เรามาถึงบ้าน อู-ธนวัฒน์ ควนสุวรรณ เจ้าของ By Myself Handcrafted แบรนด์เครื่องหนัง ที่ตอนนี้มีสตูดิโอเล็กๆ ในช่างชุ่ย ในเวลาสายๆ วันที่อากาศพอเรียกเหงื่อ หลังก้าวขาผ่านรั้วเหล็กสีดำ เช่นเดียวกับฟาซาดสุดเท่ที่เปลี่ยนบ้านหลังนี้ให้โดดเด่นไปจากทาวน์โฮมที่ขนาบทั้งสองข้าง ความเย็นตาจากสวนเล็กๆ ข้างบ้าน ช่วยให้ลืมความร้อนชั่วครู่

อูในชุดอยู่บ้าน ออกมาต้อนรับด้วยท่าทีสบายๆ เขารีบเปิดปะตู ชวนให้เราเข้าไปหลบร้อน ระหว่างรอช่างภาพเดินทางมาจากบ้านที่ห่างกันเพียงระยะเวลา 1 นาที

เราใช้จังหวะนี้กวาดสายตาไปรอบๆ (ไม่ได้ตั้งใจแอบดู)

บนโต๊ะไม้ตัวเขื่อง มีสมุดเล่มเล็กซึ่งเต็มไปด้วยลายมือเปิดค้างหน้าออกแบบปลอกหุ้มมีดพับ ข้างกันมีของจริงที่ยังเย็บไม่เสร็จดีนักวางเรียงไว้ เขาว่าเป็นของใหม่ที่ใช้เวลาว่างระหว่างช่วงกักตัวทดลองทำไว้ขาย

เขาเล่าเรื่องกระเป๋าและแอคเซสซอรี่จากหนังแท้ ที่บรรจงเย็บด้วยมือทีละชิ้น ตั้งแต่ชิ้นเล็กอย่างปลอกกุญแจ จานวางของ รองเท้า เก้าอี้ หรือแม้แต่เฟอร์นิเจอร์ชิ้นใหญ่

ฟังแล้วไม่ต่างจากบ้านหลังนี้ จนคล้ายจะเป็นวิธีเดียวกัน

เย็บเอง

ย้อนกลับไปในวัยมัธยม อูใช้เวลาหลังเลิกเรียนเย็บกระเป๋าและสารพัดของทำมือ เขาสนุกกับการทดลองและลงมือทำเอง จนเขยิบไปทำเพื่อฝากขายตามสยามบ้าง เซ็นเตอร์พอยต์บ้าง หรือบางวันเขาก็ไปขายเองบ้าง

หลังเรียนจบปริญญาตรี อูหอบเงินราว 30,000 บาท ลงทุนเปิดร้านขายของแฮนด์เมดและของแต่งบ้านชิ้นเล็กที่สวนลุมไนท์บาซาร์ ซึ่งส่วนมากเป็นงานอะคริลิก ก่อนหันมาจับงานเครื่องหนังแท้ทั้งหมด

“เราเริ่มต้นจากการที่เราอยากได้ของบางอย่างแล้วมันไม่มีคนทำ จนรู้สึกว่าทำเองก็ได้ พอทำแล้วเราทดลองใช้จนกว่าจะรู้สึกชอบ ถึงค่อยทำออกมาขาย เพราะเราคิดว่าทุกครั้งที่นั่งเย็บ ถ้าเราไม่อินกับมันหรือความรู้สึกมันไม่ใช่ เราจะไม่ทำ แต่ถ้าอันไหนเราทำแล้วชอบ มองแล้วมันสวย ต่อให้เราคิดเองคนเดียวก็ตาม พอถึงมือลูกค้า เราเล่าความตั้งใจของเราให้เขาฟัง ของของเรามันดูจริงใจและส่งพลังออกมาได้” ชายหนุ่มเล่าพลางหยิบกระเป๋าใบสวยออกมาให้เราดู

จากที่คิดจะทำแค่ลองทำให้รู้ เจ๊งก็เลิก ความรู้สึกนั้นแปรเปลี่ยนเป็นความรักเสียแล้ว รู้ตัวอีกทีเขาก็ทำเรื่อยมาจนย่างเข้าสู่ปีที่ 17 และยังคิดออกแบบ เลือกหนัง ตัด ตอก เย็บ และขายด้วยตัวเองทุกขั้นตอนเช่นวันแรก

