บ้านพัฒก์ (BaanPat) คาเฟ่สีขาวสบายตา เลียบธารน้ำธรรมชาติ ล้อมรอบด้วยป่าโกงกาง และอิงแอบแนบข้างกับคอร์ตแบดมินตันหลังใหญ่ ทั้งสองสถานที่อยู่ในอาณาบริเวณเดียวกันกับบ่อกุ้งของ พัฒก์ เกษรแพทย์ และครอบครัว โดยพื้นที่แห่งนี้หมายมั่นตั้งใจเป็นพื้นที่สาธารณะของทุกคน
พัฒก์เป็นตัวตั้งตัวตีให้เกิดพื้นที่แห่งโอกาส จะเป็นอะไรก็ได้ จะทำอะไรก็ได้
ที่นี่เคยเป็นมาแล้วทั้งเวทีนักดนตรี เวทีนักประดิษฐ์ แม้แต่ปาร์ตี้ก็เคยจัดมาแล้ว พ่วงด้วยโรงแบดมินตันที่พัฒก์อยากให้เป็นพื้นที่พบปะ-แลกเปลี่ยนความคิด ชีวิต มุมมอง แถมสานสัมพันธ์น้องพี่ชาวระยองให้แน่นแฟ้น เพราะเขาได้รับสังคมที่ดีจากแบดมินตัน เขาจึงอยากสร้างสังคมนั้นในบ้านเกิด
อย่างที่บอก บ้านพัฒก์ เกิดขึ้นมาเพื่อคนระยองและเพื่อทุกคนจริง ๆ
กระซิบดัง ๆ เพื่อเจ้าสัตว์สี่ขาด้วยนะ ที่นี่เป็น Pet Friendly วิ่งให้สบายใจเฉิบไปเลย
เรานั่งคุยกับพัฒก์สบาย ๆ บนเก้าอี้ไม้ที่เขาทำเอง ต้นไม้ใหญ่แผ่ร่มเงาแสนร่มรื่น
บทสนทนาเป็นไปอย่างเรียบง่ายท่ามกลางสายลม แสงแดด และหมาสองสามตัว
พัฒก์เป็นเด็กระยองแต่กำเนิด ชอบเล่นแบดมินตันจนคนทางบ้านเห็นแววให้ไปคัดตัวเข้าเรียนระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนสวนกุหลาบในกรุงเทพฯ เขาผ่านเข้าเรียนด้วยทักษะนักหวดลูกขนไก่
“ทั้งชีวิตอยู่กับการตีแบดอย่างเดียว” ชายหนุ่มพูดด้วยรอยยิ้มพิมพ์ใจ
ก่อนย้ายทั้งชีวิตกลับบ้านเกิด พัฒก์จบการศึกษาจากภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แม้แต่ชีวิตมหาลัย เขาก็ไม่ทิ้งกีฬาที่รัก
“ตอนเรียนสถาปัตย์งานเยอะ แต่ก็ยังดีแบดทุกวัน หยุดตีไม่ได้เลย” – ทำไมหยุดตีไม่ได้
“เรามีความเชื่อว่าการเรียนสำคัญ แต่สังคมภายนอกสำคัญกว่า การตีแบดนอกจากเป็นการออกกำลังกาย มันทำให้เรามีคอนเนกชันที่ดี ได้รับทัศนคติที่ดีจากการพบเจอผู้คน” เขาเล่า
จากความเชื่อกลายเป็นจุดเริ่มต้นให้พัฒก์กลับบ้านมาสร้างชมรมแบดมินตันเล็ก ๆ นาม ‘บ้านพัฒก์’ ชมรมแบดมินตันที่ต้อนรับทุกคนในจังหวัดระยอง ระยะเวลา 4 ปีของการเกิดก๊วนแบด ทำให้เขาเห็นแล้วว่าสิ่งที่รักไม่อาจสร้างรายได้ จึงเกิดโปรเจกต์ทำเงินเพื่อหล่อเลี้ยงกิจกรรมการกีฬา
โปรเจกต์ที่ว่าคือคาเฟ่ พัฒก์ตั้งใจให้พื้นที่นี้เป็นพื้นที่เพื่อสังคมและเพื่อทุกคน
