ในวันที่คนอยากอยู่บ้านอย่างรื่นรมย์มากขึ้น ก็เริ่มรู้สึกว่ากำแพงหรือผนังปูนแข็ง ๆ นั้นดูไม่ผ่อนคลายสบายตาเหมือนผนังที่คลุมไปด้วยต้นไม้ อย่างน้อย ๆ มองแล้วก็ทำให้รู้สึกสดชื่นขึ้นมาได้ โดยเฉพาะบ้านที่ไม่มีพื้นที่เพียงพอสำหรับทำสวน

บ้านไหนพอมีพื้นที่อยู่บ้าง ก็อาจมีทางเลือกในการเจียดพื้นที่สัก 30 – 50 เซนติเมตร ตั้งกระถางหรือเอาต้นไม้ลงดินบังผนังหรือรั้วได้ แต่บางบ้านที่ไม่มีที่เหลือจริง ๆ ก็อย่าเพิ่งหมดหวัง เพราะยังมีต้นไม้อีกหลายชนิดที่ใช้พื้นที่น้อยมาก ตั้งกระถางเดียวก็ไต่ได้ทั่วกำแพง และไม่ว่ารั้วหรือกำแพงจะเป็นแบบไหนก็มีต้นไม้ที่เหมาะจะไต่ได้เสมอ วิธีการดูแลนั้นไม่ยาก ไม่ว่าต้นจะไต่ขึ้นไปสูงแค่ไหน รดน้ำแค่ตรงโคนก็พอ และสิ่งที่ต้นไม้นักไต่ทุกชนิดแทบจะเป็นเหมือนกันหมดก็คือ ต้องการแดดจัด

ต้นไม้ 10 ชนิดทั้งไม้โบราณไปจนถึงไม้ใหม่ ๆ มีตัวไหนบ้าง ไปดูกันเลย

01 เหลืองชัชวาล (Macfadyena unguis-cati (L.) A.H.Gentry)

ต้นไม้คลุมผนังไต่กำแพงที่คนนิยมที่สุดในยุคนี้ต้องยกให้ เหลืองชัชวาล ข้อดีมีมากมาย ตั้งแต่ออกดอกทั้งปี ออกดอกแต่ละทีก็มีสีเหลืองบานสะพรั่งไปทั้งต้น แถมยังมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ตอนไม่มีดอกแค่เห็นใบเขียว ๆ ก็ยังดูสวย และเป็นไม่เลื้อยไม่กี่ชนิดที่มีใบแน่นทั้งต้นตั้งแต่โคนถึงยอด ปลูกแล้วแทบไม่ต้องดูแลอะไร เลี้ยงง่าย โตเร็ว ไต่กำแพงได้โดยไม่ต้องมีโครงใด ๆ ช่วย

ถ้าไม่รีบ ปลูกแค่ต้นเดียวเดี๋ยวก็จะแผ่ไปจนเต็มกำแพง ซึ่งจะสวยเพราะมีโคนเดียว แต่มีความเสี่ยงอยู่บ้าง เพราะถ้าติดโรคก็จะตายทั้งกำแพง ถ้าเลือกลงหลายต้นก็เว้นระยะให้ห่างกันได้สัก 1 – 2 เมตร อาจจะเห็นหลายตอหน่อย แต่ก็ช่วยลดความเสี่ยง และทำให้คลุมเต็มผนังได้เร็วขึ้น

เคล็ดลับการปลูกเหลืองชัชวาลที่ควรรู้คือ ถ้าลงดินปลูกไปเรื่อย ๆ โคนต้นมีโอกาสใหญ่เท่าขาคน แต่ยอดยังเป็นเถาเหมือนเดิม ดังนั้นโครงสร้างที่รองรับต้องแข็งแรงในระยะยาว

ถ้ากำแพงเรียบมาก มีโอกาสที่จะเกาะกันเองเป็นกระจุก ถ้าโดนลมแรง ๆ ก็อาจจะร่วงลงมาทั้งแผง ทางแก้คือ ทำโครงง่าย ๆ ให้ไต่ในช่วงแรก เช่น ใช้ตาข่ายพลาสติกขึงกับกำแพง (ถ้าตาถี่จะเต็มกำแพงเร็วขึ้น)