หาบ้านเอง

เมื่อกิจการขยับขยาย ชายหนุ่มเริ่มมองหาพื้นที่ของตัวเอง ไม่ใหญ่ แต่ก็ต้องไม่เล็กจนเก็บข้าวของและอุปกรณ์ตัดเย็บเครื่องหนังอย่างเป็นสัดส่วนไม่ได้ ด้วยความคุ้นชินกับฝั่งธนฯ บ้านหลังเดิมก็อยู่ย่านจรัญสนิทวงศ์ และเพื่อนๆ มีบ้านแถวนี้ ยิ่งทำให้เขาไม่คิดลังเลหากต้องลงหลักปักฐานย่านบางขุนนนท์

“ผมว่ามันเงียบดี” เขาเกริ่นพลางรินน้ำใส่แก้ว แล้วยื่นให้แทนคำเชื้อเชิญ

“ถนนสั้นๆ เหมือนเป็นทางลับ คล้ายกับเอกมัยเมื่อยี่สิบปีที่แล้ว มีทุกอย่างในถนนเส้นเดียว สถานีตำรวจ วัด สวนสาธารณะ แล้วบางขุนนนท์ของกินเพียบ เคยนั่งคุยกันกับเพื่อนว่าที่บางขุนนนท์กินข้าวได้หนึ่งเดือนไม่ซ้ำร้าน ก๋วยเตี๋ยวมีครบทุกประเภท และถูกด้วย มาบ่อยๆ รู้สึกชอบ พอช่วงที่จะมาซื้อบ้าน ขี่มอเตอร์ไซค์เข้าทุกซอย หาอยู่พักใหญ่ แล้วก็มาเจอบ้านหลังนี้ เป็นทาวน์โฮมสี่ชั้น สภาพคือเละมาก เพราะบ้านทิ้งร้างไว้ห้าปี ทุกอย่างพัง ฝ้าพัง น้ำท่วม แต่พอเราเข้ามารู้สึกว่ามันเย็น รู้สึกโอเค และแปลกมากที่ราคามันหยุดอยู่อย่างนี้มาห้าปีแล้ว” อูเล่าพลางนึกย้อนไปวันแรก

รีโนเวตเอง

เมื่อเจอบ้านที่ถูกใจ ลำดับถัดไปคือการรีโนเวตบ้าน

“รื้อทุกอย่างใหม่หมดครับ แทบจะไม่เหลือของเดิมเลย

“คือซื้อบ้านเราเอาแต่เสา คาน ผนังข้างหน้าพวกนี้ ผมทุบหมดเลย ของเดิมมันเป็นช่องหน้าต่างเล็กๆ แต่เราอยากมองไปไกลๆ อยากให้มีช่องแสงเข้ามาเยอะๆ เลยทุบใหม่แล้วเปลี่ยนเป็นกระจก ราวบันไดก็สร้างใหม่

“พอซื้อบ้านเก่าโครงสร้างดีมาก ไม่ร้าวเลย ตอนที่ทุบไม่มีพวกอิฐมวลเบาเลย มีแต่อิฐส้มทั้งหลัง ข้อดีอีกอย่างของบ้านเก่า คือตอนทุบ ทุบได้โดยไม่รู้สึกผิด ถ้าเป็นบ้านใหม่ของทุกอย่างมันทำมาใหม่ ทุบทิ้งรู้สึกผิดแน่ๆ”

เมื่อไม่ลังเลใดๆ เขาจัดการทุบครั้งใหญ่ แล้วค่อยๆ สร้างตามแบบแบบที่วาดไว้ (ในหัว)

สารพัดหนังสือแต่งบ้านที่ชอบอ่านเป็นประจำ กลายเป็นคลังไอเดียชั้นยอด เขาไม่ใช่สถาปนิก บางอย่างที่ไม่รู้จะอธิบายกับช่างอย่างไร วิธีที่ง่ายและลดความเข้าใจผิดกันได้มากที่สุด คือการแปะ Reference ไว้เต็มกำแพง

