดีมาทันฤดูกาลดำนา ก็อาจได้ช่วยชาวบ้านลงแขกกันถึงในทุ่ง

ก่อนกลับอย่าลืมแวะซื้อนานาสินค้าจากแปลงสมุนไพรจากฟาร์มจ่าทูน แอบกระซิบว่าราคาสบายกระเป๋ามาก เพราะไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลางใดๆ ทั้งชาใบท่อม ชากระชาย ขิงผงชงดื่ม ไปจนถึงสมุนไพรแคปซูลที่ช่วงนี้กลับมาฮอตฮิตขาดตลาดอย่างฟ้าทะลายโจร กระชายขาว และขมิ้นชันแดงสยาม รับรองว่าถูกใจสายแพทย์แผนไทยอย่างแน่นอน

ที่ตั้ง : 55/1 หมู่ 3 ตำบลเขาสามสิบ อำเภอเขาฉกรรจ์ จังหวัดสระแก้ว 27000 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน 09.00 – 17.00 น. (ติดต่อสอบถามล่วงหน้า)

โทรศัพท์ : 09 0292 9059, 08 0965 7151

Facebook : ฟาร์มจ่าทูน-สมุนไพร

07
บ้านแห่งไหม

บ้านเพื่อนหลังน้อย ที่คอยสอนประสบการณ์และสร้างพื้นที่ให้เด็กๆ โคราชได้เป็นตัวของตัวเอง

“สอด เหยียบ สลับ กระทบ” 

ไม่ต้องแปลกใจหากได้ยินเสียงใสๆ ดังพร้อมเพรียงกัน เด็กๆ ในบ้านแห่งไหมกำลังกระตุกกี่ไหมกันอย่างแข็งขัน เตรียมรังสรรค์เป็นผืนผ้าสีสะออน พร้อมตกตะกอนเคล็ดเล็กเกล็ดลับในการใช้ชีวิตได้ด้วยตัวเอง

เมื่ออิ่มตัวกับอาชีพแม่พิมพ์ ครูชำนาญการอย่าง ไหม-ปวีณกันต์ กวีกิจรัตนากร จึงขอปัดฝุ่นเปลี่ยนโรงทอไหมปลดประจำการของครอบครัว กลายเป็นพื้นที่กึ่งเรียนกึ่งเล่น ให้เด็กๆ เมืองย่าโมได้ละสายตาจากหน้าจอ มาฝึกฝนทักษะและประสบการณ์รอบด้าน ทำกิจกรรมผ่อนคลายในบ้านที่มีเส้นไหมและกี่ทอผ้าเป็นครูใหญ่ ความสนุกสนานเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่เด็กๆ ได้ทำความรู้จักกับอุปกรณ์ทอผ้าชิ้นน้อยใหญ่ จิ้มเลือกสีไหมตามชอบใจ และทดลองสอดไหมกระตุกขากันเองตามถนัด 

แม้จะทุลักทุเลเสียหน่อยในช่วงต้น แต่นี่คือการฝึกฝนที่พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ของเด็กๆ อย่างค่อยเป็นค่อยไป จากนั้นจึงถึงขั้นตอนใส่ไอเดียสุดบรรเจิด เกิดเป็นชิ้นงานสารพัดประโยชน์ละลานตา ทั้งผ้าพันคอ จานรองแก้ว กระเป๋าสะพาย และโมบายติดผนัง บางคราวที่โคราชมีตลาดงานคราฟต์ ครูไหมแห่งบ้านแห่งไหม ก็ชวนก๊วนเด็กจิ๋วแต่แจ๋วไปวางขายสินค้ากัน เด็กๆ ตื่นเต้นมาก เพราะได้ฝึกคิดตังค์ ทอนตังค์ และอธิบายที่มาของชิ้นงานที่พวกเขาถักทอกันเอง และไหมเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้ไม่มีโรงเรียนที่ไหนสอน

ปัญหาของเด็กอาจไม่เล็กตามขนาดตัว ไหมเสริมว่าเด็กบางคนขาดความมั่นใจมาตลอด แต่เมื่อมีกระเป๋าสะพายใบเก๋ฝีมือตนเองคล้องไหล่ ใครต่อใครเห็นก็เอ่ยปากชมจนเด็กน้อยเผยรอยยิ้มได้อีกครั้ง ในอนาคตเธอยังอยากขยายพื้นที่ให้บ้านแห่งไหมใช้ต้อนรับกลุ่มผู้สูงอายุ เพื่อช่วยเสริมความภูมิใจและสร้างคุณค่าในตัวเองให้คนกลุ่มนี้อีกครั้ง

ที่ตั้ง : 429 หมู่ 5 ซอยพบสุข 4 ถนนราชสีมา-ปักธงชัย ตำบลปรุใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา 30000 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน 09.30 – 15.30 น.

