ตั้งแต่เรียนและทำงาน เล็ก-ภัทรสิริ อภิชิต เห็นที่อยู่อาศัยมาเยอะ ซึ่งเป็นการค่อยๆ สั่งสม รับรู้ ตีความ เข้าใจ ที่ไม่เฉพาะกับสิ่งปลูกสร้างเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการใช้ชีวิตในบ้านด้วย ตอนที่เธอต้องทำบ้านตัวเอง (ร่วมกับ ตั้ว-นเรศ หาญพันธ์พงษ์) จึงเป็นการประมวลว่าบ้านแบบไหนที่ชอบ อารมณ์อย่างไหนที่ใช่ อยากอยู่และใช้ชีวิตยังไงดี

มาเห็นเห็นไปพร้อมพร้อมกัน

เริ่มเริ่ม

ชอบบ้านที่ไม่เป็นห้อง แล้วก็มีความเป็นพื้นถิ่น ซึ่งชอบมาตั้งแต่สมัยเรียนแล้ว มีวิชาสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่ได้ไปเห็นบ้านที่ชาวบ้านอยู่ เรารู้สึกว่าสวย บางคนอาจรู้สึกว่าบ้านอย่างนั้นอยู่ไม่ได้หรอก ลำบากแน่ แต่เรากลับรู้สึกว่าอยากอยู่แบบนั้น และก็พร้อมจะปรับตัวที่จะอยู่ คือคิดว่าแบบนั้นน่าจะเป็นวิถีที่อยู่แล้วง่ายๆ บ้านเขาไม่เห็นต้องมีอะไรเยอะ ไม่ต้องใช้วัสดุที่แฟนซีมาก ก็มีความน่าอยู่ อีกเรื่องที่ชอบคือเขาสร้างบ้านจากพฤติกรรมของตัวเอง มันก็มีขนบอยู่เหมือนกันในแต่ละท้องถิ่นว่าบ้านต้องประมาณนี้ แต่ว่าพอมาเป็นของแต่ละคนแล้วเขาก็จะใช้ตัวเองเป็นมาตรฐาน ทำบ้านออกมาตามพฤติกรรมของตัวเอง คือรู้สึกว่าแบบนั้นเป็นธรรมชาติที่สุดแล้วสำหรับที่อยู่อาศัยของมนุษย์แต่งบ้าน

เช่นเช่น

ตอนทำบ้านนอกจากโครงคร่าวๆ ที่บอกว่าบ้านเราต้องมีอะไรบ้าง ก็คิดว่าเวลาใช้งานในแต่ละจุด เราอยากให้มันเป็นแบบไหน อย่างห้องนอนที่เลือกใช้ฝาไหล (ผนังไม้เลื่อนเปิดปิดได้) เพราะเราอยากให้มีลมเข้าได้ และพรางสายตาได้ประมาณหนึ่ง ทำไว้ตรงจุดที่ติดพื้น เพราะเรานอนพื้น บางทีเราก็อยากเปิดให้ลมเข้าตอนหน้าหนาว และปลูกดอกไม้ไทยหอมๆ ให้กลิ่นลอยเข้ามาได้ด้วย

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ไทยไทย

คอนเซปต์บ้านนี้เหมือนบ้านไทย มีเรือนนอนก้อนหนึ่ง อีกก้อนเป็นส่วนครัวหรือส่วนที่เราใช้งานตอนกลางวัน แล้วเชื่อมกันด้วยชานตรงกลางที่ยกพื้นขึ้นมานิดหนึ่ง คล้ายบ้านไทย เป็นส่วน Living room ไปในตัว พวกเราเป็นคนที่ไม่อยากยึดติดกับอะไร เพราะรู้ว่าตัวเราเองก็เปลี่ยนไปเรื่อยๆ จึงชอบพื้นที่ที่ไม่ต้องแบ่งเป็นห้องๆ เหมือนบ้านไทยที่ขึ้นไปก็รวมๆ กันอยู่ อย่างโต๊ะกินข้าวที่เป็นเฟอร์นิเจอร์ชิ้นแรกในบ้าน ก็ใช้เป็นโต๊ะทำงานอยู่บ่อยๆ นี่ก็เพิ่งย้ายจักรเย็บผ้าออกไปเก็บที่มุมทำงานผ้า