“เรามีแผนคร่าวๆ ประมาณหกสิบเจ็ดสิบเปอร์เซ็นต์ แล้วก็มาดูหน้างานอีกส่วนหนึ่ง วันที่เราเดินเข้ามาในบ้านหลังนี้ในสภาพเดิม เชื่อไหม พอเราหลับตาก็เห็นว่าจะทำออกมาหน้าแบบไหน ส่วนที่เป็นเรื่องโครงสร้าง เราก็ขอคำแนะนำจากเพื่อนที่เป็นสถาปนิก

“สำหรับเรา ถ้าได้อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เลือกเองทุกชิ้น มันจะไม่มีความรู้สึกที่ว่า อันนี้ไม่ชอบเลย อันนั้นไม่ใช่ เป็นเหตุผลว่าทำไมถึงต้องไปซื้อของเองทุกอย่างเอง ไฟ กระเบื้อง ไม้ อิฐ ไปบุญถาวรเป็นร้อยรอบ ไปบางโพ ขนไม่ได้ก็สั่งให้เขาเอามาส่ง แล้วเราก็ไม่อยากพลาดอะไรสักอย่างเดียว เพราะกลัวช่างทำออกมาแล้วไม่เป็นอย่างที่คิด เลยมาคอยดูทุกวัน มาช่วยทำด้วย ทำไฟ เดินท่อสายไฟ ทาสี”

เขาใช้เวลาร่วมปีในการทำให้บ้านหลังนี้เป็นที่ที่เขาอยากอยู่ และอยู่มาจนเข้าสู่ปีที่ 6 แม้อูจะแอบสารภาพว่าเป็นช่วงเวลาที่เหนื่อยและโหดมาก แต่เชื่อเถอะว่าแววตาที่เราเห็นนั้น ทอประกายอย่างคนซึ่งหลงรักบ้านตัวเองและภูมิใจที่ได้สร้างขึ้นมากับมือไม่ผิดแน่

แต่งเอง

นั่งคุยกันครู่ใหญ่ ถึงเวลาขอเยี่ยมชมให้ทั่วบ้าน อูอาสาเป็นไกด์พาเดินไปเล่าไปอย่างนึกสนุก จับชิ้นไหน เขาก็เล่าที่มา ที่ไป และที่ทำได้หมด

ทั้งสี่ชั้นมีพื้นที่ใช้สอยราว 200 ตารางเมตร แม้ในบ้านไม่ติดแอร์เลย แต่กลับไม่ได้รู้สึกว่าร้อนจนทนไม่ไหว นั่นเป็นข้อดีของการเปิดพื้นที่ให้โปร่งโล่ง และเติมสีเขียวของต้นไม้แทรกไว้ทุกมุมของบ้าน

ชั้นแรก เป็นโถงรับแขกที่ทุบห้องน้ำเดิมออก เปลี่ยนห้องใต้บันไดเป็นห้องเก็บของ ปิดด้วยประตูไม้เลื่อน เติมอารมณ์ให้บ้านอบอุ่นปนเท่

เบรกผนังไม่ให้เรียบนิ่งจนเกินไปด้วยอิฐโชว์แนว เลือกที่ก้อนใหญ่และเผาจนได้สีแตกต่างกัน วางสลับอ่อนเข้ม เคล็ดลับที่เขาว่าจำมาจากหนังสือ คือถ้าไม่อยากให้อิฐสีส้มมาก ตอนฉาบให้ใช้ฟองน้ำเช็ดให้ปูน เบลนด์ๆ จะได้สีจะดร็อปลง

โคมไฟแขวนเพดานที่เลือกและออกแบบเองกับมือให้ห้อยยาวลงมาจากชั้นสี่ ลดหลั่นเรียงตัวตามระดับชั้น รับหน้าที่เป็นของตกแต่งชิ้นเอกที่ช่วยให้บ้านดูดีได้แบบไม่ต้องทำอะไรมาก

ถัดเข้าไปตามแนวลึก เขากั้นกระจกโครงเหล็กสีดำ แบ่งพื้นที่ด้านหลังให้ครัวขนาดเล็ก เปิดช่องหลังคาให้สูงขึ้นไปอีกชั้น และเจาะช่องสกายไลต์ให้แสงเข้าช่วงกลางวัน เพื่อควบตำแหน่งมุมทำกาแฟและอ่านหนังสือเพลินๆ ยามว่าง