“เดิมทีตรงนี้เป็นป่า มีต้นกระถินขึ้นรก เมื่อมองด้วยมุม Top View ที่ดินของเราถูกประกบด้วยพื้นที่สีเขียวใจกลางเมือง เราอยากเพิ่มประสิทธิภาพพื้นที่สีเขียวให้ดี เลยทำพื้นที่เปิดโล่งให้คนเมืองมาใช้ แล้วพื้นที่นั้นก็ปรับเปลี่ยนเป็นอะไรก็ได้ ไม่จำกัด” เขามองพื้นที่ด้วยสายตาของสถาปนิกผังเมือง
พื้นที่คอร์ตแบดเดิมสมัยพัฒก์หัดตีลูกขนไก่ เขากลับมาปัดฝุ่นและรีโนเวตใหม่ พร้อมด้วยฟาซาด (Facade) ไม้ ด้านหน้า ส่วนด้านในปูพื้นไม้ปาร์เก้สีน้ำตาลสวยเงาวับ
โปรเจกต์สร้างคาเฟ่และรีโนเวตโรงตีแบดมินตัน เขาชวนน้องนักออกแบบมาทำงานด้วยกันพร้อมด้วยช่างอีก 2 คน ระยะเวลาก่อสร้างตีกลม ๆ ว่า 1 ปี แถมพัฒก์ลงมือก่อ-ฉาบเองกับทีมงานจิ๋ว ๆ
สิ่งก่อสร้างที่ยืนเด่นสง่ากลางสนามหญ้าสีเขียว คือคาเฟ่ที่ผ่านการออกแบบมาแล้วอย่างดี เป็นอาคารเส้นตั้งสีขาวสะอาดตาตัดกับเส้นสีเขียวมากมายล้อมรอบทั่วบริเวณ งามทั้งแสงและเงา
พื้นที่ด้านในคาเฟ่ถูกจัดมุมง่าย ๆ มีบาร์เครื่องดื่มขนาดกะทัดรัด มุมที่ชอบมากคงเป็นโต๊ะไม้ตัวยาว (มาก) ตั้งตรงกลาง พัฒก์ว่าเขาอยากให้โต๊ะตัวนี้เป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนสนทนาระหว่างกัน
ที่นี่เสิร์ฟน้ำส้มคั้นสด ๆ เย็นชื่นใจ พร้อมด้วยเมนูกาแฟเอาใจสายคาเฟอีนที่พัฒก์ไปร่ำเรียนวิชากาแฟไกลถึงอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ และเคยมีเมนูคุกกี้กุ้ง จากกุ้งจิ๋วในบ่อกุ้งของที่บ้านด้วย
บ้านพัฒก์เติบโตเข้าสู่ปีที่ 2 ท่ามกลางสถานการณ์โควิด-19 เราชวนเขาย้อนถึงวันแรกที่เห็นสถานที่ในฝันกลายเป็นจริง สถานที่ที่เจ้าบ้านยอมรับว่า เขาทำสถานที่นี้ขึ้นมาเพื่อคนอื่น
“ตอนทำบุญเกือบสวดมนต์ไม่ได้.. ตื้นตัน” เขาหัวเราะน้อย ๆ ก่อนเล่าต่อ “มันอินครับ ตอนนั้นไม่รู้ด้วยซ้ำว่าจะเปิดร้านยังไง ก็เลยชวนเพื่อนที่เป็นครูประถมวัยมาจัดอีเวนต์ด้วยกัน จากครั้งนั้นคนก็เข้ามาเรื่อย ๆ ไม่คาดคิดว่าคนจะเยอะมากขนาดนี้ ต้องจอดรถกันไกลมาก ไกลจนไม่รู้จะรับแขกยังไง”
พัฒก์ยื่นคำมั่นสัญญาไว้ตั้งแต่ตอนต้นนู้นว่า ‘บ้านพัฒก์’ เป็นพื้นที่ ‘อะไรก็ได้’ ไม่จำกัด และ เขาเคยชวนเด็ก ๆ จากชมรมดนตรีจากโรงเรียนอัสสัมชัญระยองมาขับกล่อมในวันเสาร์-อาทิตย์
“ร้องเพราะหรือไม่เพราะก็ช่าง เราไม่สนใจเลย เราอยากเปิดพื้นที่ให้น้อง ๆ มากกว่า ของแบบนี้มันต้องมีครั้งแรกสิ มีบางโรงเรียนขอมาลองนะ เขาเอากลองมาเลย เราก็เอาเลย ลุย! บางทีคนมีอายุหน่อยมานั่งฟัง เขาก็หน้าเหยเก ก็ไม่เป็นไร น้อง ๆ ไม่ต้องเสียเซลฟ์ พี่เป็นกำลังใจให้ ไม่ลองไม่รู้หรอก เราเชื่อว่าการมีโอกาสให้ลอง มันถือว่าเพอร์เฟกต์มาก ๆ เพราะไม่ใช่ทุกคนจะได้รับโอกาส” เจ้าบ้านเล่าความตั้งใจ