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ไปไป

ตอนที่คิดเรื่องแปลนบ้าน ก็จะคิดให้สเกลมันเล็กที่สุดเท่าที่เราจะอยู่ได้สบาย ไม่อยากให้บ้านมันใหญ่

แต่งบ้าน

มามา

แต่มันออกมาแล้วทำไมดูใหญ่ไม่รู้นะ ทั้งๆ ที่ทุกอย่างก็เล็กแล้ว ห้องนอนก็พอดี ไม่มีที่อะไรเหลือ

แต่งบ้าน

ไม้ไม้

เป็นคนชอบไม้ จริงๆ อยากได้บ้านที่เป็นโครงสร้างไม้ เพราะบ้านไม้มัน reuse ได้ ในความเป็นจริงมันยากนิดหนึ่งเลยต้องผสมๆ กัน ก็พยายามใช้ไม้เก่าเกือบทั้งหมด ตรงที่เราไม่ได้สัมผัสก็ใช้ไม้ใหม่ ซึ่งไม้ใหม่จะมีปัญหาเรื่องยืดหด เราก็เลยไปหาตามร้านไม้เก่า คิดว่ามุมนี้อยากได้ประมาณนี้ก็ไปหาตามขนาดที่คิดไว้ พื้นบ้าน ผนัง ประตูหน้าต่างเป็นไม้เก่าหมดเลย ยกเว้นหน้าต่างตรงที่ล้างจาน ไปหลายที่นะ มีอยุธยา ราชบุรี ลาดกระบัง คลองหลวง นครนายก ไปทุกที่ที่พอจะขับรถไปได้ เราก็สนุกดี เพราะได้ไปในวงการที่เราไม่คุ้น กลายเป็นว่าตอนจบเราก็รู้สึกไม่อยากให้มันจบ เพราะยังสนุกอยู่ โดยเฉพาะตอนได้หน้าต่างได้ประตูมาเป๊ะๆ ดังใจ

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ไม่ไม่

ตอนคุยกับช่างเรื่องทำงานไม้นี่ยาก เพราะเขาจะทำแบบที่เคยทำคือ เคลือบเงาๆ แต่เราอยากได้อารมณ์แบบชาวบ้าน เลยเห็นภาพไม่ตรงกัน ไม้ทั้งหมดเราพยายามบอกว่าอย่าเคลือบเงาๆ แบบนั้น แค่ทาน้ำยารักษาเนื้อไม้ก็พอ ไม่เอาเงาเลย แต่เขาก็ไม่ยอม บอกเราว่า ต้องซะหน่อยนะ เดี๋ยวจะทาให้บางที่สุด แต่ผ่านไปซักปีมันก็ลอก เราก็ต้องขัดออก ผนังส่วนที่เป็นปูนก็คุยยากไม่แพ้กัน เพราะเราจะไม่ทาสี ใช้สีของปูนขาวที่ฉาบไปเลย ช่างก็ไม่ยอม อยากทาสี เราก็ไม่ยอม เขาคงคิดว่าอีนี่มันจะเรื่องมากทำไม ออกมาก็เหมือนกันแหละ เรารู้ว่ามันแตกต่าง เพราะถ้าทาสี จะเป็นสีขาวอีกแบบเป็นความเงาอีกอย่าง ช่างก็บอกเดี๋ยวจะเปื้อนง่าย แต่สำหรับเราถ้ามันเปื้อนจากการใช้งาน เรารับได้