บ้านเก่าหลังนี้มีแปลนน่าสนใจอยู่อย่าง คือมีบันไดนอกบ้านสู่ชั้นสอง ซึ่งตรงขึ้นสู่พื้นที่ส่วนตัวโดยไม่ผ่านห้องรับแขก เป็นดีไซน์ตามขนบฝรั่งที่ฮิตในราวช่วงสามสิบกว่าปีก่อน

ชั้นสอง มอบพื้นที่ให้มุมนั่งเล่นโดยรวมทุกอย่างที่ชอบเอาไว้ ทั้งหนังสือ เครื่องเล่นไวนิล แผ่นเพลง โซฟาขนาดพอดี ซึ่งบางทีรับหน้าที่เป็นเตียงยามเพื่อนๆ มาสังสรรค์

โต๊ะไม้สำหรับวางลำโพง เขาเอาไม้บันไดเก่าที่รื้อออกมาเชื่อมเข้ากับเหล็ก ส่วนที่เหลือก็นำไปทำชั้นวางหนังสือและของตกแต่งเข้าคู่กัน

“ชอบฟังเพลงครับ เวลาฟังเพลง ทำนู่นทำนี่ไปด้วยได้ มีช่วงหลังๆ มีเวลามากขึ้น ฟังเพลงวันละประมาณชั่วโมง สังเกตดีๆ จะมีอุปกรณ์ฟังเพลงอยู่ทุกชั้นเลย

“เซ็ตลำโพงชุดนี้เป็นของเก่า ซื้อตั้งแต่ปี 1977 ซึ่งน่าทึ่งมาก เครื่องเล่นซีดี ลำโพงสองตัว ตอนนั้นสามอันนี้ราคาหมื่นห้า พ่อผมซื้อโดยที่เขาเงินเดือนพันห้า เขาเล่าให้ฟังว่าเก็บเงินเป็นปี เป็นของไม่กี่อย่างมั้งที่แพงกว่าตอนซื้อ แล้วเราดูแลอย่างดี จนถึงตอนนี้ยังใช้ได้เหมือนเดิม”

พื้นที่ทำงานของตัวเอง

ขอพักหอบที่ชั้นสามสักครู่ ชั้นนี้เป็นพื้นที่ส่วนตัว มีเพียงห้องนอนและห้องแต่งตัว โดยผนังด้านนอกตกแต่งด้วยอิฐเปลือยผิวเหมือนชั้นล่าง ระหว่างรอ อูเล่าให้ฟังว่าทั้งสี่ชั้น เขาทำความสะอาดด้วยตัวเอง แถมบ้านนี้ยังไม่มีเครื่องซักผ้าด้วย นั่นแปลว่าเขาซักผ้าเองด้วยมือ ซึ่งทำมาตั้งแต่เด็กจนถึงตอนนี้

ชั้นสุดท้าย ยกให้เป็นที่ทำงานเล็กๆ

ขึ้นมาถึงชั้นนี้ อูชี้ชวนให้สังเกตกระเบื้องที่ตั้งใจไล่สีแต่ละชั้นให้ค่อยๆ เข้มขึ้น จากเทาอ่อน เทากลาง เทาเข้ม และเทา (เกือบ) ดำ นอกจากสีกระเบื้อง

แปลกใจเล็กน้อยที่เขาเลือกชั้นสี่ให้เป็นพื้นที่เวิร์กช็อป แม้ว่าจะเป็นชั้นที่ร้อนที่สุด เขาไม่ได้สนตรงนั้น แต่แสงธรรมชาติและวิวซึ่งมองเห็นจากสวน ให้ความรู้สึกราวกับอยู่ต่างจังหวัดต่างหาก อูแก้ปัญหาด้วยการติดฉนวนกันร้อนให้หนาขึ้น และยังใช้ประโยชน์จากความร้อนเพื่อป้องกันไม่ให้หนังในสต็อกขึ้นราด้วย