โทรศัพท์ : 09 4297 8228, 08 5199 5647

Facebook : บ้านแห่งไหม Bann Hang Mai

08
โครงการอนุรักษ์ป่าชายเลนไกรลาศนิเวศ

โครงการอนุรักษ์ป่าชายเลยผืนสุดท้ายของหัวหิน สร้างปอดบรรเทามลพิษและคืนชีวิตให้พื้นที่สีเขียว

หัวหินเป็นถิ่นมีปลา ปู กุ้ง หอย แต่เหล่าสัตว์น้ำน้อยใหญ่คงเหงาหงอยหากไร้ร่องรอยของป่าชายเลนที่ช่วยรักษาสมดุลของระบบนิเวศชายฝั่ง คราวนี้เราจะพาไปดูโครงการพิทักษ์ป่าชายเลนต้นแบบแห่งประจวบคีรีจันธ์ ที่ตั้งต้นเป็นปอดสีเขียวให้เหล่านักท่องเที่ยวและชุมชนมาร่วมทศวรรษ อีกทั้งยังปลูกต้นไม้ไปแล้วกว่า 5,000 ต้น

ด้วยการรุกหน้าของนิคมอุตสาหกรรมบ่อกุ้งและนาเกลือ จึงทำให้พื้นที่ป่าชายเลนในอำเภอหัวหิน ร่อยหรอลงไปด้วยในเวลาเดียวกัน กฤป โรจนเสถียร ทายาทรุ่นสองของกิจการชีวาศรม จึงมุ่งมั่นตั้งใจสร้างพื้นที่ป่าชายเลนขึ้นใหม่ภายใต้โครงการอนุรักษ์ป่าชายเลนไกรลาศนิเวศ เพื่อพิทักษ์รักษาป่าชายเลนผืนสุดท้ายของหัวหินให้อยู่คู่ท้องถิ่นเมืองชายฝั่งต่อไปได้อีกแสนนาน 

แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นป่าชายเลน แต่เขาเจ้าก็ไม่ได้ให้เราเดินย่ำโคลนกันจนเท้าเปื่อย เพราะป่าชายเลนไกรลาศนิเวศบนเนื้อที่กว่า 18 ไร่แห่งนี้ มีการสร้างสะพานยกระดับพาดรอบโครงการกว่า 1,000 เมตร หากแวะมาตอนเช้า อาจได้ทักทายผู้คนมากหน้าหลายตา ตั้งแต่เหล่าเด็กน้อยไปจนถึงผู้สูงอายุที่มาเดินวิ่งรับแสงแดดกันอยู่เป็นประจำ พ้นแดดคมตะวันคล้อยไปเสียหน่อย ก็ลองเดินเที่ยวชมศึกษาธรรมชาติกันแบบเพลินๆ ถ้ารู้สึกเริ่มตึงต้นขา เขาก็มีศาลาตามจุดต่างๆ ไว้ให้นั่งพักผ่อนกันก่อนด้วย

โครงการอนุรักษ์ป่าชายเลนไกรลาศนิเวศ ยังคงสานต่อปนิธานอันดีในการสร้างพื้นที่อนุรักษ์ชายฝั่ง และยังสร้างประโยชน์ให้แก่ประชาชนในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง แถมทั้งหมดที่กล่าวมานี้ ยังเปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าฟรีแบบไม่มีค่าธรรมเนียม ว่าแล้วก็เตรียมร่ม พกหมวก แล้วออกไปสำรวจป่าชายเลนกันเถอะ

ที่ตั้ง : วัดเขาไกรลาศ ตำบลหนองแก อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 77110 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : ทุกวัน 07.00 – 19.00 น.

09
Kalm Villlage

หมู่บ้านสุดชิคที่ถ่ายทอดภูมิปัญญาไทยควบคู่ไปกับผืนผ้า อาหาร และงานศิลปะ

วัฒนธรรมและภูมิปัญญาจะไม่ใช่เรื่องน่าเบื่อที่ถูกจับแช่แข็งอีกต่อไป เพราะสองพี่น้องจากครอบครัวโรจนะภิรมย์ อย่าง ทราย-อัจฉริยา และ กรวด-อารยะ โรจนะภิรมย์ เนรมิตหมู่บ้านกลางเมืองเชียงใหม่ ให้กลายเป็นสถานที่รวบรวมและสืบสานกลิ่นอายความเป็นไทย ชนิดที่ว่าหากอยากเสพงานศิลป์และหลบมาพักผ่อนต่างถิ่นสักครู่ ที่นี่มีให้คุณครบ จบทุกกระบวนความ

