ในขณะที่วงการจักรยานได้ถูกพัฒนาไปเรื่อยๆ ทั้งวัสดุในการผลิตจักรยาน รูปทรงที่ลู่ลมแอโรไดนามิก เกียร์ไฟฟ้า เกียร์ 11 สปีด ล้อคาร์บอน ดิสก์เบรก จะพาจักรยานให้ไปไกลมากๆ แล้ว แต่ก็ยังมีคนอีกจำนวนมากที่ยังหลงใหลในจักรยานรุ่นเก่าๆ หรือที่เราเรียกกันว่ารถจักรยานวินเทจกันอยู่

จักรยานที่ทำมาจากท่อเหล็กกลมๆ นำมาตัดและต่อกันจนได้เป็นรูปทรงที่เรียบๆ ง่ายๆ ดูมินิมอลแตกต่างจากรถรุ่นใหม่ๆ ที่มีการออกแบบที่โฉบเฉี่ยวพร้อมกับประสิทธิภาพที่สูงกว่ามาก

ผมเองก็เป็นคนหนึ่งที่เริ่มขี่จักรยานโดยเริ่มมาจากรถเสือหมอบวินเทจเช่นกัน ซึ่งมันมีที่มาจากการไปเดินเล่นที่งานจักรยานวินเทจซึ่งจัดกันเป็นประจำต่อเนื่องที่มหาวิทยาลัยศิลปากรนั่นเอง แต่ด้วยภาระหน้าที่การงานและเหตุผลบางประการทำให้งานจักรยานวินเทจที่ศิลปากรนั้นเงียบหายไปหลายปี พร้อมๆ กับกระแสจักรยานวินเทจที่ดูจะซาลงไปในระยะหลังๆ

แต่ตอนนี้มีข่าวดีว่างานจักรยานวินเทจแบบที่เราคิดถึงนั้นกำลังจะกลับมาอีกครั้งหนึ่งในวันอาทิตย์ที่ 26 พ.ย. นี้เอง ภายใต้ชื่องานว่า ‘เคาะสนิม’ ผมจึงได้นัดกับทางผู้จัดงานเพื่อขอคุยถึงการกลับมาของงานจักรยานที่มีคนคิดถึงมากงานหนึ่งในบ้านเรา ณ สวนหลวงสแควร์ จุฬาซอย 12 บริเวณที่จัดงานครั้งนี้ รถจักรยานวินเทจสวยงามจอดเรียงรายกันอยู่หน้าร้านกาแฟใกล้ลานกว้าง กับผู้คนที่แต่งกายย้อนยุคมาในชุดกีฬาที่ตัดขึ้นจากผ้าขนสัตว์สีสันสดใส เคล้ากับเสียงหัวเราะที่ดังมาแต่ไกล บอกผมว่าผมมาถูกที่แล้ว

 

 

เริ่มเคาะสนิม

ทางกลุ่มผู้จัดงานเคาะสนิมนั้นเกิดจากการรวมตัวกันของกลุ่มคนรักจักรยานวินเทจมากมายหลายกลุ่ม ซึ่งจริงๆ แล้วก็คือเหล่าคนที่ไปร่วมงานและเดินดูรถกันที่ศิลปากรมาก่อนนั่นแหละ

“แวดวงจักรยานวินเทจจริงๆ ก็เป็นแวดวงที่ค่อนข้างแคบ ทุกคนก็รู้จักกันเกือบหมดอยู่แล้ว งานวินเทจที่จัดๆ กันมาก่อนหน้านี้ก็มีอยู่ไม่กี่กลุ่ม ซึ่งพวกเราก็เป็นคนที่ไปร่วมงานกับพี่ๆ พวกนั้นแหละ แต่พอมาช่วงหลังๆ อาจจะด้วยเพราะคนช่วยงานน้อยลง หาสถานที่ไม่ได้ มันก็เลยทำให้ไม่ได้มีการจัดงานจักรยานวินเทจในช่วงสองสามปีหลังอีกเลย ถึงจะไม่มีการจัดงานวินเทจ แต่พวกเราคนจัดก็มักจะนัดเจอกันเองเป็นกลุ่มเล็กๆ อยู่เสมอ ทั้งไปปั่นด้วยกัน หรือนัดเจอพูดคุยกัน พวกเราจึงเห็นจังหวะเหมาะว่าเราน่าจะพอจัดงานใหญ่กันได้ ก็เลยไปคุยกับพี่ๆ หลายๆ กลุ่ม ทุกคนก็เห็นด้วยกับเราและเข้ามาให้ความช่วยเหลือในการจัดงานกันทั้งหมดเลย”