“งานที่เราทำอยู่มันไม่ต้องใช้เครื่องมือเยอะ ทุกอย่างอยู่ที่มือเรา บวกอุปกรณ์แค่นิดหน่อยก็สร้างงานได้ แต่ด้วยเนื้องานมันเยอะมาก ที่นี่เลยเอาไว้เตรียมหนัง สต็อกหนัง เก็บของบางอย่าง ที่ร้านก็เอาไว้ทำงานบางส่วน ส่วนที่สำคัญจริงๆ แค่วันละสองสามชั่วโมงที่ร้าน พอเดี๋ยวนี้ยิ่งชิลล์ ตอนเช้านั่งอ่านหนังสือไปเรื่อยๆ บ่ายไปร้านทำงาน บางวันตื่นเช้ามาทำงานเลยก็มี บางครั้งอยู่บ้านแล้วมีไอเดียก็ขึ้นมานั่งทำ มาสเกตช์แบบบ้าง

“ก่อนหน้านี้เรารู้สึกว่าบ้านเอาไว้พักอย่างเดียว เราออกจากบ้านไปเพื่อทำงาน กลับบ้านมาก็จะไม่เอางานมาทำ ยกเว้นตอนเช้าที่เราตื่นมาเตรียมอะไรนิดหน่อย พอเราเลิกขายที่เอเชียทีคช่วงหกเดือนนั้น เราเอางานทุกอย่างกลับมาทำที่บ้าน กลายเป็นว่าช่วงเวลาพักหายไปหมดเลย เพราะงานมันอยู่ตรงนั้นเอง แล้วแรงกระตุ้นในการทำงานก็หายไปด้วย เพราะนี่คือบ้าน เพราะมองมามันก็เป็นโซฟานั่งฟังเพลง ก็เลยปนกันไปมั่วหมด เลยคิดว่าอย่างน้อยมีที่เล็กๆ แยกออกไปจากบ้านหน่อย พอไปถึงปุ๊บนั่งทำงาน แต่ก่อนเราอยู่ที่ร้านหกเจ็ดชั่วโมง เวลาสั้นลงเรื่อยๆ ไปเพื่อแค่ทำแล้วก็กลับ

“เราเคยอยู่ในยุคที่ทำงานทุกวันทั้งปีไม่เคยหยุด แต่พอมองกลับไป ต่อให้ได้เงินเท่านั้นก็ไม่เอาแล้ว ทุกวันนี้ทำงานวันละแค่สามสี่ชั่วโมง มันโอเคกว่าเยอะ เรารู้สึกว่าไม่ต้องหามากก็ได้ เอาแค่พอประมาณ จะได้ไม่ต้องทำงานหนัก ไม่ต้องบ้าคลั่งไปกับมันมาก จะได้มีเวลากลับมา

“ยิ่งเรามีเงินมากเท่าไหร่เรายิ่งใช้เยอะ พอทำงานน้อยลง รายได้น้อยลงก็ดีอีกอย่าง คือเราไม่อยากได้หรืออยากซื้อของบ้าบอ ทุกวันนี้เราเห็นของชิ้นเดิม แต่กลับรู้สึกอีกแบบหนึ่งว่าซื้อมาทำไม นี่ห้าพันนะเนี่ย เราต้องทำงานสองวันนะ ต้องเย็บกระเป๋าใบหนึ่งนะถึงจะได้มา”

แบรนด์และบ้านที่เป็นตัวเอง 100 เปอร์เซ็นต์

ของเย็บมือทีละชิ้น หล่อหลอมให้เขารักการลงมือทำอะไรเอง ไม่ต่างจากการทำบ้านหลังนี้ ที่สุดท้ายทำออกมาเหมือนอย่างภาพอยากเห็น อยากให้เป็น และอยากอยู่

“ไหนๆ เราเลือกทำอาชีพนี้แล้ว มันเป็นอาชีพที่เราสร้างขึ้นมา เราอยู่กับมันมา เหมือนขอใช้สิทธิ์นี้ในการใส่ตัวเองเข้ามาร้อยเปอร์เซ็นต์ ”

เช่นเดียวกับบ้าน

“เราไม่เคยรู้สึกเลยสักครั้งเดียวว่าไม่น่าทำแบบนี้เลย เรารู้อยู่แล้วว่าไลฟ์สไตล์เราเป็นแบบไหน บางฟังก์ชันเราคิดตั้งแต่แรกแล้วว่าต้องเป็นแบบนี้”