Kalm Village ตั้งตนเป็นหมู่บ้านและพื้นที่เรียนรู้ด้านงานศิลปะ วัฒนธรรม และหัตถกรรมจากทั่วภูมิภาคของไทย ผ่านบ้านขนาดย่อมทั้ง 8 หลัง มีฟังก์ชันการใช้งานแตกต่างกันไปตามคอนเซ็ปต์ ไม่ว่าจะเป็นบ้านจัดแสดงนิทรรศการที่หมุนเวียนเปลี่ยนตามฤดูกาลไม่ซ้ำหน้า แกลเลอรี่ขนาดกว้างขวางสำหรับจัดแสดงผลงานของศิลปินรุ่นใหญ่ไปจนถึงรุ่นใหม่ ห้องสมุดรวบรวมคลังความรู้เกี่ยวกับศิลปะวัฒนธรรมไว้คอยบริการแก่ผู้ที่สนใจ พ่วงมาด้วย Working Space ที่นั่งทำงานไป เสพอารมณ์ศิลปินไปได้แบบเพลินๆ ตลอดจนห้องจัดแสดงงานผ้า 4 ภาค ร้านอาหารและคาเฟ่บรรยากาศอบอุ่น บรรจงจัดเสิร์ฟทั้งเครื่องดื่มและของคาวหวานสไตล์พื้นเมือง อย่าง ‘ชามะกล่ำเครือ’ ส่วนใครอยากลงคอร์สเรียนทำอาหารแบบรวบรัด ที่นี่ก็มีเวิร์กชอปทำอาหารจัดเตรียมไว้ให้แบบไม่เสียเที่ยว

ก่อนกลับบ้าน เราอยากชวนมาแวะช้อปสินค้าที่ Kalm Village ทำร่วมกับชุมชนท้องถิ่นทั่วประเทศ ไม่ว่าจะเป็นผ้าเมตร เสื้อ กางเกง และของ DIY กระจุกกระจิกอีกสารพัด รับรองว่าได้ดื่มด่ำใกล้ชิดภูมิปัญญาไทยกันจนม่วนใจไม่มีเบื่อ และอยากกลับมาเยือนหมู่บ้านแห่งนี้เป็นครั้งที่ 3 4 5 ตามมาแน่นอน

ที่ตั้ง : 14 ซอย 4 ถนนพระปกเกล้า อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50200 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันจันทร์-อาทิตย์ 09.30 – 18.30 น. (หยุดทุกวันพุธ) 

โทรศัพท์ : 0 2115 2956

Website : www.kalmvillage.com

Facebook : Kalm Village

10
พรานพอเพียง

คอมมูนิตี้ฟาร์มอินทรีย์แห่งหนองพรานพุก ตั้งใจสร้างอาหารและชีวิตที่ดีคืนสู่ชุมชน

ที่ได้ชื่อว่า คอมมูนิตี้ฟาร์ม เพราะพรานพอเพียงเปลี่ยนหมู่บ้านเล็กๆ ในอำเภอหัวหินอย่างหนองพรานพุกให้กลายเป็นชุมชนเกษตรวิถีอินทรีย์ มีชาวบ้านในเครือข่ายเข้าร่วมกว่า 20 หลังคาเรือน 

เมื่อสองเพื่อนรักอย่าง อ๋อง-ชัยภัฏ บุตรดี และ แจ๊ค-จักรภพ แสงแก้ว ตัดสินใจวางมือจากงานประจำ หันมาจับจอบขุดดิน เปลี่ยนที่ดินโล่งเตียนในหมู่บ้านกลางตำบลทับใต้ ให้กลายเป็นฟาร์มเกษตรอินทรีย์ตามวิถีพอเพียง จุดหมายปลายทางคือการสร้างแหล่งอาหารและคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่พี่น้องในท้องที่ ที่ดินขนาด 9 ไร่ จึงจัดแจงแบ่งโซนไว้สำหรับกิจกรรมเรียนรู้ด้านการเกษตรอันหลากหลาย 

ทั้งเลี้ยงไส้เดือน ปรุงดิน ปลูกผัก เพาะเมล็ดพันธุ์ ตลอดจนเปิดคอร์สสอนทำงานคราฟต์อย่างเครื่องปั้นดินเผาและเฟอร์นิเจอร์ไม้แบบง่ายๆ โดยช่างชำนาญการในพื้นที่ ตบท้ายด้วยคาเฟ่บรรยากาศน่ารักที่จัดเสิร์ฟทุกเมนูจากวัตถุดิบในชุมชน 