“งานนี้เป็นงานที่เราทำกันเองจริงๆ โดยเริ่มจากศูนย์ พูดกันแบบตรงๆ เราไม่มีงบเลย แม้แต่สปอนเซอร์ที่ได้มาเป็นเงินก็ไม่มี มีแต่ของรางวัลให้คนมาเดินในงานเล็กน้อย ก็เป็นพวกพี่ๆ ในกลุ่มวินเทจนี่ล่ะ ที่ทำธุรกิจของตัวเองซึ่งมีการช่วยเหลือกันทั้งให้เป็นเงินสดมา ไม่ก็ช่วยเหลือเรื่องของที่เราต้องใช้ พี่ที่ทำโรงพิมพ์ก็พรินต์แผ่นป้ายให้เราฟรี บางคนทำบริษัทอีเวนต์ก็มาทำของประดับงานให้ฟรี เหมือนเป็นงานที่พี่ๆ น้องๆ ช่วยเหลือกันเพื่อให้มันเกิดขึ้นมาได้ เพราะทุกคนอยากเห็นแวดวงวินเทจมันกลับมาได้รับความสนใจและแพร่หลายขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง”

 

เคาะขึ้นรูปงาน

ทางทีมงานผู้จัดมีการระดมไอเดียกันถึงรูปแบบของงาน และเจอปัญหาของงานจักรยานวินเทจทุกครั้งว่า เวลาคนทั่วไปเห็นว่ามีงานเขาก็สนใจและขี่รถจักรยานเพื่อไปร่วมในงานวันนั้น ตอนไปถึงงานก็กลายเป็นว่าเดินในงานแบบเหวอๆ เพราะไม่รู้จักใครเลย สนใจอยากรู้เกี่ยวกับรถที่จอดในงานก็ไม่รู้จะไปถามใคร กลายเป็นว่าอยู่ได้สักพักก็ต้องกลับก่อน ทางทีมงานจึงคิดถึงคนที่จะมาร่วมงานซึ่งเป็นคนหน้าใหม่ ด้วยการเตรียมสตาฟฟ์ไว้คอยดูแลคนทุกคนที่จูงจักรยานเข้ามาในงาน คอยให้ข้อมูลต่างๆ หรือถ้าให้ข้อมูลบางอย่างไม่ได้ก็ไปตามพี่ๆ เจ้าของรถจักรยานให้มาตอบ เพื่อให้งานนี้เป็นที่พบกันของคนที่ชอบอะไรเหมือนๆ กัน คนมาใหม่ก็สามารถมาร่วมได้โดยไม่รู้สึกว่าถูกทอดทิ้งหรือเหมือนมางานปาร์ตี้ของคนอื่น แต่เป็นงานที่ต้อนรับคนทุกคนที่มาเจอกัน

“เราคิดถึงบรรยากาศแบบเก่า พี่ๆ หลายคนจูงรถคันสวยเดินเข้ามา ได้มาเจอเพื่อนเก่าๆ มาคุยกับคนที่ชอบของเหมือนๆ กันด้วยภาษาเดียวกัน คือเราก็เห็นพี่ๆ หลายคนที่เล่นรถวินเทจมาก่อนแต่ตอนนี้ก็เริ่มไปขี่จักรยานคาร์บอน บางคนก็เลิกปั่น เอารถแขวนเก็บไว้ที่บ้านอย่างเดียวก็มี ก็เลยเป็นที่มาของชื่องานว่า ‘เคาะสนิม’ ที่ตั้งชื่อว่าเคาะสนิม เพราะทุกๆ คนก็หยุดและหายไปนาน เลยจะเคาะสนิมตัวเราเองให้หยิบรถออกมาเจอกันในงานหน่อย เป็นเหมือนการมาเจอกันของคนที่รักและชอบจักรยานวินเทจ แล้วเราก็ไม่ได้สนใจเฉพาะรถวินเทจแบบใดแบบหนึ่ง เราอยากเห็นรถจักรยานหลายๆ แบบมาอยู่ในงานเราทั้งหมด ทั้งรถอิตาลี รถฝรั่งเศส รถญี่ปุ่น รวมไปถึงรถพับวินเทจ รถโบราณ รถทัวร์ริง เปิดโอกาสให้ทุกกลุ่มและทุกคนเข้ามาเจอกันได้ทั้งหมดครับ”