สำหรับคนที่อยากใช้สลิงให้เหลืองชัชวาลไต่มีเรื่องที่ต้องระวังดังนี้ อย่างแรก ถ้าขึงเป็นตารางที่ห่างกัน ต้องใช้เวลากว่าจะเต็มกำแพง และสิ่งที่สำคัญกว่านั้นก็คือ บ่อยครั้งที่ต้นไม้หุ้มสลิงเข้าไปในเนื้อไม้ พอต้นไม้โตขึ้นมีโอกาสที่จะเป็นแผล ไปจนถึงทำให้กิ่งขาดได้ ทางแก้คือ ใช้สายยางเล็ก ๆ หุ้มสลิงไว้ หรือใช้ Cable Tire รัดกิ่งหลวม ๆ กับสลิง เพื่อให้สลิงทำหน้าที่แค่ประคอง แล้วให้ต้นไม้เกาะกับกำแพง ไม่ใช่เกาะกับตัวสลิงโดยตรง

02 พวงขาว (Antigonon leptopus Hook & Arn.)

พวงขาวเป็นดอกไม้ที่เราหยิบมาแนะนำอยู่บ่อย ๆ เพราะเลี้ยงง่าย ออกดอกดกตลอดปี และใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง สำหรับคนที่ไม่คุ้นชื่อนี้ ต้นพวงขาวก็คือต้นพวงชมพูที่มีดอกเป็นสีขาวนั้นเอง การนำพวงขาวมาไต่เสาหรือไต่ผนังในบ้านไม่ใช่เรื่องยาก แค่หาตำแหน่งเหมาะ ๆ ให้พวงขาวเกาะและไต่ขึ้นไปได้ก็พอ และที่สำคัญที่สุดก็คือ ต้องโดนแสงค่อนข้างมาก

03 รางจืด (Thunbergia laurifolia Lindl.)

หลายคนรู้จักรางจืดในฐานะสมุนไพรช่วยล้างพิษที่เรานิยมนำมาต้มเป็นชา แต่ต้นรางจืดเองก็ปลูกประดับให้ไต่เสา คลุมนั่งร้านได้เช่นกัน มีดอกสีม่วงสวย จนหลายคนสับสนกับต้นสร้อยอินทนิล ดูง่าย ๆ ที่ขนาดของดอกและรูปทรงของใบ ซึ่งสร้อยอินทนิลใหญ่กว่าเยอะ ถ้าอยากให้ออกดอกดก ก็อย่ารดน้ำเยอะนะ

04 เครือออน (Congea tomentosa Roxb.)

เครือออน หรือ พวงประดิษฐ์ เป็นไม้ที่เหมาะจะเลี้ยงให้ไต่นั่งร้านขึ้นไปแล้วทิ้งตัวลงมา ใช้คลุมหลังคา คลุมรั้วได้ ทรงของต้นในช่วงที่ไม่มีดอก ค่อนข้างเก้งก้าง ไม่แนบติดกำแพง ต้องคอยตัดแต่งดี ๆ แต่พอถึงเวลาออกดอกปีละครั้งในช่วงหน้าหนาว เราจะได้เห็นดอกสีม่วงอมชมพูบานสะพรั่งไปทั้งต้น ถือว่าคุ้มค่าการรอคอย

05 เฟื่องฟ้า (Bougainvillea)

เฟื่องฟ้าเป็นต้นไม้ที่เราต่างคุ้นเคยกันดีและมีหลายสายพันธุ์ เป็นไม้พุ่มที่เหมาะกับการเลี้ยงให้ไต่เลื้อยไปตามรั้ว และออกดอกสีสันสดใสตลอดทั้งปี เราจึงเห็นคนปลูกเฟื่องฟ้าให้คลุมรั้วหน้าบ้านมาหลายสิบปี ถึงแม้ว่าเฟื่องฟ้าจะเป็นต้นไม้ที่ดูย้อนยุค แต่ด้วยความที่มีสีสันให้เลือกมากมาย ถ้าเลือกสีดี ๆ ก็อาจจะทำให้บ้านดูสวยแบบวินเทจขึ้นมาได้

06 กระเทียมเถา (Mansoa alliacea (Lam.))

