25 พฤศจิกายน 2021
5 K

เมื่อนึกถึงขอนแก่น ใคร ๆ อาจนึกถึงไก่ย่างเขาสวนกวาง ผ้าไหมมัดหมี่ และกุนเชียงหมูรสอร่อยเลิศ แต่นอกจากจะมีของอร่อยเลื่องชื่อและของทำมือแสนงาม ขอนแก่นวันนี้ยังน่ารักกว่าเก่าด้วยมีคนกลุ่มเล็ก ๆ กลุ่มหนึ่งแปลงโฉมบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปีตรงหัวมุมถนนชีท่าขอน 7 เป็นร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งแรกของเมืองอีสานเมืองนี้

.limited คือนามของร้านรักษ์โลกขนาดย่อมที่เราพูดถึง ซึ่งก่อตั้งขึ้นโดยพาร์ตเนอร์ผู้ใส่ใจสิ่งแวดล้อม 4 คน อย่าง ดุษ-ดุษฎี สุ่มมาตย์ กิ๊ฟ-วรรณภรณ์ สงวนตระกูล กอฟ-ณรงค์วิทย์ อารีมิตร และ อุ้ม-จริงใจ อารีมิตร ที่เติบโตต่างถิ่น หลากเวลา ทั้งยังมีอาชีพที่แตกต่างกันตามความสนใจ แต่จุดร่วมเดียวกันนั้นไซร้คือความใส่ใจเรื่องสิ่งแวดล้อม 

ความยากของการเป็นร้านแรกและร้านเดียวในขอนแก่น คือผู้คนยังไม่เข้าใจข้อดีของร้านชำแห่งนี้เท่าไหร่ แต่เพราะทั้งสี่เชื่อว่าจุดเล็ก ๆ 4 จุดอย่างพวกเขา จะทำให้เกิดจุดเล็ก ๆ จุดอื่นขึ้นได้อีกมาก จนการเปลี่ยนแปลงสังคมและการรักษาสิ่งแวดล้อมนั้นเกิดขึ้นได้จริง การดำเนินร้านแห่งนี้ด้วยความสุขและไม่คำนึงในเชิงธุรกิจมากนักจึงเป็นไปได้

นี่เป็นอีกครั้งที่เราสนทนาผ่านโทรศัพท์มือถือ เพราะระยะทางอันไกลห่าง 

แต่แค่ได้จินตนาการภาพตามเรื่องราวที่ตัวแทนจากพาร์ตเนอร์ทั้งสี่อย่างอุ้มเล่าก็แสนสุขหัวใจ

.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี
.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี

จุดที่ดีต่อโลก

จุดเริ่มต้นของ .limited นั้นแสนธรรมดาและเรียบง่าย เริ่มจากกิ๊ฟผู้ทำธุรกิจส่วนตัวใส่ใจเรื่องอาหารออร์แกนิกอยู่แล้ว ส่วนสามีของอุ้มอย่างกอฟนั้นเรียนจบด้านสถาปัตยกรรมศาสตร์สิ่งแวดล้อมมา ดุษซึ่งทำงานในบริษัทสถาปนิก 49 ของกอฟจึงอินเรื่องสิ่งแวดล้อมไปโดยปริยาย ส่วนอุ้มนั้นเป็นเภสัชกรที่คลุกคลีกับยาเคมีจนรู้สึกเหนื่อยหน่าย 

จุดเริ่มต้นของ .limited จึงเกิดขึ้นตรงนี้ที่ความสนใจของทั้ง 4 คน มารวมกัน

“เราเห็นตรงกันว่าทุกวันนี้คนใช้ทรัพยากรกันสิ้นเปลืองมาก มีขยะเดลิเวอรี่เกิดขึ้นค่อนข้างเยอะ ผู้บริโภคก็ใช้แล้วทิ้งกันแบบไม่ใส่ใจ เราจึงคิดอยากทำร้านนี้ขึ้นมา แต่มันก็มีจุดแย้งว่าธุรกิจนี้ไม่น่าจะไปรอดเท่าไหร่ แต่ขณะเดียวกันถ้าเราไม่เป็นจุดเริ่มต้นแรก มันก็จะไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงอะไร พอคิดว่ายังไงก็ต้องทำจึงตั้งชื่อร้านว่า .limited เพราะอยากสื่อสารว่าทรัพยากรบนโลกนี้มีอย่างจำกัด” ไกด์ประจำร้านอย่างอุ้มสาธยายถึงจุดเริ่มต้นอันแสนน่ารักให้ฟัง