 

เคาะระฆังเริ่มงาน

“กิจกรรมในวันงาน (อาทิตย์ที่ 26 พ.ย. นี้) นั้นเริ่มตั้งแต่เช้าไปจนถึงตอนค่ำ โดยตอนเช้าเราจะมีนัดรวมตัวกันตอนเช้าที่สวนหลวงสแควร์ แล้วปั่นจักรยานไปตามจุดที่สวยๆ ของกรุงเทพฯ ระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร ก่อนจะวนกลับมาที่สวนหลวงสแควร์ สำหรับคนที่มาลงทะเบียนภายใน 400 คนแรกจะได้ป้ายผ้าแบบที่นักแข่งสมัยก่อนใช้ติดเวลาแข่งจักรยานด้วย

“พอกลับมาถึงตอนบ่ายก็จะเป็นงานแสดงรถ ทางเราก็จะเตรียมที่จอดไว้ให้เรียบร้อย มีคนดูแลให้อย่างดี ถ้าเข็นรถเข้ามาในงานก็จะได้ป้ายติดที่รถด้วย สิ่งที่พิเศษในงานนี้ก็คือเรารวมรถทุกแบบทุกประเภทมาไว้ในงานเรา ทั้งรถหายากหลากหลายรูปแบบ ทั้งเสือหมอบอิตาลี เสือหมอบญี่ปุ่น ทัวรริ่ง BMX รถ Track รถมินิเวโล (ล้อเล็ก) รถโบราณแบบพวกรถล้อโต รถพับวินเทจ เสื้อผ้าวินเทจทั้งเสื้อแข่งจักรยานยุคเก่าและอุปกรณ์เสริมที่หลากหลาย บนเวทีก็จะมีการให้ความรู้และกิจกรรมเวิร์กช็อปด้วย อย่างเช่นจะมีช่วงแนะนำการเริ่มต้นหารถจักรยานวินเทจ จะเรียกว่าวินเทจ 101 ก็ได้ หลายๆ คนชอบคิดว่ารถวินเทจมันต้องแพง ส่วนหนึ่งที่มันแพงเพราะหลายคันเอาอะไหล่หายากมาใช้ ราคามันก็เลยสูง เราจะแนะนำว่าถ้าคุณอยากเริ่มต้นกับจักรยานวินเทจ คุณควรจะเริ่มต้นยังไงได้บ้าง ในราคาที่ไม่สูงเกินไป แต่ได้รถที่ขี่สนุกและเหมาะสมกับการใช้งาน

“พอช่วงเย็นๆ ก็จะมีการประกวดการแต่งกายและประกวดรถจักรยานวินเทจด้วย ซึ่งกรรมการจะคัดเลือกจากรถที่มาในงาน โดยแบ่งออกเป็น 5 หมวด คือ ประเภทเสือหมอบสับถัง, BMX, รถ Track Bike, รถจักรยานทัวร์ริง และรถพับกับรถมินิ

“กรรมการของเรานี่น่าจะเรียกได้ว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญของรถแทบทุกประเภท ถ้าได้รับใบประกาศก็น่าจะถือว่าเป็นเกียรติประวัติของจักรยานคันนั้นแล้วครับ ถ้ามองกิจกรรมทั้งหมดที่ว่ามาแล้วงานนี้ก็น่าจะเป็นงานจักรยานวินเทจที่ครบเครื่องที่สุดแล้วครับ