ส่วนสิ่งที่ทำให้หนองพรานพุกกลับมามีชีวิตชีวาเอามากๆ คือการกระจายศาสตร์ความรู้การทำเกษตรอินทรีย์ให้แก่ชาวบ้าน ให้ทดลองปลูกเอง กินเองในครัวเรือน หากได้ผลผลิตเยอะหน่อย ก็ส่งมาวางขายที่พรานพอเพียงได้ทันที

นอกจากสินค้าเกษตรตามฤดูกาลแล้ว พรานพอเพียงยังเอาเหล่าพืชผลมาแปรรูปเป็นสินค้าสารพัน ทั้งคุกกี้กล้วยตาก คุกกี้มะม่วงหาวมะนาวโห่ ไปจนถึงน้ำยาล้างจาน ยาสระผมสูตรสมุนไพร และดินปลูกออร์แกนิกที่ทางฟาร์มคิดค้นผสมขึ้นเอง จะแวะเวียนมาซื้อที่หน้าฟาร์ม หรือสั่งซื้ออนไลน์ผ่านหน้าเพจก็ได้ตามสะดวก

ที่ตั้ง : หมู่14 บ้านเขาเสวยราชย์ ตำบลทับใต้ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 77110 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันอังคาร-อาทิตย์ 09.30 – 17.30 น. (หยุดทุกวันจันทร์)

โทรศัพท์ : 08 3613 9825

Facebook : พรานพอเพียง ออร์แกนิค ไลฟ์สไตล์ & ฟาร์ม

11
กองคร้าฟต์ ณ กองต้า

กาดนัดพบของคนสายอาร์ต เปลี่ยนลำปางให้คึกคักและกลายเป็นเมืองคราฟต์ตัวจริง

“วัฒนธรรมของเมืองเราดี ขาดแต่เพียงที่ปล่อยของ”

นี่คือความคิดแรกเริ่มของ ช้าง-ประสิทธิ์ ตั้งมหาสถิตกุล ช่างหนังมาดเท่เจ้าของแกลเลอรี่คาเฟ่ Papacraft บนย่านชุมชนกาดกองต้า ที่ต่อมาถูกประกอบร่างกลายเป็นกาดคอมมูนิตี้งานคราฟต์ เพื่อเปิดโอกาสให้เหล่าช่างเล็กช่างใหญ่แห่งเมืองลำปางได้มีพื้นที่ทำงานสร้างสรรค์

เมื่อได้แรงหนุนจากเทศบาลนครลำปางและมหาวิทยาลัยสวนดุสิต ประกอบกับชุมชนกองต้า ช่วยจัดหาพื้นที่ได้อย่างเหมาะเจาะ ถนนตลาดเก่าจึงมีกาดคราฟต์ขนาดน่ารักถือกำเนิดขึ้น ร้านค้าแรกเริ่มคือเหล่าเพื่อนฝูงในวงการงานคราฟต์ของช้างที่เคยมาจัดเวิร์กช็อปและโชว์ผลงานที่แกลเลอรี่ ต่อมาจึงเริ่มขยับขยาย มีร้านรวงมากมายมาร่วมสีสันให้กาดกองต้ากันแน่นขนัด พ่วงมาด้วยโซนอาหารและเครื่องดื่มคุณภาพภายใต้แนวคิด Creative Food & Drink ช่วยเพิ่มสีสันและรสชาติลำขนาดให้บรรยากาศด้านใน 

ปิดท้ายด้วยเวทีกลางแจ้งขนาดย่อม สำหรับจัดโชว์งานแสดงแบบไม่จำกัดประเภท ขอเพียงมีใจรักและอยากเติมไฟให้คนในแวดวงงานอาร์ตด้วยกันเท่านั้น พี่ช้างแห่งกองคร้าฟต์ ณ กองต้า ยินดีอาสาพาขึ้นเวทีไปปล่อยของให้ธารกำนัลได้ชมแบบไม่หวงที่ 

ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ขับเคลื่อนด้วยความตั้งใจ อยากให้ช่างฝีมือในท้องถิ่นได้มีโอกาสและตลาดสำหรับสายงานของตนเอง และช่วยขับเน้นให้ชาวลำปางเองเห็นว่า งานคราฟต์ก็มีคุณค่าและสร้างอัตลักษณ์ให้กับเมืองได้เช่นเดียวกัน

กองคร้าฟต์ ณ กองต้า ยังคงทำหน้าที่เป็นกาดเล็กๆ ที่เติมสีสันและแรงใจให้ชาวคราฟต์ ณ เมืองลำปางอย่างไม่ขาดสาย ในอนาคตช้างและเพื่อนๆ ยังมีแผนขยับขยายให้กาดกองต้ากลายเป็นแหล่งเรียนรู้เชิงสร้างสรรค์ทั้งด้านงานศิลปะและหัตถศิลป์ หากวันใดโชคดีได้พบกัน อาจเจอชาวคราฟต์จากกองคร้าฟต์ ณ กองต้า ไปจัดอีเวนต์นอกสถานที่ในเมืองลำปางก็เป็นได้! 