แนวคิดที่ว่าจึงแตกกิ่งก้านสาขาเป็นแนวคิดอื่น ๆ ในการทำร้านชำแห่งนี้อีกมาก เริ่มจากสถาปนิกอย่างกอฟและกิฟตั้งใจซ่อมแซมบ้านหลังนี้ แต่ไม่เติมแต่งจนเสียความเป็นบ้านไม้เก่าอันมีค่า ทั้งสารพันเฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ ในร้านยังเป็นเฟอร์นิเจอร์สเตนเลสที่ทนทานและทนมือ เมื่อมองปราดไปยังมุมสินค้าในร้าน จะเห็นสินค้ารักษ์โลกที่คุ้นตาอย่างแก้วซิลิโคน ยาสีฟันเม็ด แต่ความน่ารักและพิเศษใส่ไข่กว่าเดิมคือ .limited ยังมีสินค้ารักษ์โลกที่ทำขึ้นเองด้วย

.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี
.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี

“เราเป็นเภสัชกรอยู่แล้ว เลยวิจัยและพัฒนาครีมอาบน้ำและแชมพูสระผมขึ้นมาเองสองแบรนด์ แบรนด์แรกคือ Lilli แบรนด์ที่สองคือ Rarin ทั้งสองแบรนด์ปราศจากซัลเฟต พาราเบน และซิลิโคนทั้งสิ้น แต่สิ่งที่ต่างคือแบรนด์ที่สองอย่าง Rarin จะมีกลิ่นเพื่อตอบโจทย์คนที่อยากรักษ์โลกและตัวเอง แต่ก็ยังอยากให้ผลิตภัณฑ์มีกลิ่นหอมอยู่

“บางครั้งก็มีปุ๋ยมูลไส้เดือนจากไส้เดือนที่กอฟเลี้ยงที่บ้าน ซึ่งไส้เดือนเหล่านี้ก็กินกากใยผักผลไม้ที่เรานำมาทำเป็นเมนูต่าง ๆ ในร้าน และร้านเรายังมีงานไม้จากไม้เก่าที่ลูกชายเราทำขึ้นเอง มีเสื้อผ้าทำมือย้อมสีธรรมชาติที่ตัดเย็บโดยน้องสาวของกอฟ และมีกระเป๋าผ้าที่ทำจากผ้าเหลือทิ้งของ moreloop ซึ่งช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ถึง 2.15 กิโลกรัม เทียบเท่ากับการขับรถยนต์ 18.05 กิโลเมตรด้วย” เธอยกตัวอย่างสินค้าด้วยน้ำเสียงตื่นเต้นจนเราอยากโผล่ไปที่ร้านเดี๋ยวนั้น

หัวใจสำคัญอีกข้อของการทำร้านชำแห่งนี้ คือสินค้าทั้งหมดจะต้องปราศจากวัสดุที่ใช้ได้เพียงครั้งเดียว แม้ด้านหนึ่งของร้านจะเป็นโซนรีฟิลที่ถ้าใครไม่มีขวดมาเติม .limited ก็มีขาย แต่อุ้มจะแนะนำลูกค้าก่อนเสมอว่า ให้นำภาชนะเก่าที่มีหรือภาชนะที่เคยได้รับจากร้านชำแห่งนี้ไปกลับมาใช้ใหม่ จะได้ไม่สร้างขยะเพิ่ม และอุ้มไม่เคยแนะนำให้ลูกค้าเติมสินค้าไปให้มากเข้าไว้ แต่เน้นให้น้อยที่สุด เพราะหากไม่ถูกจริตขึ้นมา สินค้านั้น ๆ จะได้ไม่กองเป็นผักปลาเน่าเปื่อยที่จะกลายเป็นขยะอีกชิ้นหนึ่งของโลก