เคาะความในใจ

เท่าที่คุยกันมาพักใหญ่ ผมเห็นความตั้งใจและมุ่งมั่นของเหล่าทีมงานที่มาเหนื่อยจัดงาน ซึ่งนอกจากจะไม่ได้เงินเพิ่มในกระเป๋าพวกเขาแล้ว ยังต้องควักเนื้อลงกันเพิ่มอีกต่างหาก ผมถามทีมงานว่ารถจักรยานวินเทจมันมีสเน่ห์อะไร ทำไมถึงยอมเหนื่อยทำอะไรแบบนี้

“พวกเราชอบรถวินเทจในเรื่องของความสวยงาม และรายละเอียดของรถจักรยาน รถพวกนี้สมัยก่อนมันมีความวิจิตร สวยงาม และมีรายละเอียดที่ไม่เหมือนรถจักรยานใหม่ๆ ที่ผลิตจากโรงงาน ซึ่งเน้นผลิตออกมาครั้งละมากๆ เพราะรถวินเทจทั้งหลายพวกนี้มันถูกทำด้วยมือทั้งหมด จากท่อเหล็กที่ค่อยๆ ตัดแต่งและเชื่อมเข้าด้วยกันจนกลายมาเป็นเฟรม อย่างข้อต่อของท่อจักรยาน (ลักซ์) เนี่ย บางยี่ห้อก็มีหน้าตาที่สวยงามประณีต บางยี่ห้อก็เป็นลวดลายฉลุแบบที่เราหาไมไ่ด้อีกแล้วในปัจจุบัน

“นอกจากความงามแล้ว สิ่งที่เป็นสเน่ห์ที่สำคัญที่สุดของรถวินเทจก็คือประวัติของมัน ทั้งในส่วนของรถและอะไหล่ อย่างอะไหล่นั้นก็มีเรื่องให้ค้นหาเช่นกัน อะไหล่บางชิ้นถูกบริษัทพัฒนาออกมาเป็นรุ่นใหม่ แต่ทำออกมาแล้วมีปัญหาก็ถูกเรียกคืนกลับไปบริษัท ไอ้อะไหล่ชิ้นนี้ก็กลายเป็นของหายากมีราคาขึ้นมา หรือพี่ๆ บางคนก็จะไปตามหาอะไหล่ที่มันถูกผลิตออกมาในปีเดียวกับเฟรม เพื่อมาประกอบกันให้มันอยู่ตรงยุคกันด้วย การไปตามหาอะไหล่เหล่านี้เจอแล้วมาประกอบเป็นรถได้ก็ทำให้เราสนุกและภูมิใจกับมันนะครับ รวมไปถึงจักรยานบางคันในปีที่ถูกผลิตออกมา สีแดงอาจจะเป็นตัวทอปสุดในยุคนั้น แต่สีขาวอาจจะเป็นสีทีมที่ได้แชมป์มา คนก็จะเก็บสีขาวมากกว่าทำให้ราคาสูงกว่าอะไรแบบนั้น หรือจักรยานยี่ห้อเดียวกัน รุ่นยเดียวกัน ผลิตในปีเดียวกัน ก็อาจจะมีอะไหล่ที่ติดมากับรถที่แตกต่างกันได้ มันก็จะมีเรื่องให้เราได้ค้นคว้า หาข้อมูลต่อไปได้ ยิ่งมีเพื่อนพี่น้องที่สนใจของเหมือนๆกันเยอะขึ้น มันก็จะทำให้การขี่รถจักรยานวินเทจมันสนุกมากยิ่งขึ้นไปอีก  และก็อย่างที่บอกไป เราอยากเห็นแวดวงวินเทจมันกลับมาได้รับความสนใจ และแพร่หลายขึ้นมาอย่างที่มันเคยเป็นมาครับ”

ใครที่สนใจและหลงใหลในรถจักรยานวินเทจ ทั้งในจุดเริ่มต้นที่อยากหารถมาครอบครอง อยากเห็นรถสะสมหายากที่มีมูลค่าสูง หรือแค่อยากมาเดินเล่นดูงานก็อย่าพลาดงานนี้กันนะครับ ถ้ามีคนมากันเยอะๆ ไม่แน่ผู้จัดก็อาจจะจัดมันขึ้นเป็นประจำให้เราได้มาเดินมาปั่นอีกในปีต่อๆไปก็เป็นได้