จะดีแค่ไหนถ้าอาหารหนึ่งมื้อทำให้เราอิ่มกายและอิ่มใจ แถมอิ่มหน่ำสำราญด้วยรสชาติอร่อย ๆ

Free Bird Cafe’ ซ่อนตัวอยู่ใกล้ ๆ ย่านนิมมานเหมินทร์ ใจกลางเมืองเชียงใหม่ ตอบโจทย์ถูกทุกข้อตามลิสต์ข้างต้น เพราะที่นี่นิยามตัวเองว่าเป็นธุรกิจเพื่อสังคม ผ่านคาเฟ่ที่เสิร์ฟอาหารวีแกนและแพลนต์เบส รวมทั้งมีร้านขายของมือสองและสินค้าเพื่อสุขภาพ โดยกำไรทั้งหมด 100 เปอร์เซ็นต์เข้าสู่มูลนิธิ Thai Freedom House ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยชาวพม่าและชาน รวมทั้งคนกลุ่มน้อยและผู้ด้อยโอกาสทางสังคมในหลายมิติ

ลิซ่า เนสเซอร์ (Lisa Nesser) สาวอเมริกันจากเมืองเซนต์หลุยส์ รัฐมิสซูรี คือเจ้าของคาเฟ่และผู้ก่อตั้งมูลนิธิแห่งนี้ด้วยสองมือของเธอ พร้อมความตั้งใจและใฝ่ฝันอยากช่วยให้ผู้ลี้ภัยหรือคนกลุ่มน้อยมีโอกาสและชีวิตที่ดีขึ้น ซึ่งเธอได้รับแรงบันดาลใจจากคุณลุง ผู้สร้างโรงอาหารให้ผู้ลี้ภัยในเมืองที่เธออาศัยอยู่เมื่อสมัยเด็ก ๆ

“ตอนมาประเทศไทยช่วงแรก ๆ เราเคยทำงานอาสาสมัครช่วยผู้ลี้ภัยพม่าและคนฉานตามชายแดน ทำให้รับรู้ถึงความยากลำบากของพวกเขา หลายคนอาจมองว่าทำไมไม่ช่วยคนไทย เรามองว่าคนไทยยังมีโอกาสเข้าถึงความ ต้องการขั้นพื้นฐานหลายอย่างได้มากกว่าผู้ลี้ภัย เช่น การศึกษา แต่คนกลุ่มน้อยเหล่านี้ไม่มีโอกาสอะไรเลย”

ลิซ่าใช้ชีวิต ทำงาน และทำความรู้จักคุ้นเคยกับคนพม่าและคนฉานมานานกว่า 20 ปี เธอเรียนรู้วัฒนธรรมและความเป็นอยู่ของพวกเขาเป็นอย่างดี โดยเฉพาะอาหารการกิน ลิซ่าบอกว่าอาหารพม่าและอาหารฉาน

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

“It’s so good!!! 

“เราใช้ชีวิตกับคนพม่าและชานมานาน ทำให้รู้ว่าอาหารที่พวกเขากินที่บ้านเกิดส่วนใหญ่เป็นวีแกนและอร่อยมาก ๆ น่าเสียดายที่อาหารเหล่านี้ไม่ได้รับความสนใจเท่าที่ควร เราอยากมีสถานที่ที่โชว์อาหารพม่าและชาน

“เพื่อให้พวกเขาภูมิใจเมื่อเห็นคนไทยหรือคนต่างชาติลิ้มลองอาหารของพวกเขา เพราะหลายคนอาจยังสงสัย มีอคติ หรือไม่คุ้นเคยกับอาหารของชนกลุ่มน้อย 2 กลุ่มนี้ เรายังอยากสนับสนุนให้ผู้คนทำความรู้จักและเข้าใจความเป็นอยู่ วัฒนธรรมของคนพม่าและคนชานมากขึ้นด้วย ผ่านอาหารท้องถิ่นของพวกเขา” ลิซ่าเล่าความตั้งใจ

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

Free Bird Cafe เป็นที่รู้จักของคนทานวีแกนจากหลายมุมโลก

หากย้อนไปหลายสิบปีก่อน อาหารวีแกนหากินไม่ได้ง่าย ๆ โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ 

“Free Bird Cafe ถือเป็นร้านอาหารวีแกนแรก ๆ ในเชียงใหม่ เปิดมานานตั้งแต่ปี 2009 ช่วงนั้นร้านวีแกนหากินยาก ไม่เหมือนตอนนี้ที่เชียงใหม่กลายเป็นสวรรค์ของคนรักวีแกน เปรียบเสมือนเมืองหลวงแห่งวีแกนเลยก็ว่าได้”