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

เก่าเก่า

ตอนที่ทำบ้าน สิ่งที่กลัวที่สุดก็คือกลัวบ้านออกมาแล้วใหม่ คือกลัวมาก ตอนได้หน้าต่างเก่ามาชุดหนึ่งพอใส่เข้าไปแล้วก็เออ…สบายใจแล้ว ไม่รู้ทำไมไม่ชอบบ้านที่ดูใหม่ๆ ไม่ชอบของที่ดูใหม่กิ๊กๆ เป็นคนชอบของที่ดูดิบๆ แต่ทำออกมาแล้วเนี้ยบๆ ยิ่งเป็นงานไม้ ถ้าเป็นของใหม่นี่จะไม่ชอบเลย อย่างหน้าต่างตรงที่ล้างจานก็จะไม่สวยเมื่อเทียบกับจุดอื่น แต่ของเก่าบางอย่างก็แพงมาก แถมยังเก่ามากด้วย คือบางทีมันก็สุดโต่งไปนิดหนึ่ง ก็จะมีตั้วคอยเบรกไว้ มาดึงๆ กันอยู่บ้าง บางครั้งเราก็เลยเถิดไง ไปเห็นของแล้วก็ชอบ คือชอบของเราไม่รู้คนอื่นเขาชอบหรือเปล่า บางทีมันอาจจะเก่าเกินไปสำหรับผู้ใหญ่ที่มองเข้ามา สร้างบ้านทั้งทีทำไมให้มันดูเก่าแบบนี้

คือเขาเห็นของที่เราซื้อมาแต่ละชิ้นก็คงงงๆ เหมือนกันว่าจะเอาจริงเหรอมันดูเก่ามากเลยนะ

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ค้นค้น

บ้านนี้พัดลมเยอะมาก คือเราไม่ติดแอร์แต่ชอบให้มีลมตลอดเวลา แต่ไม่ชอบพัดลมตั้งพื้น เลยต้องเป็นพัดลมติดเพดาน

(ตั้วเสริม) กว่าจะหาพัดลมที่เล็กชอบได้ก็นานมากนะ คือพัดลมที่เล็กอยากได้ก็คือพัดลมที่เห็นตามวัดหรือตามร้านก๋วยเตี๋ยวน่ะ แต่มันหาไม่ได้ ที่หาได้นี่คือเก่าสุดเรียบสุดเท่าที่หาได้ ตอนแรกจะซื้อพัดลมใหม่แล้วไปขอเปลี่ยนกับวัดอะไรเงี้ย ได้มาแล้วก็ต้องไปจ้างทำท่อแป๊บอีกเมตรหนึ่งสำหรับเป็นก้านพัดลมที่ห้อยลงมา เพราะท่อที่ได้มาไม่ยาวพอ แป้นไม้ที่ยึดก็ต้องให้ช่างทำเอียงได้มุมรับกับแกนพัดลม

แต่งบ้าน

คุ้ยคุ้ย

ไฟในบ้านจะไม่มีดาวน์ไลต์เลยเพราะไม่ชอบ เป็นโคมหมด แต่จะเป็นโคมเรียบๆ แบบที่เราชอบ คือเราไม่ได้ชอบของที่ดูหรูหรา แต่เราชอบของดี โคมที่เลือกมาเราชอบทุกดีเทล แต่ไอ้ของดีที่ดูไม่หรูหราเนี่ยก็มักจะแพง

(ตั้วเสริมอีก) แล้วแพงแบบต้องดูเหมือนไม่แพงด้วยนะ ก็มักจะไปจบที่ร้านเก่าๆ ที่เป็นของเก่าเก็บ เขาก็จะบอกว่าปีหนึ่งจะมีคนอย่างคุณมาไม่กี่คนหรอก

แต่งบ้าน

เดี๋ยวเดี๋ยว

(เล็ก) นี่แกลำบากมากเลยใช่มั้ยเนี่ย (55)

