เคยไปเที่ยวร้านขายปลากระป๋องกันมั้ยครับ

ถ้าผมเอ่ยปากชวนแบบนี้ หลายคนอาจจะมองกลับมาด้วยสายตาแปลกๆ 

ก็แหงล่ะ… ร้านขายปลากระป๋องมันจะมีอะไรให้ไปเที่ยวกัน ถ้าเรานึกภาพมันก็คงจะประมาณร้านขายของชำหรือซูเปอร์มาร์เก็ต แต่ที่ผมมาชวนไปเที่ยวกันก็เพราะว่ามันไม่ใช่การไปเดินตลาดหรือซูเปอร์มาร์เก็ตอะไรแบบนั้นเลยแม้แต่นิดเดียวครับ 

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

ด้วยบรรยากาศที่คึกคักและน่าสนุกเหมือนเป็นสวนสนุกขนาดย่อมๆ ภายในร้าน ปลากระป๋องที่มีฉลากสีสันสดใสรายล้อมเราไปหมดทั้งร้าน การตกแต่งก็ทำให้เรารู้สึกเหมือนอยู่ในสวนสนุกมากกว่าร้านปลากระป๋อง มันเหมือนเป็นส่วนผสมที่เกิดจากร้านปลากระป๋องกับหนังอย่าง Charlie and Chocolate Factory ทั้งรูปแบบการตกแต่ง รวมไปถึงชิ้นส่วนฟันเฟืองต่างๆ ที่เป็นเหมือนเครื่องจักรที่ขยับม้าหมุนและเครื่องเล่นต่างๆ ภายในร้านได้ทั้งหมด 

ที่นี่คือร้านขายปลากระป๋องที่เป็นของฝากและสถานที่ท่องเที่ยวยอดฮิตอันหนึ่งของเมือง ชื่อ ‘Mundo Fantástico da Sardinha Portuguesa’ ที่มีอยู่หลายสาขาในโปรตุเกส ทั้งในเมืองใหญ่อย่างลิสบอน (Lisbon) และปอร์โต (Porto) 

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

ขอเริ่มเล่าเรื่องของปลากระป๋องกันก่อน ในยุคสมัยก่อนหน้านี้ แม้โปรตุเกสจะเป็นประเทศที่เดินเรือเก่ง มีนักสำรวจออกไปสำรวจดินแดนใหม่ๆ เปิดแผนที่ทั่วทั้งโลก และทำการค้าขายสร้างกำไรกันไปทุกแผ่นดิน แต่ในภายหลังด้วยปัจจัยหลายอย่าง ทั้งการเมือง ระบบการผลิตและการซื้อขายที่เปลี่ยนไป โปรตุเกสที่ไม่ได้มีความพร้อมมากนักก็ค่อยๆ หลุดออกจากการเป็นประเทศผู้นำที่ร่ำรวยจากในอดีต จนกลายมาเป็นประเทศที่เศรษฐกิจไม่ได้ดีมากนักในปัจจุบัน และมีค่าแรงที่ถือว่าค่อนข้างถูกเมื่อเทียบกับประเทศจากทางยุโรปเหนือ 

ถ้าเราลองหยิบรองเท้าหนังจากร้านเสื้อผ้า Fast Fashion หลายๆ แบรนด์จากยุโรปมาดู ก็จะเห็นว่ารองเท้าหนังส่วนมากมักจะทำในแถวโปรตุเกส และโปรตุเกสยังมีสินค้าส่งออกยอดฮิตอีกอย่างก็คือปลากระป๋องนั่นเอง ซึ่งโปรตุเกสถือเป็นหนึ่งในผู้ส่งออกรายใหญ่ของโลกเลยทีเดียว เพราะอุตสาหกรรมประมงก็ต้องการแรงงานราคาถูกเช่นเดียวกัน และด้วยสภาพภูมิประเทศที่มีทะเลและมหาสมุทรแอตแลนติกล้อมอยู่ 3 ด้านก็เอื้อต่อการหาปลาเป็นอย่างมาก เราจะซื้อปลากระป๋องอย่างปลาซาร์ดีนในน้ำมันมะกอกได้ในราคาประมาณ 2 ยูโรเท่านั้น (ซึ่งถูกมากสำหรับคนยุโรป) เลยทำให้คนตะวันตกชาติอื่นๆ มักจะนึกถึงปลาซาร์ดีนในน้ำมันมะกอกของโปรตุเกสแบบเดียวกับที่บ้านเรามองปลากระป๋องบ้านเรานั่นล่ะครับ 

