คงเป็นความบังเอิญที่โชคดีมหาศาล เราจึงได้มาอยู่ในปารีสช่วงที่มีวันเปิดบ้านมรดกยุโรป (European Heritage Days) พอดี เทศกาลนี้จัดติดต่อกันมาเป็นปีที่ 36 แล้ว ด้วยธีมแตกต่างกันไป ธีมในปีนี้คือ ศิลปะและความสนุกสนาน

ลองนึกภาพตาม สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ หน่วยงานราชการ สถานีรถไฟ มหาวิทยาลัย กว่าพันแห่งทั้งในฝรั่งเศสและอีกหลายประเทศทั่วโลก ที่ปกติไม่อนุญาตให้คนทั่วไปเข้า จะเปิดประตูบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี 2 วัน แต่ละหน่วยงานที่รับผิดชอบอาคารนั้นๆ จัดกันอย่างจริงจังและจริงใจนำเสนอมากๆ ไม่ใช่เพียงหน่วยงานรัฐ แต่ห้างสรรพสินค้า แบรนด์สินค้าดังๆ ก็ยังเข้ามาร่วมเปิดประตูซอกหลืบพิเศษทางประวัติศาสตร์ในมิติต่างๆ ในร้านค้าตัวเองให้คนเข้าไปล้วงลึกได้ฟรีเช่นกัน

เวลาน้อย ไฮไลต์น่าชมเยอะ เราจึงขอคัดสรรพาไปเที่ยวแค่ศาลาว่าการเมืองปารีส มหาวิทยาลัยซอร์บอร์นน์ และรัฐสภา

European Heritage Days เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

เริ่มจาก Hotel de Ville ศาลาว่าการเมืองปารีส ตอนเข้าไปก็ไม่ได้คาดหวังอะไรมาก คิดว่าแค่ได้ไปชมศิลปะสถาปัตยกรรมเก่าแก่ของอาคารก็ดีใจแล้ว ไม่คิดว่าเขาจะมีมากกว่าการพาเดินชมห้องต่างๆ บรรยากาศคล้ายๆ วันเด็กตรงที่มีพ่อแม่พาลูกหลานมายืนเข้าคิวรอ 

ปรากฏว่านครปารีสมาในธีม ‘กว่าจะมาเป็นศาลาว่าการ’ จัดโซนให้ผู้เข้าชมเห็นตั้งแต่การขุดเจาะนำหินมาแกะ ก่อนจะนำไปเรียงให้เป็นอาคาร ตามมาด้วยการแหวกเก้าอี้หลุยส์สวยๆ ให้เห็นชิ้นส่วนผ้าและวัตถุดิบแต่ละชิ้นที่ประกอบร่าง วิธีเข้างานไม้ของพื้นห้อง ต่อด้วยการจัดแสดงกุญแจ ตะปู กลอน กว่า 60 ชิ้น ถอดมาวางให้เห็นกันชัดๆ หยิบได้ ไขได้ ตามด้วยการยกโคมไฟระย้า (Chandelier) ทั้งอันมาห้อยไว้ข้างโต๊ะ พร้อมวงจรการเปิด-ปิดไฟให้เห็นรูปทรงหลอดไฟแต่ละดวง จบด้วยท่อโบราณต่างๆ ที่มาพร้อมการอธิบายระบบให้ความอบอุ่นของทั้งอาคาร 

วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี
วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

แต่ละโซนออกแบบมาอย่างดี ย่อยเนื้อหาออกมาเป็นกิจกรรมเล็กๆ ที่เข้าใจง่าย เด็กเล่นได้ ขนเอาหินจริงๆ ค้อน สิ่ว มาให้ลองแกะกันในห้องโถงเรเนสซองส์แบบไม่หวงสถานที่ เจ้าหน้าที่แต่ละคนดูเพลิดเพลินมาก อยากเล่า อยากอธิบาย รู้สึกได้ถึงความพยายามสบตาหรือสังเกตเราเพื่อชวนคุยมากๆ เด็กก็เล่นไป ใครสนใจข้อมูลแบบเจาะลึกก็ได้กันไปเต็มๆ

