สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงเป็น ‘นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม’ หรือ ‘สมเด็จครู’ ที่ UNESCO ยกย่องว่าเป็นบุคคลสำคัญของโลก

พระองค์ทรงรับราชการเป็นเสนาบดีหลายกระทรวง แม้ทรงศึกษาศิลปวิทยาการแบบครูพักลักจำ แต่ทรงเชี่ยวชาญศิลปะหลายแขนง และทรงฝากผลงานออกแบบสำคัญคู่บ้านเมืองไว้มากมาย เช่น วัดเบญจมบพิตร วัดราชาธิวาส พระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์ ภาพเขียนสีบนเพดานพระที่นั่งบรมพิมาน บทละครดึกดำบรรพ์หลายเรื่อง ไปจนถึงเนื้อร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี

บ้านปลายเนิน

ผลงานสำคัญงานหนึ่งของพระองค์คือการสนับสนุน คอร์ราโด เฟโรชี ประติมากรหนุ่มจากเมืองฟลอเรนซ์ ให้ได้รับการยอมรับในหมู่ขุนนางไทย และช่วยกันพัฒนาศิลปะสมัยใหม่ในสยามประเทศ มิตรภาพระหว่างพระองค์และ ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ชาวอิตาลีผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยศิลปากร ยาวนานตราบจนวันสิ้นพระชนม์

ก่อนวังท่าพระซึ่งเคยเป็นที่ประทับของพระองค์เปลี่ยนแปลงเป็นมหาวิทยาลัยศิลปากร สมเด็จครูทรงสร้างบ้านปลายเนิน หรือวังคลองเตย เป็นพระตำหนักพักผ่อนนอกเมือง และต่อมาก็ทรงย้ายออกจากวังท่าพระมาประทับที่นี่อย่างถาวร

ปัจจุบันบ้านปลายเนิน ซึ่งประกอบด้วยเรือนไม้ไทยโบราณ อาคารเก่าหลายหลัง และต้นไม้มากมายอยู่ในความดูแลของพระทายาทในราชสกุลจิตรพงศ์

บ้านปลายเนิน

บ้านปลายเนิน

ทุกปีบ้านปลายเนินจะจัดงานวันนริศรานุวัดติวงศ์ในวันที่ 28 เมษายน ซึ่งเป็นวันคล้ายวันประสูติของพระองค์ และเปิดโอกาสให้สาธารณชนเข้าชมสถานที่ได้ปีละ 1 ครั้ง ในวันที่ 29 เมษายนของทุกปี

ปีนี้พิเศษกว่าทุกครั้ง เพราะเรือนไม้สักหรือตำหนักไทย สถาปัตยกรรมหลักของบ้านปลายเนิน ได้รับการบูรณะครั้งแรกและครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 50 ปี โดยราชสกุลจิตรพงศ์ร่วมมือกับ The Cloud จัด Walk with The Cloud 15 : บ้านปลายเนิน ให้แขกกลุ่มแรกเข้าชมตำหนักไทยหลังบูรณะเสร็จก่อนวันนริศฯ และเปิดเผยความพิเศษอื่นๆ อีกมากมายที่ทำให้เราเข้าใจตัวตนของนายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม ศิลปะ ประวัติศาสตร์ และสถาปัตยกรรมแห่งบ้านปลายเนิน

กิจกรรม

1. ฟังพระทายาทสายตรงเล่าถึงพระประวัติและพระอัจฉริยภาพในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ (บรรยายโดย หม่อมราชวงศ์จักรรถ จิตรพงศ์)

2. ฟังประวัติและการพัฒนาพื้นที่บ้านปลายเนินตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นับตั้งแต่พระโอรส-ธิดา จนพระนัดดา ประวัติมูลนิธินริศรานุวัดติวงศ์ที่สร้างรางวัลและกำลังใจแก่ศิลปินในการรักษาและสืบทอดศิลปะไทย เรื่องราวการเปิดบ้านเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องโขน ละคร ดนตรีไทย สำหรับเด็กและเยาวชนไทยมานานกว่า 50 ปี และแผนในการปรับปรุงเพื่อเป็นแหล่งสร้างแรงบันดาลใจของผู้สนใจทางด้านประวัติศาสตร์ และศิลปะทุกแขนงในอนาคต (บรรยายโดย หม่อมหลวงจิตตวดี และหม่อมหลวงตรีจักร จิตรพงศ์)