แล้วร้านขายอาหารกระป๋องราคาถูก กลายมาเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและร้านของฝากแบบนี้ได้ยังไงกันล่ะ

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

ก่อนอื่นขอเล่าถึงบริษัทเจ้าของร้านขายปลากระป๋องสุดสนุกนี้ก่อน นั่นคือบริษัท Comur ก่อตั้งมาตั้งแต่ ค.ศ. 1942 หรือเมื่อ 78 ปีที่แล้ว ค่อยๆ เติบโตจนกลายเป็นผู้ผลิตและส่งออกปลากระป๋องยักษ์ใหญ่รายหนึ่งของโปรตุเกส ซึ่งบริษัทนี้มีความฝันอยากจะเปิดร้านปลากระป๋องเป็นของตัวเอง แต่ถ้าเปิดแบบปกติมันก็คงจะไปไม่รอดอยู่แล้ว เพราะอาหารกระป๋องนั้นเป็นสินค้าที่มีฟังก์ชันการใช้งานแบบชัดเจนมากๆ 

แม้ว่าปลากระป๋องของโปรตุเกสจะโด่งดังและมีรสชาติอร่อย แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะอยากซื้อหรือรักแบรนด์จนเอาปลากระป๋องไปเป็นของฝากหรอก นี่จึงเป็นหน้าที่ของ ‘ความคิดสร้างสรรค์’ ที่จะใช้ในการเปลี่ยนการรับรู้ที่คนมีต่อปลากระป๋อง อีกทั้งช่วยเพิ่มมูลค่าและจุดเด่นของร้าน

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

สิ่งแรกที่บริษัทนี้คิดคือพยายามหาจุดเชื่อมโยงระหว่างคนทุกคนก่อน และสิ่งที่บริษัทนี้คิดขึ้นได้ก็คือเรื่องของ ‘เวลา’ เพราะเวลานั้นเชื่อมโยงกับคนทุกคนบนโลก ไม่ว่าจะอยู่ตรงไหน พูดภาษาอะไร ก็เข้าใจเรื่องเวลากันหมด และวันเกิดนั้นถือเป็นวัฒนธรรมร่วมกันของชาวโลกทุกที่ ไม่ว่าจะอยู่ทวีปไหน ประเทศอะไร ก็ให้ความสำคัญกับวันเกิดไปเสียหมด 

ซึ่งตัวเวลานี้เองยังสะท้อนกลับมาที่แบรนด์ได้ด้วย เพราะบริษัทเริ่มต้นส่งออกปลากระป๋องมานานเกือบ 80 ปี การเล่นแคมเปญเวลาจึงเรียกได้ว่ายิงปืนทีเดียวได้ปลาสองตัวเลยแหละ

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

วิธีการของบริษัทนี้ คือเปลี่ยนแพ็กเกจจิ้งของปลาซาร์ดีนในน้ำมันมะกอก ซึ่งถือเป็นของหลักของบริษัทให้มีเลขปีเกิดอยู่บนแพ็กเกจจิ้ง บนหน้ากระป๋องจะมีบอกรายละเอียดว่าปีนั้นๆ เกิดเหตุการณ์สำคัญอะไรบ้าง และมีคนดังคนไหนเกิดในปีนั้นบ้าง อย่างอันที่หยิบมาเป็นตัวอย่างคือ ค.ศ. 1986 เหตุการณ์สำคัญของปีนั้นคือมีไวรัสคอมพิวเตอร์ตัวแรกถูกคิดค้นขึ้นมาในโลก ส่วนคนดังที่เกิดในปีนี้คือราฟาเอล นาดาล (Rafael Nadal) นักเทนนิสระดับโลก และยูเซน โบลต์ (Usain Bolt) นักวิ่งเจ้าของสถิติอันดับหนึ่งของโลกนั่นเอง

