เมื่อนึกถึงวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม หรือวัดโพธิ์ คุณนึกถึงอะไร
คำตอบส่วนใหญ่ของชาวไทยและชาวต่างชาติอาจจะเป็นการนวดวัดโพธิ์ ฤาษีดัดตน หรือพระพุทธไสยาสน์ (พระนอน) แต่พระอารามหลวงชั้นเอกข้างพระบรมมหาราชวังนี้มีประวัติไม่ธรรมดา และมีเรื่องราวน่าสนใจมากมายเกินกว่าจะรู้จักแบบผ่านๆ
วัดโพธิ์แห่งนี้เป็นวัดประจำรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชที่มีประวัติความเป็นมาเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา ก่อนจะได้รับการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยรัชกาลที่ 1 เมื่อทรงสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ และอีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ 3 เมื่ออิทธิพลความรู้แบบตะวันตกเริ่มเข้ามาในสยาม มรดกความรู้ภูมิปัญญาไทยสารพัดที่เผยแพร่ผ่านจารึก 1,440 ชิ้น ทำให้ UNESCO ขึ้นทะเบียนจารึกวัดโพธิ์ให้เป็นมรดกความทรงจำของโลก
แต่นอกจากจารึกที่เป็นลายลักษณ์อักษร อาคารสถาปัตยกรรม จิตรกรรมฝาผนัง แผนผังวัด ตุ๊กตาจีน ไปจนถึงหินแกรนิตปูพื้นก็มีสรรพศาสตร์สอดแทรกอยู่ แถมปัจจุบันวัดพระเชตุพนฯ ยังมีโรงเรียนชั้นประถมศึกษาและโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์สำหรับเด็กๆ และมีหลักสูตรเรียนนักธรรมและภาษาบาลีของพระสงฆ์ด้วย
ในวาระสมโภชพระอาราม 230 ปี วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม The Cloud จึงขอชวนผู้อ่านมาทำความรู้จักมหาวิทยาลัยเปิดแห่งแรกของไทย ด้วยการเข้าศึกษาสรรพศาสตร์สรรพศิลป์ในภาคค่ำ
เราจะเปิดห้องเรียนที่ตำหนักวาสุกรี ตำหนักของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส นอกจากเราจะได้เข้าไปกราบสักการะพระอัฐิสมเด็จพระสังฆราชเจ้าพระองค์ที่ 7 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว ยังจะได้ชมห้องทรงพระอักษร ห้องพระบรรทมของมหากวีเอก รวมทั้งโบราณวัตถุล้ำค่าอีกมากมาย ซึ่งตามปกติไม่เปิดให้เข้าชม
จากนั้นจะไปชมโรงเรียนบาฬี พระรัชชมงคลนี (ศาลาเหลือง) ศาลาแดง ที่ประดับภาพจิตรกรรมปูนเปียกฝีพระหัตถ์สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม และโรงเรียนพระปริยัติธรรมปัญญานรรัตน์ กลุ่มอาคารเรียนเก่าแก่ของสงฆ์ในเขตสังฆาวาสที่สร้างเมื่อประมาณ 100 ปีที่แล้ว ซึ่งไม่เปิดให้คนทั่วไปเข้าชมอีกเช่นกัน
จากนั้นเราจะข้ามถนนไปฝั่งพุทธาวาส คว้าไฟฉายมาส่องจารึกวัดโพธิ์ทั้ง 8 หมวด เช่น ศาสนา ภาษา วรรณกรรม วัฒนธรรมประเพณี จิตรกรรม ประติมากรรม และการแพทย์ เรียนประวัติศาสตร์และศิลปะจากพระมหาเจดีย์สี่รัชกาล เข้าไปศึกษาพุทธศาสตร์และสารพัดเรื่องราวในพระอุโบสถและพระวิหาร และเรียนรู้เรื่องราวสนุกๆ จากฤาษีดัดตน ตุ๊กตาอับเฉา และส่วนประกอบที่ทำให้มหาวิทยาลัยเปิดแห่งนี้อุดมด้วยคุณค่าความรู้และความงามตลอดมา
วิทยากร
พระครูวินัยธรกิตติศักดิ์ โคตมสิสฺโส (ศ.สียวน) วิทยากรฝั่งสังฆาวาส
พระอาจารย์มหาวรวัฒน์ วรวฑฺฒโน วิทยากรฝั่งพุทธาวาส
ป.ล. ใครอดมาไม่ต้องเสียใจ รอติดตามสรุปกิจกรรมครั้งนี้ได้ในคอลัมน์ Walk with The Cloud บนเว็บไซต์ readthecloud.co หลังกิจกรรมจบนะ