 ยืนคุยกับคุณพี่ที่ดูแลโซนลูกบิด กลอนประตู แกยักไหล่เบาๆ แล้วบอกว่า 

European Heritage Days เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

“เราจะหวังให้คนมาเห็นคุณค่าของเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ เหล่านี้ไม่ได้หรอก” ว่าแล้วก็ผายมือไปที่ชิ้นส่วนอาคารบนโต๊ะ “ถ้าเราไม่หยิบมันมาเล่าให้เด็กๆ เรียนรู้”  

ชอบวิธีการพูดของคุณพี่ ผู้เห็นว่าเป็นเรื่องธรรมดาที่รัฐมีกิจกรรมเช่นนี้ให้ประชาชน

วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี
วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

อีกเกมที่สนุกมากคือ เกมทอยลูกเต๋าตอบคำถาม เจ้าหน้าที่เทศบาลมาพาเล่นเองเลย คำถามเช่น “ฉันจะเก็บขยะไปทิ้งถังหรือจะเสียค่าปรับหกสิบแปดยูโร” เป็นเรื่องง่ายๆ ในการเรียนรู้หน้าที่พลเมือง แต่เมื่อเจ้าหน้าที่มาพาเล่นเองแบบเต็มอกเต็มใจ มันน่ารักมากๆ 

นอกจากไฮไลต์ในห้องโถงใหญ่ เราได้เดินดูห้องประชุมใหญ่ของสมาชิกเทศบาลนครปารีส มีผังอธิบายว่าใครนั่งตรงไหนพร้อมภาพประกอบง่ายๆ ที่สำคัญคือ ทุกสิ่งอย่างจับได้ ป้ายเตือนให้จับเบาๆหน่อย ของมันเก่าแล้ว แต่ไม่มีใครมาเร่ง ไม่มีห้ามนู่นนี่ มีแต่ต้อนรับด้วยรอยยิ้ม

ข้ามแม่น้ำแซน ผ่าน Notre Dame de Paris ที่กำลังปิดปรับปรุง ผ่านย่าน Quartier Latin ที่อุดมไปด้วยร้านหนังสือ ร้านกาแฟ มาอีกฝั่งของกรุงปารีส เข้าประตู มหาวิทยาลัยซอร์บอนน์ (Sorbonne Université) มหาวิทยาลัยเก่าแก่อันดับแรกๆ ของโลก เจ้าหน้าที่ปล่อยให้เราเข้าห้องนั้นออกห้องนี้ตามความสนใจ ไม่ว่าจะเป็นห้องที่จัดแสดงดีไซน์เสื้อผ้าของนักศึกษาแฟชั่น โบสถ์นักบุญที่มีรูปปั้นนักคิดนักเขียนอย่างวิกตอร์ อูโก้ (Victor Hugo) อยู่มุมซ้าย และรูปปั้นนักวิทยาศาสตร์หลุยส์ ปาสเตอร์ (Louis Pasteur) อยู่มุมขวา ตรงกลางก่อนทางเข้าที่ฝังศพพระคาร์ดินัล สลักคำสดุดีอาจารย์ นักศึกษา ที่เสียชีวิตจากการพยายามต่อสู้เรียกร้องเสรีภาพ โดยการเปิดบ้านครั้งนี้ ทางมหาวิทยาลัยจัดให้มีเวทีเสวนาเกี่ยวกับกรุงปารีส และยังมีคอนเสิร์ตฮิปฮอปและออเคสตร้า ซึ่งจัดในห้องเรียนรวมนั่นเอง

วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

เดินตากฝนเข้ามาในสวนลุกซอมบูร์กและต่อคิวเปียกฝนแบบจริงจังกว่า 30 นาที เพื่อเข้าชมพระราชวังลุกซอมบูร์ก (Palais de Luxembourg) ชื่อเป็นวัง แต่ปัจจุบันมันคือรัฐสภา สำหรับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภามาถกเถียง ออกแบบ เคาะผ่านไม่ผ่านร่างกฎหมายทั้งหมดของฝรั่งเศสนั่นเอง 