อีกกิจกรรมที่น่ารักดี คือการประกวดประดิษฐ์ลูกขนไก่ มีเด็ก ๆ มาสมัครเพียบ
อ้อ อย่าลืมว่าที่นี่จะเป็นอะไรก็ได้ ถ้าอยากทำอะไรสนุก ๆ เจ้าบ้านเปิดกว้างมาก จะจัดนิทรรศการศิลปะ สารพัดเวิร์กชอป ร้อง-เล่น หรือเปิดตัวสินค้า ยันจัดงานแต่ง ขอให้กระซิบบอก
เราชวนพัฒก์คุยต่ออีกนิดบนเก้าอี้ไม้หน้าคาเฟ่ ใช่! เขาทำมันขึ้นมาเองจากการเหมาบ้านไม้ทั้งหลังในจังหวัดระยอง ไม้ส่วนหนึ่งอยู่บนฟาซาดหน้าคอร์ตแบด ไม้ส่วนหนึ่งกลายเป็นเฟอร์นิเจอร์
ลมพัดลู่ผิวเย็นสบาย ทำให้การสนทนาเป็นไปอย่างเนิบช้าและไม่รีบร้อน
ทำไมสนุกกับการทำงานเพื่อคนอื่นมากมายขนาดนี้ – เราเอ่ยถามชายตรงหน้า
“เราไม่เคยหมดไฟกับการทำงานชุมชนเลยนะ อยากลุยตลอดเวลา พูดแล้วอาจจะดูอุดมการณ์ไปนิด เราเชื่อว่าเกิดมาทั้งที ต้องทำอะไรเพื่อคนอื่นบ้าง ตอนนี้มีปัญหาเต็มไปหมด ในเมื่อเรารู้ว่าต้องแก้ปัญหายังไงและเรามีโอกาส ทำไมเราจะไม่ทำล่ะ มันเป็นโอกาสที่โคตรดีเลยที่จะทำ
“ครอบครัวเราพร้อมสนับสนุนทุกอย่าง เราเลยพร้อมที่จะพัฒนาพื้นที่ตรงนี้ให้เกิดการหมุนเวียนทางเศรษฐกิจ พัฒนาสิ่งแวดล้อม เหล่านี้คือสิ่งที่เราอยากทำ มันดีกว่าจะทำเพื่อตัวเองคนเดียว
“เรามองว่าคนมาบ้านพัฒก์เยอะ เพราะจังหวัดระยองยังไม่เคยมีสิ่งนี้ เราพัฒนาบ้านพัฒก์ไปพร้อมกับพื้นที่จริง ๆ เราพยายามขยับตัวเองเพื่อคนอื่น เราอยากทำให้ที่นี่เป็น Public Space”
เราถามพัฒก์ในฐานะคนระยองว่า ‘พื้นที่สาธารณะสำคัญกับคนระยองยังไง’
“เพราะมันเป็นสิ่งที่เมืองกำลังขาด” เขาตอบทันที
“ระยองเป็นเมืองอุตสาหกรรมที่สำคัญ เพราะ GDP สูงที่สุดในประเทศไทย ถ้า GDP สูง แปลว่าคนเราเก่ง ฉะนั้นเมืองควรมีพื้นที่สาธารณะที่ดีให้สมกับ GDP ที่สูงขนาดนี้ ถ้ามีพื้นที่ที่เหมาะสมกับจังหวัดระยองจริง ๆ จะดีมากเลยนะ เราไม่ได้หมายถึงสวนสาธารณะเช่นเดียวกับกรุงเทพฯ แต่ขอให้มันเป็นพื้นที่สาธารณะที่ส่งเสริมคุณภาพของคน จนทำให้เขารู้สึกว่าเขาก็มีคุณภาพชีวิตที่ดีได้”
บ้านพัฒก์คือหนึ่งในพื้นที่สาธารณะนั้น
พื้นที่ที่เป็นของคนระยอง พื้นที่ที่อยากทำให้คนระยองมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นจริง ๆ
บ้านพัฒก์
ที่ตั้ง : 79/2 หมู่ 2 ถนนท่าบรรทุก อำเภอเมือง จังหวัดระยอง (แผนที่)
เปิดบริการทุกวัน ยกเว้นวันพุธ เวลา 10.00 – 17.00 น.
โทรศัพท์ : 06 4542 9462