ต้นกระเทียมเถา ซึ่งแปลมาจากชื่อภาษาอังกฤษที่ว่า Garlic Vine เพราะใบและเถามีกลิ่นเหมือนกระเทียม ถือเป็นต้นไม้วินเทจที่อยู่คู่รั้วบ้านคนไทยมาเนิ่นนาน ด้วยความที่เลี้ยงง่ายและไต่ไปตามรั้วลวดได้ดี และเมื่อถึงหน้าหนาวจะมีดอกสีม่วงบานสะพรั่งเต็มต้น จึงเป็นที่นิยมมาก แต่ยุคนี้คนปลูกกันน้อยมาก ถือเป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ สำหรับคนที่อยากได้ไม้เถาไต่ไปตามรั้วหรือเสาต่าง ๆ

07 ลัดดาวัลย์ (Porana volubilis Burm.f.)

ต้นลัดดาวัลย์ หรือ ลดาวัลย์ เป็นไม้เลื้อยโบราณที่ออกดอกเป็นช่อเล็ก ๆ สีขาว บานทั่วต้น ออกดอกในฤดูหนาว และมีกลิ่นหอมช่วงเช้าและเย็น เลี้ยงง่าย โตเร็ว ปลูกให้ไต่ซุ้ม ไต่เสา หรือไต่รั้วได้สบาย

08 ช่อมาลี (Parameria laevigata (Juss.) Moldenke)

ช่อมาลี หรือ สร้อยสุมาลี หรือ กุมาริกา เป็นไม้เลื้อยที่ออกดอกปีละครั้งในช่วงหน้าหนาว ดอกออกเป็นช่อ สีขาว มีกลิ่นหอม เหมาะจะใช้ปลูกเป็นรั้วหรือเป็นซุ้ม

09 ดีปลี (Piper longum)

เมื่อพูดถึงชื่อ ดีปลี เรามักจะนึกถึงเครื่องเทศรสเผ็ดร้อนของชาวใต้ ที่จริงแล้วดีปลีเป็นไม้เลื้อยที่อยู่ในสกุล Piper ซึ่งมีพืชหลัก ๆ คือพริกไทยและบรรดาพลูไม้เลื้อยที่ใช้ปลูกประดับทั้งหลาย เช่น พลูลงยา พลูนางฟ้า ดังนั้นการนำมาไต่หลักหรือไต่ต้นไม้เพื่อปลูกประดับนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกแต่อย่างใด ที่ Little Tree ใช้ปลูกบังเสาไฟฟ้ากลางแดดร้อยเปอร์เซ็นต์ก็ขึ้นงามดี ความพิเศษของดีปลีก็คือ ถึงเราจะนำไปปลูกในที่ที่แสงน้อยลง เช่น ใต้ต้นร่มไม้ (แบบคนที่ปลูกดีปลีขาย) ก็งอกงามได้ดี โดยที่เราจะได้ลูกสีแดงสดตัดกับใบสีเขียวเข้มให้ชม แล้วก็ยังเก็บมาทำอาหารได้อีก

10 บอสตันไอวี่ (Parthenocissus tricuspidata)

ต้นนี้ถึงแม้ว่าจะไม่มีดอก แต่ก็น่าจะสานฝันให้หลายคนได้ เวลาไปต่างประเทศ เราอาจจะตื่นตาตื่นใจกับกำแพงที่ปกคลุมไปด้วยไอวี่เต็มผืน แล้วอยากทำแบบนั้นบ้างในเมืองไทย แต่พอซื้อไอวี่มาลองปลูก พบว่าแค่โดนแดดหน่อยก็แห้งตาย เลยตัดใจ ความจริงคือ ไอวี่ที่จะเลื้อยบนกำแพงในเมืองไทยได้คือ บอสตันไอวี่ จะร้อนหรือจะโดนแดดร้อยเปอร์เซ็นต์ก็ไต่ได้สบายมาก กลับกัน ถ้าโดนแดดน้อย ๆ อาจจะไม่งอกงามนัก ส่วนไอวี่กระถางห้อยที่เห็นขายกันเยอะ ๆ ต้องปลูกในแดดรำไร ด้วยวัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดี และรดน้ำให้ชื้น ๆ อยู่เสมอ ถ้าเอามาเลี้ยงกลางแดดให้ไต่กำแพงก็จะตาย ดังนั้นก่อนจะซื้อต้องเลือกให้ถูกชนิดด้วยนะ