(ตั้ว) ไม่ ก็แค่เล่าให้ฟัง มันลืมไปแล้วไง (55)

แต่งบ้าน

พอพอ

พอบ้านเรามาอย่างนี้แล้ว เฟอร์นิเจอร์ก็จะไม่มีเยอะ เลยจะขอเฟอร์นิเจอร์ที่ชอบจริงๆ เราก็รู้จักคนที่ทำเฟอร์นิเจอร์คนหนึ่ง (พิษณุ นำศิริโยธิน) เราชื่นชมเขาในการเป็นคนที่ใส่ใจรายละเอียดงานไม้ โดยเฉพาะการเข้าไม้ ก็เลยให้เขาทำมาต่อเนื่อง ก็เกรงใจเหมือนกัน ด้วยความเกรงใจของทุกอย่างจึงค่อยๆ มา ครัวไม่อยากทำบิลท์อิน แต่ก็อยากให้เรียบร้อย เลยทำเป็นชิ้นๆ ที่แยกกันได้ยกออกได้หมด มีตู้ มีซิงค์ มีโต๊ะนวดแป้งทำขนมปัง เรารู้สึกว่าเขาเป็นทั้งศิลปินและช่าง ซึ่งเขาก็อยากให้เราใช้ได้ดี พอได้มาเราก็มีความสุขทุกครั้งที่เปิดตู้ เลื่อนประตูบานเลื่อน บ้านเราไม่ได้ใหญ่ ของทุกชิ้นต้องพอดีกับพื้นที่ ถึงไม่ใช่บิลท์อินก็ต้องพอดีประมาณหนึ่ง แล้วเราก็อยากให้มันสวยด้วย เพราะฉะนั้นก็ยากที่จะให้ใครทำให้เราแบบนั้นได้ แล้วพอเห็นความเนี้ยบของเขาก็รู้สึกสบายใจ เขาหาไม้ให้ด้วย เป็นไม้ที่เราไม่รู้จักมาก่อน คิดว่าเขาก็น่าจะสนุกกับสิ่งที่เราให้ทำ ก็อยากให้เขาทำให้เรื่อยๆ แหละ แต่บ้านเราไม่มีที่แล้ว

แต่งบ้าน

แต่งบ้าน

อยู่อยู่

ก็รู้สึกดี และรู้สึกว่ามันดีมากที่เราได้ออกแบบบ้านเอง มันไม่ใช่แค่เรื่องของการตกแต่ง คือจริงๆ เราไม่สนใจเรื่องการตกแต่งเลยด้วย คิดเรื่องพฤติกรรมของตัวเองจริงๆ อย่างมุมซักผ้าจะเป็นมุมที่ชอบมาก เพราะเราต้องมีการซักผ้าด้วยมือ ซึ่งการซักผ้าไม่ใช่กิจกรรมที่น่าเพลิดเพลินอยู่แล้ว แต่ว่าเราจะทำให้มันเพลิดเพลินด้วยหน้าต่างที่มีลมเข้า ก็จะทำให้เรามีความสุขกับการซักผ้า หรืออย่างมุมล้างจานก็คิดไว้เลยว่าตอนล้างจะต้องมองออกไปเห็นข้างนอก ไม่ใช่ล้างกับผนังทึบๆ

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ทำทำ

กลายเป็นว่าอยู่แล้วชอบตอนทำงานบ้านเหมือนกัน ตอนที่สร้างบ้านเราคิดถึงตอนทำความสะอาดด้วย เพราะเราเป็นคนที่ทำความสะอาดบ้านเองมาตลอด เพราะฉะนั้นวัสดุทุกอย่างเราต้องมีความสุขในการถูการเช็ด และพอได้เจอเทคนิคทำความสะอาดที่เวิร์กมันก็ยิ่งสนุก อย่างการเช็ดกระจก การถูพื้นไม้ การเก็บฝุ่นในห้องนอน มันไม่ใช่แค่การอยากได้บ้านสวยหรือบ้านน่าอยู่เท่านั้น เวลาทำความสะอาดเราต้องรู้สึกโอเคกับมันด้วย

แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ได้ได้

(ขนมปัง เค้ก กรีกโยเกิร์ต แยมบ๊วย เหล้าบ๊วย กาแฟ เสื้อ กางเกง ชุดชั้นในแบรนด์ YoungLek  ผ้าม่าน ฯลฯ เล็กบอกว่า เดี๋ยวนี้จะไม่ถามว่า ที่ไหน แต่จะหาว่า ทำยังไง)

แต่งบ้าน แต่งบ้าน แต่งบ้าน แต่งบ้าน แต่งบ้าน แต่งบ้าน แต่งบ้าน

ตั้วตั้ว

ผมชอบที่มันสะดวกและสวยแบบที่เราชอบ ไม่มีอะไรขัดหูขัดตา เป็นบ้านที่ตอบสนองชีวิต คือก่อนหน้านี้ ก่อนแต่งงาน ก่อนมีบ้าน ก็จะชอบไปข้างนอก ไปเดินห้าง ดูหนัง ไปกินข้าว หาแต่ที่ไปข้างนอก ไม่อยากอยู่บ้าน แต่พอสร้างบ้านเสร็จแทบไม่ได้ออกไปไหนเลย เล็กก็ทำงานอยู่บ้าน เย็บเสื้อ ทำขนม มีความสุขอยู่กับการขลุกตัวอยู่กับบ้าน จะออกไปไหนก็อาจอยากไปดูหนังจริงๆ รอบบ่ายสองก็ออกบ่ายโมง ดูเสร็จก็กลับ บ้านมันตอบโจทย์ชีวิตของเรานะ ถามเรื่องอะไรในบ้านตอบได้ทุกเรื่อง เพราะเราไม่ได้เลือกแบบอะไรก็ได้ ทุกอย่างต้องคิดหมด อย่างตู้เย็น อยากได้ตู้เย็นสีขาวที่เรียบที่สุด บานต้องเปิดจากฝั่งขวา จะได้หันเข้าครัว

แต่งบ้าน

เล็กเล็ก

มันทำให้เรารู้สึกว่าตอนอยู่บ้านนี่เราจะจินตนาการว่าอยู่ไหนก็ได้ อยู่จังหวัดอะไรก็ได้ มันไม่เหมือนอยู่ในกรุงเทพฯ น่ะ ถ้าพอดีมีเพลงนี้ดังขึ้นมา บ้านเราก็จะสวยขึ้น เป็นอีกอารมณ์หนึ่ง

แต่งบ้าน

จบจบ

สรุปบ้านเราก็ไม่ได้เหมือนบ้านแบบชาวบ้านที่เราชอบทั้งหมดหรอก เพราะชีวิตเราก็ไม่ได้เหมือนเขา ชีวิตเราก็มีจริตแบบเรา เราไม่ได้เติบโตมาแบบชาวบ้านที่เราชอบบ้านเขา แต่จริงๆ ก็อยากเป็นแบบนั้นนะ อยากใช้เตาฟืนเตาถ่าน ห้องน้ำที่ทำปุ๋ยได้ แต่นั่นก็คงเป็นอีกสเต็ปหนึ่ง ทุกวันนี้เป็นแบบนี้โอเค คนเราจะทำบ้านได้สักกี่ครั้งล่ะ

แต่งบ้าน

Writer & Photographer

Avatar

มนูญ ทองนพรัตน์

ชอบไปบ้านคนอื่นแต่ชอบอยู่บ้านตัวเอง ตื่นเต้นกับความคิดของคนที่มีต่อที่อยู่อาศัย เพราะบ่อยครั้งที่เรื่องเล่าถึงเรื่องราวรอบๆ ตัวจะบอกถึงเรื่องจริงที่อยู่ข้างในตัวได้เสมอ