วันมรดกยุโรป : เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

เอกสารแจกผู้เข้าชมแจกแจงผังห้องสำคัญ ภาพประกอบชัด พร้อมข้อมูลตัวเลขที่เกี่ยวข้องกับประชาชน เป็นต้นว่าเราเสียภาษีคิดเปอร์เซ็นต์เป็นกี่ยูโรสำหรับการสรรหาและดำเนินงานเกี่ยวกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร อัตราส่วนของสมาชิกทั้งหมดมีกี่พรรค พรรคละกี่คน เงินเดือนของสมาชิก มีจอฉายแผนที่ประเทศฝรั่งเศสเพื่อให้เราจิ้มเลือกเขตอาศัยของตนเอง เพื่อดูว่าใครนะที่เป็นตัวแทนของเราในการเข้ามาทำหน้าที่ แต่ละห้องมีความเป็นมาอย่างไร ทั้งห้องสมุด ห้องทำงานประธานสภา 

European Heritage Days เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

ห้องที่น่าจะทำให้เราสัมผัสได้ถึงพลังงานความตื่นตัวที่สุดของผู้เข้าชม คงเป็นห้องอภิปรายครึ่งวงกลม (L’hémicycle) สังเกตเห็นความรู้สึกทึ่งในแววตา คำถามที่มีต่อเจ้าหน้าที่ การพูดคุยสนทนาของผู้เข้าชมด้วยกันเอง การจดหรือแม้แต่วาดผังห้องของนักเรียน นักศึกษา เจ้าหน้าที่ยืนอยู่ตามจุดต่างๆ เพียงพอ และเต็มใจตอบทุกคำถามตลอดจนแลกเปลี่ยนความคิดเห็น

European Heritage Days เมื่อรัฐสภา ศาลาว่าการ มหา’ลัย และสถานที่สำคัญทั่วปารีส เปิดบ้านให้ใครก็ได้เข้าชมฟรี

เพราะความตื่นตัวของประชาชนทุกเพศวัยที่มีต่อทุกความเป็นไปในประเทศเช่นนี้เอง เป็นรากฐานสำคัญให้ประชาธิปไตยไม่อ่อนแอ


European Heritage Days จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในวันหยุดสุดสัปดาห์ที่ 3 ของเดือนกันยายน ใครสนใจหาข้อมูลกันได้ว่าสถานที่ไหนจะเปิดให้เข้าชมบ้าง ที่เมืองไทยในช่วงที่ผ่านมา สถานเอกอัครราชทูตฝรั่งเศส สถานเอกอัครราชทูตโปรตุเกสร่วมเปิดบ้านด้วยนะ

Write on The Cloud

Travelogue

ถ้าคุณมีประสบการณ์เรียนรู้ใหม่ ๆ จากการไปใช้ชีวิตในทั่วทุกมุมโลก เชิญแบ่งปันเรื่องราวความรู้ของคุณพร้อมภาพถ่ายประกอบบทความ รูปถ่ายผู้เขียน ประวัติส่วนตัวผู้เขียน ที่อยู่ เบอร์โทรติดต่อ และชื่อ Facebook มาที่อีเมล [email protected] ระบุหัวข้อว่า ‘ส่งต้นฉบับสำหรับคอลัมน์ Travelogue’ ถ้าผลงานของคุณได้ตีพิมพ์ลงในเว็บไซต์ เราจะส่งสมุดลิมิเต็ดอิดิชัน จาก ZEQUENZ แบรนด์สมุดสัญชาติไทย ทำมือ 100 % เปิดได้ 360 องศา ให้เป็นที่ระลึกด้วยนะ

Writer & Photographer

Avatar

ศักดิ์สินี เอมะศิริ

พลเมืองโลกธรรมดาที่รู้สึกลงแดงถ้าไม่ได้ออกเดินทาง อาชีพฟรีแลนซ์รับจ้างทั่วไป ยกเว้นรับจ้างขับรถเพราะขับไม่เป็น