ถึงแม้ว่าช่วงเวลา 10 กว่าปีที่ผ่านมา คนไม่นิยมกินอาหารวีแกน แต่ลิซ่าก็ยังยืนยันและยืนหยัดในการเสิร์ฟอาหารเพื่อสุขภาพ เพราะนอกจากจะเป็นไลฟ์สไตล์ของเธอ ซึ่งรักการกินคลีนฟู้ดและตัดสินใจเลิกกินเนื้อสัตว์ตั้งแต่อายุ 12 ปี เธอยังตั้งใจหาเงินทุนช่วยเหลือผู้อื่นด้วยการทำสิ่งดี ๆ ไม่ใช่การทำร้ายสัตว์หรือสิ่งแวดล้อม 

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

“ตอนเด็ก ๆ เราไปงานอีเวนต์หนึ่งแล้วเห็นคลิปในโรงฆ่าสัตว์หรือการทดลองที่ใช้สัตว์ ตั้งแต่วันนั้นทำให้เราไม่อยากกินเนื้อสัตว์อีกเลย ตอนนั้นเราอายุแค่ 12 ก็ไปบอกพ่อแม่ว่า เราจะเป็นวีแกน พวกเขาก็โอเค 

“แต่ยูต้องทำอาหารกินเองนะ เพราะทุกคนที่บ้านไม่กินวีแกน” เธอหัวเราะ ก่อนจะเล่าต่อ “เราก็ต้องเรียนรู้การทำอาหารที่ไม่มีเนื้อสัตว์ด้วยตัวเองตั้งแต่เด็ก ๆ โดยอ่านจากพวกตำราอาหารในห้องสมุด”

ลิซ่าเรียนรู้และศึกษาเรื่องอาหารวีแกนมายาวนานจนถึงทุกวันนี้ เธอดูสดใส อารมณ์ดี หัวเราะเก่ง ที่สำคัญหน้าใสกว่าวัยมาก เธอไม่มีเคล็ดลับอะไรแบ่งปัน นอกจากแอบกระซิบว่า น่าจะเป็นผลจากการกินอาหารคลีนนี่แหละ 

“ตอนนี้คนกินวีแกนหลายคนในโลกก็อยากกินอาหารแบบคนทั่วไปนะ พวกของทอด มักกะโรนีชีส แฮมเบอร์เกอร์ ไก่ทอด แต่เป็นเวอร์ชันวีแกน Free Bird Cafe เลยมีเมนูทอดที่เฮลท์ตี้ด้วย เช่น ซาโมซ่า ของทอดของเราไม่ใช้วิธีการปรุงแบบที่ใช้น้ำมันท่วม ๆ (Deep Frying) แต่ทอดแบบใช้กระทะก้นตื้น ๆ ใช้น้ำมันน้อยและปรุงแบบเฮลท์ตี้ที่สุด เรายังเสิร์ฟเมนูอาหารไทยพื้นเมืองชื่อดังที่คนรักวีแกนอยากกิน แต่หากินที่อื่นได้ยาก เช่น ผัดไทย ข้าวซอย 

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

“จริง ๆ คนฉานกินผักสดกันเยอะและใช้น้ำมันน้อย ส่วนคนพม่าชอบกินแกง เราปรับรสชาติจากสูตรดั้งเดิมและปรุงแบบเฮลท์ตี้มากที่สุด ไม่ใส่ผงชูรส ไม่ใส่เครื่องปรุงรสต่าง ๆ เช่น น้ำตาล น้ำมัน น้ำปลา เลือกใช้วัตถุดิบที่มีคุณภาพสูง และเก็บรสชาติแท้ ๆ ของแต่ละเมนูไว้ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ แม้แต่จาน เราก็ใช้จานที่คนพม่าใช้จริงในบ้าน”

Free Bird Cafe ไม่เพียงให้ความสำคัญกับสังคมและสุขภาพ แต่ยังใส่ใจสิ่งแวดล้อมและเน้นความยั่งยืน 

“เราพยายามจัดการครัวให้มีขยะเหลือทิ้งน้อยที่สุด เรามีขยะจากครัวที่ต้องทิ้งน้อยกว่า 1 ถุงต่อวัน เครื่องปรุงหรือส่วนผสมต่าง ๆ ที่ใช้ ก็พยายามใส่บรรจุภัณฑ์ Zero Waste หรือส่งกล่องแพ็กเกจคืนร้านค้า เพื่อให้เขานำไปใช้ซ้ำ เช่นเดียวกับ โต๊ะ เก้าอี้ ของตกแต่งร้าน เป็นของมือสองและรีไซเคิล เราพยายามใช้สิ่งที่มีอยู่มากกว่าซื้อใหม่” 

หลังมื้ออาหารสุขภาพดี ใครอยากเติมความเฮลท์ตี้ให้หัวใจ ก็เดินเข้าไปอุดหนุนของมือสองในโซนร้านค้าที่มีทั้งโปรดักต์เพื่อสุขภาพแบรนด์เล็ก ๆ ที่สร้างสรรค์โดยคนท้องถิ่น รวมทั้งเสื้อผ้าหลากหลายสไตล์ หนังสือ ของแต่งบ้าน ของใช้ที่คัดแยกจากการของบริจาค แน่นอนว่ารายได้ทั้งหมดนำไปช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชานเช่นกัน 