จุดที่ดีต่อเรา

เมื่อเดินสำรวจโซนของใช้ในบ้านที่ทั้ง 4 คัดสรรมาแล้วว่าดีต่อโลก อีกมุมสำคัญที่อุ้มตั้งใจนำเสนอคือโซนของกินที่เธอทำขึ้นเองบ้าง ทั้งคัดสรรจากพันธมิตรรักษ์โลกบ้าง ไม่ว่าจะกล้วยตากจากกล้วยอินทรีย์ในสวนที่แม่ของกอฟปลูก เก็บ ปอก และอบในหม้ออบลมร้อนเองกับมือ การันตีว่าอร่อยและปลอดภัย หรือจะเป็นดอกเกลือแท้ ๆ จากเพื่อนของอุ้มที่เพชรบุรี ซึ่งนั่งยันนอนยันว่าเป็นดอกเกลือจากเกลือผืนแรกที่น้ำทะเลขึ้นสูง จึงอุดมด้วยแร่ธาตุนานา กระทั่งข้าวท้องถิ่นพันธุ์ดีที่อุ้มติดต่อจากสมาคมข้าวไทย ซึ่งเธอการันตีว่าอร่อยหนึบหนับ

.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี

“ก่อนทำร้านนี้ เราไม่เคยทานข้าวท้องถิ่นแม้แต่น้อย พอได้ทานลองทานข้าวลืมผัว ข้าวก่ำล้านนา และข้าวท้องถิ่นอื่น ๆ ถึงได้รู้ว่าข้าวเหล่านี้อร่อยมาก นอกจากไม่ขัดสีซึ่งทำให้สารอาหารยังอยู่ครบ ข้าวเหล่านี้ยังมีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ คนเบาหวานทานแล้วน้ำตาลไม่พุ่งกระฉูด ส่วนสีต่าง ๆ ที่เราเห็นในข้าว เช่น สีแดงอมม่วงก็อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ อย่างแอนโทไซยานินที่ดีต่อผิวพรรณ และช่วยให้ภูมิคุ้มกันร่างกายแข็งแรง” อุ้มอธิบายให้ฟังอย่างตั้งใจ แต่ก็อดพูดติดตลกไม่ได้ว่าเธอและทีมงานยังต้องให้ความรู้ลูกค้าอีกมาก เพราะคนส่วนใหญ่คุ้นชินกับข้าวขาวมากกว่า

นอกจากอาหารการกินที่เธอคัดสรรมาจากพันธมิตรเกษตรอินทรีย์แล้ว อีกบริการหนึ่งของร้านที่ทั้ง 4 คนตั้งใจคือ ที่นี่เสิร์ฟสลัดแสนอร่อยและเครื่องดื่มจากผักผลไม้อินทรีย์ของเกษตรกรในขอนแก่น

“เราทำกินเองด้วย เราจึงต้องเลือกสิ่งที่ดีที่สุดให้เราเสมอ ผักผลไม้ที่นำมาทำเป็นเครื่องดื่มและสลัด จึงเป็นผักอินทรีย์ที่เลือกซื้อจากตลาดนัดและร้านชำอินทรีย์ในตัวเมืองขอนแก่น เพราะอยากสนับสนุนเกษตกรในท้องที่ จากนั้นช่วยกันคิดสูตรน้ำผลไม้กันเอง โดยเน้นใช้น้ำผึ้งแทนน้ำตาล ถ้าใช้น้ำตาลในอาหารก็จะเลือกใช้น้ำตาลโตนดและน้ำตาลดอกมะพร้าวแทน” เธออธิบายแนวคิดในการเสกสรรค์สารพัดเมนูในร้าน ก่อนยกตัวอย่างให้เรากลืนน้ำลายเล่น