บ้านปลายเนินบ้านปลายเนินบ้านปลายเนิน

3. เดินชมสถาปัตยกรรมสำคัญในพื้นที่ ได้แก่

  • ตำหนักไทย เรือนไม้สักทองโบราณที่มีห้องบรรทม ห้องทรงงาน ห้องทรงเขียน พร้อมชมร่างภาพเขียนฝีพระหัตถ์องค์จริงที่ไม่เคยเปิดเผยมาก่อน และศิลปวัตถุทรงสะสม
  • ตำหนักตึก อาคารเก่าอายุเกือบร้อยปีทรงยุโรปที่เคยเป็นที่ประทับเมื่อทรงพระชรา ปัจจุบันคือ Time Capsule ที่เก็บงานฝีพระหัตถ์ทรงร่างไว้เป็นจำนวนมาก รวมทั้งศิลปทรงสะสมอันเป็นสมบัติสำคัญของชาติที่ทางพระทายาทกำลังทำทะเบียนประวัติทั้งหมดอยู่ในขณะนี้
  • เรือนคุณย่า เรือนพำนักของหม่อมราชวงศ์โต จิตรพงศ์ พระชายาในสมเด็จครู
  • เรือนละคร อาคารเก่าซึ่งเป็นที่หัดรำละครของศิษย์จากคณะละครสมัครเล่นแห่งบ้านปลายเนิน ปัจจุบันเป็นสถานที่ฝึกซ้อมดนตรีไทยทุกวันอาทิตย์
  • ภูมิสถาปัตยกรรมรอบบ้านรวมถึงทางเสด็จฯ ที่รัชกาลที่ 8 และ 9 รวมทั้งสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ เคยเสด็จพระราชดำเนินมาทรงเยี่ยม ‘สมเด็จปู่’

บ้านปลายเนิน

บ้านปลายเนิน

4. ชิมข้าวแช่วังคลองเตย อาหารว่างสูตรพิเศษฝีมือป้าหวิน แม่ครัวเก่าแก่ของบ้านปลายเนิน

5. ชมระบำดาวดึงส์และรำรจนาเสี่ยงพวงมาลัย ประกอบบทเพลงพระนิพนธ์ในสมเด็จครู จากศิษย์จากคณะละครสมัครเล่นแห่งบ้านปลายเนินบ้านปลายเนินบ้านปลายเนิน

วิทยากร

  • หม่อมราชวงศ์จักรรถ จิตรพงศ์
  • หม่อมหลวงจิตตวดี จิตรพงศ์
  • หม่อมหลวงตรีจักร จิตรพงศ์
  • และพระทายาทอื่นๆ ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

ป.ล. ใครอดมาไม่ต้องเสียใจ รอติดตามสรุปกิจกรรมครั้งนี้ได้ในคอลัมน์ Walk with The Cloud บนเว็บไซต์ readthecloud.co หลังกิจกรรมจบนะ

บ้านปลายเนิน

Walk with The Cloud 15

บ้านปลายเนิน

วัน-เวลา

เวลา 13.00 - 17.00 น.

สถานที่

บ้านปลายเนิน

จำนวนผู้เข้าร่วม

30 คน

ค่าใช้จ่าย

1,000 บาท

วิธีการสมัคร

  1. กรอกใบสมัครเข้าร่วมกิจกรรมที่นี่
  2. ปิดรับสมัคร วันอาทิตย์ที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2562
  3. ประกาศผลผู้ผ่านการสมัคร 30 คน วันจันทร์ที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2562 ทางเพจเฟซบุ๊ก The Cloud เราจะแจ้งรายละเอียดการโอนเงิน และการเตรียมตัวให้ผู้ร่วมเดินทางทราบทางอีเมล
  4. ยืนยันการเข้าร่วม ด้วยการชำระค่าสมัคร 1,000 บาท ภายในเวลา 12.00 น. ของ วันพุธที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2562
  5. ทีมงานคัดเลือกผู้เข้าร่วมจากความหลากหลาย ทั้งความสนใจ วัย และอาชีพ การตัดสินของทีมงานถือเป็นข้อสิ้นสุด และขอสงวนสิทธิ์ในการคืนเงินหรือเปลี่ยนตัวผู้เข้าร่วมหลังการยืนยันการเข้าร่วมกิจกรรม
  6. ร่วมเดินทำความรู้จักบ้านปลายเนินกับราชสกุลจิตรพงศ์ตั้งแต่เวลา 13.00 – 17.00 น. วันเสาร์ที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2562