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

“มีคนมาบริจาคของที่ Free Bird Cafe ทุกวัน เราจะส่งต่อให้คนด้อยโอกาสแถบชายแดน ค่ายผู้ลี้ภัย แคมป์คนงาน ซึ่งเราทำการคัดเลือกเสื้อผ้าหรือแยกสิ่งของที่จำเป็นสำหรับพวกเขาก่อนทุกครั้ง และแพ็กส่งไปให้อย่างดี เพราะหลายครั้งของบริจาคไม่ใช่ของที่พวกเขาต้องการในชีวิตประจำวัน เช่น เสื้อผ้าเซ็กซี่หรือรองเท้าส้นสูง”

ลิซ่าเชื่อว่าการส่งต่อสิ่งของให้ผู้ลี้ภัยควรเป็นของที่พวกเขาต้องการในชีวิตและอยู่ในสภาพดี มีคุณภาพ ไม่ใช่ของที่คนอื่นอยากกำจัดทิ้งหลังจากทำความสะอาดบ้านครั้งใหญ่หรือของที่ไม่มีประโยชน์ หลายครั้งที่ของบริจาคที่ถูกส่งไปยังแคมป์ผู้ลี้ภัยไม่ใช่ของที่พวกเขาต้องการ สุดท้ายก็กลายเป็นขยะหรือภาระให้ผู้ลี้ภัยต้องจัดการ

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

“พวกเขาจะรู้สึกดีกว่า เมื่อเปิดกล่องออกมาแล้วได้เลือกของที่อยากได้หรือต้องการ” เธอเปรย

“นั่นทำให้พวกเขารู้สึกมีเกียรติ มันให้ความรู้สึกแตกต่างจากการเปิดกล่องออกมาแล้วมีแต่ของที่พวกเขาไม่ต้องการ หรือยัดเยียดของที่พวกเขาไม่อยากได้ ส่วนข้าวของเครื่องใช้ที่ได้รับบริจาคมาและไม่จำเป็นสำหรับผู้ลี้ภัย เราจะนำมาขายที่ Free Bird Cafe แล้วนำกำไรทั้งหมดไปซื้อของจำเป็นส่งให้พวกเขาแทน เช่น ข้าวสาร อาหาร ยารักษาโรค ส่วนตอนนี้ของจำเป็นที่เราอยากได้แต่ไม่ค่อยมีคนบริจาค คือเสื้อผ้าและของใช้สำหรับเด็ก ๆ” 

Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย
Free Bird Cafe คาเฟ่ย่านนิมมานฯ ที่ช่วยเหลือผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชานผ่านอาหารวีแกนแสนอร่อย

วันนี้ Free Bird Cafe เดินทางมายาวนานกว่า 10 ปี

และยังคงเดินหน้าด้วยความตั้งใจอยากช่วยเหลือผู้ลี้ภัยและผู้ด้อยโอกาสไม่เปลี่ยนแปลง รวมทั้งเป็นเสมือนวันสต็อปเซอร์วิสให้คนรักวีแกน รักโลก รักสุขภาพ รักสังคม ได้มาแฮงก์เอาต์กันในพื้นที่เดียว

“แค่เราได้เห็นผู้ลี้ภัยมีชีวิตที่ดีขึ้นและได้รับโอกาสมากขึ้นในสังคมไทยก็เป็นพลังให้เราแล้ว” 

 คาเฟ่เล็ก ๆ ย่านนิมมานฯ เชียงใหม่ แต่หัวใจไม่เล็กที่ชวนทุกคนเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยผู้ลี้ภัยพม่าและชาวชาน ผ่านอาหารวีแกนหลากหลายสัญชาติ

Free Bird Cafe

ที่ตั้ง : ซอยศิริมังคลาจารย์ 9 ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : วันอังคารและวันอาทิตย์ เวลา 09.00 – 17.00 น. และ วันพุธ-เสาร์ เวลา 09.00 – 22.00 น. (ปิดวันจันทร์)

โทรศัพท์ : 09 9351 4404

Facebook : Free Bird Cafe

Writer

Avatar

นันทรัตน์ สันติมณีรัตน์

นักเขียนฟรีแลนซ์ที่ชอบทดลองทำหลายอาชีพ

Photographer

Avatar

กรินทร์ มงคลพันธ์

ช่างภาพอิสระชาวเชียงใหม่ ร่ำเรียนมาทางศิลปะจากคณะที่ได้ชื่อว่ามีวงดนตรีลูกทุ่งแสนบันเทิงของเมืองเหนือ มีความสุขกับการกดชัตเตอร์ในแสงเงาธรรมชาติ ชอบแมว หมา และบ้าจักรยานไม่แพ้กิจกรรมกลางแจ้งอื่น ๆ