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

โดยแต่ละทศวรรษจะมีธีมสีของตัวเองไล่กันไป และการจัดวางปลากระป๋องของในร้านก็ไม่ได้วางแยกตามประเภทของปลาอีกต่อไป แต่วางไล่เรียงตาม ค.ศ. ไปเลย ตั้งแต่ ค.ศ. 1916 จนถึงปีปัจจุบัน (ตอนนั้นคือ ค.ศ. 2019) แรกสุดผมเชื่อว่าทุกคนจะเดินไปดูแค่ตรงส่วนของปีเกิดของตัวเอง แต่พอรู้สึกตัวอีกที เราก็เดินไล่ดูเหตุการณ์ของทุกปีทั่วร้านไปซะเรียบร้อยแล้ว 

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส
พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของ โปรตุเกส

ส่วนรายละเอียดการตกแต่งร้านก็ทำให้เป็นธีมสวนสนุกที่ใช้คอนเซปต์ว่า ปลาซาร์ดีนสำหรับ Comur คือสุดยอดการแสดงอันหนึ่งของโลก สถานที่ที่เหมาะกับสุดยอดการแสดงแบบนี้จึงหนีไม่พ้นสวนสนุก และช่วยให้การเดินเล่นอ่านเรื่องราวของแต่ละปีเพลิดเพลินมากๆ ส่วนพนักงานในร้านก็เป็นกันเองและทำตัวเหมือนอยู่ในสวนสนุกจริงๆ ซะด้วย

พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของโปรตุเกส
พาเที่ยวร้านปลากระป๋อง ฟังเรื่องการเปลี่ยนร้านอาหารคนยากเป็นจุดแวะแสนสนุกของโปรตุเกส

ซึ่งไอเดียนี้มันกลับกลายเป็นได้ผลดีมากๆ เพราะแม้ปลาซาร์ดีนกระป๋องที่ขายในร้านจะมีราคาเริ่มต้นแพงกว่าในซูเปอร์มาร์เก็ตถึงเท่าตัว แต่คนก็ยังหลั่งไหลมาเข้าร้าน เดินเล่น ถ่ายรูป และซื้อปลากระป๋องติดไม้ติดมือกันกลับไปกันอย่างไม่ขาดสาย แม้เวลาจะล่วงมาจนค่ำมืดแล้วก็ตาม พนักงานขายบอกกับเราด้วยว่า หลายๆ คนไม่เคยสนใจและไม่รู้จักปลาซาร์ดีนกระป๋องมาก่อนเลยด้วยซ้ำ แต่เห็นร้านน่ารักก็เลยแวะมาซื้อเป็นของฝากและได้มีโอกาสชิมดู ก่อนจะมาซื้ออีกในวันต่อมาด้วยซ้ำ 

หลังจากพ้นวิกฤตไวรัสครั้งนี้ ใครมีโอกาสผ่านมาที่โปรตุเกสก็อย่าพลาดร้านขายปลากระป๋องแห่งนี้เชียวนะครับ หรือถ้าผู้ประกอบการปลากระป๋องในไทยอยากหยิบไอเดียนี้ไปต่อยอดให้กับธุรกิจตัวเองก็นำไปใช้ได้เลย แล้วอย่าลืมชวนเราไปเที่ยวด้วยล่ะ 🙂

Mundo Fantástico da Sardinha Portuguesa

สาขาลิสบอน https://goo.gl/maps/yHu6tQn3wqdyC4HT9

สาขาปอร์โต้ https://goo.gl/maps/m9neUn4NrRgzNVCt7

Writer & Photographer

Avatar

ธีรพันธ์ ลีลาวรรณสุข

ช่างภาพ นักออกแบบกราฟิก นัก(หัด)เขียน โปรดิวเซอร์และผู้ดำเนินรายการพอดแคสต์ และอื่นๆอีกมากมายแล้วแต่ว่าไปเจออะไรน่าทำ IG : cteerapan