.limited ร้านชำและรีฟิลรักษ์โลกแห่งเดียวในขอนแก่น ในบ้านไม้เก่าแก่อายุกว่า 70 ปี

ทั้ง Taro Milkshake ที่ใช้เผือกหอมแท้ ๆ มาทำเป็นเครื่องดื่ม ตะลิงปลิงปั่นเปรี้ยวจี๊ดชุ่มชื่นหัวใจจากตะลิงปลิงท้องถิ่น หรือจะเป็นเมนู Green Queen ที่หยิบผักโขม วอเตอร์เครส แอปเปิ้ลเขียว สับปะรด และมะนาว มาปั่นรวมกันจนสายเขียวต้องถูกใจ 

ไม่นานมานี้ ทั้งพวกเขายังแตกแขนงเมนูจากผักผลไม้เป็นสลัดน่าทานอีกด้วย ทั้งสลัดผักธรรมดา เรนโบว์สลัด ซีซาร์าสลัด และที่พิเศษสุด ๆ คือสลัดลาวที่นำผักท้องถิ่นกลิ่นแรงอย่างผักชีลาว ผักชีฝรั่ง โหระพา สะระแน่ ผักแพ้ว ต้นหอมและแตงกวา มาคลุกเคล้าด้วยน้ำสลัดแจ่วเนื้อครีม แล้วทานกับหมูยอเกรดดี

จุดที่ดีต่อทุกคน

เพราะทั้ง 4 คนมีงานประจำที่แสนจะยุ่งวุ่นวายอยู่แล้ว การก่อร่างสร้างร้านนี้ขึ้นจึงไม่ใช่เหตุผลทางด้านกำไร แต่เป็นเหตุผลทางด้านสังคมที่อยากกระจายความรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมให้ได้มากที่สุด มากกว่าการเป็นร้านขายของชำและร้านรีฟิลรักษ์โลก ฝั่งขวาสุดของร้านจึงมีโซนเวิร์กชอปคอยแบ่งปันความรู้ที่พวกเขาตั้งใจ

ร้านชำรักษ์โลกและร้านรีฟิลแห่งเดียวใน จ. ขอนแก่น ที่อยากให้โดมิโนแห่งการรักษ์สิ่งแวดล้อมขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ
ร้านชำรักษ์โลกและร้านรีฟิลแห่งเดียวใน จ. ขอนแก่น ที่อยากให้โดมิโนแห่งการรักษ์สิ่งแวดล้อมขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ

“ในสถานการณ์ปกติ พวกเราอยากให้มีเวิร์กชอปสองครั้งต่อเดือน ที่ผ่านมาก็เคยจัดเวิร์กชอปทำงานไม้ เย็บหน้ากากผ้า และเพนต์ภาพ พูดตรง ๆ ว่าแต่ละครั้งเราแทบไม่ได้อะไร” อุ้มเล่าพลางหัวเราะก่อนอธิบายต่อว่า “คนเข้าร่วมจ่ายเงินค่าอุปกรณ์ก็จริง แต่เราก็ต้องหักส่วนนี้ไปให้วิทยากร แถมยังมีเครื่องดื่มและของต่าง ๆ ให้ด้วย แต่ที่เราทำเพราะอยากสอนและแบ่งปันความถนัดกับความรู้ที่มีให้กับคนอื่น ๆ”

ด้วยทำร้านนี้ขึ้นจากใจที่อยากแบ่งปันให้คนขอนแก่นและแขกบ้านแขกเมืองที่แวะเวียนจริง ๆ หากลูกค้าได้รับสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน เช่น สารพัดถั่วและธัญพืชที่อาจจะเหม็นหืนยามหน้าฝน อุ้มก็พร้อมรับผิดชอบทันที แถมยังเล่าตลก ๆ ให้ฟังอีกว่า บางครั้งแค่ลูกค้าเอ่ยชมว่าต้นไม้ที่วางขายในร้านนั้นสวยน่าปลูก อุ้มก็ยื่นให้นำกลับบ้านไปฟรี ๆ จนลูกค้ายังต้องงง แถมพนักงานในร้านยังกระซิบถามว่าได้กำไรบ้างไหม

“เรามีความสุขมากที่ได้แบ่งปันและทำร้านนี้” 