ที่ตั้ง : ถนนตลาดเก่า ตำบลสวนดอก อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง 52100 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันเสาร์-อาทิตย์ 17.00 – 21.00 น. 

โทรศัพท์ : 06 5057 3699

Facebook : กองคร้าฟต์ ณ กองต้า

12
Wild Dog Bookshop

ร้านหนังสืออิสระแห่งที่ชวนลูกค้ามาอ่านหนังสือ จิบชา และล้อมวงเล่าเรื่องอย่างเป็นกันเอง

ร้านหนังสืออินดี้ ณ เขตที่ราบสูงเมืองอีสาน เกิดจากการหอบเอาความฝันและชีวิตของหนุ่มสตูลไกลบ้านอย่าง โอ๊บ-บุรินทร์ฑร ตันตระกูล มาลงหลักปักฐานเพื่อตามหาความสุขและคุณค่าของการใช้ชีวิต ณ ถนนศรีจันทร์ จังหวัดขอนแก่น 

ด้วยใจรักในการอ่านและตามหาคำตอบในสิ่งที่สงสัยใคร่รู้จากหน้าหนังสือ โอ๊บจึงเลือกธุรกิจร้านหนังสืออิสระเป็นอาชีพหล่อเลี้ยงชีวิตและจิตวิญญาณ ความน่ารักมากของร้านหนังสือแห่งนี้ คือกิจกรรมสุดครีเอทีฟที่เจ้าของร้านหมุนเวียนมาให้ร่วมสนุกกันได้ไม่มีเบื่อ ไม่ว่าจะเป็น Open Mic ที่มีเวที ไมค์ และเครื่องดนตรีชิ้นน้อยใหญ่จัดเตรียมไว้ให้ ที่เหลือปล่อยไว้เป็นหน้าที่ของแขกผู้มาเยือน ใครอยากร้องเพลง อ่านบทกวี หรือเล่าเรื่องจากบทหนังสือที่ประทับใจก็ได้ทั้งนั้น หรือจะเป็นกิจกรรมล้อมวงฉายหนัง ชวนเราหยิบยกเหตุการณ์สำคัญมาพูดคุยเพื่อเชื่อมโยงกับโลกปัจจุบันอย่างเปิดกว้าง 

ส่วนกิจกรรมน้องใหม่ที่เพิ่งเริ่มจัดไปเมื่อไม่นาน คือ Wild Dod Talk สัญจร โอ๊บตั้งใจเชิญเหล่ามิตรสหายในแวดวงนักอ่าน รวมถึงนักเรียน นักศึกษา และผู้ที่สนใจทั่วไป ให้เข้ามาแลกเปลี่ยนเรื่องเล่าเคล้าเสียงหัวเราะอย่างเป็นกันเอง ช่วยสร้างสีสันและความคึกคักให้แวดวงนักอ่านในพื้นที่ได้เป็นอย่างดีตลอดระยะเวลากว่า 2 ปีที่ผ่านมา

แค่เห็นก็รู้ว่าภาระงานในร้านไวลด์ด็อกของโอ๊บนั้นหนักหนากว่าเจ้าของร้านหนังสือทั่วไปอยู่หลายเท่า แต่ทั้งหมดนี้เขาเจ้าก็ยินดี เพราะอยากทำให้ร้านหนังสือกลายเป็นอีกหนึ่งสถานที่พักผ่อนหย่อนกาย (ใจ) ที่ผู้คนเข้ามาใช้บริการได้นานๆ ไม่ใช่เพียงเปิดอ่าน เลือกซื้อสินค้า แล้วเดินออกจากร้านไป 

ที่ตั้ง : 193/55 ซอยศรีจันทร์10/1 ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40000 (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันจันทร์-อาทิตย์ 10.00 – 21.00 น. (หยุดทุกวันพฤหัสบดี)

โทรศัพท์ : 08 1593 9796

Facebook : Wild Dog Bookshop – ร้านหนังสือไวลด์ด็อก