นี่คือคำตอบเมื่อเราเอ่ยถามด้วยคำถามเดียวกันกับพนักงานของ .limited

ร้านชำรักษ์โลกและร้านรีฟิลแห่งเดียวใน จ. ขอนแก่น ที่อยากให้โดมิโนแห่งการรักษ์สิ่งแวดล้อมขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ
ร้านชำรักษ์โลกและร้านรีฟิลแห่งเดียวใน จ. ขอนแก่น ที่อยากให้โดมิโนแห่งการรักษ์สิ่งแวดล้อมขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ

ไม่มีจุดจบ

ตลอดการเปิดร้านกว่า 2 ปี อุ้มสารภาพตามตรงว่าการทำธุรกิจร้านชำรักษ์โลกนั้นเต็มไปด้วยความยากลำบาก โดยเฉพาะช่วงแรก ๆ ที่คนในจังหวัดยังไม่เข้าใจข้อดีของร้านชำแห่งนี้ เพราะแทนที่จะอำนวยความสะดวกให้ผู้คนมากขึ้นกว่าเก่า ก็กลับสร้างความลำบากในการใช้ชีวิตมากกว่าเดิม แต่เพราะเริ่มเห็นว่าชีวิตประจำวันของลูกค้าที่เข้า-ออกร้าน เปลี่ยนแปลงไปทีละนิด ๆ ความเชื่อที่ว่าจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ อย่างพวกเขาจะก่อให้เกิดจุดเล็ก ๆ อีกมากจึงยิ่งชัดเจน

“ช่วงแรกที่คิดอยากทำร้าน ต่างคนก็ต่างไปสำรวจร้านรักษ์โลกในกรุงเทพฯ ทุกครั้งที่เราเข้าไปในร้านต่าง ๆ สัมผัสได้เลยว่าร้านเหล่านี้ไม่ได้ทำเพื่อธุรกิจ แต่เขามีแพสชันกับเรื่องสิ่งแวดล้อมจริง ๆ เวลาเราบอกว่าจะทำร้านแบบนี้บ้าง เขาก็บอกว่าดีเลย แถมยังแนะนำแหล่งซื้อของ บอกว่าอันไหนขายดี อันไหนขายไม่ดีบ้าง เขาน่ารักกับเรามาก ๆ

“พอทำร้านของตัวเองบ้าง เราจึงไม่ได้หวังว่าทุกคนที่เดินเข้ามาในร้านจะต้องซื้อสินค้ากลับไป แค่เขาเปลี่ยนการใช้ชีวิตเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ลดการสร้างขยะในบ้าน เราก็ถือว่าประสบความสำเร็จแล้ว หรือพอมีคนมาเซอร์เวย์ร้านเรา เพราะอยากทำร้านแบบนี้บ้าง เราก็แนะนำเขาโดยไม่ได้คิดว่าเป็นคู่แข่ง แต่ถือว่าเขากำลังช่วยกันสร้างสังคมดี ๆ ขึ้นร่วมกัน คล้ายโดมิโนที่จะขยายออกไปเรื่อย ๆ จนการตระหนักเรื่องสิ่งแวดล้อมกลายเป็นค่านิยมหนึ่ง” อุ้มทิ้งท้าย

ร้านชำรักษ์โลกและร้านรีฟิลแห่งเดียวใน จ. ขอนแก่น ที่อยากให้โดมิโนแห่งการรักษ์สิ่งแวดล้อมขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ

.limited

ที่ตั้ง : 397 ถนนหลังเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น (แผนที่)

วัน-เวลาทำการ : เปิดบริการทุกวัน เวลา 10.00 – 19.00 น. 

โทรศัพท์ : 08 1984 8700Facebook : Dotlimited

Writer

Avatar

ฉัตรชนก ชัยวงค์

เด็กเอกไทยที่สนใจประวัติศาสตร์ งานคราฟต์ และเรื่องท้องถิ่น เวลาว่างชอบกิน เล่นแมว และชิมโกโก้

Photographer

มณีนุช บุญเรือง

มณีนุช บุญเรือง

ช่างภาพสาวประจำ The Cloud เป็นคนเชียงใหม่ ชอบแดดยามเช้า การเดินทาง และอเมริกาโน่ร้อนไม่น้ำตาล